Catalog

nı de buydu Anadılıme Turkçeyı aşan bır anadıldcn soz cdıyorum , duygu dılımc ulaştnaya çalıştım Neydı bu' Oykulerı mın, Sandık Lekesı, Doyma Noktası, Esır Sozler Kuyusu'yla geldığım yenn asıl sahı bını bulmak Bır tur kışisel arkeolojı ça lışması yapmaya çalıştım Bu arkeolojı kazısı ıçın hcnuz çok erken değıl mı > Bır roman yazıyorum vc bu romanı yd zarken boylc bır gerı donuş yapmaya ıhtı yaç duydum Kafamda oturtmaya çalıştı ğım bır dıl meselesı vardı vc kendıme bazı sorular yoneltmeye başlamıştım Romanda oluşturduğum bır dıl var, bu dılın ıçensın de ne bılım bılgı var ne de odunç kanaat ler Romandakı anlatıcı ses tamamen du yulanyla hareket edıyor Çunku onun ıçın asıl olan duyumsama Roman metnı ıçın de bunu yapmaya çalışırken, ataba oyku lcn bu şekılde yazmış olabıhr mıyım, dıye duşundum Bır ışaret, bır nışan almam ge rekıyordu Nereden nışan alacağım? On dort, on beş yıl oncesınden nışan almalı yım, dedım Okudukça hatırlamaya başla dım Muzıplık, hınzırlık muahı yaklaşım Oykulenmde bunlar vardı ve butun bun lar duyumsamayla ılgılıdır Benım aradı ğım kaynak da buydu Şımdı romanı ya zarken rahatım Bu yaptığım arkeolojı ça lışması geleceğımeyonverdı Evet.dedığın gıbı çok erken olabılır ama çok yerınde ve zamanında Onemlı olan benım ne zaman ıhtıyaç duyduğum çunku Boylece romanın dılı, ılk dılden beslen meye başladı Evet ama roman çok daha aşkın bır dı lc sahıp Elbette oykulerle kıyaslanamaz Sessızlıkler oykusunde şoyle bır cumle kur muşum "Once harflennı kendı goğsune dağlayacaksın " Soyledığın yazdığın cum lelerı unutabılırsın, ıştc bunları hatırlamak ıçısından da onemlıydı ılk oykulere don nek Bır de yazann ıçtenlığını sorgulamak sorgulaması gıbı bır durum var Bır yazar darak ve bır eleştırmen olmayarak metın erdeki ıçtenlığı okuyabılıyorum Ama "bu (,ten', 'şu değü' dıyemezsın Kanıtı çok zor, adece duygusal bır algılama Ilk baştan ıu yana zıhrumde yazınsal bır ahlak taşıyo tım Bu ahlakın ıçınde ıçtenlık buyuk bır er kaplıyor Bu kurala bır kez daha uy ıak, yanı dılı (mı) yenı bırgovdehalınege rmek ıçın yollar aradını vc bunu da Esır ozler Kuyusu'nda bııldum Bu nedenle ıtabın değen değıl, bana açtığı yol onem TARAFTUTMAK Anlıyorum, bunu tek hasına yapabılır n Nedcn Esır Sozler Kuyusu nu yayımla n?Bu durumu okura na\ıl açıklıyonun ? Bu açıklamayı oykulenn hemen başın ı yazdığım Ilksoz'İe yapıyonım Bu kıta n benım ıçın anlamını şu, bu oykulere de şu şu nedcnlerle sabıp çıkıyorum, de T) Eğer bu yazıyı kaleme almasaydım ır Sozler Kuyusu boşluklu kalacaktı Esır Sozler Kuyusu'nda kımı oykulerde t/as/ık kurgular var, kımı oykuler ıse çev 'den ızler laşıyor Henuz yenı lanıstığın 'tmelerden soz edıyor vcparantezlere olan ıntını da dıle getırıyorsun Az once ken e rağmen taraj tutmaktan soz cttık Pe uç oyku kıtabının ardından yazınında ıltn ve arlanlar konusunda neler soyle ılırsın •> Bu ioruyu soruyorum çunku ar lojı çalijmanın senı bu konuda bılgılen lığını dusunuyorum Kıtaplarımı yayımlanır yayımlanmaz lyamıyorum, ordarı tekrarokumam ıçın ız zaman geçmesı gerekıyor Bır sure ra da kem gozle, son derece katı ve tırel bır yaklaşımla bır başkasımn kı nı okurcasına okuyorum kıtaplarımı dı şunu goruyorum Hanı denız kenar ıda bulduğun parlak taşlar, eve gotu ebırdenbırc matlaşır ya o zaman tu bır hayal kınklığı yaşarsm Bazen tam >oyle bır burukluk yaşadığım olmuş Demek ıstedığım taşıngorunuşunden nıtcüğını onemsemck gerekır Ya da n aıt olduklan yerden/atmosferden kı ıtmayataksın Benım ıçın başlangıçta oklerın buyusu varmış, şımdıyse soz HURİYET KİTAP SAYI cuklerın gucu var Hangısını yerınde bıraka cağımı, hangısı nı yazıya taşıya cağımı artık kes tırebılıyorum Ontclen başka larından bırta kım dıller du yardım Anne mın dılı baba annemın dılı, babamın dılı gı bı Esır Sozler Kuyusu'ndakı oykulenme bak tığımda başkala nndan devraldı ğım ama kendı me gore ışlettı ğım bır dıl yarat tığımı goruyo rum Bugunse dıl konusunda daha ozgurum Çunku ozgurlu ğun yontemını bılıyorum, ken dı dılımın yanın da, başkalann dan duyduğum dılı de oykunun ıçıne bır tanıklık ya da bır empatı olarak koyma nın ayrımını da Sozunu et tığın gıbı kay bettıklenm de var, ılk yazdıkla nmı ve sonrasın da gelenlen okudukça, gor duklenmı o kadar da cıddıye almadığımı fark OykuleDn butunüne yayılan tXr dlfler özelllk de Sema Kaygusuz'un aynntüara gösterdifll önem ettun Yanı ılk gençlık yılların ya tnsan ustune tekrar duşunme gereğı da daha muzıp, daha alaycıymışım Gozduymayan, babacan veya anaç bır yaklaşım lemlenmdekı çarpıklığı daha tadında ya da doğuyor Oysa ben kımı durumlan yenıden olçulu anlatmışun Fakat zaman geçtıkçe yaşamak ıstıyonım Yazmak ıçın aldığım cıddıye ahşlarım fazlalaşmış Bunun da en buyuk destek şu Şaşırmak ve buyulen onemlı olduğunu duşunuyorum Butun bu mek 1 Bu ıkısını hıssedebıldığım olçudeya okumalar ozgunluğun doğasına ılışkın ye zıya otelenıyorum Lğer yetkınleşırsem nı ıpuçları verdı bana bunları kaybetmekten korkuyorum Bu arada, sanıyorum kı yazann ozgun Anlamaya çalışıyorum, haklı olabılır olması artık yetmez, yetmıyor Yazann ger sın Ama ben okur olarak uslaıa yazılmı^ çek ozgunluğunu yakalaması gerekıyor metınlerı okumak ıstertm Benım ıçin çekı Bunu Poe çok guzel tarıf etmış Yazar bır a olan budur Vstelık bu ustalasmayı ısteşeye dokunduğunda ona kendı boyasını dığın kadar engı llemeye çalıs, metınlerıne katmalı, kendınden bır şeye çevırmelıdır, akacak, uzacaktır dıyor Gerçek ozgunluk Ozgunden de ozgun olmak Aşkın bır ozgunluk yakala ESKİ METİNLER.. mak Bence bır yazann gerçek ozgunluğe ulaşması ıçın yetkınleşmeyı reddetmesı geKendı ıçımde yaptığım bır tanım bu 1 rek Kendı kendıme kurduğum bır sıyaset as lında Başından ben konuştuğumuz taSozunu etttğın ozgunluğun yıllar geçtık raftarlık meselesı ışte Benım bu taraftarlı çe, eserler çoğaldık^a olustuğunu dusunu ğı koruyabılmem ıçın, kendımı sureklı 'bıl rum ben Bır yazann yetkınleşmemesın meyen' ve hâlâ 'şaşıran' bın gıbı hıssetmem den ustalaşmaması gereklığını mı kastie gerekıyor Bunlan kaybedersem kalemını dıyorsun ? otomatığe almış bır yazar olabdırım Oysa Evet, ustalaşmaması, kendını usta bır yazmak, başından ben bır cehennem' Ya yazar gıbı hıssetmemesı gerekıyor Benbu zarak, yazarak, yazarak kendını buyutmu nu tehlıkelı bır durum olarak goruyorum yorsun kı' Tam tersıne kuçuluyorsun, ku ŞAŞIRMAK VE BÜYÜLENMEK çuluyorsun Eskı metınlenme donmemın bır nedenı de buydu Daha çok kuçul Ama bunu nasılonleyebılırsın kı •> Bırya mek zar'ustalaşmamak' ıçın neler yapabılır••> Aldığın karara sıkı sıkıya mandtğını goz Onlenebılırmı.bılmıyorum Ama ben lerınden ve sozlertnden anlıyorum, oyleyse boyle bır karar aldım ve bu karanmı da bu karar romana da yanstyacak demektır Esır Sozler Kuyusu'nun 'Üksoz'unde bıl Evet Şımdıye kadar on bolum yazdım dırdım Umanmbusozumevekaranmada Bu da romanın hemen hemen yansına gel sadık kalabılınm Yazann yetkınleşmesı, dım.demek Roman ıçın şuana kadar yap ustalaşması kendısı ıçın bır uçunım An tıklanmdan memnunum Ama hemen ek cak, usta yazar, has yazar olmakla ılgılı de lemek ıstenm kı emekle edebıyatın hıçbır ğıl bu dedığım Kendını usta sanmakla ıl ılışkısı vok Yanı delıler gıbı çalış, herkes gılı bır şey Çunku ustalaştığını duşunur uyurken sen ayakta ol, karşı komşu muzık sen, dıl ve yaşamla ılgılı meraklar, sorgula dınlıyor dıye sınırlen Insanlar bahann ta malar, kuşkular, yanı yazıyı tazelcştıren bu dını çımenlerın uzennde çıkartırken sen tun unsurlar gutunu kaybedıyor Okudu evekapan Bunlann hepsını yap ama ınan ğum bazı kıtaplarda bunu goruyorum Her hıçbır kıymetı yok Zaten Tuık edebıya şeyı onceden kestıren ya/ar bakışı, dılı ko tında, emekle edebıyat arasındakı aşın bağ tu etkılıyor Fumuyle koşelı, ıstıkrarcı, hat dan hıç hoşlanmıyorum doğrusu ta nerdeyse resmı bır soyleyış çıkıyor orta 747 Neyın değen var oyleyse? Aslolan <,ok çaltimak yanı emek değıl mı•> Onemlı olan yazdıklannın dışanndan bakıldığında bır sanat esen olup olmadığı dır Bunun emekle bır ılışkısı yok Çalışır sın, çalışırsın bır bakarsın kıtabın hıç de lyı değıl Dıyelım kı 'Sema Kaygusuz ıyı bır oy kutu' denılıyor Bunun uzeııne yatamam ben Sabahlara kadar yaz arkaarkayame tınler çıkar, bu kendı kendını kullanmak tır Ben kendımı kullanmak ıstemıyorum Soylcmek ıstcdıg'ın her sefcrınde kendı yazınını yenıden yaratmak mı •> Evet' Yenıden yaratmak En baştan baş larcasına Bu nedenle emekle edebıyatın bır ılışkısı yok, dıyorum Şımdı ben de roman ıçın çok çalışıyorum çok emek haruyorum Ama bunun sonucunu bılemeyız kı $IİR VE ÖYKÜ Öykuden gelen kalem, romanda ne du rumda? Oncelıkle oyku çok onemh bır dısıp lın Ama benım en saygı duyduğum dısıp lın şıırdır Iyı şaır olmak zor, yuzyılda bır doğar ıyı şaırler Duz yazı yazannın ışıyse çok daha farklı Duz yazı yazannın olay, bılgı, duygu gıbı pek çok malzemesı var, şa ınnse sadece felsefesı Bu gerçekten ko laydeğıl Şunu soylemeye çalışıyorum Oy ku dısıplını bence şure yakın bır dısıplın Oyku de gucunu azlıktan ahyor Yoğun dar bır alanda bır dunya kuruyorsun Ro manda sınırsız bır alanın, ıstedığın kadar çok kullanabıleceğın karakterlenn var Ama elbette romanın da zorluklan var Be nım ıçın zor yanı şu Mesaı Hıç, şu saatten şu saate kadar yazmadım ben Çanım ne zaman ısterse o zaman yazdım Ama ro man bunu kabul etmıyor Çunku ya/dıkla nnı unutabılırsın Sayfalar dolusu bır denk lem kuruyorsun ve bu denklemı sıcağı sı cağına ılerletmen gerekıyor îkıncısıyse ya rattığın karakterlerle ılgılı bırtakım bılg der venyorsun Bu bılgılerle çelışmemen gere kıyor Ustelık yarattığın karakterlenn ınan dıncdığı da çok onemlı Icıfcen hâlâ karak tterier yaratılmasının gerckoğıne ınananlar danım Yaratıcı edebıyataınanıyonjm, be tmn ıçın yaratıcı edebıyat hâlâ geçerlıdır, çok baskın akımlar olsa da Senın soruna gelınce Oykuden aldığım şoyle bır des tek var Gunumuz romanı salt bılgıye ya da olaya, karaktere dayanmak zonında değıl Gunumuz romanı başka turlu de yazılabı lır Algılarla, duyumlarla kısa aralıklaı ıçın de gelışen evrensel durumlarla Işte ben bu farklı olanakları oyku dısıplınınden oğ rendım Aslında romanda oykudekı cko nomıklığı kullanmaya çalışıyorum Yap mak ıstedığım tam olarak bu Ne gerekı yorsa, neyı anlatıyorsam, onun etrafına bır daıre çızıyor ve oradan bır kure çıkarmaya çalışıyorum Ne gerekıyorsa, ne kadar la zımsa, o kadarıyla ıdare ederek yazıyorum bu romanı Bunu da oyku dısıplınınden aldım Bu durumu romanın tlk olmasına yanı henuz oykunun hâlâ senın kalemtnde dur mastna bağlayabılır mtyız^ Sonrakı roman lar ıçın de bu yontemı benımseyecek mısın •> Bunu bılemem Bır kere ıyı bır oyku okuyucusuyum Roman yazacağım dıye, sadece roman okumaya mahkum değılım Zaten hem kuramsal okumalar hem ro man, hem de oyku okumalan yapıyonım Bu kıtabımda oykuden oyku dısıplının den yararlanarak romanı yuceltecek bır şeyler yapmak ıstıyorum Bu, yenı bır şey dır, dıye bır ıddıam yok Oykuyu guzel ya pan şey neyse, romanı da guzel yapabılır Bu da yoğunluktur Bu arada romanın ar dı ardına gelen bır oykuler toplamı oldu ğu duşunulmesın Hayatımda ılk kez ro man yazıyorum DJc akla gelenı yapar mı yım hıç? Bu 'yoğun' romanın adını belırledtn mı < • * Hayır Belırleseydım de kayıt dışı soy lerdım (Guluyoruz) Çok zor ad buluyo rum En zor olanı bu kısmı Ba/ı yazarlar kıtap adlarını baştan belırlerler Ben bıtır dıkten sonra bulabılenlerdenım • Esir Sozler Kuyusu/ Sema Kaygu suz/Doğan Kılap/82 r SAYFA 17