Catalog

8 0 0 C A K 2 0 0 8 • Kaya özsezgin, S.T. Tambiah'nın 1 Büyü, Bilim, Din ve Akılcılığın kapsamı"nı değerlendirdi 3.sayfada • M. Akkaya, B. Çotuksöken'in kitabını değeriendirdi n sayfada • M. Sadık Aslankara, Muzaffer Izgü'nün öykülerine baktı H sayfada • Asuman Kafaoğlu Büke bu hafta Verlaine'ni yazdı 23. sayfada Cumhuriyet P A R A 8 I Z E K Alışık olmadığımı LouisFerdinand Celine, alışık olduğumuz yazarlardan biri değil. Dilin kahplarını kırmiş, sözdiziminin düzenini bozmuş, dilbilgisi kitaplarını, yazım kılavuzlarını "sızlatmış", sokağın sesini duyurup, dilini, argosunu yazına katarak metnini yoğurmuş, yepyeni sözcükler türetmiş, "antiburjuva" bir dil yaratmış çilekeş bir yazardır. Romanında alışılmadık sıklıkta ünlemli, üç noktalı ve soru imli tümceler kullanarak neredeyse konuşur gibi yazmış, bu da okuruyla arasinda bir yakınlık, bir suç ortaldığı yaratmiştır. Celine'in bu iinfü romanını Zeynel ve Ayşe Kıran değerlendirdiler. Çevirmeni Yiğit Bener bir Celine uzmanı olan Prof. Henri Godard'la konuştu. Yiğit Bener'in çeviri anlayışını ise kitaptaki 'Sonsöz'den özetfedik ve ünlü yazarın 'Gecenin Sonuna Yolculuk' ile ilgili görüşlerini derledik. Yiğit Bener'in bu çeviri ile 'Dünya Kitap 2002 Çeviri Ödülü'nü aldığını da ekleyelim. Geceni Sonuna Yolculu arfan İğrençliğin Destam' Celine artık lanetli bir yazap değil ZEYNEL KIRANAYŞE (EZİLER) KIRAN Giriş Y abancı bir dilden çevrilmiş bir kitabın kapağında yazarın adının ve yapıtın başlığının ardından çevirmenin adı görünür. Kimi zaman çevirmenin adı iç kapakta bulunur, kimi zaman da hiçbir yerde bulunmaz. Oysa çevirmen yabancı dil bilmeyenlerin, bu dildeki kitaba ulaşmalarımn ilk aracısıdır. Namuslıı ve sorumlu bir çevirmen kendisinden önce yaratdmış bir yapıtın sınırlan içinde kalarak, kendi dilinde yeniden bir yapıt oluşturur. Çevirmenin yabancı dili, onun kültürünü ve kendi dilini yetkin bir biçimde bilmesi gerekli kosuldur, ama yeterli değildir. Çevirmenin kendi diline aktardığı yapıtın yazarıyla boy ölçüşecek derecede yaratıcı olması çevrilen vapıta önemli ölçüde değer katar. Gecenin Sonuna Yoleuluk'ta (1) olduğu gibi aktarılan dil her zaman ölçümlü bir dil olmayabiür, o zaman çevirmenin varatıcı, yürekli, hatta biraz da dil cambazı olması gerekir. Işte Yiğit Bener böyle bir Celine çevirmeni. Yiğit Bener'in bir yazar olarak kaleme aldığı "Çevirinin Sonuna Yolculuk" başlıklı sonsözünde (ss.557573) yapıtın çevirilme süreci ve serüveni çok renkli ve yaratıcı bir dille anlatılıyor. Çevirmen Yiğit Bener, romancı Celine ile değil de onun içöyküsel anlatı cısı Bardamu'yla kurmaca bir söyleşiye girerek, kendisini kâğıt üzerinde kurmaca bir kişi olarak yeniden yaratıyor. Bu çok incelikli ve beceri isteyen yazma deneyimi de Gecenin Sonuna Yoleuluk'ta şaşırtıcı bir boyut katıyor. Celine gibi bir dil ustasının en önemli yapıtını, yetkin çevirisiyle Türk okuruna sunan Yiğit Bener'in uğraşına çevirinin ne denli çileli, nankör, zevkli, heyecanlı, yorucu, sorumluluk isteyen bir iş olduğunu deneyimlerivle bilen ve yaşayan çevirmenler duyarsız kalamayacalclardır. Celine, alışık olduğumuz yazarlardan biri değil. Dilin kalıplarını kırmiş, sözdiziminin düzenini bozmuş, dilbilgisi kitaplarını, yazım kılavuzlarını "sızlatmış", sokağın sesini duyurup, dilini, argosunu yazına katarak metnini yoğurmuş, yepyeni sözcükler türetmiş, "antiDevamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAPSA// 676