Catalog

Sayfa: 10 A YIN KONUSU UYUMLU GIYIM KUŞAMI BÜYÜK LÜKS MAÛAZALARDA BULMA OLANAGI DAHA FAZLA... G BÛYÜK LÜKS MAĞAZALARIN GÖRÜNÜMÜ... BÜYÜK LÜKS MAĞAZALAR OLAYI ğın prototiplerl olan bu mağazalar ylne Avrupalı örneklerln birer küçük kopyası olmuşlar fakat zamanla ortadan kaybolmuşlardır. Bugunku anlamda yerli büyuk mağazacılığın ilk örnegl Karamürsel magazasıdır. Ancak büyük mağazacılığın dikkatleri üstüne çekmesine neden olan ilk büyük magaza deglldlr Karamürsel."Lüks büyük mağazalar" devri Vitali Hakko'nun kurduğu Vakko ile başlamış ve bugün sayıları çogalmıştır. Altınyıldız Mensucat ve Konfeksiyon Sanayl A.Ş. ve yan kuruluşu Beymen de bunlardan biridir. Altınyıldız'ın kumaş bölümü teknik müdürü ve Beymen'in stilistl Kerim Kerimol ile büyük mağazaları konuşuyoruz: "Büyük mağazalar hangl gerekslnmenin sonucu olarak ortaya çıkmıştır" sorusunu ünlü modacı şöyle yanıtlıyor: "Günümüz Insanının giysi seçimi için ayırdığı süre smırlıdır. Büyük mağazalar ortaya çıkmadan önce alıcılar değişik mağazaları dolaşarak gtystleri tek tek loplamak İçin çok zaman harcamak zorunda kalıyorlardı. örneğin bir erkek, bir elbise satın alıyor. O elblseyi tamamlayan aynntılar vardır. Kravat, gömlek, ayakkabı, çorap kemer vs. Bunları ayrı ayrı yerlerden tamamlamak değişik dallarda çalışan bir çok dükkanı dolaşmakla mümkün olabllecektir. Burada önce zaman kaybı vardır. Iktncisl ve çok daha mühimi bu küçük dükkanlarda ayrı ayrı fikirlerden oluşan grupiarı görecek ve belki de aldığı mallarla tümüyle tam bir moda anlayışma uyamayacaktır. Oysa bunların hepsi aynı çatı altında toplandığında, yönetlcilerin belirli bir çizgl ve belirli bir renk anlayışı olacağından, kişi az zaman harcayarak belirli bir moda ahengine uygun şekilde giyinebilecektlr." İYSİ dünyasında büyük mağazacıhk ülkemlzde bazı yabancı kuruluşlarla başlatılmıştır. Yaşı 50'nin üzerinde olanlar bugün hala Beyoğlu'nun ilk büyOk magazaları olan "Baker (Daha sonra Polavidls), Karlman, ve Orozdlbak" gibl OnlO Islmlerl hatırlayacaklardır. Avrupa'da o sıralarda örnekleri bolca görülen büyük mağazacılı " STANBUL kenti çeşitli sozcüklerle tanımlanır. Kimileri taşı topragı altın şehir der. Klmllerine göre Orta Dogu'nun incisidir. Klmilerine göre de bir gecekondular kentidir. Şimdl biz bu tammlara bir yenisini eklemek istiyoruz: Butikler kenti. Nasıl Istanbul kentinin kenar semtlerine doğru açıldığımızda karşımıza gecekondulardan kurulmuş yeni küçük kentler çıkarsa, kent merkezlerinde de karşımıza butikler çıkar. Istanbul kenti bir butikler kenti midir? Ya butiklerin adları. Yalnızca Türkçe bilen bir klşinin bu adları anlaması, ne demeyegeldiğini kestirmesi olanaksızdır. Butiklerde fiyatların yüksekoluşu görünmeyen nedenlere dayanır I MEMURVAYCANINA! BENDENİZİN MAAŞI BEŞ BİNLİRA... renklerde bağır bağır bağırmalıdır. Vitrlnde çok eşyanın sergllenmesi bir görgüsüzlük sayılır. Vitrinde birkaç tane ama butikte bulunan nadide malların neler olduguna dair ipuçları verecek giysi sergilenmelidir. sepete glrdiğini anlatmaya çalışalım. Diyelim ki, butik sahlbinin yurt dışına sık sık çıkma olanağına sahip dostları vardır. Butikçi dostluk başka alışverlş başka sözünden güç alarak bu dostlarına karlı bir iş tekllf eder. Yurt dışından, şu firmalardan, şu şu bedende, şu şu renkte giyslleri bavula koyup getirecektlr. Butikçi. dostlarına istediklerlnin bedelinl hemen döviz olarak öder. Pekl dostların bu işten karı ne olacaktır. Dostların kazancı bu piyasanın içinde saptadığı ölçülere göre belirlenir. Ayrıca kazanç. gümruklerin durumuna, mevslme göre artar ya da azalır. Dostların İşi kolaydır. Boş bavullarla yurt dışına çıkacaklar, belirli yerlere uğrayıp bu bavulları doldurarak yenlden yurda döneceklerdir. Işbilenin Butikçiliğe heveslenen sermaye sahibi önce bir dükkan aramak ve bulmak zorundadır. Bu dükkan nerede olacaktır? Butikler kentin belirli merkezlerinde toplanmıştır. Bu merkezlerin özelliğl, butik alışverişine uygun keseli kimselerin oturdukları yerler olmasıdır. Butikçi mutlaka buralarda bir dükkan bulmak zorundadır, Belirli merkezler dışında butik açmak sermayeyl kediye yüklemekle eş degerli sayılır. Belirli merkezlerdeki dükkanların klraları ve hava paraları aklın alamayacağı bir fiyatı kolaylıkla bulmuştur. Örnegin Site sinemasının yanındaki artistler pasajında bir dükkanın yalnızca hava parası yarım milyonu çoğunluk geçmektedlr. Yarım milyon lira hava parası ödenen, ayrıca aylık kirası kırk bin lira olan bir dükkan öyle sıradan, olur olmaz biçimde döşenir ml? llginç, çarpıcı bir havası olması gerekir. Alıcının o butigi bellemesl, sık sık gelmesi için dekor çok ustalıklı, günün moda zevkine uygun olmalıdır. Günün moda zevki ayrıca Türk ulusunun içinde bulunduğu karmaşayı da ustalıkla yansıtmalıdır. Şark ve Batı ustalıkla birleştirilmelidir. Omeğin dükkanın bir köşesinde bir çini vazo dururken, dlğer köşede plastik bir koltuk en gözalıcı Sepetteki gece giystsi Işte usta işi bir butik dekoru. Üzüm sepetleri yan devrilmiş. Asma yaprakları sağda solda. Ve o sepetlerden birinden bir mavi ipek gece giysisi ucunu gosteriyor. Fiyatı ne kadardır, işte bu hiç belirtilmez. Tanınmış butiklerde vitrinde fiyat sergilemek ayıp sayılır. Müşteriye saygısızlıktır bu. Ancak içerl girdiğlnizde, biraz suskun çevrenize bakınıp ellnlzle sepet içlndeki tuvaleti işaret ettiğinizde, fiyat size fısıldamr. Kırk bin. Pek çok ailenin dört aylık geçlm parası olan bu miktar elbisenin özellikleri ortaya dökülünce bazıları tarafından kolaylıkla ödenir. Nedir bir gece giysisini bu denll pahalı yapan? Bir kere dükkan için verilen hava parası, giysinin maliyetine yüzde yuz bindirilir? Ayrıca bu giysinin yaka etiketlnde mutlaka bir yabancı f irmanın ya da ünlü bir butiğin adı yazılıdır. Işte fiyatı asıl artıran bu küçücük etikettir. Ya bu giysi o vitrine gelene, o sepetin içine girene dek ne tür maceralar yaşamıştır. Yaşanan bu maceralar ucuza gidebilir mi? Şimdi bu mavi ipek giysinin nasıl o Başka bir neden Kerimol kendl kuruluşunun büyük mağazacılığa sapmasında başka bir neden daha görüyor. O da Altınyıldız'ın genelde kumaş üreten bir kuruluş olmasıdır. Uzun yıllar ürettlkleri kumaşları yurt dışına ihraç etmişler, ancak daha sonra bu kumaşların, Avrupa'da giysi hallne dönüştüçüldükten sonra, gezmeye giden Türk turistleri tarafından satın alınarak yurda getirildlklerlne tanık olmuşlardır. Kerim Kerimol şöyle sürdürdü konuşmasını: "özellikle seyahat olanaklarının fazla olduğu dönemde, çeşitli yollarla dışarıya gidip, kaliteli ve pahalı mal satın alabilen bir kapasitenin mevcut olduğunu farkettlk. Bu bizi şu düşünceye Itti. Biz aynı kaliteyi burada tutturduğumuz ve en azından bir kere denemelerine Imkan verdiğimiz takdirde, yurt dışına gitmek yerine, bizden satın alabileceklerdi. Biz buna güvendik. Çünkü biz dışarıya büyük ölçüde kumaş satıyor ve döviz getiriyorduk. Bizimkiler ise Avrupa'ya gidip bu kumaşları giysi haline dönüşmüş olarak alıp geliyorlardı. O halde Avrupa'daki itinalı dikişi ve moda anlayışını burada uygulayabilirsek, satma olanaklarımız vardı. Tümüyle olmasa dahi büyük ölçüde bunun önüne geçebiliriz ve bir iş hacml doğar diye düşünüyorduk " • Yerimabrrekabeti Butiklerde sadece yurt dışından gelmiş mallar sergilenmez. Bu piyasada yerli malların kıyasıya rekabeti söz konusudur. Yerli mamul Batı'nın göz kamaştırıcı etiketine karşı koymak için ya o etiketlerden bir tane edinir ya da bunu beceremezse boyun eğip daha düşük bir fiyatlasatılmayı kabullenir. Butiklerde satılan yerli mallar hiç kuşkusuz serı tüketime sunulan mallardan hem kalite hem çeşit bakımından çok ılerdedir. Bunları giyenler de Batılı bir görüntüye bürünebilirler hem de daha az para harcayarak. •