Catalog

Bilgisayar Dünyası nesneyi ne şiddette kavradığını kontrol edebilir. Bu kolay değildir. Geleneksel robotların hareketleri tutuktur ve her bir eklemin pozisyonu her zaman hassas bir şekilde kontrol altında tutulur. Bu, önceden belirlenmiş montaj hattında çalışan robotlar için yararlı bir beceridir, ancak işlerin önceden belirlenmediği gerçek yaşamda bir yarar sağlamaz. Diğer bir problem de farklı nesnelerin farklı bir kavrama derecesi gerektirmesidir. Bir kahve fincanını tuttuğunuz, arabanızı çalıştırdığınız veya bu sayfayı çevirdiğinizde parmaklarınıza binen yük farklıdır. Bu da robotların altından kalkamayacakları bir iştir, çünkü robot ya önüne çıkabilecek tüm nesneleri tutabilecek şekilde programlanacak ya da ne gördüğüne veya ne hissettiğine bağlı olarak kavrama yeteneğini ayarlama becerisine sahip olacaktır. Yeni nesil robotlar çevrelerindeki dünyaya çok daha duyarlıdır. Bunların hareketleri, her parmağın tam pozisyonuna göre değil, harcadıkları kuvvete bağlı olarak kontrol edilir. Robonaut’un her bir kolunda 150 sensör bulunur. Bunlar yalnızca eklem pozisyonlarını tespit etmezler; aynı zamanda temas kuvvetlerini, gerginliği, koldaki gerilmeyi, ısı akışını ve diğer değişkenleri de tespit ederler. Robotun üzerindeki bilgisayar, sensörlerden gelen sinyalleri analiz eder ve koldaki elektrik motorlarına komut gönderir. Örneğin, robotun eli bir nesneye değdiği zaman, insanların kahve fincanını tutarken parmaklarını doğal olarak büküp kıvırması gibi, teması algılar ve parmaklarını nesnenin şekline göre ayarlamaya çalışır. Bu yaklaşımdan yola çıkarak üretilen Robanout şimdiden çok etkileyici işler yapabiliyor. Sözgelimi cımbız yardımı ile minik bir cıvatayı çıkartabiliyor. Merdiven çıkarken tırabzanı kavrayabiliyor tutabiliyor, astronotların uzay yürüyüşlerinde yaptığı gibi kanca atıp kendini güvenceye alabiliyor. Hubble Teleskopu’nun üzerindeki kapaklardan birinin kopyasını açmak, kapatmak için el aleti kullanabiliyor. yan üretilmesi. Böyle bir robotun tasarlanmasında en önemli kısım, beyninin güncelleştirilmesi. Bu hedefi tutturmak için NASA ekibi MIT, Nashville’deki Vanderbilt Üniversitesi, Los Angeles’taki Güney Kaliforniya Üniversitesi ve Am Duyuru Dokuz Eylül’de ilkyardım Eğitici Eğitim Kursu Dokuz Eylül Üniversitesinde Tıp doktorları ve İşyeri hekimleri için Sağlık Bakanlığı onaylı Üniversitesi Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı’nca, üç gü n süreli İlkyardım Eğitici Eğitim Kursu düzenlendi. Başvuru İçin; Selma Uslu: Tel: 0 232 412 27 01 Faks: 0 232 412 27 00; [email protected]; Kurs tarihleri, 24, 25, 26 Şubat, katılım maksimum 15 kmişi, kurslar periyodik olarak sürecek.. Ayrıntılı bilgi: http://web.deu.edu.tr/aciltip/main. htm TELEOPERATÖR DESTEĞİ Sorun böylece çözülmüş oluyor mu? Tam değil. Burada bir anlamda hafif bir "kandırmaca" söz konusu. Şimdilik Robonaut kısmen bir "teleoperatör" tarafından kontrol ediliyor. Bu teleoperatör, sanalgerçeklik özelliği taşıyan bir eldiven ve kask üzerinden görsel ve dokunma duyusuna ait geri besleme sinyalleri alıyor. Bunun yanı sıra robota yaptırmak istediği hareketleri fiilen yapıyor. Pek çok durumda teleoperatör robotun beyni ve gözleri gibi hareket ediyor. Başka bir robot teknolojisinde, insan, robotun el hareketinin yalnızca bir yönünü kontrol ediyor bileği bükmek gibi; bu arada robot geriye kalan hareketleri kendi başına yapıyor. Bütün bunlar basit ve tekrarlayan işlerde yarar sağlıyor. Kuşkusuz herkesin hedefi tam anlamıyla otonom bir robot –verilen bir görevi kendi başına tamamla herst’deki Massachusetts Üniversitesi ile işbirliği yapıyor. Her b i r grup Robon a ut’un farklı yönleri Massachusetts Üniversitesi’nde geliştirilen Dexter, oyun sırasında nesni kont neleri nasıl tutması gerektiğini öğreniyor. rol etalışveriş torbasına farklı boyutlardaki mek için kendi yazılımlarını test etti. Bu plastik şişeleri yerleştirmeyi başardı. Dexşekilde robota alet kullanmayı, atölyede ter bunun yanı sıra Grupen’in "alan genelmontaj hattını izlemeyi, hatta mimik ve lemesi" adını verdiği bir özelliği sayesinde jestleri tanımayı öğretmeyi planlıyorlar. yeni durumlara uyum sağlıyor. Sözgelimi Hedefleri, robotun gerçek çalışma ortam bir elmayı kavramak için iki parmağını larında, teleoperatörler olmadan insanlar kullanan Dexter, büyük bir plaj topunu la birlikte çalışmasını sağlamak. iki kolunu birden kullanarak tutuyor. SoŞimdilik her grup kendi robotunu nuçta 6 yaşındaki bir çocuğun yapabileyaratmış durumda. Massachusetts Üniver ceklerini daha iyi becerebiliyor. sitesi’nde üretilen "Dexter" nesneleri kullanmayı öğreniyor. Dexter, üç parmaklı NASIL KONTROL EDECEĞİZ? eliyle nesneye uzanmayı, nesneyi tutmayı, Bilim adamları Robonaut ve Dexter havaya kaldırdıktan sonra yeniden yerine gibi robotları üretmekle, gerekli olan dobırakmayı beceriyor. Ve bunu farklı nes nanıma sahip olduğumuzu kanıtlıyor. Ekneler için yapabiliyor. sik olan, bunları nasıl kontrol edeceğimizi Robonaut’tan farklı olarak Dexter, bilememek. Bu arada bilim adamları el bedevasa kütlesiyle insana benzemiyor. Ste cerisi ile hareketlilik ve navigasyon becereo kameralı bir kafa, iki kalın kol ve iki risini de birleştirmeyi planlıyor. Örneğin elden oluşan Dexter, raflarda bulunan ma Grupen’in ekibi bu amaca yönelik olarak, kine parçalarından yapılmış. Ancak Dex robotik bir platforma Dexter’inki gibi kol ter’in vücudu değil, "beyni" önemli. Robot ve bacaklar ilave ederek, tekerlekli bir rouzmanı Roderic Grupen, robotun çocu bot üretti. Şimdi hareket yeteneğine sahip ğunki gibi öğrenebilen bir beyne sahip ol olan robotun kapı açmak, nesneleri tutduğunu söylüyor. mak gibi beceriler kazanması için uğraşıDexter’in beyni, gerçek yaşamda yorlar. edindiği deneyimleri biriktirerek öğrenNASA’dan bilim adamları yeni yazımek üzere tasarlanmış. Her manevrada lımları test ederek robotik astronotların robot ne kadar güç harcadığını, elini ne hareketleri ile başka bir mobil robotun kadar uzattığını, ne şiddette kavradığını hareketleri arasında eşgüdüm sağlamaya kaydediyor. Böylece Dexter yeni bir nes çalışıyor. Bu durumda yakınlarında çalıneye baktığı zaman, nesnenin büyüklüğü şan insanlar robotlara ne yapmaları gene ve şekline ilişkin bilgileri beynine gön rektiğini söyleyebilecekler. Her şeyin deriyor. Daha sonra bu bilgileri belleğin planlandığı gibi gitmesi durumunda böyle deki diğer nesnelere ilişkin bilgilerle kar bir sistem birkaç yıl içinde uzay görevleri şılaştırıyor. Ve istatistiksel hesaplamalar için hazır duruma gelecek. yaparak yeni uzanma ve kavrama kararlaReyhan Oksay rı alıyor. Deneylerden birinde Dexter bir New Scientist, 4 Şubat 2006 988/10 25 Şubat 2006 Antropologlara danışmak için "Antropoloji Derneği", özellikle üniversiteye hazırlanan öğrencilere yol göstermlek ve meraklısına hizmet vermek amacıyla "Antropoloji" ile ilgili olarak ücretsiz danışma servisi kurdu. "Antropoloji nedir?", "Antropologlar ne iş yapar?", "Antropologların iş sahaları nelerdir?", "Antropoloji Bölümü hangi üniversitelerde var?" vb. gibi sorulara yanıt vermek amacıyla böyle bir çalışma başlatan dernek adına danışmanlık hizmeti; aynı amaçlarla kurulmuş "Antropoloji Çalışmaları Web Sitesi"nde açılan "Antropoloji Öğrenimi" başlıklı sayfada yürütülecek. (www.antropoloji.gen.tr) Önce siteye bırakılacak eposta ile iletişim kurulan her uzman, bir kişiden sorumlu olacak. Yetkililer sorumlu oldukları kişilere her türlü konuda cevap vermeye çalışacak. Gerektiğinde telefonla ve yüz yüze de gerçekleşecek irtibatlar; derneğin yetki verdiği Antropologlarca yapılacak, Dernek yetkilileri tarafından da takip edilecek. Antropolog Doç. Dr. Belkıs Kümbetoğlu başkanlığındaki Antropoloji Derneği üyeleri; "kendilerine sıkça sorulan sorulara daha düzenli cevap verebilmek ve bilinçlendirmek için böyle bir çalışma başlattıklarını, kısa zamanda ilgi göreceklerine ve 21.yüzyılda en değerli dallardan biri haline gelen Antropoloji’nin de hakkıyla öğrenilebilmesi anlamında hizmetin; önemli bir adım olduğuna inandıklarını" ifade etti.