Catalog

2 20 EKİM 2019 Patatesli köfte meşhurdur Pirohu çok sevilir “Mönüde Kıbrıs kültürünün ana yemekleri ve atıştırmalıklar var. Olmazsa olmazlarımızın başında Kıbrıs köftesi ge lir. Dörtte üçü rendelenmiş patatestir. Köfteye kıyma, yumurta, galeta unu ve baharatlar eklenir, kızartılır. Eskiden evlere bir kilo kıyma alınsa dörde bölünür, değerlendirilirdi. Kıbrıs’ın patatesi çok özeldir. Kızartması çok güzel olur. Mutfağımızda baharat olarak sadece karabiber vardır. 74’ten sonra Türkiye’den gelenlerle birlikte pul biber de girdi.’’ “Aynı hamurla yapılan iki çeşit mantımız var. Tatar böreği kıymalı oluyor ve haşlanıp, üzerine hellim rendesi koyuluyor. Üçgen şeklinde yapılan pirohu ise içine rendelenmiş lor peyniri koyularak suda haşlanarak pişirilir. Biz pirohunun üstüne yoğurt yerine sadece yağda kavrulan kuru nane koyarız.’’ Gazimağusa’da 10 yıldır yöresel lezzetler sunan The Palm House Restoran Kıbrıs’ın mutfağıuzeyKıbrıs(KKTC) mutfağı denilinyaşamalıce akıllara ilk olarak hellim peyniri ve zeytinli ekmek ge Klir. Türkiye’de Kıbrıslı yakınları olan sayısı bir elin parmaklarını geçmez. SIRADA KİTAP VAR Uzun yıllar aile işletmesinde, ütü masası ve sandalyesi üretimi alanında çalışan Sezal Aydınlı, 2009’da fabrika li bir mekânda açılan The Palm House Restoran’ın tasarımını da Sezal Aydınlı’nın iç mimar kızı üstlenir. İlk iki yıl mutfaktaki tek aşçının kendisi olduğunu söy Sezal Aydınlı lar, belki onların evinde tattıkları için bu ikiliye bir de molehiya adlı sebze yemeğini ekleyebilir. Nedense İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerimizde de Çin’den Hindistan’a, Fransa’dan İtalya’ya pek çok ülkenin mutfağını tanıtan restoranlar açılır ama Kuzey Kıbrıs restoranı açılmaz. Kuzey Kıbrıs’ta da kebapçı ve pizzacı vardır, ama yerel lezzetlerin tadılabileceği restoranların ları kapandıktan sonra karar verir bir restoran açmaya: “Türkiye’nin mantısı, İtalya’nın raviolisi bilinir, ama Kıbrıs’ın Tatar ve pirohusu bilinmez. Çünkü çok uzun yıllar Kıbrıs’ın geleneksel ev yemeklerinin yapıldığı bir restoranımız yoktu. Sonunda ben bir yer açıp Kıbrıs mutfağını, adaya gelenlere tanıtmaya karar verdim.” Gazimağusa’da üç yanı denizle çevri leyen Aydınlı’nın mekânı, kısa sürede KKTC’nin en sevilen restoranlarından biri olmayı başarır. Özellikle pazar günleri saat 10.00’dan 14.00’e kadar açık büfe kahvaltıları çok talep görür. Kuzu ciğerinden böreklere, karpuz macunundan susamlı çöreklere kadar neler yoktur ki bu sofralarda... Aydınlı’nın şimdiki hedefi, tarifleri içeren bir Kıbrıs Türkleri yemek kitabı hazırlamak. Figen YANIK [email protected] Kuzu ciğerinden susamlı çöreğe, Limasol’dan Gazimağusa’ya “Limasol’da Alektora adlı bir köyde doğdum. 1974’te 18 yaşındayken Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında ailemle birlikte Gazimağusa’ya yerleştik. HELLİM PEYNİRİ HER YERDE KULLANILIR “Eskiden Kıbrıs’ta sadece hellim, lor ve bir de ikisinin karışımından oluşan eski kaşar peyniri vardı. Hellim peyniri Kıbrıs mutfağında çok kullanılır. Salatada, üstüne yumurta kırılarak, böreğin içine hep hellim kullanılır.’’ Zeytinli ekmek lezzetlidir “Eskiden kadınlar köylerde hep kendi ekmeklerini yapardı. Taş fırınlar vardı ve ekşi maya kullanılırdı. Buğdayımızı da kendimiz yapardık. Annelerimiz ah bademli tatlılardan karpuz macununa... Yıllarca sadece evlerde hazırlanan 45 yıldır da burada yaşıyoruz. Bir kızım, bir de oğlum var. 1974’ten önce mutfak kültürümüzü evlerde bir şekilde yaşatıyorduk. İnsanlar çok zengin olmadıkları için de annelerimiz ellerinden geldiği kadar ekonomik şekilde yemekler yapardı. Ve tabii hep evde yenilirdi. 1974’ten sonra Türkiye’den gelen vatandaşlarla birlikte mutfağımız başka kültürlerden de etkilendi. Bir restoran açıp kendi yemeklerimizi yaşatmayı hep istiyordum. KKTC’nin hiçbir yerinde Kıbrıs yemeklerini yaşatan, hakkını vererek yapan şap teknelerde kalan son hamur parçalarına da zeytin, soğan, zeytinyağı ekleyerek karıştırır, küçük parçalar halinde fırında pişirirdi. Zeytinin Kıbrıs mutfağındaki yeri çok özeldir. Zeytin ve zeytinyağı üretimine de özen gösterilir. Es Kuzey Kıbrıs yemekleri, bir mekân yoktu. Ben de yemeğe çok meraklıyım. Yıllarca çalışma hayatım boyunca evimin mutfağını hiç ihmal etmedim ve kendimi geliştirdim. Sonunda kiden zeytinlikler ve harnup denilen keçiboynuzu ağaçlarının olduğu araziler çok genişti. Evimizde her zaman keçiboynuzu pekmezi vardır. Restoranımızda da bizim çakıstes dediğimiz, kırma zeytin, içine koliandro yani kişniş, limon unutulmamak için direniyor. görmek istediğim gibi bir yeri ben açtım ve 10 yıldır da başarıyla sürdürüyoruz.’’ parçaları ve sarmısak eklenerek yenilen bir karışımımız daima yapılır.’’ Molehiya çok sağlıklı Molehiya iyice yıkanır, siyah suyu akıtılır. Kuzu eti de soğan, domates, sarmısakla pişirildikten sonra içine molehiya ve bolca limon suyu eklenerek pişirilir. Çok lezzetli ve sağlıklıdır. Humus da Arap mutfağından bize geçen bir lezzet. Ayrıca tahinle limon suyunu çırparak yapılan bir mezemiz var. de badem vardır ve fırında pişirilir. Biz reçele macun deriz. Kahvaltıda yenmiyor, ikramlıktır. Her evde çeşit çeşit macun yapılır. Karpuz, ceviz, turunç, bergamut, badem, ayva macunları en bilinenleridir. Bu meyvelerden yapılan macunlar küçük küçük kesilir ve o şekilde ikram edilir. “Kıbrıs’ta otlar ve sebzeler haşlanır, üstüne de zeytinyağıyla limon eklenir. En bilinen sebze yemeğimiz HER TATLIDA BADEM KULLANIRIZ Fırında pişirilen sini katmerimizin içinde de ba BALIK FAZLA ÇIKMIYOR Maalesef balık kültürümüz yaygın değil. Küçük de kuzu etli molehiyadır. Jüt ya da dem vardır. İrmikten yapılan şambali de eskiden deniz balıklarını kızartırız. Çiftlik levreği ve çipura molehiya olarak bilinen lifli bir seyyar satıcılar tarafından satılan bir sokak tatlı da yapılır. Bu bölgeye özgü orfoz ve lagos balıkla ağacın yapraklarından yapılır.” sıydı. İçi dolu dediğimiz un kurabiyemizin de için rımız da ızgara yapılır. Aç kalma ve yemek yeme düzeniyle ilgili bir beslenme düzeni Aralıklı oruç nedirTürkKalp Vakfı Beslenme Uzmanı I ?MERVE SAATÇİ ntermittent fasting, yani aralıklı oruç son zamanlarda oldukça popüler. Bu beslenme düzeninde hangi yiyecekleri yemeniz gerektiği değil, öğünlerin tüketilme zamanı ön planda. Aralıklı oruç yöntemine birkaç örnek: u 16/8 Yöntemi: En çok kullanılan yöntemlerden biri. Gün içinde 16 saat açlık u Kilo kaybının sağlanması için gün içinde harcanan kalorinin besinlerle alınan kaloriden fazla olması gerekiyor. Aralıklı oruçta uzun süre aç kalınan saatlerde besin alımı azaldığı için günlük alınan kalori de azalıyor. Ancak bu beslenme düzeninin insan sağlığı üzerinde uzun vadeli sonuçları henüz ortaya konmadı. SONRASINI DÜŞÜNÜN önerilirken kalan 8 saatte yemek yemeye u Uzun süren açlık saatleri, bazı kişilerde be izin var. Örneğin, akşam 19.00’da yemeğinizi sinlerden mahrum kalma hissi yaratır. Araştırma yediyseniz ertesi gün öğlen 11’e kadar aç kalmalı lar, bunun bir süre sonra daha çok yemek yeme is ve öğünlerinizi 11.0019.00 arasında tüketecek teğine neden olduğunu gösteriyor. şekilde planlamalısınız. Aç kaldığınız süre boyunca u Sonuç olarak doğru olan tek bir beslenme su, şekersiz kahve ve çay gibi kalorisiz içecekleri programı yok ve beslenme kişiye özel olmalı. Sizin tüketebilirsiniz. için en uygun diyet veya beslenme düzeni uzun sü u 5:2 Diyeti: Haftanın 5 günü toplam harcadığınız kadar kalori alımının sağlandığı normal bir beslenme re sıkılmadan uygulayabileceğiniz, sürdürülebilir programlardır. düzeni uygulanırken, haftanın 2 günü ise düşük kalorili (yaklaşık 500600 kalori) beslenme önerilir. u EatStopEat: Haftada 1 veya 2 kez 24 saatlik açlık hedeflenir. Uzun süre aç kalmayı gerektirdiği için diğer yöntemlere göre daha zordur. u Aralıklı orucun uygulanma sebeplerinin başında kilo kaybı gelmektedir. Açlıkla birlikte, insülin duyarlılığı artar ve insülin seviyesinde azalma gözlenir. Bu durum depo yağların kolay yakılmasını sağlar ve kilo kaybı başlar. u Araştırmalarda aralıklı orucun kilo kaybını destekleyecek şekilde hormon değişikliklerine sebep olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, büyüme hormonu seviyelerini artırarak yağ kaybı ve kas kazanımı üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu da belirtiliyor. KESİNLİKLE YAPMAYIN u Tansiyon probleminiz varsa, herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, ileri düzeyde diya bet hastasıysanız, daha önce aşırı iştahsızlık gibi yeme bozukluğu problemleri yaşadıysanız, herhangi bir kronik hastalığa sahipseniz, hamile ya da emziriyorsanız aralıklı oruç yöntemini hekiminize danışmadan kesinlikle uygulamayınız. u Aralıklı oruç hakkında yapılan çalışmalar henüz yetersiz, ancak bu beslenme düzeninin insülin direncini azaltabileceği ve tip 2 diyabete karşı koruyucu etkisi olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, inflamasyonu azalttığını, bazı kanser türlerini önleyebileceğini destekleyen çalışmalar da var. Daday’da mantar zamanı K astamonu Daday’daki İksir Resort’un düzenlediği 11. Doğa ve Mantar Şenliği, 13 Kasım’da yapılacak. Etkinlikte, Ballıdağ’ın zengin mantar türleri, orman meyveleri ve ot türleri keşfedilecek, toplanan ürünlerle turşu yapılacak. Konuklara özel mevsimsel ot ve meyvelerle yemekler hazırlanacak. Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yakup Erdem, mantar ve bitki türleriyle ilgili seminer verecek. Konaklama ücreti iki gece üç gün için kişi başı 725 TL.