Catalog

O K U R L A R A 1922 yılında yasanmış olan mubadele, bu ışleme tabı tutulan ınsanların yanı sıra çevresındekı ınsanları da derın bıçımde etkılemış, acılara sevketmıştır Ikı buçuk mılyon ınsan bu değısım sonucunda yerlerınden yurtlanndan olmuş, hep doğup buyuduklerı yerlerın ozlemıyle yaşamışlardır Mubadeleye tabı tutulan aılelerden bırı de Altınsay aılesı Sabâ Alttnsay aılesının çektıgı mubadele acılannı "KrıtımuBenıtn Gınt'ım" adıyla romanlaştırdı Gamze Akdemır arkadaşımız Sabâ Alttnsay'la romanınt konuştu ve bunu btr yazt halıne getırdı Selım tlerı, gazetemızde yayımlanan yazılarının Istanbul'a ılı^kın olanlarının buyuk çoğunluğunu ve bu konuda yayımlanmamış bazt yaılarını "htanbul'un Sandık Odası" adıyla kıtaplaştırdı llerının ıncelıklerle harmanlayıp butunledıg'ı "htanbul'un Sandık Odası", htanbul'u anılarla capcanlı kılarken yaşamın tela^ından gorrneyt unuttuğumuz hazınelerı de halırlatıyor Her şeyt goren, her devn yaşamış acılı bır bellek gıbı Yazarların, şaırlerın, ressamların ızlerınden kalanı anlatırken kendı Istanbulu'nun manolya kokulu bahçelerınde dolaşıyor doyasıya Erdem Oztop, llerının kıtabını degerlendırdı Bol kıtaplı gunler Latife Tekin olağanüstü anlatma gücüne sahip yazarlardan biri. "Unutma Bahçesi" sadece kurgusu ve diliyle değil, yarattığı karakterlerin güzelliğiyle, insana aşırı duyarlı bakışıyla okurun başını döndürüyor. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Tekin T UYAP Kıtap Fuan'ndan kucağımda 47 kıtapla eve donduğumden berı Latıte Tekın'ın son ro manı "Unutma BahçeM "nı bır an once okumak ıçın sabırsızlanı yordum Hemen yazının başında soyleyeyım, son yılların edebıya tımızda yazılmış kuşkusuz en ıyı yapıtlarından bırı Boyle bır ro manı çok daha u/un bır zamana yayarak okumayı ısterdım, ıkı hafta yeterlı gelmedı Bırkaç gun ıçınde okuyup, anlayıp ve hak kında kolay yazılacak bır kıtap değıl Bende oylesıne yenı du şuncclcr uyandırdı kı, bunların her bırı uzerıne yakın dostlarım la gunlerce tartışmak ısterdım ve ancak uzun sure bu duşuncelerı ıçımde demledıkten sonra, bu roman hakkında yazmaya hazır hıssedebılırdım kendımı Bu yuzden kıtap hakkında bır eleştırı yazısından çok, bu defa bır romanın ıçımde ya da zıh nımde kımıldattıklanndan soz edeceğım GELECEĞE AtT BİR BILCIYI ANIMSAYABİLİR MtYtZ? Anımsamak, rarklı gramer ya pıları ve bırçok larklı zıhınsel ey lcm ıçın kullanılır Yaşadığımız ya âd tanık olduğumuz olaylar, oğrendıklerımız okuduklarımız bıze anlaıılanlar, bunların hepsı ılerı bır tarıhte yenıden zıhnımız de canlanabılır Bazen ne oldu ğunu hırsla duşunup buluruz bazen başka çağrışımlar zıhnımı ze o olayı ıstemımız dışında getı rır Her ıktsınc de anımsamak derız Gelecekle ılgılı bıı şeyı anım samak ıse "yarın toplantımız ol duğunu şımdı hatırladım gıbı bır tumceyle olabılır Gelecekle ılgılı bır bılgı olmasına rağmen, asıl hatırladığımız bıze bu bıl gının verıldığı antlır kuşkusuz bu da geçmışc aıt bır bılgıdır Anımsamanın sadccc ve sade ce geçmış, yaşanmış oğrenıl mış bır şey uzerınden olabılcce ğını soyleven çok savıda du şunur olmuştur ama beUek ten soz ederken alan bıraz daha genışleı, bellek depo sunda sadece geçmışte oğ renılmış şeyler değıl 7ihnın urettığı yenı bılgıler de yer ahr Orneğın Brutus un hangı tarıhlerde yaşadığı si7e oğretılmcmış olabı lır, ama Brutus'un Se zar'ı bıçaklayanlardan bırı olcluğunu bılıyorsa nız vc )ııl Sezar'ın 1 O bıııncı yuzyılda yaşa dığını bdıyorsani7 bu bılgılerden yenı bır bılgıve ulaşırsınız Bellek sadece oğretı lenlerı değıl, o oğre SA Yl 770 Unutma Bahçesi nılenlerden de yenı bılgıler oluş turabüecek yetenektedır YA UNUTMAK? Anımsamak ıçın sarf cttığımız emeğı unutmak ıçın sarf etmeyız çunku unutmak ıstedığımız bır şeyı duşunmeye başladığımızda onu hıç durmadan taze tutuyo ruzdur zıhnımızde Unutmak tam anlamıyla bır hıçlık halıdır Latife Tekın'ın roman kahra manları anımsamak ve unutmak uzenne çok sık tartışıyorlar, çun ku roman "Unutma Enstıtusu' adını verdıklerı bır çiftlıkte geçı yor Romanın başlarında buranın Alzheımer hastalarının tedavı gorduğu bır yer olduju fıkrı gel dı aklıma ama çok geçmeden unutmak ıçın buraya geldıklerını anladım Aslında romanda bır tek Olgun karakterı ıçın "buraya annesını unutmak ıçın geldı" (s 5) denıyor, dıgcr kahramanla rın ne unutmak ıçın geldıklerını bılmıyoru/ Romanın anlatıcisı Tebessum bunu bı/e açıklayacak en doğuı kı^ı takat o LU bu bah çenın dı^ındakı hcı ^eyı unutmuş olduğu ıçın onun da neden bura ya geldlğını oğrenemıyoru? Unutma bahçe de anlatıcı Tebessum dışında bahçenın fıkır babalığını yapmış Şeref ıle daha sonra unlu yazar Ferah, felsefecı Erdem, bahçıvan Comert gıbı ınsanlar buraya yer leşıyorlar Hemen kahramanların adlan okurun dıkkatını çekıyor Bu bahçcye gelırken bıldıklerı her ^eyı unutup, ulaşmak ıstcdık lerını amaçlarını kendılerıne ısım olarak mı seçtıler'' Bır felse fecının erdeme ulaşmak ıstemcsı, bahçede yaşayanlar ıçınde en genç olanının kendıne Olgun adını vermesı, hayvanların hayat larını alan bır avcı olan bahçıva nın da Comert adını alması gı bı Yazar Ferah da romanın ıkı yerınde ınsanlardan soz ederken alanı daralttıklarından şıkâyet cdıyor, belkı o da çevresınde fe rahlık ıstıyor Roman, Tebessum ıle Comert ın karşılaşma anıyla başlı yor Comert depremde her şeyı nı kaybetmış cvı yıkılmıs, bırı denıyor ılk ba^ta tnternet uze rınden ı^ yapan bır şırket tara tından Unutma bahçesıne bahçı van olarak ıjje alınıyor Romanın buyuk bır kısmı C omert'ı gara| dan alıp bahçcye getırırken Te bessıım un du^uncelerındcn olıı ^uyor Yol boyu Comert ın anlat tığı hıkâyeler sayesınde bır tek onun geçmı^ı hakkında bılgı sa hıbı oluyoruz Tum bu sure zar fında Tebessum zıhnınde belı ren geçmış ve gelccek gorun tulerını de anlatıyor Okur da anlatıcı ıle aynı anda Co mert ı dolayısıyla Tebes sum u ve bahçede yaşayan herkesı tanımaya başlıyor Aslında tam da ınsanların bır bırlerını tanıdıkları gıbı, her sozunde uzerınden bır ka buk daha atıyor, bıraz daha soyuluyor Ve Comert her laf cttığınde rebessum ıle bır lıktc bı/ de i^asjirıvoru? Çun ku bu de bır sum onyargı l ııld ınsanları tanımadan once onlar hakkında lıılgıler yukluyoruz /ıhnımue Comert bır azız den zorbaya, son ra her şeyını kaybetmış bır /avallı dan tek rar acımasız bır avcıya donuşuyor onumuzde Aslında o hep aynı kışı, değışen bızım değerlerımız oluyor Romanın zekı kurgusu sayesınde ınsanları tek tek yavaş yava^ soyarak tanıma fırsatı olu yor okurun Onları tanıma sure cımız boyunca bazen korkunç bazen acınası yonlerını gormek, romandakı tum karakterlen ına nılma7 gerçek yapıyor Latife Tekin ozellıkle roman kahramanlarını tum geçmışlerın den, unvanlarından arındırarak anlatıyor Kımın patron olduğu, kımın kımı yonettığı hıç bellı de ğıl Romanın sonlarında bcllı ol duğunda da (Derın adlı bır kadı nın bahçeye zıyaretçı olarak gel mesıyle kımın temuleyıcı, kımın servıs elemanı olduğu ortaya çı kıyor, ama tabu ınsanları boyle sınıflandırması komık bır alay katıyor romana) bunun hıçbır onemı olmadığını anlıyoruz Unutmak anımsamak gıbı geçmı^e aıt bır zıhınsel eylemdır Unuttuklarımızdan bahsederken genelde bıldıklerımızclen, yanı daha oncekı bır tarıhte oğrendık lerımızın kaybedılmesınden soz ederi7 Latife Tekin 'Unutma Bahçesi nde çok farklı bır unut madan so? edıyor deleceğın unutulması C^zellıklc Icbes sum'un gerçekleştırmek ıstedığı şey gorduklerını unutmak " kendıme sonu kotu bıtecek bır hıkâye başladığında hıç ko nuşmayarak olayların onune ge çebılır mıyız acabar1' dıye sor dum Geçemeyız gıbı geldı bana, bu yeterlı olmaz, tumuyle unut mam gerckır gorduklerımı Ya$a nacaklar gozumun onunden ov lesıne canlı akıyor kı Imkânsız, hafıflemevecek unutamayacağını olacakları " Işte romanın duşunmeve ıttığı konulardan bın bu ya^anacaklaıı (ya da yas,anaea£ını sandıklaıımı /ı) unutmak daha onlar ya^an madan once onlaı dan arınmak Arınılması gerekenler elbette sez gıler değıl, roman boyunca doğa ıçınde yaşayan, sezgılerını guçlu tutan insana ovgu var, o halde unutulması gerekenler, onyargı lar Romanda som edılen arınma lardan bırı bu gıbı geldı bana Latife Tekin olağanustu anlatma gucune sahıp ya/arlardan bırı "Unutma Bahçesı' sadecekurgu su ve dılıylc değıl yarattığı karak terlerın güzelliğiyle insana aşırı duyarlı bakışıyla okurun başını donduruyor» asu@yazinsanati.com i email: cumkitap@cumhuriyet.com.tr rKITAP TURHAN GUNAY Imtlyaz sahibi Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selcuk Cenel Yayın Yönetmenl Ibrahim Yıldız Yayın Yönetmenl TUrhan Cunay o Sorumlu Mudur Mehmet Sucu 0 CörselYönetmen Dilek Akıskalı o Yayımlayan yenı Cun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A 5 o Baskı Ihlas Cazetecılik AŞ 29 Eklm Cad No 23 Yenlbosna Istanbul Idare Merkezi Turkocağı cad N O 3941 cağaloğlu. 34334 Istanbul Tel 0 (212) 512 05 05 0 Cumhuriyet Reklam Cenel Müdur Özlem Ayden / Cenel Mudur Yard Semra Yazıcı / Reklam Mluduru Huseyin Dalkıran Yerel sürell yayın • Tel 0 212 512 47 78 . •51248 30 Fax 0212 5138463 Unutma Bahçesi / Latife Tekin / Everest / 2004 / 294 sayfa SAYFA 3 C U M H U R İ Y E T K İ T A P