Catalog

19AMLIK2004/SAYI978 15 SÖFRA MĞzeskalâcs Ballı börek Orta Avrupa'daki pek çok ülkenin kendine has yılbaşı çörekleri var. Bu tarif, Macaristan'ın "Mezeskalâcs" adıyla anılan ballı çöreği. Bu çöreklerin kalp şeklinde yapılanları, rengârenk süslenip tam ortasına şekerle ufak bir ayna yapıştırılıyor. Böylece çöreğin hediye edildiği kişi, kalbin üzerinde kendi yansımasmı görüyor. 4 bardak un, 1 bardak şeker, 2/3 bardak bal, 4 çorba kaşığı tereyağı, 1 'er tepeleme tatlı kaştgt tarçın ve toz karanfil, 4 çay kaşığı kabartma tozu, 1 limonun rendesı, 1 yumurta. Çöreklerin üzerinı parlatmak ve şeker süsü için 1 yumurta Un, şeker, baharatlar ve kabartma tozunu karıştırın. Tereyağını bir tavada eritip balla karıştırın. Ballı tereyağını unlu karışımın üzerine döküp yumurtayı ekleyin ve iyice yoğurun. Elde ettiğiniz hamur kulak memesi kıvamında olmalıdır. Eğer sert bulursanız çok az ılık su ekleyip yumuşayıncaya kadar yoğurabilirsiniz. Elde edilen hamuru bir kaba koyup üstunü bezle örtün ve bir gün oda sıcaklığında bekletin. Hamuru iki kat yağlı kâğıt arasına koyup üstünden merdane ile geçerek açın. Hamurun yaklaşık 1 cm. kalınlığında olması gerekiyor. îri çöreklerin kırılmaması için hamur biraz daha kalın tutulabilir. Hamurdan kurabiye kalıbı veya kartondan kestiğiniz bir şablon yardımı ile dilediğiniz şekilleri kesin. Çörekleri firın tepsisine yaydığınız yağlı kâğıt üstüne dizin ve üstlerini yumurta sarısı ile firçalayın. Önceden 180 dereceye ayarladığmız fırında 68 dakika kadar pişirin. Iri şekilleri birkaç dakika daha fazla tutmak gerekebilir. Çöreklerin üzerini süslemek için 1 yumurta akını aldığı kadar pudraşekeri ile karıştınn. Şekerci boyalan ile istediğiniz gibi renklendirebilirsiniz. Şeker süsü torbadan sıkılabilir ve şekli bozulmadan kalabilir kıvamda olmalıdır. Ufak bir mutfak poşetine doldurun ve bir köşesini delin. Sıkma şırıngası veya kalem kullanarak çöreklerinizi dilediğiniz gibi süsleyin. Eğer sevdiğinizin kendi yansımasını çörekte görmesini istiyorsanız, şeker macunu ile ortasına bir minik ayna yapıştırın. Noel için... \ylin Z)ney Tan ılbaşı yaklaşıyor. Süslü püslü, rengârenk, ışıl ışıl bezenmiş, şıkır şıkır çam ağaçları her yerde boy gösteriyor. Ağaç süslemek bir Noel geleneği. Noel, Isa'nın doğum günü olarak 24 Aralık gecesi ve 25 Aralık günü kutlanıyor. Gerçi Isa'ntn doğum günü tam olarak bilinemiyor, ama böyle yakıştırılmış. Çam ağacının Noel ile ilgisi, bir rivayete göre Isa'nın doğumu ile ilgili bir efsaneye dayanıyor. Isa'nın doğduğu gece, dünyanın tüm canlı varlıkları Beytüllahim'e hediye vermeye gelmişler. Zeytin ağacı zeytin, hurma ağacı hurma getirmiş. Ancak, çam ağacının getirecek hiçbir hediyesi yokmuş. Çam ağacına acıyan bir melek, yıldızlara çamın yemyeşil iğneleri arasına konmalarını emretmiş. Bebek Isa, ışıl ışıl yıldızlı çam ağacma bakıp gülümsemiş ve onu kutsamış. Y önceki misyonerlik çabalanna dayandırılıyor. Alman Paganlar, Tanrı Thor'un simgesi olan meşe ağacına taparlarmış. Almanları bu inançlarından vazgeçirmeye çalışan St. Boniface, baltayla kestiği bir meşe ağacının dibinde filizlenen minik bir çam olduğunu görmüş. Insanları, yeni yeşermekte olan çam fidesinin "taze din" Hıristiyanhğın sembolü olduğunu söyleyerek, bir mucizeyle karşı karşıya olduklarına inandırmaya çalışmış. O günden sonra Almanlar için meşenin yerini çam almış. IŞIL IŞIL GECELER Almanların hızla benimsediği çam ağacı giderek Noel'in simgesi haline gelmiş. 16. yüzyılda Alman reformcu din adamı Martin Luther, Noel ağacını bebek îsa'nm gördüğü gibi 'yıldız'landırmış. Çocukları için ağacı mumlarla donatan Luther sayesinde pırıltılı ışıltılı Noel ağaçları devri başlamış. Ancak bazı kaynaklar, Luther'den önce, Letonya'nın başkenti Riga'da bir Noel günü şehir meydanına konan dev bir çam ağacından bahsediyor. Ne var ki, bu ağacın süslenip süslenmediği bilinmiyor. Sadece Noel'i kutlamak için kullanılan ilk çam ağacı olarak belgelere geçmiş. Kayıtlara göre, siyah şapkalı adamlar eski Pagan geleneklerini izleyerek, Noel ertesinde ağacı ateşe vererek kutlamaları "alev"lendirmiş. îskandinav geleneğinde ise kuzeyin gün ışığına hasret günlerini aydınlatmak için kütük yakma adeti varmış. Kış gün dönümü 21 Aralık'ta ormana gidip ağaç kesilir, kütüklerinden yakılan ateş ocak ayına kadar sürer, etrafında şenlikler yapılırmış. Elbette koyu karanhğa dayanabilmek, kış aylarında geçmek bilmeyen zamanı hızlandırmak için geceleri ışıldatmaktan başka çözüm yoktu. EBEDİ YEŞİLLİK Elbette, bu gelenek sadece bebek Isa'nın sevimli gülücüğüne dayanmıyor. Noel ağacının temelinde de Hıristiyanlık öncesi Pagan inançlar yatıyor. Mevsim değişikliklerinin çok önemli olduğu, doğa güçlerine tapan Pagan toplumlarda kış aylarının koyu karanlık günlerine dayanmak için türlü kutlamalar yapılırmış. Baharın gelmesi ve tabiatın canlanması beklenirken, en zor geçen dönem, günlerin kısacık, gecelerinse upuzun olduğu kış gün dönümü zamanıymış. Bu soğuk ve karanlık günlerde, Almanlar ve îskandinavlar, baharın geleceğine dair olan inançlarını ayakta tutmak için, evlerini, kışa rağmen yeşilliğini koruyan çam dalı, ökse otu gibi bitkilerle süslerlermiş. Noel ile çamm özdeşleşmesinin bir başka nedeni ise îngiliz keşiş St. Boniface'ın yaklaşık bin yıl 24 Aralık Noel, yanl İsa'nın doğum günü. Bu gün için Macar usulü aynalı çörek yapmaya ne derslnlz? Parlak sırlı cam üfleme süsler, ancak 19. yüzyılın sonlarında yaygınlaşmış. Almanlar ilk Noel ağaçlarını ise hep yiyeceklerle süslemiş. Parlatılmış elmalar, yaldızla boyalı cevizler, çeşitli şekillerde çörekler, parlak kâğıtlara sanlı şekerler ağaçları donatmış. Bol baharatlı ballı çörekler, tarçınlı yıldızlar, vanilyalı aylar, zencefilli melekler hem gözlere, hem damaklara ziyafet çekmiş. Macar çocuklarının ise en büyük heyecanı ağaca asılı kıpkırmızı parlak kâğıtlara sarılı "Szaloncukor" yani "Salon şekeri" denen süslerin çaktırmadan içlerini aşırmak olurmuş. Siz de eğer ağaç süslüyorsanız, bu kez yenilir süsler kullanın ya da yılbaşı dönemini bu süslü püslü çörekler ile karşılayın. • LflBİRENT Birlncl kareden itibaren oklara ve numaralara dikkat ederek espriyi izlemeye başlayın... O da ne? Espri, iki ayrı yoldan devam ediyor.. Oklar da iki ayrı yönü gösteriyor.. Şimdi hangi yolu takip edeceğiz? Eeel Orası artık slze kalmış. Hadi buyurun bakalım sayfanın labirentlerine.. Sakın kaybolmayın haaL / ^ HAKAN ÇELİK fhakancelik@mynet.com g£< $U MAL£ AL ?. KAH (. ARı'.Av/Rlipft HdMİ ViL. Bİ2, DIVOLAR AB'MıM 0ıfe r i BÜLÜM/AAK OViMA ou?u...üflO£ HAYAL6Ü YA!?.