Catalog

S A 6 L I K Erdal Atabek Yüksek tansiyonla birlikte yaşamak Hipertansiyonu önleyebılmek içın, üç şeye dikkat gerek: Ecz'snmeye dikkat, yaşama biçimine dikkat, streslere dikkat... Sigarayı bırakmanın da yararı büyük! ıı) konjestif kalp yetmezlığı gösterırler Bu hastdlık, nefcs darlığı, varpıntı, ayaklarda sışnıe (ödem) gıbı belırtılcrle ortaya çıkar Ayrıca, bu durumun da sağaltımı gerekır Koruner \etme/ligi: Eforla ya da kendılığın den gelen goğüs ağrısı, bazen de değışık yer leıe yaıiMyan ağıı, sıkıntı, vorgunluk gıbı bcIırtılcrlı kcndını güstcrcn koroner yctme/Iığı, va da kalp ıntarktüsu demektır (kdlp ın larktüsu, koroner damarların tıkanması so nuuı kdlp dokusunun harap olması) (% 20 oranındd gorülür ) Bi'\in daınarları haslalığı: Çcşıtlı dcıcccleıtlc be\ın kanlannidsında cksılme, bunun souuLunddkı belırtıl<^r Ilerı derccesınde felt, gclnıosı oldvı C'o 10 oranı) Bobrtk Mlmc/lıgı: Bobrek ddindrldrının bo/ukluğu soııucu "mali^n hipcrtansiyon" dcnılcn durum olusur kı artık böbrck ışlevını vapdiıidA kanı su/emez vc bu durumun ko tu sonuvldrı ortaya çıkar (°/o 15 oranında gorulür ) Oysa, hıpcrtdnsıyonun sağaltımıyla normal sınırlara ındınlmesı, bu hastalıkldrın ohışıı mıınıı ılerı derecede onlemektedır Esansıyel hıpertansıyon hastalarının 5 yıl boyuiKd sdğaltımının, haslalardakı ölünı üianını % SS'ten °/n 18'e duşurduğu araştırma larl.ı anlasılmıştır Esansıyel hıpeılansıyon onemlı bır nsk (tehlıkc) (akıorudur Neden boylesıne bıı rısk altında yaşayalım 9 (Jstelık de "ftnlenebilır" bır rısk olduğu na göre 9 Sebzeler rehberi • Kanda kolesterol yukseklığının aterosklerozun onemlı etkenlerınden bırısı olduğu anlaşıldığı zaman, "kolesterolsuz beslenme" onemlı bır sağaltım aracı oldu Bu nedenle de "besınlerdekı kolesterol" önem kazandı Sebzelerde kolesterol yoktur Hayvansal besınlerde değışık derecelerde kolesterol vardır Özellıkle, orta yaşlardan sonra beslenmede sebzelerln ve bıtkısol yağların ağırlık kazanması gereğının nedenlerınden bırısı budur Bıtkısel sıvı yağların beslenmede yeğlenmelerının bır nedenı de budur Yalnız sebzelerde değıl, mantarlarda ve meyvelerde de kolesterol yoktur Sebzelere yalnız mıneral ve vıtamın açtsından değil, bu açıdan da bakmak yararlı olacaktır Orta yaşlılarda "sebzelı beslenme" neden önemli? ek çok ınsan, "yüksek tansıyon"la bırlıkte yaşar Bır çoğu da "yüksek tansıyonu" olduğundan habersızdir Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde yapılan araştırmaların bazılarında, genel nüfusun % 10'unun, bazılarında da % 15'ının "yüksek tansıyonlu" olduğu, bunlann dörtte bırının ıse hastalığından habersız olduğu anlaşıl mıştır Bu öl^uyü vurdıımu7d u\gıılarsak, 50 nııl >onluk ulkeım/de 5 nııKonla 7 5 mılvon ara sında kışının "vııksek tansıyonlu" olduğu nu bunlann durttc bnı olan 125 bın ıle 187 bın kışının hastdlıktat ından hdbersı/ olduğunu dusünmek gcrekıı '\ ııksek tansıvon" ölvuiunun değıs'k v manlarda vapılaıı tdiısıvon ols'n iıcnndc maksıma 160 ıntn Hg \ı mır tın' 90 nıın Hg 'tıııı ustundc bulurması dcnuk olduğunu da anımsatalım P Tansıyonun va da karı bas.ini.inin surcklı yuksek olnidsı, danıaı <,eperlcı ıne normalden daha tazla yük bınmesı, sonm,ta danıaıların daha eıken yıpranması deınek olduğundan, kotııı sanıldıgından daha oncmlıdıı kalp de surcklı olaıak artan kan bdsınunı venerck kan göndermek zorunda kaldığın dan yetersı/lığe duşebılır Fsansıyel hıpertansıyon hastalarının şu dort hastalıktan sıkıntı vektıklerı saptan mıştır 1. Konjestıf kalp yetme/lığı 2. koroıuı vctmczlığı 3. Hfsııı danidrları hastalığı 4. Bobrck vctmtvlığı Bunlaı onemlı. hayatı tehdıt eden hastalıkldrdır Konjestif kalp \etme/ligi: Esansıvel hıpertan sıyonlu hastalar sağaltım gOrmedıklerı tak dııde "o 50 otanında (ya da ıkı hastanın bı Nasıl önlenebilir? 'Zakkum olayı' tartışılırken bilinmesi gereken terim: İmmun modülatör' nedir? Zakkum olayının tartışmalan sırasında sözü edilen "imnun modülatör etkl" nedır? TRT, bızım do düsunup önerdığımız televızyon açıkoturumunu kendı yanlış yayınını haklı çıkarmak içın bılımsel gerçeklere karşı bır yanlılık ıçınde yürutmeseydı, bu terımler açıklanabılecektı Yönetıcilerin sorumsuzluğunun zakkum suyu ıçerek olen msanlara kadar uzandığı ülkemızde bakalım daha neler goreceğız? Zakkumda bulunduğu öne sürulen ' ımmun modülatör" etkı nedır? Istanbul Tablp Odası'nın bıllmsel derglsi GELİŞİM'de yayımlanan bır yazıda, "Immun modülatör etkı" şöyle açıklanmaktadır Kanserlı hastalarda bbagışıklık sistemının ışleyışı bozulmaktadır Bu nedonle, bedenın bağışıklık sıstemim duzelten, bagıçıkhğı arttıran maddelsrın sağaltımda kullanılması mantıklıdır Işte, bağışıklık sağaltımında kullanılan maddetere ımmun yanıtı değıştırdıkleri içın, ımmun nodulatör" denılmektedır Kansenn ılaçla sağaltımında (kemoterapl), sıtotoksık (hucre öldürucu) etkı daha önemlıdır Ancak sıtotoksık maddelerle birlikte kullanılan ımmun modülatör maddelerin bazı kansor turleri ve evrelennde sağaltıcı etklyı arttırdığı da bılınmektedır Yapılan çalışmalar, ımmun koruma sistemının kanserlı hucre sayısı az ıken etkıll olabıldığınl, ancak yaygın hastalık dönemmde, tek başına yapılan (nonspeslflk) bağışıklık sağaltımının etklslz olduğunu göstermıştır Sağaltım çalışmaları kanser gıbı karmaşık bır hastalıkta her etkenl sağaltım amacıyla kullanabılmeye yönellktlr Boylece, kombine dedlğlmız ılaçları birlikte kullanmak yöntemi önemlldır Insan sağlığına yararlı olan her şey bılım yolundan geçer Bılımde arabesk tutum, muzlk kasetl satmaya benzemez, ınsanları canmdan ed»r C Hıpertansıyonu onlemenın bır bakıma ko lay, bır bakıma zoı olduğunu bılnıek ge rekıyor Aslındd kolay Uç şeye dikkat gerekır1 Beslenmeyc dıkkdt Yaşama bıgmınc dikkat Streslere dikkat Beslennu: Aşırı kılodan sakınan, aşırı yağ dan sakınan, dşırı hayvansdl besınlerden sdkıııan, aşırı alkolden sakınan, bır beslenme rrıodelı Etlerde ızgara, haşlama, fırın tavuk, balık ağıılıkh, bol sebze ve salatalı, meyvalı, gunluk tu/ alımı azaltılmış bır mutfak alışkanlığı Sigarayı bırakmanın yararı bılyuk' Yaşama bıcimi: Çahşmayı du/enleyen, eğlennıeyc yer veren, dınlenmcyı bılen, uykuyu sağlığın bır part,dsı sayan, yaptıklarından ınutluluk duyabılen bır rnodel Streslere esnek karşıhk: Dunyanın sonunun sı/ın yaptıklarıni7 ya da yapmadıklarmı/la gelmeytxcğını bılen,iıer şeye hoşgoruyle ba kabılen, kendıvle barışık, yaşama mutluhığıınu yıtırmeyen bır dıınya goruşıı işte, kolay olan da bu, zor olan da Bunlaı ı yapabılırsek hıpertansıyon sorunu vok kolayldşır Hunları ndsıl ını yapmdlı? Bu sorunun yanıtı "yaşama sanatı"dır L sansıyel hıpertansıyonun sağaltımına getıncc Bunu hekımını/ bılecektır kendınm rahat duyuyorsanız sdrımsak dd yıyın, soğan da ama htkıme gıtmeyı gecık tırmeyın Yanlış yere zamanı karşııııza almdyın Bılırnın arabeskı hayata mal olur Tl "Kolesterolsuz beslenmek" ısteyenlere onerım, hayvansal besınlerı azaltmaları, bıtkısel besınlere daha çok yer vermelerıdır Şöyle bır "haftalık beslenme modeli" duşuk kolesterol bakımından yararlı olacaktır' • Ikı gun, yalnız sebze, meyve, yoğurt. • Ikı gun, tavuk etı (haşlanmış, derısı çıkarılmış, beyaz et), sebze, meyve • ikı gun, sığır etı (yağsız, ızgara, haşlama), sebze, meyve • Bır gun, balık (yağsız, ızgara, haşlama, fırında), sebze, meyve Dıyettekı sebze, çeşıtlı salataları da kapsamaktadır Yağ olarak bıtkısel sıvı yağ kullanılmalıdır Kuşkusuz, kan kolesterolunun yukselmesı, sadece besınlerle alınan kolesterole bağlı değıldır Ama, besınsel kolesterol onemlı bır kaynaktır Sebzelerın bu yararlı yanını da bılmelıyız D 15