Catalog

Sayfa 7 Aralık 2012 Cuma a4 Yaşam Ortadoğu’nun kadim kentlerinden G üneydoğu komşumuz Suriye, uzun yıllar Osmanlı ve I. Dünya Savaşı’nın arkasından kısa bir süre Fransa egemenliği altında kaldıktan sonra 1946’da bağımsızlığına kavuşan genç bir devlet. Ancak başkent Şam, bulunduğu coğrafya itibarıyla tarihi çok eskilere dayanan ve hatta kurulduğu yerde varlığını kesintisiz olarak en uzun sürdüren bir kent. Hac Yolu üzerinde olduğu için her zaman Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli kentlerinden biri olan Şam’ın Arapçası Dimeşk, eski dilde “iyi sulanmış yer” anlamına geliyor. Nüfusu 4,5 milyon (her gün 1 milyon kişi dışarıdan geliyor), çok yeşil ve oldukça temiz bir kent. Şam’ı kuşbakışı olarak görebileceğimiz Kasyun Dağı ile kentin kuzeyinde, Barada Çayı boyunca uzanan Wadi Barada, lüks restoranların ve kafeteryaların bulunduğu bölgeler. Ancak Şam’ın en çok gezilen yerleri tarihi mekânları oluyor. İlk durağımız, Hz. Muhammed’in torunu ve Hz. Ali’nin kızı Siddi Zeyneb Türbesi ve Camisi. İran Mahallesi’ndeki caminin içi tamamen göz alıcı kristallerle kaplanmış olup som altın kubbesiyle Kubbet üs Sahra’yı andırıyor. Cami ve türbe, çoğunluğu İran’dan gelen çok sayıda Şii’nin Hac yeri... Böylece kentin yakın çevresinde kısa bir tur attıktan sonra kent merkezini gezmeye başlayabiliriz. Şam’da 120 kadar Osmanlı eseri olduğu belirtiliyor. Abdülhamit tarafından yaptırıldığı (1863) için Hamidiye Çarşısı (El Hamidiye Suk) olarak tanınan çarşı, hem tarihi bir yer olarak hem de alışveriş amacıyla geziliyor. Tipik kapalı çarşının içinde nargileden sedef tavlalara, dansöz ve gece modelleri dahil yerel giysilerden Şam kumaşına, halı, kilim çeşitlerinden baharatlara kadar her çeşit ürün bulunabiliyor ama Şam’da şamfıstığı aramayın, bulamazsınız. Bulunanlar ise İran ya da Gaziantep adıyla satılıyor. Hamidiye Çarşısı önünde büyük bir Selahaddin Eyyubi heykelinin bulunduğu Şam Kalesi’nin surlarından başlıyor ve sur içindeki eski kent merkezine doğru devam ediyor. Çarşının bitiminde ise başka bir sürpriz bekliyor; 3. yüzyıl eseri bir Roma tapınağının kalıntılarıyla aynı avluyu paylaşan görkemli Emevi Camisi tam karşımızda duruyor. Emevi Camisi veya Arapça söylenişiyle Omayyad Camisi, kuşkusuz Şam’ın en enteresan yeri. Aziz Yahya Kilisesi’nin bulunduğu yere 709715 yılları arasında inşa edilen cami göz alıcı süslemeleriyle dikkat çekiyor. Caminin bir diğer özelliği farklı mezhepler için farklı mihraplar bulunması ve herkesin kendi başlangıç yeri olan tarihi Şam İstasyonu, halen kitapçı olarak kullanılıyor ve yakında inşaatı devam eden Şam Metrosu’nun merkez istasyonu olmayı beliyor. Osmanlı Valisi Esat Paşa’nın konutu olarak inşa edilen Azem Sarayı ise etnoğrafya ve geleneksel sanatlar müzesi olarak düzenlenmiş. 1516’dan başlayarak 403 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Şam’ın en önemli dini merkezlerinden olan Süleymaniye Külliyesi 1554’te yapılmış bir Mimar Sinan eseri. Buradaki Askeri Müze başka bir yere taşınmış ama son Osmanlı padişahı Vahdedtin’in ve bazı hanedan mensuplarının mezarları yerlerini koruyor. Süleymaniye Külliyesi’nin yanında Şam’ın bir diğer önemli yeri Ulusal Müze yer alıyor. Bahçesinden başlayarak çok sayıda tarihi eserin sergilendiği müzenin en önemli eseri; dünyanın ilk alfabesi olarak kayıtlara geçen iki satırlık yazı. Şam’da bunlardan başka, en az 150 yıllık evlerden ve dar sokaklardan oluşan Bab Şarki ve Bab Touma mahalleleri ve ayrıca İsrailSuriye savaşının anısına yapılan Teşrini Panorama Müzesi görülmesi gereken diğer yerler olarak not edilebilir. Şam’a kadar gelmişken, kente bir saat uzaklıkta bulunan ve zamanında İsa Peygamber’in konuştuğu ve İncil’in yazıldığı dil olan “Aramice”nin kullanılmaya devam ettiği Malula Köyü de gezilebilir. Gezgin Gözüyle ozkantimur@yahoo.com TİMURÖZKAN imamı arkasında namaz kılabilmesi. Aynı anda dört ezanın okunduğu, uyuyanların, yemek yiyenlerin, koşuşturan çocukların günlük hayatı tam anlamıyla caminin içine taşıdığı gerçekten sıra dışı bir ibadet yeri Emevi Camisi. Caminin çevresinde Kerbela’da şehit olan Hazreti Hüseyin’in ve Haçlı ordularını yenen Selahaddin Eyyubi’nin türbelerinden başka tanıdık bir yer daha ziyaret ediyoruz. I. Dünya Savaşı’nda hayatını kaybeden ilk Türk hava şehitleri olan Yüzbaşı Fethi ile birlikte Nuri ve Sadık üsteğmenlerin mezarları da burada bulunuyor. Caminin arka tarafındaki tarihi sokaklarda turistlere yönelik çeşitli dükkânlar ve kahveler yer alıyor. El Kaymeriye Sokağı’nın girişindeki El Nawfara adlı kahvenin farklı bir özelliği var. Yüksekçe bir yerde oturarak eski bir Ortadoğu geleneğini yaşatan hikâye anlatıcı (Hakawit) her gün akşam saatlerinde sanatını icra ediyor. Şam’daki diğer Osmanlı eserlerinden ve efsanevi Hicaz Demiryolu’nun $KPHW $EDND\ $KPHW 7DQ $OL 5Ö]D g]WUN $\OD .XWOX %DKDGÖU 6HOLP 'LOHN %HNLU &RåNXQ %OHQW 7H]FDQ 'XUGX g]SRODW (PLQH hONHU 7DUKDQ )HWKL <DåDU *|NKDQ *QD\GÖQ ãOKDQ 7DåFÖ /HYHQW *|N 0DKPXW 7DQDO 0L\DVH ãONQXU 0XKDUUHP ãQFH 0PWD] ãGLO 0\HVVHU <ÖOGÖ] 1D]OÖFDQ g]NDQ 1LKDW *HQo 2NWD\ (NåL 2VPDQ $\GÖQ gPHU $GÖJ]HO g]JHQ $FDU 6HYJL g]HO 6KH\O %DWXP äHQDO 6DUÖKDQ 7DQVHO d|ODåDQ 7XIDQ .|VH 7UH\ .|VH 8âXU %D\UDNWXWDQ 8WNX dDNÖU|]HU <DNXS .HSHQHN KDSLVWHNL JD]HWHFLOHU %DOED\ g]NDQ YH <DOoÖQ·ÖQ NLWDSODUÖQÖ LP]DOÖ\RU C MY B