Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
14 NİSAN 2024
3
Felaketten
Kelebek
ders çıkarmak
İstanbul’da bir süre önce bir sucunun dükkânında
etkisinin
çok sayıda çocuğa tecavüz ettiğinin ortaya çıkması
akıllara bazı sorular getirdi. En önemlisi, anne-babalar
çocuklarında yaşanan değişimleri gözlemlememiş miydi?
ancak bu konudaki yasanın
ısa süre önce
izleri
İstanbul’un bir değiştirilmesi konusunda
semtinde pek çok insanlar genel bir tepki ortaya
kişiyi dehşete koymuyorlar.
Kdüşüren, kahreden Son tecavüz olayını
bir şey oldu. Bir sucunun gerçekleştiren kişi bir süre önce
izleri oluşturdu. Bu arabalar
Yaşamın en ilginç ve tuhaf teorisi çağlar
dükkânının içine ses geçirmez tecavüz suçlamasıyla karşı
tüm Roma İmparatorluğu için
ötesinden insanlığı, dünyayı ve tüm evreni
oda yaptığı, burada da kendi karşıya kalmış fakat yeterli
yapıldığından tekerlek aralıkları
yakınları dahil çok sayıda delil bulunamadığı gerekçesiyle
etkilemeyi sürdürüyor. birbirine benziyordu. İşte 4 fit,
çocuğa defalarca tecavüz salıverilmiş. Bu
8.5 inç’lik bu standart demiryolu
ettiği ortaya çıktı. Semtin durum söz konusu
ölçüsü bir Roma İmparatorluğu
aptığı hesaplamaları bir daha gözden geçirince
adını belirtmeyeceğim, olayda delillerin
savaş arabasının özgün ayarlarından
sonuçlara şaşırdı. Hava durumu tahminlerinde
çünkü o semtte yaşayan yeterince araştırılıp
türetilmiştir. Bürokrasinin sonsuza
bulunmak 1950’lerin önemli konularındandı ve
binlerce masum insanın araştırılmadığı
kadar yaşadığının klasik bir
o da verileri matematik modellemelere işleyerek
üzülmesini istemiyorum. sorusunu akla
örneğidir de aynı zamanda. “Peki
Yöngörüler elde ediyordu. Bilgisayarda yaptığı
Tren rayları arası açıklık
Sadece şunu söylemek getiriyor. Benzeri
o zaman neden bu uzunluk tercih
küresel iklim modelini zaman kazanmak için ortasından
rastlantısal mı yoksa kelebek
zorundayım: Bu
edilmiş?” denirse yanıt daha basit: olaylarda tutuksuz
çalıştırmayı denemiş ve çıkan bulgulara anlam verememişti.
etkisi mi?
olayda, az ya da çok
Roma imparatorluk ordusunun yargılanan zanlılar
Edward Lorentz dönemin çoğu biliminsanı gibi bilgisayar
hepimizin sorumluluğu
savaş arabaları, yan yana duran var. Bütün
modelleri neresinden başlatılırsa
Pro. f dr .
vardır. Önce olayın
iki savaş atının poposunun toplam genişliği ölçü alınarak bunlardan şikâyet
başlatılsın sonuçların aynı olmasını
üsTün
adlandırılışına bakalım.
yapılmıştı. eden toplum sadece
bekliyordu. Son olarak çalıştığı
yaŞam
dÖkmen
söylenmekle
ünlü deneyinde başlangıç koşulları
İSTİSMAR MI,
Günlü Ğü CENGİZ HAN’DAN BuGÜNE KELEBEK ETKİSİ
yetiniyor, sandıkta
değişmeden biten veya kısmen
Tabii ki gündelik olayların dışında tarihin de bu açılardan
TECAVÜZ MÜ?
oy kullanırken bu tür konularla
ilerledikten sonra başlatılan
değişimlerini gözlemlemek heyecan verici. Kelebeğin kanat
Benzeri olaylarda görüldüğü
ilgilenmek yerine iktidarın
iki hava tahmininin
çırptığı zamandan sonrasına dek yüzyıllar geçse
üzere basın bu olayı da
maaşlara zam yapıp yapmadığına
umulmadık ölçüde
de etkinin bağlantısını düşünmek şaşırtıcı.
“çocuğa cinsel istismar” olarak
bakıyor. Bir de insanlar bir
farklılaştığını gördü.
1171 yılında bazı hısımlarının yerel bir kabile
tanımladı. Bence kasıtlı olmasa
tecavüzcü yakalandığında linç
Küçük, öngörülemeyen
lideri olan babasını zehirlemesi sonrası ailesi
da adlandırmadaki bu tavır, bu
etmeye çalışıyorlar. Hepsi bu.
değişiklikler iki modelin
yoksulluk içinde kalan Timuçin içindeki
tür olaylardaki vahşeti kamufle
farklı sonuçlanmasına yol
intikam hırsını hiçbir zaman söndüremedi. Tüm ANNE BABALAR
etmekte adeta yumuşatmaktadır.
açıyordu.
Ömür
Moğol diyarını kontrol etmeye karar verdiği
Yetişkin bir erkek yetişkin
EĞİTİLMELİDİR
Tanyel zaman Cengiz Han olarak anılmaya başladı.
KAoS TEoRİSİ bir kadına tecavüz edince
Tecrit odasında feryatlar
Savaşçıları Çin’i, İran’ı, Kore’yi, Orta Asya’yı,
bu duruma “cinsel istismar”
Bunun üzerine hava içinde perişan olan tecavüz
Irak’ı ve Rusya’yı ele geçirdi ve fetih sırasında
demiyoruz, “tecavüz” diyoruz.
durumu gibi büyük ve mağduru çocuğun yüzü gözü
dünyadaki tüm insan nüfusunun yüzde 10’unu
Mağdur çocuk olunca niçin
karmaşık sistemlerin içindeki yapıların hassas karışır, aylarca huyu suyu
öldürdü. Moğollar tarafından yerinden edilen
istismar kelimesini kullanıyoruz?
ilişkisini gösterecek matematiksel bir açıklama değişir. Bu çocukları olaydan
Türkler zaman içinde Anadolu’ya yerleştiler ve
Ortada bal gibi tecavüz vardır.
oluşturmaya başladı. Bu, sistemin gelişiminin çok az sonra gören anne babalar
Osmanlı İmparatorluğunu kurdular. Kelebek
İyi ve kibar insanlar böylesine
sayıda etkene bağlı olduğu anlamına geliyordu. hiçbir tuhaflık fark etmediler mi?
Tarihin tüm gelişimini etkisi bununla kalmadı, Osmanlı’nın Kızıldeniz
korkunç bir kelimeyi telaffuz
“Kaos teorisi” adını verdiği bu durumun özü ilk Anlaşılan fark etmemişlerdir.
Cengiz Han’a
limanlarını Avrupa’ya kapatmasıyla Portekiz
etmektense istismar kelimesini
bakışta anlaşıldığı gibi süregelen bir kaos olmadığını, Demek ki çocuklarına yeterince
bağlayabilir miyiz?
Krallığı farklı bir rota aradı ve Afrika’yı geçip
tercih ediyorlar. Tıpkı kanser
yalnızca karmaşıklık ve bakmamışlar, onları sağlıklı
Hint Okyanusu’na yelken açan ilk ülke oldu. Bu
yerine “kötü hastalık”, verem
rastgeleliğin ilk fişeği attığını şekilde gözlememişlerdir. Bu
durum baharat fiyatlarını düşürdü ve diğer Avrupa ülkeleri de
yerine “ince hastalık” der
söylüyordu. Bulgularını yalınlaştırmak
durum biz uzmanların topluma
aynı şeyi yaptı. İspanya, Hindistan’a ulaşmak için Atlantik’i
gibisine. Zorlanıyor olsak
isteyen Lorenz, sonradan yaygın olarak
gerektiği kadar ulaşamadığımızı,
geçmeye karar verdi ancak bunun yerine yeni bir kıta (Amerika)
da çekinmeden olayı apaçık
kullanılan “kelebek etkisi” kavramını
anne babaları eğitemediğimizi
keşfetti. Yine Doğu Avrupa’da Moğollarla yaptığı ticaret ile
adlandırmak gerekir bence.
ortaya koydu. Tanım, hava koşullarının
gösterir. Anlaşılan televizyonlar
palazlanan Muscovy adlı bir dükalık ayaklanıp bölgenin lideri
Aslında istismar bambaşka
dışındaki sistemler için de geçerlidir.
da ailelerin çocuklarına
oldu ve modern Rusya’nın temeli atıldı.
bir şeydir. Çocuğunuzu okula
Özünde herhangi bir karmaşık sistem
yeterince ilgi göstermelerini
göndermeyip kırmızı ışıklarda
küçük sanılan etkenlere karşı savunmasız
sağlayacak programlar
YEDİNCİ KITA
arabaların camlarını sildirmeniz
olabilir, işleyişi değişebilir. Düşünceyi
yapmamışlardır. (Yıllardır pek
Kelebek etkisi insanlığın değiştirebildiği veya müdahale
sonra da kazandığı parayı
laboratuvardan çıkarıp daha da ileri
çok televizyon kanalının genel
edemediği olaylarla devam edecek. 1907’de Leo
elinden almanız, ihmal ve
götürürsek Hakkâri’daki bir kelebeğin
kelebek etkisi yayın yönetmenine hiçbir ücret
Baekeland’in iyi ve dayanıklı bir yalıtkan olarak icat ettiği
istismar sayılır. Bu yüzden
İstanbul’daki depremin nasıl oluşacağı
almadan “Küçük Şeyler” benzeri
bakalit zamanla bildiğimiz plastiğe dönüştü. 1970’li yıllarda
çocuklara tecavüz “istismar”
konusunda etkisi olabilir diyebiliriz.
programlar yapabileceğimi
“Ağaçları kurtarıyoruz” heyecanıyla başlayan plastik
diye tanımlanamaz. Benzeri
söylüyorum. Memnun oluyorlar,
çılgınlığı sonraki yılların felaketini getirecekti. Ayrışamayan,
RoMA’NIN SAVAŞ ARABALARI
durumların ortaya çıkmaması
teşekkür ediyorlar ancak bu
yok olmayan plastiği yok edecek yer bulunamayınca denizler
Kelebek etkisi günlük yaşamda hep vardı. Roma savaş
için ne yapılmalıdır?
tür programların kanal için
kurtarıcı gibi gözüktü. Aynı pisliği halının altına süpürmek
arabalarının günümüz ulaşım sektörüne etkisi gibi. Avrupa ve
masraflı olduğunu belirtiyorlar,
gibi. Yalnızca Pasifik okyanusunda biriken plastik adası
VATANDAŞ ADALET
ABD’de demiryollarında raylar arası mesafe 4 fit, 8.5 inç’tir
alacakları reklamın kendilerini
Fransa’nın üç katı
(1.435 mm). Oldukça ilginç olan bu ölçünün başlangıcı
SİSTEMİYLE
kâra geçireceğini unutuyorlar.)
büyüklüğe ulaştı.
at arabalarına dayanıyordu. Çünkü önceki dönemlerde at
İLGİLENMELİDİR Sadece reyting almaya, para
Kelebek etkisi kavramı
arabalarının tekerlek ölçüsü buydu ve toprak ya da taş
kazanmaya çalışan kanallar
İlk olarak toplum, adalet
ile hayatın içinde
zemindeki oyuk aralıklar üzerinde gidiyorlardı. Ölçüyü
ticaretin ve siyasetin içinde
sisteminin daha iyi işlemesi
eğlenceli bağlantıları
değiştirmeye kalkınca özellikle uzun mesafede tekerlekler
kaybolmuşlar, halk eğitimini
için duyarlılık göstermeli,
gösterirken mavi
daha sık kırılıyordu. Çünkü kullanılan oyuk kısımlar
önemsemez olmuşlardır.
sorumluluk almalıdır. Eşlerini
dünyanın sonunu
yüzyıllar içinde oluşmuştu. Bu izlerin bazıları ülkemizde de
İstanbul’daki son olay
öldüren erkeklerin hayatlarında
getiren bireysel kanat
bazı arkeolojik alanlarda görülebilir.
münferit değildir. Yakın
ilk kez mahkemede kravat
çırpış izlerimize de
Peki bu izleri kim yapmıştı? Roma İmparatorluğu
geçmişte birçok yurtta, kursta
takarak indirim almalarını
dikkat etmenin zamanı
lejyonların hareketi için Avrupa’daki ilk uzun mesafe
l eo baekeland icadıyla uğraşırken
benzeri tecavüz olayları yaşandı,
herkes eleştiriyor. Bu kişilere
geldi de geçiyor.
yollarını inşa etmişti. Haliyle Roma savaş arabaları da ilk
okyanuslarda oluşabilecek değişimi hesaba
davacı olmayan babalar görüldü.
verilen indirimin şüphesiz ki
katabilir miydi?
Bir ilimizde tecavüze uğrayan 45
yasal dayanağı vardır ancak
erkek çocuk için bir kadın bakan,
bu dayanak toplum vicdanı
berrin karadeniz
rencide ediyor. Topluma düşen “Bir kereden bir şey çıkmaz”
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
görev, bu yasanın değiştirilmesi demişti. Bazı kurumlardaki
v Sónar İstanbul
konusunda ilgili mercileri tecavüzle ilgili olarak da bir
Müzik Festivali
uyarmak, yasayı değiştirmeleri erkek bakan, “Ortada cinsel
Kültür rotası
için seçtikleri milletvekillerine istismar yok, ailelerin ve
üzikseverleri müzik, yaratıcılık
baskı yapmaktır. Ancak insanlar çocukların rızası var” demişti.
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye
Mve teknoloji ekseninde birleştiren
bunu yapmak yerine sadece Ne harika bir dünya!
kültür sanat dünyasında bu hafta öne
ve bu yıl 8. kez düzenlenecek Sónar
söylenmeyi tercih ediyorlar. Sonuçta anne babalar
İstanbul %100 Müzik’in katkılarıyla
çıkan etkinlikler… eliza
Vatandaşların adalet sistemini çocuklarındaki davranış
rose
26-27-28 Nisan’da Zorlu PSM’de.
sadece eleştirmelerine, köklü değişikliklerini, huzursuzlukları
Üç günlük festivalin ana sahnesinde
v Artweeks İstanbul değişiklikler önermemelerine fark edecek şekilde
Adam Beyer, Jan Blomqvist, Henrik
bir başka örnek eve giren hırsız eğitilmelidirler. Yanı sıra
rtweeks İstanbul’un
Schwarz, Sevdaliza, Marcel Dettman,
konusunda da ortaya çıkıyor. toplumda ekonomik sıkıntı
Adokuzuncusu Bilgili
Overmono, 2ManyDJs b2b Tiga ve
Eğer ruhsatlı tabancanızla olmamalıdır ve aileler çok
Holding ev sahipliğinde
daha bir çok isim yer alacak.
evinize giren hırsıza sayıda çocuk yapmaya teşvik
20-28 Nisan’da The
koridorda ateş ederseniz suçlu
edilmemelidir. Anne babalar
Ritz-Carlton Residences
v Ağaçlar Konuşunca
sayılıyorsunuz. Ancak yatak
yeterince ilgilenemeyecekleri
İstanbul B Blok’ta
odanızda ateş edebiliyorsunuz
çok sayıda çocuk yapmak yerine
ünyada yaşamanın temelinde dayanışma olduğunu ve bu
yapılacak. Farklı disiplinlerinden sanatçıları,
ona. Bu uygulama da pek çok
daha az sayıda ilgilenebildikleri
Ddayanışmanın yalnızca insanlar arasındaki ilişkilerle sınırlı
koleksiyonerleri bir araya getiren etkinlikte
kişiye adaletsiz görünüyor
çocuklar edinmelidirler.
kalamayacağını vurgulayan “Ağaçlar Konuşunca” sergisi Cendere
küratoryel projelere ayrılan “Storytellers” bölümü,
Sanat Müzesi’nde sanatseverlerle buluşuyor. Küratörlüğünü
bağımsız sanatçılara ayrılan “Nexus” alanı ve sanat
Derya Yücel, Ebru Yetişkin, Esra Aliçavuşoğlu ve Marcus Graf’ın
galerilerin ile müze koleksiyonlarının yer alacağı
İmtiyaz Sahibi:
14 NİsAN 2024 SAYI: 1775 n Yayın Koordinatörü
üstlendiği sergi 21 Nisan’a kadar görülebilir.
eserlerle sanat tutkunlarıyla buluşacak.
CUMHURİYET VAKFI adına
dENİz üLKüTEKİN
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
Genel Yayın Yönetmeni
EMİNE BİLGET
rkan Can, Güven Kıraç, Bahtiyar Engin ve Levent Ülgen’in sahneyi paylaştığı “Alevli
MİNE EsEN
n Reklam Genel Müdürü
Sorumlu Müdür
EGünler”, seyircilere çağdaş bir “yaşar-yaşamaz” hikâyesi sunuyor. İnancını kendi
v Alevli pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
EsRA BOzOK
AsLAN YILdIz
seçen bir insanın yaşamda olduğu gibi ölürken de toplumsal kabullerle yüz yüze gelmesini,
Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık
Günler
özgürlüklerimizin ne denli kısıtlanmış olduğuna iyi oyunculuklarla ayna tutuyor. Oyun, 21 Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta:
Nisan’da Caddebostan Kültür Merkezi’nde tiyatroseverlerle buluşuyor.
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
otanyel@yahoo.com