Catalog

E R D A L S A G L IK A T A B E K Hayvanlar da dövüşür S on ayların moda hayvanı tartışmasız "ayı"dır. Körfez savaşının muttefık güçler komutanı Schwarzkopfa "Çol Ayısı" denmesi, lıerhalde iri yarı gövdesinin heybetli görunümünden olmalıdır. Niteleme çok beğenilmiş olmalı ki, Semra Hanım içın otelde kulıs yapan ünlü Mustafa Taşar da, kendisine "Otel Ayısı" denmesini uygun bulmuş. Buradaki "Ayı" sözcuğü sonuçta zafer kazanması kesin bır tehdidi simgelemektedir. Ayılara yakıştırılan kabalık, şiddet, zarar vericı davranışlar, büyük bir sevgi filmi olan "AYI" ile yalanlanmış olsa da bu imgenın henüz değişmemiş olduğu anlaşılıyor. Ancak bilımsel gerçekler "hayva'nlann şiddetten yana" ve "insanların şiddete karşı" oldukJarı masalını yalanlıyor. Hayvanlar arasındakı kavgalar ya kendini ya da yaşama alanını korumak amacıyla çıkıyor, daha da önemhsi, bu kavgalar aynı türun üyeleri arasında çıkarsa birbirlerini yaralamamaya, öldürmemeye çok dikkat edılıyor. İnsanların gerek bireysel kavgalarda, gerekse savaş adını verdikleri toplu kavgalarda bırbirlerini nasıl öldürdükleri hesaba katıhrsa, doğrusu ya hayvanlardan özür dilemek gerekiyor. Doç. Dr. Ruştıi Şahin, "Hayvanlarda Sosyal Davranışlar" adlı kitabında (Hatiboğlu Yayınevi, 1986) şöyle diyor: "Tür içi kavgalarda tehlikeli silahlar kullanılmamaya özen gösterilir. Kavgaya tutuşan rakipler, örneğin güreşlerde olduğu gibi birbirlerinin guçlerini ölçmeye çalışırlar. Sonunda, zayıf olan zayıflığını 'kabul edip' oradan kaçar veya zayıflığını kabul ettiğini çeşitli davranışlarla karşısındakine gösterir. Böylece kavga da sona erer... Boynuzları ile vurmak üzere arka ayakları üzerine kalkan bir dağkeçisi veya bir yabankoyunu hiç beklemeden rakıbinın herhangi bir yerine vurmaz. Rakıbınin de arka ayakları uzerine kalkmasını veya en azından ona yönelmesını bekler ve sonra her ikisı de aynı anda guçlu boynuzlarını birbirlerine vururlar. Toynaklılar düşmanlarına karşı (ayrı tUrden hayvanlara karşı) hiç çekinmeden sert tekmelerini indirirken, türdeş rakiplerine karşı onları kullanmaktan çekinir ve örneğin ile karşı tarafın herhangi bir yerine vurmaya kalkışmazlar. Ancak ön haberleşmelerden sonra boynuzlarını karşılıklı birbırine kenetleyerek birbırlerini ilerigeri ıter, birbirlerinin guçlerini ölçmeye çalışırlar... Sonuca varmak maksadıyla yapay kavgalarda, yaralayıcı ve öldurücü olan turlerarası kavgalara göre kat kat daha fazla enerjinın ve özellikle zamanın harcanması bunu kanıtlamaktadır. Aksi takdirde, örneğin ıkı Oryx antilobu karşılıklı birbirlerinin guçlerini ölçmek ve birbirlerine fazla zarar vermeden aralarındaki sorunu, duruma göre saatlerce birbirlerıni ilerigeri itip o kadar fazla enerji ve zaman harcamalarına gerek kalmadan sıvri ve güçlü boynuzlarını birbirlerinin karınlarına saplayarak sadece birkaç saniye ıçınde ve hem de "kesin olarak" çözebilirlerdi." Demek kı, hayvanların turdaşlarıyla Giinde bir havuç kanserden korur mu? Toksıt(zehırlı)yıyecek maddelerinden kaçınma ya da eksıklıği olan besın maddeleı ını arayıp bulma çabaları çok eskılere kadar uzanıyor The Lancet dergısının 12 Ocak 1991 tarıhlı sayısında yayımlanan bır yazı yukarıdakı baslığı taşıyordu "Gunde bır havuç, kanserden korur m u 9 " Yazıda A vitamini olarak bılınen 2000 kadar doğal ve sentetık maddenın, "kansergelişlminden koruyucu «tkisl*' üzerlnde yapılan çalışmalar ırdelenıyor. "Epıdemıyolojı açısından (hastahğın görülme sıkhğı ve yaygınlığı) bu konuya duyulan ılgı, ınsanlardakı habasetlerın (kanserler anlamında) uçte bır kadarının beslenme şeklındekı farklılıklarla açıklanabıleceği hıpotezını ılerı suren Doll ve Peto'nun bazı gözüpek tahmınlerını ızleyerek ortaya çıkmıştır Sözkonusu edilen maddelerden bırı, bır karoteoıd olan betakaroten'dır Serum 'bankaları' ile kanser ensidansı arasında ılışkı kuran uzun surelı kanser araştırmaları ya da vakakontrol taramalarında beslenmeye ılışkın anketler şeklınde yurutulen gozlemsel çalışmalar, akcığerden uterus servıksıne kadar çeşıtlı "epıtelyal" kanser tıplerıyle ılgılı olarak bırbırınden farklı sonuçlar vermıştır KarotenoIdler en umut verıci bıleşıkler olmayı sürdürmektedirler" Kuşkusuz, bu araştırmalar uzun zaman alıcı çalışmalardır. Kımı zaman çalışma sonuçları çelışkıli olabılır Her araştırma yenı bır adımdır, kesin bır değerlendlrmeyapılması içın daha genış çalışmalar beklenmelıdır Ancak bugundenbelırlenen, bazı kanser turlenyle beslenme arasında ılışkı bulunduğudur A vitamini, C vıtamını. E vıtamını kanserden koruma bakımından umut verıci maddelerdır Gunde bır havuç, gunde ıkı portakal.kepeklı ekmek en azından dığer besınlerden daha gereklidır. Bunu daaklımızdatutalım. UrERAWRDERGİSİ(Şubat 1991) daha çok başları ile bırbirlerini ilerigeri iter, yani "sadece" birbirlerinin guçlerini ölçerler. Aksi takdirde örneğin Oryx antilopları çok sivri ve güçlü olan boynuzlarını, düşmanlarına karşı hiç tereddut etmeden kullanmış olsalardı, her kavgada rakiplerden en azından birinin ağır bir şekilde yara alması hatta can vermesi kaçınılmaz olur ve bu nedenle de türün yaşamını uzun süre devam ettirmesi mümkün olamazdı. Aynı şekilde, rakip iki kızılgeyik erkeği de kavga ederlerken hiçbir şekilde, haber vermeden heybetli boynuzları yaptıkları kavgaların amacı: 1. Kendinin güçlü olduğunu kanıtlamak. Bunun için gerekirse uzun zaman ve enerji harcamak, 2. Rakibini daha zayıf olduğuna inandırarak kaçırmak oluyor. Hiçbir zaman, rakibine haber vermeden saldırmıyor. Tersine onu haberli kılarak hazırlanmasını sağlıyor. Aralarında yaralamaya, öldurmeye yol açmıyorlar. Ya insanlar arasındaki kavgalar? Hayvanlardan özür dileyelim mi? < SfiGLIK vc GUZELUK REHBERİ PROKTOLOGIE ÇANAJANS 151 00 44 FAX: 151 41 55 DOÇENT VARİSLERİN INFAROT, İĞNE İLE TEOAVİSİ Bankalaria anlaşma vardır Rumeli Cd. Ogan Ap. Op. Dr. Hayatl F. KOCAL HEMOROİDFİSTÜL BOYASIZ, ZARARSIZ MİKROPSUZ FORMUNUZU Diyet Lif Sağlıklı Beslenme Paketı Buğday Kepeğl: %88 VtTAMİNLER t P.D.M. KIRMIZI BALIK ÇÛCUKEUİ <t * *r * 10 kişilik sınıflar. Programlı okul öncesi eğitimi Pedagog denetimi. Programa ek olarak müzikyüzmesatrançtiyatro gösterimi. Dr. fîrif Vcrimli Ruh (Slnlr) Hastalıklan Uzmanı Pslkiyatrist Psikoterapist Haftalçi' 16.0Ol9.30 C.tesi: l0.0015.CX) Bitkiözlü şekerlcri Konuklarınıza ıkram edebılir, yavrularıruza korkmadan verebılirsıniz. ECZANELERDE MARKETİNİZDE No. 16/2 Nlşantaşı Tel:14t 35 89 132 0120 ECZANEIERD6 MARKETİNİZDE REJİM YAPANLAR PEKLİK ÇEKENLER MİNERALLER TEL584 16 16 İSTANBUL Okul öncesi cğitim annesi calıssın calısmasın her çocuğun en doğal hakkıdır. Zambak Sk No 6 BOSTANCI 367 54 58388 61 73 Tel:529ÖÖ82 MılletCd ClnerAp No 119/4 ÇAPA İST (Kan Merkezl Karşısı) CUMHURİYET O l l t l 17 MART 1 9 9 1 S A Y I H l