Catalog

ÇALIŞMA 8AYFA23 ondörff yddaSOS yafamıaı {•Hek suİMutı ocagııu linymerinde etoktrlfcler •oadii, ftiştf havaMshkfmı boguld«~. ULUOVA'PAKİ Buyük Çüitek Maden OcaOrnı ael bastı 16 ısçı 300 metre loptafltn altında gömulu kaldi. Gumulü KAİan Işçilcrin ancak bir ay aonra kurtarılabilacnfii bollrtıldi. Soma Ege Unyliterl Madtm ncaklarında elektriklerln İMtlk clmafti ntiloniyle. ocak havaiondırma tesitatımn çalışmaması 6 ışçının zehirianorıtk oinıuainc* ynl açiı Runların hepsl gajeiulıırdu geçiıflimı* Eylül ayı içlnda tcplam 22 l$c<nln dahu 0ldMQıifiu yezan iıabariorin haşlıklarıydı. Maden ucafclarımia mtydana geten kaza> larla Hglh olarak yopılan bir ariçiıfmaya uur», 1963'tcn 1876 yılına d«(|in yoçon 14 yılltk jure rçeılainda 902 kiaı maden oeaklarındakl goçukJcrde yaşAmını yltlrmlş. Bir başke araşiırmaya göro iao. öjelltkk "Ka/macı idndımartrnın yokaeldıflı yıllarda ışçl öîumMlnde artift gurulmuş. S Urotım ;orlama»tnın ortadan Inancı yayu"i kalkacaOı Mmhlmmlaşma COTVMP Mak^nafasma »t rununun da 19 kavalarına kaynak oian bir başka Anufnlı ııedan oidufiu tAyleatyor. Dunyada. yuklama Mialftrl, kuyu ihraç loalaieıi, ocak Içl taşıma ve haberlesnie aıalemî. llarl bir makınAltiçnıa düz«fyine ula&mışkan. TUrklyıTde üreiimın yıne yu2 yıl Oncoaınd* PIUUOU u<t)i ku/fnanın ucunda düQ0m» lendlği bir 0erçek Huna kanıi olarak da, Olomlu kazaiafifl yansından çoOunun "Ayakruı"da. ymf uraiıınin yapıkfıQı Bu surunun üretlmdu makinaİBanıanın aafitarıma^ı rlr< ç&2unılen«bllacafil görüsundo blrlAaihyor. "Ka/tıtiiGi râii'iiinam" RÖJCüflOnun bir zorlamalan İte nad< kmalan gidlyer; Eorlaı başna anlamı, "Uratım zoflbmaaı" Yanl, madon f^caklaımda uıelim .*orlamasına Moden MuhflrtdiAtflrı Odaaı'na göre. gidildlftl yıllar içaiarnrie, oiu aayıaı He yelerK maien muhendlainin ocakfarda Qretim bırbınno koşui alarak anmı^. isfıhdam edtlmerneaı, 1$ kazalanna kayOmoftln. "KazmiHîi randımanı"nın 7 bın naklık «dun bir baçka nadert. Bu nedenlera btr ue . Ifçft aaOlıfiı ve Iş güvanll^l içln 347 ktloprarnfı ulaalıOı 1070 yılında işçk Olümu 46 oimuş. Oysa. "Kajrnacı randı yapılan agiilmın ctUı olu«u eklenlyor. manrnın 6 bin 903 kilogrvm >>Muğu 1973 Y a i n ı m ifçilor *Ç'n «Mflii. madenlordfl Vuh^an lum çalıaanlaı uin «gıtlm programyılı içarlalndc müJun ocaklarmda maydana lan yapılması. çe^ıtll konularda urmanlaş* golen kazalorda oien madan Işçısı sayı&ı garaktl0t aavunuluyor. tş kmmmlmrmm dfg«r mmdmmlmrl Blrraporvgftra Ma*1«n Mühfifidlalarl Odası'nın maden oeaklarındakı 19 kazaların ıle ılglll hazırladıflı bir raporda. I9 kasalarınııi baHrtsylci nedmtnin Oretim zortaması olduflu bellrtlllyor. Maden Muh«ndiıl«ri, oratlnı zortamaaıntlan do0an 19 kajcaiarındj bir azalma amaçlanıyoraa, ufailml daha guvafili bir blçlme JOnOalürmak oerekllOini bollriıyo^ laı. Bu aorunun, çö^üınu .laçllor vt mühandiaiarln uratlm vo yatırım ptantamana do^rudan kalıimalanna baOlıyortar. Bu Ongrl gA?Anüna alındıgı takdird«. Madan ocaklannda meydant gaton Is khjuüannm Onlanabllmaaı içln garekJı dıftaf ontemiâr madan fiıuhandlsiori lar»tından |0yl« Outienlyor: 8aki2 aaan aşan çalı|maia/a kaainhkla scn verılmell. Iftçilmın baalınma aorunu önemle ala alınmalı. \ş güvenliğl »arvtatert daha atkln bir diueyogatlrilmelı. Maden ocaklanndakl malzeme akslkllklerı liızia gtderılmeiı • ÇeifeJr mada/? ocaumdı, maAavr «alan 16 ısç/ye çabattn sonuç lendirmektedlr. Yan ödemeter aylıklarla blrleştlrlierekvenillendlrllmektadlr. öyle dunımlar doOmakiadır kl. van odemeal aıtan bir memur. çok kuçuk bir farkla bir oet vergi dilımine girmekte ve daha yOkaek oranda vergllendlrllmektedır. BOylece artan yan Odemedon •onra ellne geçen para, esklye gore daha az olmaktadır. Çünkü. eakiye g6ra daha çok vergi verlr hale gelmekledlr. H LMbN her yıl Mart ayın.ia bir bekleyiff baçla/ yaklafık blrbuçuk m:<yon mefnorda Ama, nedense Mart ayioda baalayan bokieylv 0ç*d4rt ay t zaman zaman da allı ay kadar aürer. Aylıkların yamna ok olarak varllen "yan udemelar" her yıl hukumei Içlnde ve memurler duzeylnde buyuk gürultUlere yıtfaçar. Bu yH da yan Odemeler hem hDkumei Içlnde, hem memurlar «ıraaın* da hu2urauxfuklara yolaçtı. 667 aayılı Devtet Memurları Ya> sam'na 1327 aayılı yaaanın 71. rneddeıtyie eklefun ve 1B97 aayılı yaaa Ile d«QI«lk " a n t ve tazmlnatlar bOlümu uya/ınca memurlara ödenen yan ödemeler beürll llkeierden hareket elmektedlr. "Tok ucrat", "Dcrat açıklıflr, uıcratlerde denkllk'* pıbl llkekerı. ucrei pohiıkaaının leniel llkeleri olarak aaplayan 667 aayılı Devlet Memurlan Yanaaı. memurun çalıama aaatlart ıçlnde gOfdOflfl rılcmell lek bir Ocrate bagiamak ve bu ucreller araaında aınıf. kuruluş ve benrerl farklar gö/eimeksızin. herkealn kolayca görebileceDl bıçimde dozenlemek amacinı gutmakuöir. Yaşanı ve çalıama koaulları açı»ından tehllkell oian ya da l«in nilellOI açısından güçiok gösıeren ya da yetıamıı eleman aıkıntıaı çakılan dallaıda işgOcO aaOlayarak bunun sürekIHIOinl korumak amactyla "yan ödeme" verllmakledlr. Memur i^in her yıl mart ayında başlayan bekleyiş: naklmşum tdmmmlmr OöruUOOü gibi, yan odemeler bugOn içln amacından uzaklaşmış bir uygulama Içlndedlr. Desletln uygulamaaı gereken anayaaal llkelem tera dbşen görOnom4r kazanmışitr. başlangtçta konuian "görev yerı, çalkşma koşullan, yaşam ve aafllık ıçin fehlike Olçulerl'1 glbl kavramiardan Ibnıuyiu uzaklafılmıştır. re verllmif, gorevin oıelllkleri ve çehşme koşullan iklnci plene llMmlştlr. BOylelikle bir de bu yftnden adalelelzllkler doOmuştur. Yen ödemelerin başu belirlenen llkeler dlkkaie alınmadan memurlar araaında yaygınlaştırılmaaı. yapılan l|ln farkını ortadan kaldırmışiır. ladır. Her Işln karsışında belll bir puan vardır. 100,190. 200 glbl. Bu puanlar o yitkl karamamede yeralan kataayı ıle çarpılmakta ve boyleoe vertiecek yan ödeme bulunmaktadır. Orneflln aon karofnamede ketsayı 4 Iken. geçen ay bu Bakanlar Kurulu kararryla 6*ya çt* karıldı Kararnemede en yaygın ve en çok klşrye verllen puen 1S0*dir. Yüzblnlerce memur (160 x 4'ten) şımdl <i50x6'ya> çıkmışlır. Bu aıtış memuridrda aadece 400 llmiık bir artış getlrmlştlr. O da brot olmak Ozere. Oyaa. oel kademede bu artış brüf 6 bln llraya kadar yukaelebllmektecllr. tMayısıyla, her kaıeayı artışı memurtar anuındakl adaletalzllOI ve Ocrel farkını daha da aniırmaktadır. Kataayının memurlar içln 6, tefcnlk peraonel İçln 8 olarak aaptanmeeı memurlar araeındaki bölOnrrieye neden olan bir etken olarak ayrıca ortaya çıkmaktadır. Bunlann Oatune vergi dOzenlnden gelen bir adaletalzllk Işl lylce alev BmkmmlmnB topriıforf Bu uzakleşma aorunun temelldlr. Ancak. gOncet otan bir eorun bakanların lutumudur. Ne zaman yan Odeme ortaya atılaa, klml bakanlar çeşltli OOruşler llerl aOrmekte ve hOkümette ortalc bir tföroşe varılamamaktadır. Dolayıaıyla, hOkOmetlajde göruşoien yan Odeme karamameleri her yıl şu ya da bu bakanın karşı çıkmaeıyla uzayıp gltmektedlr. Karamame tek bir bakan Imzaaı İçln haftalarca bekfemaktadlr. Bir buçuk mllyon memur da o bakanm kaprlalnln geçmeelnl beklemektedlr. Nlteklm bu yıl da eon olarah Oomruk ve Tekel Bakanı Tuncay Mataraoı'nın nzaaını beklemlştlr. Ne yanından bahılırea bakılaın, yan MomeJer bugon amaemden uzaklaşmış bir uygulama IçlndeÖlr. Tıpkı memur aylıktanndakl kateayı artışlan glbı. Buna kökm bir çöıüm ancak peraonel retlmlndekl ve aylıkiara temel olan göeterge tabloaundakl dafllşlklikten geçmektedir. • Yan odemeler "Iş rlakl. Iş guçlOOO. temlnindaki gOçlukM glbl nlieliklerden hareket edilerek verilmektedlr. Ancek, bu nllellklerin OlçOlen belll deflildir. Bir baaka deylmle, ^ryaaal Iktldarların takdlrlne bırakılmıştır. Devlele memur alırken, klşlnln nlhriikleıine bakılmakei2in anılan yan ödemelerden herhangl blrl ya da blrkaçı alyaaal IktMarlara yakınlık derecesine göre verllmekle ve Onemll adaletalzllkler doOurmakiadır Memurlann aaıl aylıfclan yeterince saptanmadıuı İçln afiırlık van6demel*» öfneflln, bOroda çalışan bir mohendlale maden oeaflında çalışan bir mOhendla araaında Ocrel açıeından çok fazla bir fark kalmamıştır. Uygulamade öyleelne lerallkler çıkmaktadır kl. OrneOln IşgOcu lazlaiıO' bulunan bir meetokie hâiâ "temlninde goçlllk zammr verilmekte, 6te yandan "temlnınde guçluk umn»" Odenmealne rafmen, madan ocafclarına çok güç muhendla bulunmakiadır. BOroda ye da yerallında çeJtşmanın maddi karşılıflı aynı olunca, Iş earpaaarmakladır. Yan Odemelerde bir başka adalel* alzllk kaieayı alatemlnden doflmak