Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
11 şt aub 2024
3
Hilafetin kaldırılmasına yönelik itirazlar, yaşamın gerçekleriyle karşılaşınca sessizleşir
Safsatalar-I
CHP grubu devrim
Kimi önermeler, fikirler kulağa hoş gelirler ama
özlerinde safsatadan ibarettirler.
ir felsefe terimi kazanıyorum, tura gelirse sen
yasalarını görüşüyor (III)
olan safsata, “boş, kaybediyorsun” demektir. Bu
bilimsel temelden, oyuna “Evet” diye katılırsanız
alk Partisi grubunda 2 Mart 1924 günü kürsüye Özetle şöyle der: “Millet dilerse halifeyi seçer ve onun
gerçeklerden uzak oyuna gelirsiniz, yüzde yüz
gelen Adalet Bakanı Seyit Bey’in ilk sözü, yönetim anlayışına kayıt getirmez. Burada mutlak yönetim
Bsöz” anlamında olasılıkla kaybedersiniz. Çünkü
“Yapılmak istenen, en büyük inkılaptır” olur. vardır. Dilerse halifenin yönetimine kimi kayıtlar koyar, bu
kullanılıyor. Eskiden safsataya söz konusu cümle iki uçlu
Kastettiği hilafetin kaldırılmasıdır. şartlı hükümettir yani meşruti yönetimdir. Millet hiçbir kişiye
“lafügüzaf” da denilirdi. bir hipotezdir. Eğer “Yazı
H Sonra, bir yıl önce Hoca Şükrü’nün yazdığı, vekâlet vermez yani bir halife, bir imam seçmezse hilafet
Siyasi açıklamalardan komşu gelirse kazanırım, tura gelirse
“Halife TBMM’nin üstündedir” iddiasında bulunan broşüre yok demektir. O zaman da cumhuriyet olur. Buna engel var
sohbetlerine kadar pek çok kaybederim” derseniz yüzde 50
karşı kaleme aldığı “Hilafet ve Hâkimiyet-i Milliye” kitabını mıdır? Millet ‘kendi işimi ben yapacağım, neden başkası zorla
konuda safsatalara rastlamak ihtimalle kazanırsınız, çünkü bu
hatırlatır. Yapacağı açıklamaların konuyla ilgili yıllarca yaptığı yaptırsın’ derse neden dince uygun olmasın? Millet diyor ki
mümkündür. Birkaç örnek cümle tek uçlu bir hipotezdir.
birikimin sonuçları olduğunu ‘Vekile ihtiyacım yoktur, milletler için en yararlı hükümet
sıralayalım: u Ad hoc eklemeler:
vurgular. şekli demek olan cumhuriyet ile kendi
Kadın cinayetinde safsata: Bir hipotezi ortaya attıktan
Seyit Bey’e işimi kendim göreceğim.’ O halde buna
Bazı kadın katilleri mahkemede sonra ortaya çıkan yeni
göre hilafetin kim ne der? Kimse birşey diyemez. Zira
kendilerine niçin cinayet durumlara bakarak bu hipoteze
kaldırılması hak milletindir. Kuranıkerim de bunun
işledikleri sorulduğunda, “Çok eklemelerde bulunmaya “ad
ö
gibi bir konuda uygunluğuna işaret ediyor…”
seviyordum, onun için” diye hoc ekleme” adı verilir.*
atılacak Tam bu sırada Yahya Galip Bey’in
cevap verirler. Bence katiller Bu türden eklemeler de şık
adım bilinçli yüzünde mesut ve gurur dolu bir
bu açıklamanın doğruluğuna gözükebilir ancak safsata
olmalıdır. gülümseme belirmiş olsa gerek. “Allah sizi
samimiyetle inanırlar, niteliğindedir. Örneğin bir
ŞADumAn H Alıcı
Hilafetin, milletimizle beraber payidar etsin!” diyor.
tuhaflığın, safsatanın farkına siyasetçi, “Eğer zenginlerin
sadumankaragozhalici@gmail.com
dini ve siyasi Seyit Bey, gülüşmeler, “Bravo” sesleri
varmazlar. daha da zengin olmalarını
mahiyeti tüm arasında noktayı koyar:
u Doktor tutarlı olmalıdır sağlarsak, bu durumda para
yönleriyle bilinmelidir. O, gruba uzmanı “Efendiler! Halk bu haklarını
safsatası: Bazen bir doktor yoksullara doğru da akar ve
olduğu dinsel yönü ile ilgili açıklama yapar. anlamazmış, bilmezmiş. Anlatalım,
hastasına sigarayı bırakmasını onların yaşam standartlarını
Konuşması uzundur ama girişte kurduğu bildirelim, görevimizdir. Halk anlamamış,
söyler, hasta da yükseltir”
cümle aslında özettir: “Hilafet meselesi bilmemiş ise kabahat onlarda değil
sigarayı bırakmaya diyebilir. Bu görüş
dinsel olmaktan çok dünyasal bir konudur. anlatmayanlardadır. Bundan sonra olsun
karar verir. Ancak doğrultusunda
Millete ait hukuk ve kamu işlerindedir. anlatalım, uyaralım, aydınlatalım ve
aksilik bu ya, zenginlere önemli
seyit Bey
İnançla ilgisi yoktur. Kuranıkerim’de de bu zavallı memleketi artık yürütelim.
bu hasta hastane miktarda para
Türkiye’deki gibi bir İslam hilafeti hakkında “Hilafet, hilafet” diye çökmüş gitmişiz.
dışında doktorunun aktardığımızı
her hangi bir ayet yoktur.” Harap olmuşuz. Ne malımız, ne canımız,
sigara içtiğini görür düşünelim, fakat beş
“Ayet yoktur” sözü grupta dalgalanma yaratır. İtirazcıların ne mülkümüz kalmış. Memleket yoksulluk içinde kalmış. Bu
ve hemen “Bana yıl sonra yoksulların
tavrını Erzurum milletvekili Ziyaeddin Efendi dillendirir, mu hilafetin güzellikleri efendiler? Artık yürüyelim, dirilelim.
bırak diyor, kendisi ekonomik durumunda
“Hadis-i şerif, icma-i ümmet vardır” der. İcma-i ümmet ile Bütün medeniyet âlemi almış yürümüş, gelişme yolunda dev
içiyor bu bir çelişki, hiçbir iyileşme
Prof. Dr.
kastettiği İslam bilginlerinin bir konu üzerinde içtihat yoluyla adımlarla gidiyor. Biz bunların arkasından boynu bükük yetim
bırakmayacağım” olmadığını gözledik
Üst Ün
verdikleri hükümde birleşmeleridir. Seyit Bey bu itirazı kabul gibi bakıp bakıp da ‘Göçtü kervan kaldık dağlar başında’ mı
der. Bu akıl yürütme diyelim. Bu durumda,
etmez, şu cümle ile açıklar: “Hadisten maksat sahih, aslına diyelim?”
şekli, hastaya çok Dökmen büyük ihtimalle
uygun hadistir. Çünkü bugün kitaplarda mevcut olan, lisanlarda Seyit Bey’in konuşması pek çok gerçeğin vurgusudur. İlki
mantıklı gelse de yukarıdaki görüşü
deveran eden hadislerin bir kısmı yalandır… Sonradan Milli Mücadele’nin başından beri dillendirilen egemenliğin
aslında tamamen bir safsatadır, ortaya atan siyasetçi, “Ben
uydurulmuştur.” Türk milletinde olduğudur. İkincisi, Cumhuriyet’in, bu
mantıksızdır. Çünkü doktorun yanıldım” demez, başlangıçtaki
egemenlik anlayışını perçinlemiş olmasıdır. Üçüncüsü egemen
söylemleri ve davranışları hipotezine bir ekleme yaparak,
Halife ve imam
olan Türk milletinin kendi üzerinde, -bu ister cumhurbaşkanı
arasında bir tutarlılık “Zengine para aktarmak
Seyit Bey der ki “Kuranıkerim’de ‘halife’ ve ‘imam’ tabirleri
ister halife unvanıyla anılsın- bir kişi veya kurum kabul
bulunması şart değildir. yoksulları rahatlatır, ancak bu
vardır. Fakat bunlar Hz. Peygamber hakkında veya sonra
etmeyeceğidir. Türk milletini temsil eden tek yüce makam
Şimdi siz, “Olur mu, tutarlılık etki, ilk beş yılda görülmez,
gelecek olan halifeler hakkında değildir. Hilafetten maksat
TBMM’dir. Bu anlayış İslama da aykırı değildir.
olmalıdır” diyebilirsiniz. uzun vadede ortaya çıkar” der.
adalet dağıtmak konusudur.”
Doktor tutarlı olmak zorunda İşte bu bir ad hoc eklemedir.
SeSleri ke Silir
Adalet bakanı peygamberlerden ve yönetim anlayışlarından
değildir. Doktorun kişisel Asgari ücreti artırmanın
uzun uzun örnekler verir. Şu açıklaması çok anlamlıdır: İşte bu vurgulardır ki Mustafa Kemal Paşa’ya duyulan saygı
tercihlerine bakarak hastanın dar gelirlileri rahatlatacağı
“Şimdi bu iki kelimenin yani halife ve imam tabirlerinin ve sevgiyi araç yapıp onu halife seçtirerek hilafet kurumunu
sigarayı bırakmaması tipik bir şeklindeki hipotez de
anlamlarını açıklayayım. Hilafet, sözlükte ‘halef olmak’ yaşatmaya çabalayanların sesini keser. Neden? Çünkü onların
safsatadır. Diyelim ki bu doktor doğrulanmaz, ad hoc ekleme
demektir. Halife de ‘halef’ demektir. Şu halde Hazreti Davut Seyit Bey’in haklılığını bilecek kadar kültür seviyeleri
sigaranın zararları konusunda gerektirir. Çünkü asgari ücret
Aleyhisselam halifedir. Yani haleftir. Kimin halefidir, Allah’ın yüksektir. Çünkü onlar bu kurumun işlevsizliğini yaşayarak
bilimsel bir araştırma yaptı ve açıklanır açıklanmaz her şeye
halefidir. Nerede halifedir? Adalet dağıtmakta, hak olmayanı deneyimlemiştir. Bu nedenle 3 Mart 1924 günü yapılacak olan
uluslararası hakemli dergiye zam gelir, artış öncesinde bir
yasaklamakta halifedir. İmam tabirine gelince: İmam, önder Meclis tartışmalarında sesleri gür çıkmayacaktır.
gönderdi. Derginin yöneticileri kilo peynir alan asgari ücretli,
ve kendisine uyulan, önde giden demektir. Bunun içindir Yeri gelmişken bugün bile kamuoyunda yer bulan bir iddiaya
de bu araştırmayı yayımlamaya zamdan sonra iki kilo peynir
ki mahalle imamlarına da, cami imamlarına da imam denir. daha grup toplantısında son noktanın konulduğunu vurgulamak
karar verdiler ancak tam bu alamaz.
Halifeye de ‘imamü-l Müslimin’ (Müslümanların imamı) isterim. Nedir o? İngiltere’nin İstanbul’u hilafet merkezi
sırada bu doktorun sigara “Faizi düşürürsek enflasyon
denir. Hatta bir bilim dalına özgü mesleklerde öncü olan en olduğu için Türklere bıraktığı safsatası… Bakın İsmet Paşa
içtiğini öğrendiler diyelim, da düşer” inancı da ad hoc
büyük alimlere de ‘imam’ denir. İmam-ı Azam, imam-ı Şafi özetle nasıl yanıt veriyor..
araştırmayı yayımlamaktan ekleme gerektirir. Çünkü
gibi büyük âlimlere imam denmesi bundandır. Bu kelimelerde “Bu görüş, Lloyd George görüşüdür ve Sevr Antlaşması’ndan
vazgeçerler mi? Geçmezler. faizin düşmesi enflasyonu
kutsal bir anlam yoktur.” önce mütareke ile işgallerin başlamasının ardından, vatan her
Bilimsel gerçek farklı bir artırabilir, bu durumu
Sözleri aslında bilgisizlikten kaynaklanan kimi savunuları taraftan istilaya uğradığı zaman ortaya sürülmüştür. Bu görüş
şeydir, doktorun kişisel tercihi açıklamak için “Enflasyon
bertaraf etmeye dönüktür. Özellikle cumhurbaşkanına halife Sevr Antlaşması’nda yer bulmuştur. Esastan ve şekilden batıl
farklı bir şeydir. düşmedi, çünkü esnaf
unvanı vererek hilafet makamını kurtarma çabası içinde olan bu usule karşı millet, duygularını, kanaatini ve harekâtını
Ancak burada bir incelik var, tamahkâr davrandı, aşırı
olanlara uyarıcı niteliktedir. Açıklama en çok Yahya Galip ortaya koymuştur. İstanbul’u Türklerin elinde bırakan etken tek
doktor hastasına, “Sigarayı zam yaptı” dediğimiz zaman
Bey’i mutlu eder, “Şu azamete bak, hay Allah razı senden başına Türk milletinin kıyamı ve kazandığı zaferdir.”
bırak” diye ısrar etmemelidir, yine bir ad hoc ekleme
olsun!” diyerek açıklamayı alkışlar. Seyit Bey, Osmanlı ve Hilafet çığırtkanlığı yapanlara duyurulur!
sadece eğer bu tempoyla yapmış oluruz. Eğer safsata
İslam tarihinden örnekler de verir, İslam dünyasının Osmanlı
sigara içmeye devam ederse olmasın istiyorsak bu
hilafetini tanımama ve Osmanlı padişahlarını halife olarak
gelecek birkaç yılda yüzde türden açıklamaları en başta
görmeme eğilimlerini halife yanlılarının yüzüne adeta çarpar.
Kaynakça
kaç olasılıkla başına nelerin yapmalıyız.
Grup sıralarından gelen “Yaşa, hocam yaşa”, “Söyle, lezzetle
Halk Partisi grup tartışmaları için bkz. Yücel Demirel-Osman Zeki
gelebileceğini söylemelidir. u Başarısızlığı başarı
Konur (Hazırlayan), CHP Grup Toplantısı Tutanakları (1923-1924), Bilgi
dinliyoruz” sesleri aslında Aydınlanmanın getirdiği takdir olur.
Doktor bilim insanıdır, olayları diye yorumlamak: PISA
Üniversitesi Yay, İstanbul, 2002, s. 403-439
İslam’da vekâlet konusundaki açıklamaları da çarpıcıdır.
betimlemelidir, özel yaşamında Sınavı’nda 39. ülke iken 34.
tutarlı olmak zorunda değildir. olduğumuzda bu durumu
Doktordan tutarlı davranmasını bir gelişme saymak da bir
Ber rin k Ar ADen iz
beklemek bir toplumsal tür safsatadır. Çünkü bu
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
v Cumhuriyet trenleri
safsatadır. Doktorların değil sınavlara katıldığımızdan
din adamlarının söyledikleri bu yana 19 yıl geçmiştir,
iyanist-besteci Tuluyhan Uğurlu, 100. Yıl konserlerine devam
ve yaptıkları arasında tutarlılık 34. olmak başarı değildir.
Pediyor. Sanayi Devrimi ve insanın raylarla buluşması, Avrupa
Kültür rotası
bulunmalıdır. Benzeri şekilde muhalefet
ve Amerika’da ilk tren hatları, Osmanlı’dan Kurtuluş Savaşı’na
Konserden tiyatroya, sinemadan
u Çift uçlu hipotezler: partilerinin geçen seçime
oradan Cumhuriyete uzanan demiryollarımızın hikâyesinin
Ekonomide veya psikolojide göre oylarını artırdıklarını
sergiye kültür sanat dünyasından öne melodilerle buluştuğu konser, 2 Mart’ta Sirkeci Garı’nda.
çift uçlu hipotezler şık gözükür söylemeleri de safsatadır;
çıkan etkinlikler Kültür Rotası’nda…
ancak içi boş iddialardır, seçmen sayısı arttığı için
v Kilden kıyılar
safsata sayılır. Örneğin oyları artmıştır, ancak iktidara
“Çocukluktaki aşırı doyum gelememişlerdir.
ya Erol, İstanbul’daki ilk solo sergisi
veya doyumsuzluk ileri Ekim 2023’te Van
O“Kilden Kıyılar” ile ziyaretçileriyle
yaşlarda ruhsal sorun yaratır” Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde
buluşuyor. Likya sahillerinin yaz
dersek çok şey söylemiş gibi safsatalar konusunda bir
sıcaklığını Kalamış’a taşıyan sanatçının
gözükürüz fakat aslında hiçbir seminer izledim, güzeldi. O
özel bir seçkisinden oluşan sergi 23
şey söylememiş oluruz. Çünkü seminerden sonra bu konuda
Şubat’a kadar 8artı1galeri’de.
bu çift uçlu bir hipotezdir, yazı yazmaya karar verdim.
çürütülmesi imkânsızdır. Önümüzdeki hafta başka
v Lara Fabian
Bir hipotez çürütülebilir safsatalarda buluşmak üzere.
İstanbul’a geliyor olmalıdır, yani tek uçlu
olmalıdır ancak ispatlanmasını
v Mana
e T’aime” ve “I Will Love Again”
bekleriz. Çift uçlu hipoteze * Warburton, N. (2016)
“Jparçalarıyla müzik dünyasında
başka bir örnek, yazı tura A’dan Z’ye Düşünmek.
imar ve ressam Rafet Utku’nun text-
ses getiren Belçikalı dünya yıldızı
atarken “Yazı gelirse ben İstanbul: Alfa Yayınları.
Mart eserlerine yer verdiği “Mana” sergisi,
Lara Fabian, Je T’aime dünya turnesi
Maximum Uniq Hall fuaye alanında sanatseverlerle
kapsamında 25 Nisan’da Volkswagen
buluşuyor. Küratörlüğünü Meltem Kazaz’ın
Arena’da sevenleriyle buluşacak.
üstlendiği sergi 30 Mart’a kadar görülebilir.
İmtiyaz Sahibi:
n Yayın Koordinatörü
11 ŞUBAT 2024 SAYI: 1766
CUMHURİYET VAKFI adına
dENİz üLKüTEKİN
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
. Akademi Ödülleri yaklaşırken İstanbul Modern Sinema, “En İyi Uluslararası
Genel Yayın Yönetmeni
EMİNE BİLGET
v ‘Oscar’ın
96Film” kategorisinden hazırladığı seçkiyi Türk Tuborg AŞ’nin katkılarıyla “Oscar’ın MİNE EsEN
n Reklam Genel Müdürü
Sorumlu Müdür
Yabancıları” adlı programla izleyiciye sunuyor. Aralarında “Rahip ve Silah”, “Öğretmenler EsRA BOzOK
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
Yabancıları’
AsLAN YILdIz
Odası” ve “Kırılan Buz”un da bulunduğu 10 filme yer veriliyor. 15-25 Şubat tarihlerindeki Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul
gösterimlerin biletleri İstanbul Modern Sinema gişelerinde.
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta:
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
k Pr ÜBAŞı