Catalog

H AFTAN I N KON U 6U 'Komediye komedyenler engel' Espri anlayışı konusunda Türkiye'de izleyicinin birçok komedyene oranla "öne geçtiğini" belirten Rüstem Batum, "Halk buna güler" lafının komedinin glişmesinde tek engel olduğunu söylüyor... Mert All Başarır "Iki Ters Bi Düz Laflar" ile standup comedy yapan Rüstem Batum: S anatçı Rttstem Batam, akamedisyen mizahçılardan. "Mttkemmdlyete ulasmak gibi", habis olmayan bir hastalığa sahip. Reklam filminin çekiminden, oyunun metnine kadar, tttm çalışmalannda titiz ve ayrınülı çalışıyor. "standap comedy"yi yerinde inceleme olanağı bulmuş. En bfiyük yardımcısı ve hcr şcyden önce elestirmeni, tiyatro sanatçısı olan eşi Tlbel Batnm... Standup comedy'yi kendisine sevdirenlerin başında başında Woody Allen geliyor. Rüstem Batum'un amacı Merv Griffin, Steve Allen, Johnny Carson, David Letterman gibi TV'de "talk show comedy" yapmak. Tabii Aziz Üstel'in yapmaya çakştığından çok farklı olarak... Batum'un uzun soluklu bir çakşma ürünü olan "Iki Ters Bi Diiz Laflar" absüıd mizahın tadına varıtdığı bir oyun. Rüstera Batum'la gecenin ikisinde standup comedy, talk show comedy, siyaset reklamcılığı ve TV'de komedi üstüne "haraso bir sAyleşl" yaptık. • Standup comedy'ye geçmeden önce, sahnelediğin oyunun üzerinde bir yıla yakın bir "mutfak çalısması"yaptığını daha önce de konuşmustuk. Zaten oyun metnindeki geniş yelpaze de bunu ortaya koyuyor. Bu tarzpanoramalar veren yazarlann yılda ikidenfazia oyun yazmalan, Uretkenlikten çok sisirmeciliğe yunelik, Oyle değil mi? • Bence yılda bir oyun bile çok. (Gttlflyor.) Ben bir yıldan daha fazla çalıştım. Bir yıl oyunun son haline getirilmesiydi. Kullandığım bazı skeçleri üç, hatta dört yıl önce yazdığımı söyleyebilirim. Oyun haline getirilmek üzere yazılmış 100 skeç vardı. Bunları 30 skece indirdim. Hep video ile calışıyorum; kamerayı koyuyorum karşıma, kendimi çekiyorum, sonra izleyip duzeltiyorum. Her skeç tekrar tekrar yazıldı, bunlar ortaya çıktıktan sonra birleşti. Yazmada kullandığım sistem bu. • 70'lerden sonra başlayan TV reklam filmleri piyasasında son dönemlerde mizah unsur)lan çokça kullanılmaya başlandı. Buna karşın bazı reklamlar da gerek izleyiciler arasında gereksemizah dergilerinde "taşlama konusu"oldu. Sen de oyununda reklamlarla bir hayli uğrasıyorsun? • Reklam isine ara verdiğim zaman bunun mizahını düşünmeye başladım; reklam işinde çahşanlar stres altındadır. Eglenerek çalışan rek ROstam Batum, 1952ye irtanbul'da doftdu, orta ve I I M öğrenlmlnl Salnt Joseph Fransn Erkek Llsesl'nde tamamladı.1971lde Brüksel'e glderek Instrhıt det Arts de DHfutlon'da (I.A.D) slnema ve TV yönetmenllftl okudu. 197780 yıllan arasında TürklyeMe reklam fllmlerl yaptı. 19801le Loı Angeiet^ gttti, fotografçılık, Uclaftta tiyatro dersleri aldı, ttOdyo fotojrafçılıjı yaptı, bu arada Slpa Pretsin Hollyvnod ımıhablrtlglnl OsHendl, aynca CaWe Statloıfda haftalık magazln programlan hazırladı. 1984te tekrar Türklye'ye dönerek A.R.I'nln fllnı w vldeo b&lumü müduru olarak çalışt; Zoom Yapım Çlrketl'nl kurdu. Geçaıı yıl, "ikl %rs Bir N z Uflar" adlı oyununu yazmak flzere reklam Işlne ara vardl. lamcı pek yok. Bir kuşak reklam izlediğin zaman, mizah konusu olabilecek iki üç tane reklam rahat yakaJıyorsun; reklamcılıkta nüzahı, ben kendı filmlerimde kullanmadım. Ciddi reklamlar yaptım, o tür mizahı genelde pek kullandırtmazlar. Metin yazmadığun, yönctmenlik yaptığım için de böyle bir şansun yoktu. Mizah yazanmn yasantısı genelde sıkıntılı, bela dolu oluyor. Bunlara tepki olarak doğuyor mizah. • Bir kumpanyada çalışlıktan sonra oradan ayrılıp kendi tiyatronu kurmak gibi klasik bir güzerguh yerine tek kişilik bir oyunla "bismillah çekmek" neden? • Olayın birkaç noktası var. Ben filmden geldiğim için kalabauk kadrolarda çalıştım, kısa sürelarde de tiyatro yaptım. Gnıp çalışmasırun bu islerde ne olduğunu biliyorum. Bizde tiyatrocular, filmcilerden daha profesyonel. On beş yirmi kişiyi kontrol etmek, enerji ve zaman kaybı; ben hızlı hareketi seviyorum. Herkes bir günde reklam fılmi çekerken ben on beş gündc çekiyorum, yaklasık bir ay reklam prodflksiyonu yapanm. Böyle bir ekip kurduğumuzu düşün, ekonomik açıdan bu insanları beslemek zor; bir de benim yapmak istediğim tarz buydu zaten. "Standup comedy" yapmak, yazdıklarımı oynamak istedim. Bugüne kadar benim gibi sadece böyle bir is yapıyorum diyen insan çıkmadı. • Televizyondaki komedi enflasyonuna ne demeli?.. Metne bağlı olarak güldürü değerinin düsürülmesi açısmdan... • (Gülüyor.) Başında okuyorum, televizyona her komedi programı yapanın ilk demeci, "Sansür bldm lyi »eylerimizi kesti, kalanlar çok kötü" şeklinde... Hakikaten böyle ise bunda eleştirilecek bir $ey yok. Onun dısında, örneğin dısanda bir saatlik televizyon programı için on kişi yazıyor, bir on kişi daha üzerinden geçiyor, bilmcm kaç kişi tekrar bakıyor; bu nedenle bir iki kişinin her hafta bir saatlik programı yazması mümkün değil. Ne kadar deha olursanız olun, o tempoda iyi bir şey çıkmaz. Komedi yazan sıkıntısı eskiden ciddiye alınmıyordu, şimdi artık işin yazarda bittijini kavramaya başladılar. Çünkü bizde oyuncu sıkıntısı yok, ama oyunculukla bu iş yürumuyor. Dışanyı takip etmek, dil bilmek, neler yapıldığını arajtırmak önemli. Bu bizde gelişmemiş maalesef. Bana diyorlar ki üç ayda bilmem ne oldu? Bu üç ayda değil, on senede oldu. tki yılda iki saatlik bir şey çıkardım. • Yeşil Bar, Elma Kabare, Kabare gibi yerlerin açılması, gazino komedyenliğine yeni bir boyut kazandırdı. Bu gerek standup comedy gerekse "talk show comedy" açısmdan da önemliydi. Fakatyapuanlar, "blue humor" denen kaba cinsel mizahtan ıbaret... • Benimıpiyasada çalışan arkadaşlara karşı avantajım, bu işin ekmek kapım olmaması. Komedyenler, "Halk buna güler" diye, şu kadar para alacağu diye o esprileri yapıyorlar. Benim çıkış yolum, bu işi çok sevmem. "Halk buna güler" lafı, komedinin gelişmesine engel olan 6