Catalog

Çocuk edebiyatında klasikler... Klasik yapıtların çocuklar için kısaltılmış örnekleri ve çocuk klasikleri günümüzde de raflara çıkıyor. 2022-2023’te Remzi Kitabevi’nin beyaz kapak tasarımlarıyla Nazire Ersöz çevirisi Monte Cristo Kontu’ndan Ömer Seyfettin’e uzanan bir seriyi, Celal Üster çevirisiyle Can Çocuk’tan Bir Noel Şarkısı’nı, Zeyyat Selimoğlu çevirisiyle Pal Sokağı Çocukları’nı gördük. 2025’te Mundi Çocuk 2024’ten bu yana sürdürdüğü kısaltılmış metinlere, Söğütlükte Rüzgâr, Demiryolu Çocukları gibi yenilerini ekledi. Final Kültür Sanat da Vişne Bahçesi’yle çaldı kapımızı. kimisi son derece mutlu. Bu da kişisel liste- EMEK YURDAKUL lerimizde göreceli bir şekilde yer aldıklarını gösteriyor. er dönem yenilenen, elden gözden geçiri- Ben, Küçük Kadınlar’ın ve devamı Küçük lip yayımlanan çocuk klasikleri günümüz- Erkekler’in kısaltılmış metinlerini erken yaşta Hde de raflara arka arkaya çıkıyor. okumuş olmaktan son derece memnunum. 2022-2023’te Remzi Kitabevi’nin beyaz kapak Öfkenin tanımı, öyküye hassasiyetle yerleş- tasarımlarıyla Nazire Ersöz çevirisi Monte Cristo tirilmesi, kişiye zararları, sonuçları, ailenin or- Kontu’ndan Ömer Seyfettin’e uzanan bir seriyi, ganik oluşumu, açık iletişim, cezanın olmayışı 2023’te Celâl Üster çevirisiyle Can Çocuk’tan Bir ve başrollerde kadınların oluşu gibi pek çok Noel Şarkısı’nı, Zeyyat Selimoğlu çevirisiyle Pal yönüyle kazanım payı yüksek kitaptı. Sokağı Çocukları’nı (ve daha nicelerini) gördük. Küçük Erkekler ise aykırı bir eğitim sistemi 2025’te ise Mundi Çocuk 2024’ten beri örneklemiyle Köy Enstitülerine ilişkin merakınız sürdürdüğü kısaltılmış metinlere, Söğütlükte için ilk tohumları atıyor. Rüzgâr, Demiryolu Çocukları gibi yenilerini Peter Pan’den Küçük Prens’e, Oz eklerken; Final Kültür Sanat, Anton Çehov’un Büyücüsü’nden Denizler Altında Yirmi Bin Vişne Bahçesi’yle çaldı kapımızı. Fersah’a, Lewis Carroll’ın unutulmaz yapıtı Alice Harikalar döndürüp okuduğum, sonunda babamın sakladığı bir ba- Bu arada Charles Dickens’tan İki Şehrin Hikâyesi’nin Diyarı’nda’ya uzun bir listeyi okumuş şanslılardan oldu- şucu kitabım olmuştu. de aynı yaklaşımla Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları ara- ğumu keyifle söylüyorum. Köyden kente göçle başlayıp başarılı öğrenci sayıl- sında yer aldığını anımsayalım. Kısacası birçok yayınevi Çoğunun hikâyesini veya ayrıntılarını anımsamasam da maktan sınıfa zorla kabul edilmeye, sosyoekonomik ve kitaplarla küçük yaşta atılan tohumların nasıl da bilinci- klasikleri basmayı sürdürüyor. sosyokültürel sınıf çatışmalarına, annesinin Almanya’ya nizde ve bilinçdışınızda büyüyüp ormana dönüştüğünü çalışmaya gitmesinden gecekonduya ve barınmak için bir NASIL SEÇİLİR BU KLASİKLER? yetişkinlikte fark ediyorsunuz. otobüsü ev haline getirmeye kadar türlü zorluk yaşayan Klasikleri seçerken çocuklarımız için ölçüt nedir? Çiz- Bir şeyi anlama, anlatma zenginliğine sahip oluyorsu- bir aile hikâyesiydi. gisini bildiğiniz, düzenli okuru olduğunuz bir yayınevi, nuz. Metinlerarası aktarıma ilişkin hafızamızda harika bir Ama dramı keskinleştirmeden, sevginin iyileştirici gücü- seçiminizde kolaylık sağlarken her şeye rağmen çevirinin arşivin olması da okur olarak okuduklarımızdan aldığımız ne vurgu yaparak ve umudu koruyarak ilerliyordu (Doğan ve düzeltinin kime ait olduğu, yayınevinden daha büyük keyfi artırıyor. Kardeş Kitaplığı’nın 1993 basımlı 59 numaralı kitabı). bir önem taşıyor. Tüm bunlara ek olarak toplumsal dilimizin ortaklığı ve Aslında yetişkin klasiklerini seçerken izlediğimiz yolun ÇOCUK KLASİKLERİ VE KISALTILMIŞLAR iletişim sıkıntımızın çözülebilmesi için çocuklarımızın oku- aynısını izliyor, aynı ölçütlerle elemeye gidiyoruz. Belki Çocuk edebiyatının zamana meydan okuyarak klasik- ma temeli atılırken klasiklerin bir kısmını okuma listeleri- biraz daha fazla titizlenerek... leşmiş listesine ek olarak, yetişkinlere ya da ilkgençliğe mize eklemekte fayda olduğu, gelişmiş ülkelerin kültürel Ne var ki çocuklar sandığımız kadar kırılgan değiller, yazılmış klasiklerin kısaltılmışları da çocuk klasikleri liste- kanonu gözlemlenerek anlaşılabilir. bunu bu zamanlarda sıklıkla unutuyoruz. mizde her zaman. Öyleyse okuma yolculuklarımızda klasiklere de yer aç- Gülsüm Akyüz’ün Ayşe’nin Günleri kitabı döndürüp Kimi okurlar “Keşke okumasaydım küçükken” diyor mayı unutmamak dileğiyle diyelim... n Gerçekistan’dan şaşırtıcı gerçekler Ne ki merakın atından inmeye de ayak direriz. Kulağımıza “400 Y. BEKİR YURDAKUL Harika tasarım, özenli Türkçe, doğrulanmış -birçoğunu gerçeğin izini takip edin” diye fısıldayan yazarın bilmediğimiz, sözcük sayfa yol aldıkça merakımızı baştacı erak ne güzel bir duygudur. İnanırım ki aklına uyduğunuza asla ettiğimiz- gerçekler... Kapağı çeviriyorsunuz ya da kapıyı merakımızın bizden uzakta kaldığındadır pişman olmayacaksınız. Öyle ki bu notları alırken kaç kez şöyle ağırdan aralıyorsunuz; işte Gerçekistan’dasınız. M heyecanımızın, arayışımızın, öğrenme ve kayboluverdim Gerçekistan’da... Baştan sona sıralı bir yolculuk da olur, hoplaya zıplaya keşfetme hevesimizin de tatillere çıkışı. Dününden Evet, bu olağanüstü gezinin bir armağanı da bizi da yol alabilirsiniz. Böceklerin dünyasından gökyüzüne, yarınına şu yaşadığımız gezegen, yaşamı paylaştığımız kaybolmaya çağırması. n bulutlardan çiçeklere, deliklerden robotlara, uykudan cümle varlıklar, onlarla ilgili gerçekler... zamana şu hepimize kimi gün küçücük, arada erişilmez Öğrendikçe sanki çoğalır öğreneceklerimiz, farkına Gerçekistan / Kate Hale / Resimleyen: Andy vardıkça artar merakımız, gün olur şaşkınlıktan küçük gelen dünyamızın (hatta evrenin) sakladığı, koruduğu Smith / Çeviren: Şeyda Sarı Yıldırım / Elma Çocuk dilimizi yutarız, arada ürperip korktuğumuz da olur. neler varmış meğer? / 208 s. / 8+ / 2025. 1 Mayıs 2025 15 Sıcak hava balonuyla ilk kim yolculuk yapmış? Kelebekler bitkilerin tadına nasıl bakar? Günün yaklaşık on saat olduğu yer neresidir? Yediğimiz tek kayaç nedir? Yalnızca 123 sözcüğü olan dil hangisidir? Soruları çoğaltmaya gerek yok, en iyisi siz soluğu en kısa yoldan Gerçekistan’da alın.