Catalog

Vitnndekiler lktisatçılar ve Insanlar/ /lyy iiuğ/a/ lletişim Yayıııları/407\ Ayje Rıığra'nın bu çalışması, ikti satçıların insan anlayışıyla gerçck insanlaıın özellıkleri arasındaki larkları öne çıkararak iktisadın lıikâyesini anlatıyor. llk dela 1989da vayımlanan kitap, bilimsel bılgimn ve iktisat bilgisinin nireliklerini tarihscl bir sürec içinde ele alıyor ve eok az çalışmanııı oldıığu Türkee yöııtem yazınına da önemli hir katkı oluşiurııvoı. İktisat düşüncesiyle piyasa toplumunu biçimlcndiren m.ınçlar vc dcğcrlerin bitbirlerini ctki lcdıklerıni vıırgulavaıı Buğra, iktisat diişiincesinin ge lis.me.sini, pivasa toplunılarına özgii bilim ve toplıım idealleıiıulen yola çıkarak .ıraştırıyor ve iktisatla ilgili bir soıgıılamayı, piyasa topluııuıyla ilgili bir sorgtıla maya dönüştüıüvor. "Iktısattılar ve Insanlar", yalnızea yöııtem sorunlarına dııyarlı iktisatçılar için degil, piyasa toplıımlarının ekonoınik ve ideolojik sorunla rıyla ilgilcncn lıerkes için yararlı bir tartışma vc bilgilenme kayuağı. 1908 Devrimi/ Ayhıl Ktiınıı/ Ucli\iın Yayıııları/'4S1 v Ulinıizdeki kitapta 1908 Devrimı'ne giden yolun hikâycsi anlatılı vor. Tiirk tarih yazımında kabulle nilmiş "2. Meşrutiyet" tanımı, 1908'de yaşanan siyasal düniişümün c;a()inı yaıısıtmaktan uzaktır. Ziıa 1908'de "meşrutiyet" çerçcvesini aşan bir siyasal rejım değişikliği olmuştur. Hükümet artık valnı/.ea halk tarafından scçilmiş bir meelise kaişi sorumlu hale gelmiştir. Mutlakiyctçi monaışi ve ona hıznıet eden demokrasi ilk kez siyasal süreçten dışlanmaya başlamıştır. Aykut Kansu, bu yönleriylc 1908'iıı Tüıkive taıihinde, "gcrçek"dönüm noktası olduğunu ileri süıiıyor. Kitabın esas konusu, 1908 Devrimi'ni hazırlayan süreç. Bu sürccin geniş coğrafyaya vc farklı toplumsal kesimlerc yayılan ciddi bir toplumsal ınulıalelet akımına tanıklık ettiğini görüyoruz. 1908'i doğuran bu muhaletet dalgasmııı çok zeııgin malzenıeye ılavanan lassiıi, tarihin en bilge öğretmen ve en eğleııceli roman olduğunu bir kerc daha kanıtlıyoı. A m e r i k a / Öıncr \\ayla\/ Ucli\ını Yayıııları/ fiiı. roplıımsal itctişimc jestlerin vc dolaylı anlatıınlann lıâkim olduğıı Türkiye'dc, böylesi mccazları ve dcyimleri dikkate almayan bir siJ 0 P t) L F H yasî tarih eksik deıııektiı. "(JözleSİYASÎ rimizin içine bakın..." lafını bilmcDEYİMLER tlen AP'nin yiikscliş dinami^i kavS Ö Z L Ü Ğ Ü ranabilir ınir' "Sayın mulıbiı va tandas," foımülü bilinmeden 12 Maıt doııeminin havası anlaşılabilir mi.^ 12 F.ylül zihniyetiııin, "asmayalım drı besleyelim mi?" sözünden daha vecız birozeti var mıdıı? Böylesi "vecuele ri"derleyen elimizdeki kitap, Tiirkiye'nin yakın dönuıı siyasî larılıini üzetleven bir pratik S()Zİiik gibi. Dönemleıe damgasını vııran sloganlar... (ültlcrlc lafı, tarihçcyi, gerekçeyi özeileyeıı, " 141 142", " 100 giin", "147'leı", "1 l'ler", "Dukıızlnr" gıbı sihırlı rakamlar... "70 sente nuıhtaç olmak", "Yollar yüriimekle ajjinmaz", "Diin dündür btıgün bugiindür", "kadayıfın al tı.." gibi, neredeyse atasözlc^mi^ lafların arka planı. "Ortanııı göbek(,ileri", "kuyııdan adam çıkarmak", "(lemal Aga", "Yaylacılar", "Tırt Osıııan", "Flan mı 1 pilav mir " gibi siyasî lıiciv ömekleri... Popiilcr Siyasî Deyimler Sözlügü, benzersız bir dcrlemeaçıklama çalışması. Bn çalışma siyaset edebiyatımızın "yakasııu açıyor". Eski, Yeni ve Otesi/ Cirhan Şaik Cıökyay/ tlcti\im Ya yııılan/ 106 v Orhan îjaik (îökyay'ın çeşitli dcrgi ıl ve yıllıklarda yayımlanmı^ olaıı makalelerini bir araya getiren "liski, Yeni ve Otesi", kronolojik olarak yy111"111 hazırlanan ıi(, eiltlik Seçme Makaleler'in ilkini oluşturmakta. BııiKİaıı sonra basılacak olan "Kim F.tti Sana Bu Kârı Teklif" ve "Cıüçlük Ncrcder1" başlıklı kitaplarla tamamlanacak bu eserlerde; tlil, cdcbiyat, iolklor, tarih ve edebiyat tarihi araştırmalarıyla düşünce ve kültür dünyamıza bııyük katkılarda bulıınmuş olan Orhan Şaik Gökyay'ın konulara lıakim, kaynaklara dayalı, deriıı dil ve tsırih bılgisiyle yüklii, tilizlikle, adeta oya işlcr gibi işlenmiş makalelerini, bilgısizliğe, laf cbcliğinc karşı girisjtigi amansı/ polemikleri okııyarak, "destursuz bağa girenler"i nastl hırpaIadığtnı gözleyeteksiniz. "Neşeli, nükre uğruna ean bile yakaıı, hayatta hic,' ^ikayeti olmayan, daiına iyi" ve artık aramızda olmayan Orlıan ijaik Ciökyay'ın çalışmalarının kültür ve edebiyar hııyarımıza kazandırılmasına scvinnıemız gcrekıyor. Istanburdan Sayfalar/ ilhcr Ortaylı/ \htı\inı Yüyınlan/250, Kaç kişj, uygarlık tarihiııin hcr dönenıindcn kalıntılaı, renkler ve ko ea bir mirası taşıyan fstanbul'un sokaklarında yürürkcn, aslında bir tarihin sayfalarını ^evirdiginin farkındadır? Acaba hcr sokak dönemecindc, daha eski bir zamanın Sayial'af' sessizlijîine varılan, Abdülhak Şi nasi Hisar'ın tasvirettiği mahalleleıde ömür geçirmiş olan kaldı mı? Ya bizzat Istanbulr' Artık karşımızda, gitgide kay bolan, kendini betona tcslim cden, gündelık hayatının o kendine has dokusuııu, yılların ötesinden süzülmüş kültürünü, yapaylığa ve zevksizliğin hcr türlüsünc bırakan bir şehir var. Bir de bu şchrin sakinleri, ncrcdeyse on milyon insan... Kimi Boğaziçi'nin güzelim te pelerine dikilmiş olan yiiksek yapılardan "deııizi sey rediyor", kimi yıırdun dört bir yanından gelerek, yer leştigi varoşlarda, kendinee "öncesiz" bir Istanbul'da yaijiyor. Ama bu şehirde henüz bazı şcylerin kaybolmadığını önc sürenler de var. llber Ortaylı bunlaıdan biri. Yazarın lstanbul'u gezerken bir sohbet havası içinde kalemc aldıgı yazılar, hâlâ bir tımııdıın varolduğunu gösteriyor. Bir şehrc, tarihiyle, diliyle, kültiiı üyle sahip çıkmanın zevkinc varacagımz "Istanbul'dan Sayfalar", sizleri senelerce öncesinc görüriirkcn, giiııümüz istanbul'unun yeni yiizii vc sorunlarıyla da tanışmanızı sağlıyor. Yazannın tanımıyla, "saytalaı ı ı,ev rilmekle bitmeyen bir kitap, seyıine doyum olmayan bir resim" olan bu şehrin bazı sayfalarını bulacağınız elimizdeki kitap, sokaklarmdan mcydanlarına, eaınile rindcn mczarlıklarına, ulemâ semtlerinden eglenn mekaıılarına, kütiiphaneleı ınden meyhanclcrine... biı lstanbul albümü nitcliğinde. tstanbul Kazan, Ben Kepçe/ Serınct Mtıht,ır Alu\/ 1/cli^iııı Yayıııları/ 2*10 \ Bir tstanbul a^ığı olan Seınıet Muhlar Alus, eski lstanbul hayatı nı bütün aynntıl.ırıyla yazdığı eser lerindc kaybolup gideıı bu şelııin insanlarıın, eadde ve sokaklaıını, biııalarını, köşk ve yalıl.ırını. mesirc ve bayram yerlerini, gelenekleı i ni, tiyatrolarını, e^lencelerini anla tır. Pa^alaı, bürokıatlar, hekimler, ressamlar, sanatçılar, esıiHİlaı, seını sakinleri, tüluatçılar, kantocular, mollalar, öğretmen ler, kibar beyelcndilcr, kabadayılaı, Kumlar, l'rnıeni ler, Yahudiler, Çingeneler... Alus'tın eizdıği renkli lstanbul tablolarının kahramanlarıdır. Onların ya^adık ları yerler, gittikleri gazinolaı, kahveler, mcyhanelcr, yedikleri yeınekleı, içtikleri şerbetler, rakıl.ır, yıllardır süregclen âdctleri, bayramları, karnavalları, kısaca lıeı şcyleri en kiiçiik ayrıntısına kadar Serınet Mulıtaı ın merceği altındadıı. Alus, yazmakla da kalmaz, tasvir ettiklerini Itrçasıyla resmedcr. Rcşat F.krem Ko^u'nun detliği gibi, o, "nesli gittikee azalan serâpâ zeıâlet, mücessem sâliyet, irfan ve malumatıyla denk leıagat ve mahviyet sahibi bir lstanbul çocuğu, gençliği relah ve saadet içindc geçmiş, son yıllarda dünya alâyi^ine tekmc vurmuş bir feylesoltur." Türkler ve Kürtlcr Nereden Nereye?/ Murat Bcl&c/ liirih.im YayınLı rt/416 ^ 198()'li yıllardan başlayarak, Kürı sorunu üstüne pek çok yazı yaz miijtı Murat Bclge. Bunlardan kimi dcrgi veya gazcte makalesı, kimi daha uzun dergi yazıları, kimi ki tap bölüınü niteliğindeydi. Belge bu yazılanndan yaptıgı bir seçmcyi elimizdeki kitapıa bir araya getirmiş. Uzak Fırtına/ Lalc Miildür/ Metis Yayıııları/ 112 v. Genç kuşak şairlcrin en ozgün isimlerinden olan L.ale Müldür'ün elimizdeki kitabı ilk kez 1988'de îjiir Atı Yayıncılık'ra yayımlanmıi;tı. "Uzak F;ırtına"nın *jiı an elimizdeki ikinei basınıını Lale Müldür'ün daha öncc "Kıızcy Dcfterleri", "Buhurumeryem" ve "Voyıcır II" (Ahmet Güntan'la birlikte) adlı kıtapları yayımlanmı^tı. Osmanlıya Dair Hikâyat/ Murathan Mungan/ MctİK Yayıııları/ llOs. Bir köy: Dünyanın Amerika olmayan, "Akdeniz olaıı" bölümündeki bir adanın ortasında... Bir köyün hayatı: Köylüler, ktızıılar, boğalar, çobanlar, dayak yiyen kadınlar, "peder"ler, keşişler; Dino Usta'nın ayırdığınca "din"sizler ve "dinsizler"...Değişım: Koye "Batı küllü rü"nün gelişi, turistik tesis inşaat ları, uluslararası ekonomik sisreme entegrasyon... Bir sürü clüş: Uçmak, gizli tünelden anakaraya çıkmak, perilcr, zebanilcr... Ve "o düş": Amerika... Ama başkalarının Amcrika'sı, anlatılan ve yaşanan Amerika değil; Denis'in Amerika'sı, düşkırıklığına uğramanın bile güzel olduğu düşler ülkesi... Omer Baytaş'ın romanı oldukça ilginç. Popüler Siyasî Deyimler Sözlüğü/ Alpvr Scdat A slaııdaş Baskııı Ihçakçı/ llcfışını Yayıııları/ 255 \. Gıintlclik siyaset, simgelerle, sloganlarla, deyimlerle, scmbollcşmiş tarihlerle veya rakamlarla yürüyor. Hele SAYFA 16 Murathan Mungan, 1981'dc yayınlanan ilk şiir kitabı"Osmanlıya Dair Hikâyat"tan günümüze, Aralık 1994'tc yayınlanan "Metal"le birlikte, bizlcre birbirinden güzcl on şiir kitabı armağan etmiş oldıı. llk yayımlandığı tarihtcn bu yana toplanı olarak dört kez CUMHURİYET KİTAP SAYI 303