Catalog

16 KASIM 2025 2 EDITÖRDEN evrim denince aklımıza hep D yüksek bir ses gelir. Kalabalıklar, sloganlar, sokaklar... Oysa bazen de devrim bağırarak En çok kirleten, değil, fısıldayarak olur. Bir kararın sessizliği, masada yok bir duruşun sürekliliği, Carbon Brief’in Paris’ten Belém’e: bir alışkanlığın terk analizine göre ABD 1850’den bu edilişi... yana atmosfere 509 HHH DAIRESEL gigatonun üzerinde Belki de değişim karbondioksit FLORA artık meydanlarda salarak küresel toplamın yaklaşık değil, zihinlerde 10 yılın hesabı yüzde 20’sinden ve yaşanıyor. Bir tarihsel emisyonların en büyük zamanlar toplumsal payından sorumlu oldu. Ancak Brezilya›nın Amazon bölgesindeki Belém kentinde 6 Kasım’da başlayan Birleşmiş zeminde seyreden Beyaz Saray’dan cuma günü isyanın yerini kişisel yapılan açıklamada, ABD’nin Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nın (COP) 30’uncusu, 21 Kasım’a kadar Brezilya’daki COP30 iklim farkındalık aldı. Kimi sürecek. 1995’te Berlin’de başlayan COP, dünya ülkelerinin iklim değişikliğine karşı zirvesine hiçbir üst düzey yetkili bunu zayıflık sayabilir AYÇA göndermeyeceği duyuruldu. Beyaz ortak adımlarını tartıştığı ve yönlendirdiği en önemli platform olma özelliği taşıyor. ama belki de bu çağın Saray sözcüsü Taylor Rogers, The CEYLAN en güçlü direnişi tam Guardian’a yaptığı açıklamada, u yılın Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği çekişmek... Çatışmalar yayılırken bu “Başkan Trump seçilmeseydi burada gizlidir: Bir Taraflar Konferansı (COP) zirvesi, Paris asla unutulmayacak” sözlerini kullandı. ayca_ceylan yeni yeşil dolandırıcılık, ABD’yi insanın zihnindeki Anlaşması’nın 10. yılına denk gelmesi nedeniyle Kanıtlanmış çözümler ortadayken bu öldürürdü. Başkan, diğer ülkeleri ayrı bir önem taşıyor. 2015’te imzalanan Paris yıkımın sürmesinin “affedilemez” prangaları aşması, en öldüren belirsiz iklim hedeflerini B Anlaşması, küresel sıcaklık artışını 1.5 derece ile olduğunu belirten Stiell, COP30’un temel önceliklerini şöyle az dışarıdaki düzeni takip etmek için ülkemizin sınırlama hedefiyle tarihe geçmişti ancak aradan geçen 10 yılda sıraladı: sarsmak kadar önemli ekonomik ve ulusal güvenliğini dünya, bu hedefe ulaşmak bir yana, hâlâ 2.7 derecelik bir ısı l Fosil yakıtlardan adil ve düzenli bir geçişin sağlanması. tehlikeye atmayacak” ifadelerini olabilir. seviyesine doğru ilerliyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre l Yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması ve kullandı. Günümüzde küresel emisyonlar 2024’te tarihin en yüksek seviyesine çıktı. enerji verimliliğinin iki katına yükseltilmesi. meydanlara çıkmak Bu da COP30’un yalnızca yeni taahhütlerin değil, uygulanabilir l Gelişmekte olan ülkelerde iklim eylemi için yıllık 1.3 trilyon İklim troikası: zor ama herkesin ve adil çözümlerin konuşulacağı bir dönüm noktası olmasını Dolar seferber edilmesi. elinde görünmez zorunlu kılıyor. l Küresel bir uyum göstergeleri çerçevesinin onaylanması. Dubai, Bakû, l Adil geçiş ve teknoloji uygulama programlarının bir seçim de var. YERLI HALKLARIN TEMSILI ARTIYOR ilerletilmesi. Belém Bir davranışı COP toplantıları her yıl başka bir ülkenin ev sahipliğinde sürdürmemek, bir COP28 ve COP29’un çıktıları, UMUDU HATIRLAMAK düzenleniyor. Bu yılki Belém zirvesi, Amazon bu yılki gündemi doğrudan tüketim alışkanlığını ormanlarının kalbinde yapılıyor. Yani Belém zirvesi aynı zamanda bir “hatırlama alanı”: Paris şekillendiriyor. Dubai’deki terk etmek, bir dünyanın “akciğerleri” olarak bilinen Anlaşması’nın umut dolu ruhunu, Amazon’un nefesini ve COP28’de fosil yakıtların aşamalı suskunluğu bozmak... bu bölge, artık hem sembolik hem dünyanın geleceğini yeniden bir araya getirme çabası. İklim olarak azaltılması yönünde ekolojik açıdan gezegenin geleceği krizinin etkilerini artık yalnızca kutuplarda değil Akdeniz’in Hepsi sessiz ama tarihi bir karar alınmıştı. ile doğrudan ilişkili. Bu nedenle yerli yangınlarında, Anadolu’nun kuruyan göllerinde, kentlerimizin ısrarlı devrim Ardından Bakû’da yapılan halkların, bilim insanlarının ve iklim nefes almakta zorlandığı yaz günlerinde hissediyoruz. COP30, COP29’da gelişmiş ülkelerin iklim adımları. aktivistlerinin sesi bu zirvede her bu ortak hikâyeyi yeniden yazmak için bir fırsat: Doğayla finansmanını artırması ve yeni bir HHH zamankinden daha güçlü duyuluyor. rekabet etmek yerine onunla yeniden uyumlanmayı öğrenmek. küresel uyum fonu oluşturulması En büyük devrim, tartışıldı. COP30, bu iki adımı Brezilya hükümeti, zirveyi “yeşil kimsenin duymadığı pratiğe dökmenin, yani “sözden dönüşümün adil ve kapsayıcı biçimde eyleme” geçmenin eşiğinde yer bir anda yaşanıyor hızlanacağı bir çağın başlangıcı” olarak alıyor. Sonuçlarını hep birlikte olabilir mi? Çünkü tanımlıyor. Bu yıl zirveye hem sivil toplum göreceğiz üyesi hem de müzakereci olarak 3 binden fazla yerli delegenin bazen bir insanın katılması bekleniyor. Karşılaştırmak gerekirse, geçen yıl kendine “Artık yeter” Azerbaycan’daki COP29’a yalnızca 170 yerli temsilci katılmıştı. demesi, bir toplumun Bu artış, Amazon’un merkezinde yapılan bir zirvenin sembolik yönünü değiştirmeye değil, temsili bir güç kazandığını da gösteriyor. yetecek kadar yüksek COP30’un açılışında konuşan BM İklim Değişikliği Yürütme bir ses olabilir. Sekreteri Simon Stiell, “İklim felaketleri GSYİH’yi çift haneli Hepinize iyi pazarlar. rakamlara indirirken aranızdaki hiçbir ülke bunu karşılayamaz” dedi. Stiell, “Mega kuraklıklar ulusal hasadı mahvederken DENIZ ÜLKÜTEKIN ve gıda fiyatları fırlarken sendelemek ekonomik ve politik deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr olarak hiçbir anlam ifade etmiyor. Kıtlıklar baş gösterirken ve milyonlarca insanı yurtlarından kaçmaya zorlarken Atatürk neden başöğretmendir? erbert Melzig, 1937-1947 kadar toplumlar için bir efsanedir. Şimdi Onlar adına onlar için düşünmek, onlar için ıstırap çekmek... Melzig şöyle diyor: “Gazi yılları arasında Türkiye’de o kendi insanlarının ortasında durmuş yaşamış, Atatürk’ü çevresine ışıklar saçıyor.” (*) Mustafa Kemal, Türk insanından çok kurban talep etmiştir. Fakat Türklerin tarihinde bizzat tanımış Alman bir Melzig’in son derece önemli bir tespiti H tarihçidir. Yeni kurulan vardır: “Büyük Yunan filozofu Platon’un milletin hiçbir çocuğu onun gibi kardeşleri bir hayali vardı. Krallar filozof olsa ve uğruna sonsuz ıstıraplar çekmemiştir.” Türkiye Cumhuriyeti ve onun kurucu öznesi Mustafa Kemal Atatürk üzerine filozoflar kralların tahtına otursa. Bu dilek Nedir Atatürk’ün ıstırabının kaynağı? 2 bin yıllık tarihte gerçekleşmedi ama Melzig’e göre bu kaynak, Türkleri padişahın yazdığı “Kemal Atatürk” isimli eserinde AYŞE ACAR şöyle diyor: 20. yüzyılda ilk defa Atatürk’ün şahsında okulundan cumhuriyet okuluna sevk Platon’un tam istediği gibi gerçekleştiğini etmeye çalışırken yaşadığı sıkıntılardır. “Kemal Atatürk ile binlerce yılın derinliklerinden kahraman bir ruh doğmuş, görmekteyiz.” Padişah okulunda yüzyıllar boyu tebaa olarak görülen, özgürlüğün ne anlama aydınlığa yükselmiştir. O, yeryüzünün bu SIYASETTE FELSEFENIN ÖNEMI bölgesindeki, başkalarına kul olmuş uluslara geldiğine ilişkin hiçbir fikri olmayan ve her Platon, toplumda adaletin gerçekleşmesi için açıdan ihmal edilen Türkler her ne kadar özgürlüğe giden yolu göstermiştir. O insan artık siyaset edenlerin öncelikli olarak felsefi anlayışa Nil’in kıyılarından Çin ülkesinin akarsularına öğrenmeye hevesli olsa da ahlak edindikleri erişmiş olmasını şart koşar. kölelik eğiliminden azat olmaları kolay Felsefi anlayış yönetici olmayacaktır. kişinin adalet, eşitlik, 1800’lerde Almanya sorunu üzerine sanat, onur, değer, hak gibi düşünen Hegel, kendi toplumunun kavramları kavramasına özgürlüğe yönelik bir fikri olmadığını ve Galeati Yayıncılık neden olan şeydir. Bu halkın alışkanlıklarına sinen memleket YENİ YENİ kavramların zorunluluğunu yaşantısının yapısına sıkı sıkı bağlı idrak edemeyen bir bilincin olduğunu söyler ve umutsuzluğa düşer. “Tek toplumda ayrımlara, olasılık var” der: Bir Theseus’un ortaya karmaşaya ve gerilemeye Melzig, “Atatürk bir cumhuriyet okulu çıkıp cumhuriyeti kurması… kurmuştur ve bu okulun başöğretmenidir” diyor neden olacağı dikkate sunulur. Peki Theseus ne yapmalıdır? Almanlara göre Eğer gerçek bir cumhuriyetten ve ekliyor: “Atatürk’ün tek isteği ‘cumhuriyet yapılacak şey “bildung” faaliyetidir. Bildung, okulu’na gidenlerin yetişkin vatandaş olmalarıdır.” söz edilecekse o cumhuriyetin insanın kendini biçimlendirmesini gerektiren bir yöneticilerinin filozof olması Atatürk, ıstırap çeken dünyada barış ve esenliği tür eğitim ve kültür kavramıdır. Bildung, bir öz yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi gerekmektedir. etkinliktir. Kendi kendini geliştirmeyi ve kendi Felsefi anlayışa sahip değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyen bir kendine yönelim becerisini talep eder. Bildung başöğretmendir. olmayan bir toplumda filozof faaliyetinin amacı eğitimli, kültürlü ve aynı olmak kolay olmasa gerek. Kurulduğu günden beri her itiraza, her zamanda aydınlanmış insanlar yetiştirmektir. KARGO DAHİL 350 ¨ YERİNE 250 ¨ KARGO DAHİL 200 ¨ YERİNE 150 ¨ kötü koşula karşın cumhuriyet okulu faaliyet 2 KİTAP KARGO DAHİL 550 ¨ YERİNE göstermeye devam etmekte ve her yıl yeni İmtiyaz Sahibi: 16 KASIM 2025 SAYI: 1858 Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık öğrenciler bu okula kaydolmaktadır. Okulun ¨ AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul 400 CUMHURİYET VAKFI adına Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: n Yayın Koordinatörü başöğretmeni hâlâ Mustafa Kemal Atatürk’tür. ALEV COŞKUN reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 DENİZ ÜLKÜTEKİN +90 539 669 60 69 Genel Yayın Yönetmeni Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve n Reklam Genel Müdürü MİNE ESEN Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 EVSUN SİNEM ALKAN No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Sorumlu Müdür * Herbert Melzig, Kemal Atatürk. Çevirmen: Ahmet pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın BETÜL BERİŞE Arpad, Alfa Yayınları.