Catalog

Cumhuriyet Ankara 256/29 Mayıs 2009 Tiyatro oyuncusu Fatih Al, kendisini ‘uyumsuz’ bir insan olarak tanımlıyor ‘Görevlendirilmektennefretediyorum’ ? Selda GÜNEYSU aşkentli izleyiciler tiyatro oyuncusu Fatih Al’ı bu sezon, Öteki Tiyatro’da sahnelenen Oğuz Atay’ın yazdığı “Korkuyu Beklerken” adlı oyunda yakından tanıma olanağına sahip oldu. Bir insanın hiç bilmediği bir dilde aldığı mektup sonrasında, korkuyla evinde ölümü beklemesi üzerine yaşadığı psikolojik süreci konu edinen oyundaki rolüyle Al, bu sezon tiyatro eleştirmenlerinden de tam not aldı. Her fırsatta tiyatro sanatına gönülden bağlı olduğunu dile getiren Al, bugün Türk tiyatro sanatının türlü yozlanmışlıklar arasına sıkışıp kaldığını belirtiyor. Özel tiyatrolarınsa aslında bir tür sivil toplum örgütü (STÖ) vasfı görmesi gerektiğine olan inancını dile getiriyor. Fatih Al’la, Türk tiyatrosunun sıkıntılarını konuştuk: Bize biraz kendinizi anlatır mısınız? ¦ Doğma büyüme Ankaralıyım. 1995 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’ne girdim. Tez, askerlik derken geç bir tarihte, 2002 yılında fakülteden mezun oldum. Mezun olduktan kısa bir süre sonra İstanbul’da, birkaç dizi setinde, oyuncu olarak çalıştım. Sonra Ankara’ya döndüm. Hep özel tiyatrolarda oyuncu olmak istemişimdir. Şimdi bu iste B ğimi yerine getiriyorum. Öteki Tiyatro’da, Murat Karahüseyinoğlu ile birlikte çalışıyoruz. En son da Oğuz Atay’ın yazdığı “Korkuyu Beklerken” adlı oyunda rol aldım. “Hep özel tiyatrolarda oyuncu olmak istemişimdir” dediniz. Neden özel tiyatrolar? Devlet Tiyatroları’nda (DT) görevli olmayı neden istemiyorsunuz? ¦ Bundan beş ya da altı yıl önce bu soruyu sorsaydınız, belki o zaman daha farklı yanıtlar verebilirdim. Lakin şimdi bambaşka düşünüyorum. Tiyatro söz konusu olunca “uyumsuz” bir insanım. Yani kendimi öyle tanımlıyorum. Neden diye soracaksınız. Şu nedenle: Görevlendirilmekten nefret ediyorum. Tiyatronun görevlendirilerek yapılabileceğine inanmıyorum. Öteki Tiyatro’daki varlığımı da bu nedenle sürdürüyorum. Özel tiyatroların bir tür STÖ vasfı olduğunu düşünüyorum. O nedenle de illa ki özel tiyatrolarda oyuncu olmak isterim. Peki size göre özel tiyatrolar bugün bu vasıflarını tam anlamıyla yerine getirebiliyorlar mı? ¦ Ankara’da hayır, maalesef. Bu kentte ne yazık ki o vasfı yerine getirebilecek tiyatro kalmadı. Çünkü tiyatro bugün sırf, tiyatro olsun diye yapılıyor. “Bizim oyun oynamamız gerek” düşüncesinden hareketle oyunlar sahneleniyor. Doğru düzgün bir söylemleri yok. Oyunlar kişiler üzerinden yürüdüğü için oyunların içinde kalakalıyor insanlar… Bugüne dek ne tür oyunlarda görev aldınız? ¦ Ankara’da Öteki Tiyatro’nun yapımlarında rol aldım genellikle. Bir de okul arkadaşlarımızla birlikte kurduğumuz Oyunbazlar Tiyatro Topluluğu var. Topluluk 1999 yılından bu yana başkentte faaliyet gösteriyor. Bunun yanı sıra çokça çocuk oyunlarında görev aldım. Bugün genç tiyatrocuların hepsi para kazanamamaktan yana şikâyet ediyor. Sizse, bir dönem ekonomik kriz nedeniyle binası devren kiralık olan bir tiyatroda oyun oynamaktan çok büyük haz aldığınızı dile getiriyorsunuz. Yaşamınızı sürdürebilmeniz için para kazanmanız da gerekiyor ama... ¦ Ben asla para kazanmak için ucuz vodviller sahnelenmesinden yana değilim. Tiyatro yaparken para kazanmayı amaç edinmiyorum. Çünkü para bir şekilde kazanılır. Önemli olan ise tiyatrodur. Üniversitedeyken bu işin öncüleri bizlere, “Limon satın para kazanırsınız ancak tiyatroyu kirletmeyin” derlerdi. Bu sözün çok doğru olduğuna inanıyorum. Diyelim ki çok “ucuz” bir vodvilde oynadım ve çok para kazandım. Peki oyunculuğumun karşılığında ne kazandım? Bana sorsalar, istediğin gibi oyunlarda rol aldın da ne kazandın? Sana ne kadar getirdi bu oyun? Onlara vereceğim yanıt şu olurdu: Ben Oğuz Atay’ın yazdığı bir oyunu oynadım. Benim için ötesi yok. bilmiyor. O duyguları yaşamıyorlar. Toplu satışları da aynı şekilde düşünüyorum ben. Şimdilerde tiyatro biletlerinin toplu satışı anlayışı yaygın. Tamam anlıyorum, ekonomik kriz var da bireyler de kendi özgür iradeleriyle tiyatro izlemeyi tercih etmeli. Ayrıca genç oyuncuların önlerinde onların örnek almaları gereken bir ustaları yok. Biz çok ustasız kaldık. Ustasız bu sanatının içinde var olmaya çalışıyoruz. Benim en imrendiğim oyunculardan birisi Ferhan Şensoy’dur. Neden? Çünkü Münir Özkul’larla, Erol Günaydın’larla birlikte aynı sahneye çıkmıştır. Tiyatro sanatının sözünü ettiğiniz yozlanmışlıklardan kurtulması için neler yapılabilir? ¦ Akışa kapılmamak gerekir. Bugün Türkiye’de bu durumu gören ve bu durum hakkında benim çok üzerimde fikirler üretebilecek değerli oyuncular var. Bir an durup bakmaları gerekiyor sadece. Bir an durup etraflarına bakacaklar ve “bir dakika” diyecekler. ‘Gençler zehirleniyor’ Peki bugün gençlerin ve genç oyuncuların tiyatro sanatına bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz? ¦ Zehirleniyorlar. Ama bu onların kabahati değil. Bugün o kadar çok sadece tiyatro olsun diye tiyatro sanatını icra etmeye çalışan topluluk var ki… Bu nedenle de yanlış yönlendiriliyorlar. Oysa o toplulukların sahneye taşıdıkları şey bir tiyatro oyunu değil. Bir animasyon gösterisi, başka bir şey onlar. Sonra 15 yaşında çocuklar bu gösterilerle karşılaşıyor ve zihinlerinde tiyatro hakkında yanlış bilgi yer ediyor. “Tiyatro böyle bir şeymiş” izlenimi uyanıyor. Bu tür oyunlar sahnelene sahnelene toplumun da tiyatro sanatına bakışı değişiyor. Üstelik toplum artık yeni yeni kavramlar uydurmaya başlıyor. Taksiye biniyorum, şoför: “Ağabey, televizyondaki tiyatroyu izledin mi? Çok güzeldi” diyor. Oysa televizyonda tiyatro olmaz. Ona televizyon şovu denir. Örnekleri de zaten Batı’da televizyon şovu adı altında yapılır. Ayrıca zaman içinde, “Pijama, terlik tiyatro” anlayışı türedi. Aileler artık çocuklarının elinden tutup tiyatroya getirmiyorlar. Çünkü artık tiyatrolar çocukların ayaklarına gidiyor, okullara. Bu nedenle bir çocuk tiyatro için nasıl bilet alınır, birinci perdeden sonra, arada, ikinci perde nasıl beklenir, 16