Catalog

umhurıyeı BîLİM TEKNİK Beyindeki genler arıların işlerini tıpatıp belirliyor Kafanızın bir işe ermediğini düşündüğünüz hiç oldu mu? Balarısı olsaydınız, muhtemelen böylesi bir duyguya kapılmazdınız. "Science" dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, balarılarının beyinlerindeki etkin genlerin bu canlıların yavruları besleme ve yiyecek toplamadan ibaret olan iş tanımına tıpa tıp uyduğunu ortaya koyuyor. B iyologların buyuk bir bolumu birçok hayvanda genlerin davranışlar uzerinde guçlu bir etki yaratabileceği goruşunde birleşiyorlar. Gelgelelim, bu bağlantının ne kadar guçlu olduğu konusuna oldum olası kesin bir açıklama getirilemiyordu. Genler bir hayvanı yalnızca belli bir davranış turune mi yoneltiyorlardı, yoksa çok daha kapsamlı bir rol mu ustleniyorlardı? lllinois Universitesi'nden Charles Whitfield ve arkadaşları balarılarında bu soruya bir yanıt getirmek amacıyla iki işçi balarısı turunu inceledi Genç işçi arılar kovanda kalıp tırtıllara goz kulak oluyorlar. Ancak, 3 haftalık olduklarında yiyecek toplama gorevini ustlenerek kovanla çiçekler arasında mekik dokumaya başlıyorlar. Bir kovandan seçtikleri 18 bakıcı ve 18 yiyecek toplayıcı arının beyinlerinden alınan ornekleri taramadan geçiren araştırmacılar, bakıcı ve yiyecek toplayıcı arılarda gen etkinliğinin oldukça buyuk bir farkhhk gosterdiğine tanık oldular. Daha da onemlisi, aynı gorevi yerine getiren arıların gen dizgelerinin çok yakın benzerlikler taşıdığını Balanlan için her fey beylnde önceden tasarianmış. gorduler Farklılığın yapılan işten mi, yoksa yaştan mı kaynaklandığmı anlamak amacıyla, araştırmacılar işçi arıların tumunun de aynı yaşta olduğu bir kovan oluşturdular. Bu da kimi arıların henuz gençken yiyecek toplamak, kimilerinin de çok yaşlı olmalarına karşın bakıcılığı surdurmek zorunda kalmasına neden oldu. Bu kovandan seçilen 12 bakıcı ve 12 yiyecek toplayıcıyı arının karşılaştmlması sonucunda da genlerde oncekini andıran farklılıklara tanık olundu Araştırmadan elde edilen sonuçlar genlerle davranışlar arasındaki bağlantının sanıldığından çok daha guçlu olduğunu gosteriyor. Deniz kaplumbağalannın üçte birini balık avcılığı yok ediyor Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma sonucuna göre deniz kaplumbağalannın üçte biri balıkçıların ağlarına takıldıkları için tükenmekte. Fakat yasak lara rağmen eti ve yumurtası nedeniyle bllInçli olarak da yakalanıyorlar. VVales Üniversitesi araştırmacılarından Craeme Hays'ın incelemiş olduğu elli kaplumbağadan altısı insanlar tarafından öldurulmüştu. Bu bir yılda %31'lik bir ölüm oranı demek. Hayvanların bulundukları yerleri uydulara bildiren kuçuk bir vericiyle izleyen bilim adamları üç kaplumbağanın Meksika'da, birinin Japonya'da, diğer ikisinin ise Endonezya ve güney Afrika'da bldurulduğunu saptamışlar. Uydu verilerinden bazı kaplumbağaların keslnlike yemek için avlandıkları söyle anlasılmakta: Kaplumbağa aniden karaya çıktıktan sonra bir daha denize donmuyor. "Turistler kaplumbağaları mangalın Uzerine dizdikten sonra bir de fotoğraf çektirmişler" diye yakınıyor Hays. Deniz kaplumbağa ticareti dünya genelinde yasak olmasına rağmen eti ve yumurtaları nedeniyle birçok ülkede büyük rağbet gormekte. Bilim adamlarının araştırma raporları Marine Ecology Progress Series dergisinde yayımlandı. 872/16