Catalog

Tükenmez dilekler ayazması Bir gün, üşenmeyip uzun bir yokuşu göze alır da İstanbul'un Büyükada'sındaki yüksek tepelerden birinin yolunu tutarsanız, "dilekler dünyası"nın, bugünkü toplumu tanımada nasıl paha biçilmez bir hazine olduğunu hemen anlarsınız... Cezmi Ersöz uyukada'nm yuksek tepelerınden bırı ne kuıulan Aya Yorgi Kilisesi'nın "aya*ma"sına gırdığımde, ayazmanın beyaz duvarlarına tukenme/, kurşun, keçelı kalenıler, hatta tebeşırle yazılmış bınlcrcc dılek arasındd, "Allahım beni ortaklarımdan ayır!" dılcğı, hıt şuphesız ılgınt bir künunıııı <,arpıu ve anlamlı örneğını verıyor du bana Uşenmedım aydzmanın duvarla ıına kaıgauk burgacık yazılmış olan dılek len teker teker gözden geçırmeye başladım Görmeyelı dilekler ne denlı curetkâr, yararcı ve doğrudan olmuş Büyükada'daki Aya Yorgi Kilisesi'nde B "Allahım, Bağdat Caddesı'nde, denız tarafında, huzurlu bir ev ıstıyorum " Bu ne "curelkâr" ve "kendını bılme?" bir uslup dıye duşunurken, hemen yanı başında, hıç de alt,akgönullu olmayan bir dığerıne rastlıyorum "Yaılık, kışlık hir araba ver Tanrım..." "Allahım, babam belediye reisi olsun!" Bir Rum Ortodoks Kılıscsı olan Aya Yorgı'ye, ıskeleden (yurüyerek) yaklaşık bir sadt sııren ve lunapark meydanından sonra başlayan ve ancak onda bırıne Arnavut kaldırımı döşenmış yokuşu tırmandıktan sonrayanı tam bir çılc yokuluğuyla ulaşılıyor özellıkle tatıl günlerı, dkın akın gelen her ulustan ınsanların ıçınde, ayazmanın duvarlarına bu dıkbaşlı ve pervasız dıleklerı yazanların çoğunluğunun Müsluman Türkler olduğunu ça bucak saptamak mumkun (Arada tek tük Rumca, lngılızte ve Almanca yazılmış dıleklcre de rastlaruyor ) Nıtekım bunları duşunurken son derece guıuel bir dılek gözüme ılışıyor "Allahım, babaın beledıye reisi olsun!.." Bunca çıkar ve guc, ılışkılerının de ğeı ve moral yargılarını bclırledığı bir toğ ıafyada, haylı umarsız bir dılek bu, ama ne yapalım. dılek dılektır1 Işı cıddıye alanlar, Aya Yorgı'nın çılelı yo kuşunu yalınayak çıkıyorlar Kılıse'de tak dıs olduktan ve ı,eşıtlı dınsel rıtüellrrı yerıne getırdıkten sonra bir «,eşıt " h a c ı " sayılıyorlar Tabıı bu " h a u l ı k " kılısemn sol larafındakı şırın açıkhdva meyhanesınde lezzetlı tneze ve yemeklcrlc bırlıkte şarap ıı,meye en ı;el değıl, dıleyen buzlu rakısını yanında ge tııdığı mangalında ş>ş kebdbın eşlığınde yu dumluyabılır Pülur pufur esen ruzgâr ve doyumsuz de nız manzardsı, tum vilelı yolculuğu unutturaeak kerte guzel burada Ama ayazmanın duvarlarındakı dilekler, dışarda surup gıden bohem yaşantıyı gö/den duşuruyor, sıkışıp kalmış, ımgelerı parçalanmış geleneksel ve cınsel rollerın baskısı altında ve korku ıvın dekı ruh hallerını yansıtıyor Aya Yorgi ye ve Ayazmasına Iskeleden yuruyuşle bir saatte ulaşabılırsınız Kılısemn Ayazmasına her ulus ve dınden akın akın zıyaretçı gelıyor "Allahım kocam başka kadınlardan nefrel elsın, cvine bağlansın..." Dahası çö/ümsuz, yardldyıcı duygusal ılışkıler, gucunu scv gısel yeteneksı/lıkien alıp, tuhaf bir kötucul lükle vansıyor duvaılara "Allahım, Aylın, Ne^ıh'ten aynlsın, başkasıyla evlensin..." Yd dd bir ydrı tehenncm almosferıyle yaşanan aıle ılışkısının göze gorulmeyen, ama doku naklı ve derın sorunları kuçuk bir (,ocuğıın ha7in bir dıleğıne dönuşuyor "Allahım ne olur babam eve gelince bi/t bagırmasın, evıını/f lıu/ur gelsın..." vc tevekkul dolu dıleklere hemen hıç rastlanmıyor Atna bırı var kı, oykü adı olarak sankı bıvılmış kaftan "Tanrım, Herman'ımı bana bagışla!" Ofke dolu bir başkd dılek ıse ulkemız de dılek dıleme uslubunda başlayan karaıı lık bir donemı özetlıyor sankı "Allahım dukkünımı soyanları bul!.." Ve hemen yanı başında, "Allahım arabanın borcu bitsin..." Aya/ma'nm duvarlarındakı hemen ı,oğu bu denlı pervasız olan dıleklerın drasında, "(,cşıt" olarak sayısal çoğunluğu, okul başarılarıyla ılgılı olanları sağlıyor Alt sınıflardan başlayarak unıversıte seçme sınavlarında duğumlcnen okul handıkapları, kolej ve Anadolu I iseleri gıbı gıderck cıddı cngellc rın ve endışelerın yoğunlaştığı dallara ayrılıyor Ydrarulık ve sabırsızlık, kendiiinı olmadık ayı ıntılı dıleklerde gösterıyor "Tanrım, ne olur proteı sınavından ivi not alayım!.." Imam tavsiyesiyle Aya Yorgi Çaresızlık, kolektıf ımgelerın varpıklığıy la bırleşıncc, ortaya gülünı, bıı fantezının ı,ık ması kavınılmaz oluyor "Allahıın, bana valısma ıslegı ver, babam da bu dunvada yapamadıklarını obur dunyada vapar ınşallah!.." Kımı ımamların rııyalarında kâbus görenlerı ulkemızde kâbus, genellıkle uyanıkken ve sık sık görulurse de Aya Yorgı'ye gönderdıklcrını Buyukadah sdtrdnç öğıelme nı Nedim Ongan'dan öğrendığımde, bu gulunç tantezuer daha da anlam ka/andı hıı, şüphesi7 Imam, kılısc ve dılek duvarlaı ın da bir ^ocuğun sessız çığlığı "Allahım, babanıı bııyuden koru!" Fvei, ışler daha da karmaşıkldşmaddn, kendını cıddıye dlaıı, se vımlı diıid umutsuz bir dılek sdhıbınc go/ dta "Allahım, dükkâmmı soyanları bul!.." Tabıı, dıleklerın çoğunluğu, bu denlı ıç ya ralayiLi ve naıf bir uslupla yazılmıyor Ar tık şıırsel, zarıt, ezık, dolaylı, alvakgönulluluk 16