Catalog

ilginç 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Gözleri görmeyen için alfabe geliştiren Fransız öğretmen – Namuslu. 2. “Nikolaus …” (ilk dört zamanlı motoru yapan Alman mühendis) – Eski Yunan mitolojisinde, şafak tanrıçası – Olivin. 3. Bir meyve – Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakmak. 4. Yapım – Fransızların ünlü ansiklopedisi. 5. Yapay tatlandırıcı – Kriptonun simgesi – Eşkenar dörtgen. 6. Kişisel bilgisayar – At tüyünün rengi – Kurtçuk evresinde ekinlerin kökünü, ergin evrede başakları kemiren, kahverengi, kın kanatlı böcek. 7. Anlaşmaya göre olan – Bir cins devekuşu – Kalıtım – Arseniğin simgesi. 8. Sosyolojide kabile bölümü – Işık – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi. 9. Cevizin yeşil kabuğu ya da yaprağı – Simge. 10. Bir kara yumuşakçası – “Samuel …” (Telgraf alfabesini bulan Amerikalı mucit) – Avrupa’da bir başkent. 11. Utanma duygusu – Manisa’nın bir ilçesi – Nicelik, vasıf, öz. 12. Matematik – Kucak çocuğu. 13. Sivrisinek tableti – Kalelerde mazgal ve mazgal siperlerinin oluşturduğu, girintili çıkıntılı dış duvarların üst bölümü. 14. Konsantre – Almanya’da bir eyalet – Bir cetvel türü. 15. Kalça kemiği – BM Çocuk Fonu – Gözün renkli bölümü. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Mikropların mayalanmaya ve hastalıklara yol açtığını kanıtlayan, pastorizasyon işlemini bulan Fransız kimyager – Bir nota. 2. Küçük bitkilerin ortak adı – “Ernst …” (Sesin hızının oranlarıyla ilgili sayılar üzerinde çalışan Çek fizikçi) – Bir ya da birden çok öncülü kaldırılmış olan tasımsal çıkarım. 3. Oyunda yenmek – Veri – Ceriha. 4. Jüpiter’in bir uydusu – Din dışı – Kesin. 5. Yunancada bir harf – Gemilerde güverte ve borda kaplama tahtalarının yan yana gelmeleri sonucu aralarında oluşturdukları çizgi – Saka destanı. 6. “Emile …” (Gramofon plaklarını bulan, Alman asıllı Amerikalı) – Sarımsı yeşil renkli, cam parıltılı, magnezyem ve demirli silikat. 7. Edebiyatın bir dalı – Belediye – Bir bağlaç. 8. Eski bir Mezopotamya uygarlığı – Donmuş su – Baba. 9. El sıkışma – Cennet – Amerikan Borsası (kısa). 10. Uzunçalar – İran’da bir göl – Kanca, kopça. 11. Göze takılan mercek – “Joseph …” (İlk pratik lavaboyu, hidrolik presi bulan İngiliz mucit) – Baryumun simgesi. 12. Deliliğe Övgü adlı yapıtıyla tanınan Hollandalı hümanist – Saymaca. 13. Ülkü – Üzgü. 14. Değerli bir orkide türü – Astatin simgesi – Bitkisel. 15. Tümler açının sinüsü – Büyük fare – Bilinç. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SORULAR Yunuslarla insanlar arasındaki iletişim Soru: İnsanlar bir gün yunuslarla konuşabilecek mi? Yunusların ne dediğini anlayabilecek mi? Yanıt: New Scientist, 7 Temmuz 2012 1960 yılında John Lilly adında Amerikalı bir bilim adamı, yunusların kendi aralarında haberleşebilmek için insanlardaki kadar gelişmiş bir lisana sahip olduklarını iddia ediyordu. Bilim insanları bu iddiayı reddetseler de Lilly, bir gün gelip “yunus dilinin kodunun” kırılacağını ve insanyunus arasında türler arası bir diyalogun başlayacağı yönündeki iddiasından vazgeçmedi. Bunu izleyen yıllarda yunuslara yapay sembol sistemlerini nasıl kullanacakları öğretildi. Bu çalışmadan da ciddi bir sonuç çıkmadı. Algılama bakımından yunusların performansı ile büyük maymunlar arasında büyük bir benzerlik olduğu görülmekle birlikte, semboller yardımıyla insanlarla iki yönlü iletişim söz konusu olduğunda yunusların becerisi, Kanzi adlı bonobo ile karşılaştırıldığında çok ilkel kaldı. Yunusların kendi aralarındaki iletişim sistemi uzun zamandır bilim insanları tarafından inceleniyor. Şimdiye dek elde edilen sonuçlara göre yunuslar şaşkınlık uyandıracak kadar fazla miktarda sesli ve sessiz sinyallerle haberleşiyor. Ancak bu yarım yüzyıllık araştırmanın sonucunda yunus dilinin ne yazık ki hayvanlar aleminde görülen iletişim tipinin değişik bir varyasyonu olduğu anlaşıldı. Kesin olan bunun karmaşık bir dil olmasıdır. Fakat içerik olarak zengin değildir. Gizemli “ıslık” ve vızıltıların lisana benzer bir iletişim aracı olduğunu kanıtlayan bulgulara erişilmedi. Dolayısıyla yunusların gizli bir dili olduğu ve bu dilin de çözülmeyi beklediği görüşü şimdilik hüsnükuruntudan öteye geçmiş değil. Herkesin el yazısı farklı Soru: El yazısı niçin kişiye özeldir? Bir kişiyi el yazısından tanımak mümkün müdür? Yanıt: New Scientist, 30 Haziran 2012 İnsanların el yazıları şu faktörlerin etkisi altındadır: • İlk öğrendiğimiz yazı stili • Beynimizin bu ilk öğrenme sürecine verdiği tepki • Hatalardan doğruları öğrenme yeteneği • Sağlak veya solak olmamız • Ellerimizin anatomisi • Elgöz koordinasyonunun yapısı ve kalitesi • Büyüdükçe, bilinçli veya bilinçsiz, kişiliğimizin el yazısı stil seçimi üzerindeki etkisi • Yaşantımız boyunca bizi etkileyen kültürler. El yazısının bu kadar çok faktörün etkisi altında olması doğal olarak herkesin farklı bir stilde yazmasına yol açar. Hatta insanların birbirlerinin yazısını okuyabilmesi bile başlı başına bir başarıdır. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu J O U G U E T O D E R K U T P U A R N D İ OM R A A R H E F A İ S T O S D A D A A N N S A A A N D İ A N E N M A Ç R U E T K O N O O N E G İ T A N S R E M E N D U S T A M A V M A Y T İ K R K A L A C Z A N I A L K İ K A R A N E K İ N A D A A O L S A S E E L Ç B A Ş I E E D A D A A N İ M D E T A N G M S E OM E T T E R U L A T U R L E E A M A Z N T E U İ K A R O S U Z A K T d ü ş ü n SORULAR ARDIŞIK EŞLEME Hazırlayan: Naim Uygun [email protected] Asal sayılara sırasıyla Türk Alfabesinin harfleri eşlenmektedir. 2'ye A, 3'e B, 5'e C, 6'ya Ç,..., 109'a Z, 113'e A, 127'ye B,... "CUMHURİYET" sözcüğünün harflerinden oluşan C, U, M, H, U, R, İ, Y, E, T dizisine, bu eşlemeden yararlanılarak 5, 251, 373, 509, 811, 983,.. asal sayı dizisi eşlenmektedir. SORU: 10 terimli bu asal dizinin sonuncu terimi kaçtır? 1320.sayıdaki “Monoton Sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: 19 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ahsen Canatİzmir, Naim Uygunİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Namık Çatalsakalİstanbul, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Aydın BingölAnkara, Kirkor Ömürbekİstanbul, Can ParanAnkara, Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Gülay Bayramoğluİstanbul, Özcan OkumuşAnkara, Yücel GünBurhaniye, Duygu Gün YargıcıBurhaniye, Daniel YargıcıBurhaniye, Özen Günİstanbul, Celal Erelİzmir CBT1322/16 20 Temmuz 2012