Catalog

ŞIIR ÖDÜLÜ: CEVAT ÇAPAN / ‘BIR BAŞKA COĞRAFYADAN’ ‘Göçebelik, göçmenlik, yolculuk bizde aile geleneği!’ Şiir dalında 101 yapıtın değerlendirildiği ve Seçici Kurulu Ataol Behramoğlu, Doğan Hızlan, Eray Canberk, Hüseyin Yurttaş ve Turgay Fişekçi’den oluşan 76. Yunus Nadi Şiir Ödülü’nü kazanan Cevat Çapan ile doğayı, ilişkilerimizi, kimi zaman hüznün kimi zaman mutluluğun uçuştuğu anıları hatırlattığı Bir Başka Coğrafyadan (Yapı Kredi Yayınları) isimli kitabını konuştuk. CEVAT ÇAPAN 1933’te, Darıca’da doğdu. Darıca İlkokulu’ndan sonra Robert Kolej’i ve Cambridge Üniversitesi İngiliz Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Londra’da BBC-Türkçe Bölümü’nde çalıştı. Yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli üniversitelerde dersler verdi. Devlet Tiyatroları Edebi Kurul Başkanlığı yaptı. Birçok dergide şiirleri ve çevirileri yayımlandı. Tiyatro eleştirileri yazdı, radyo ve televizyon programları hazırladı. Dön Güvercin Dön adlı ilk şiir kitabıyla 1986 Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü aldı. Daha sonra Doğal Tarih, Sevda Yaratan kitapları yayımlandı. Bu üç kitaptan seçilen şiirleri çeşitli dillere çevrildi. Son yıllarda yazdığı şiirlerini bir araya getirdiği kitaplardan Su Sesi, “The Voice of Water” başlığıyla İngiltere’de yayımlandı. 2017’de Erdal Öz Edebiyat Ödülü ile Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nün ardından 2018’de Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü ve Metin Altıok Şiir Ödülü’nü aldı. dir. Bu yüzden toplu şiirler kitabımın adı BERRİN KARADENİZ Bana Düşlerini Anlat oldu. “Kuş Diliyle” berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr başlıklı haiku özentisi şiirler ise az sözle özlü bir şeyler söyleme hevesinden kay- ‘EN VERİMLİ KAYNAKLAR naklanıyor. Elbette Japonların haiku ge- HAYAL GÜCÜ VE BELLEK!’ leneği çok daha zengin anlamlar içeren n Kitabınızda hafızanın şimdiyle geç- köklü bir gelenek. O kaynaktan da bir miş arasında kurduğu yollar, yolcu- şeyler öğrenmeye çalışmış olabilirim. Ya luklar, isimler, sahneler göze çarpıyor. da sizin de belirttiğiniz gibi biçimsel bir Mevsimler, anılar, duygular, mekânlar arayış da olabilir. arasında gezdiriyorsunuz, adeta bir öm- rün sayfaları arasında uçuşuyoruz... GÜNÜMÜZ EDEBİYATINDA Her yazarın yararlandığı en verimli kay- TÜRLER ARASI MELEZLEŞME! naklar sanırım hayal gücü ve belleğidir. Bu n Kitabınızda şiirlerinizdeki anlatım yüzden birçok yazar yitik zamanın ardına da dikkat çekici. Şiirlerinizde bir öykü- düşüyor, zaman ve uzam içinde yolculuk- leme görüyoruz. Günümüz edebiyatında lara çıkıyor, doğayı her mevsim yeniden türler arası -özellikle biçimsel- keskin- keşfediyor, tanıdığı yeni insanlarla dost- likler törpüleniyor mu sizce? luklar kuruyor, gerçekle Birçok insan her şe- düş dünyası, duygularla yin bir öyküsü olduğu- düşünceler, bilinçle bi- na inanır. Usta şairler linçaltı arasındaki eyti- çarpıcı imgelerle, bir bir hayat başlatabilir mi” bizde bu çağ- men kimliğiniz de var. Yazarken mi şimden yararlanarak uf- başka deyişle göz alıcı rışımlar? çevirmeye başladınız, yoksa çevirdik- kunu genişletiyor. renkler, kulağa hoş ge- Şehir hayatı eşsiz doğa güzellikleri çe mi kaleminiz kendini buldu? Göçebelik, göçmenlik, len sesler ya da Hitc- olan İstanbul’da bile beton gökdelenle- Evet, ben de önce dergilerde yayım- yolculuk sanırım bizde ai- hkoko-Hawksiyen dil ri, alışveriş merkezleri, tıkış tıkış apart- ladım ilk şiirlerimi. Ama yirmi yaşım- le geleneği. Yakınlarım- cambazlıklarıyla bu öy- manları, yeraltı metroları ve benzeri kı- dan önce beş altı şiirden başka bir şey dan pek azı doğduğu yer- küleme gevezeliğinden sıtlamalarıyla çekilmez bir hale gelmiş- yayımlamadım. İlk kitabım yayımlan- de kalabilmiş. Çoğu ya kurtarırlar şiirlerini. se kurtuluşu doğada aramaktan daha do- dığında 52 yaşındaydım. mübadele yüzünden ya Anlaşılan bu konuda ğal ne olabilir? Arada Seferis’ten, Ritsos’tan, da geçim kaygısıyla yol- yeterince başarılı ola- Bu yüzden okurlarımızla gitmediği- Kavafis’ten, Elitis’ten ve çeşitli baş- culuklara çıkmış, değişik mamışım. Ama dediği- miz odalara gitmek, kırlardaki gelincik- ka dünya şairlerinden kitaplar ve çevi- ülkeleri dolaşmış, başka insanlarla başka niz gibi günümüz edebiyatında türler ara- lerle kucaklaşmak, dalgaların sesine ku- ri antolojileri yayımladım. başka dillerle anlaşmak zorunda kalmışlar. sı bir melezleşme de görmezlikten geli- lak vermek bizim en masum özlemimiz- Şiir kitabım çıktığında iktisat fakül- necek bir özellik değil. miş gibi geliyor bana. tesinden bir profesör arkadaş, “Sen çe- HAIKU VE BİÇİMSEL ARAYIŞ! Hiç değilse bir başka coğrafya çağrışı- vire çevire galiba bu işi öğrendin!” di- n “Sınır Tanımayan Düşler” ve “Kuş ‘KURTULUŞU DOĞADA mıyla gerçekleştirebiliriz bu düşü. ye benimle dalga geçmişti. Bilmem, Diliyle” şiirlerinizde bir haiku karşılıyor ARAMAK EN DOĞALI!’ siz de öyle mi düşünüyorsunuz? bizi. “Sevda Yaratan” adlı kitabınızda n İmgelerinizde doğa unsurları- ÇEVİRE ÇEVİRE! Kalemimin kendini bulduğundan da “Haiku Gibi” adlı bir bölüm var. Bu na sıkça yer veriyorsunuz. “Gitmediği- n Edebiyat dünyasında genellikle şa- hâlâ emin değilim. n türde eser vermek biçimsel bir arayış mı miz Adalar”a, “Kırlarda Gelincikler”e, irler, yazarlar ilk gençlik yıllarında der- yoksa türün cazibesi midir? “Dalgaların Sesi”ne götürüyorsunuz. gilerde yapıtlarını yayımlamaya başlar- Bir Başka Coğrafyadan / Cevat Düşlerin en belirgin özelliği bizi sı- Kapakta yer verilen alıntıya da atıfla, lar ve bunu kitapları izler. Sizin akade- Çapan / Yapı Kredi Yayınları / 64 nır tanımayan bir dünyaya götürmeleri- bir başka coğrafya yaratabilir, “başka mik bir yaşamınız ve koşutunda çevir- s. / 2020. 14 21 Ekim 2021