Catalog

Örümcekler 180 milyon yıldır ipek örüyoF Örümcek ipliğini sağan Örümcek araştırmaası Fritz Vollrath, örümceğin ipini "sağan" bır yöntem geliştirdi. Örümcek ipliğinin kurşun geçirmez yelek, sargı bezı ya da otomobil endüstrisi için sağlam yedek parçalar üretilebilecek kadar dayanıklı olması, onlarca kişiyi örümcek ipeği üzerinde çalışmaya yöneltti. A slında ınsanların çogu orumcekten korkuyor "Orumcek korkusu olan kışüer hayvanı mık roskop altında ızledıklerınde korkudan bayüabüırler büe" dıyor Alman araştırmacı Vollrath Ozelhkle de külı bacaklarırun ucundakı kıskaçlar mıkroskop altında oldukça urkutucu gorunmekte Orumcek yapışkan dğına ışte bu laskaçldrı Sdyesınde dsüıp yuruyebılıyor Ilstehk kıskaçlar zehırlı de Fakat bu 7Phır sadece smek yapıakbıtı ve sıvnsınekıçın zelutüdıı dıyoı araştırmacı lnsanlar orumcek sokmasından sadece alerjık şok meydana geldığmde olebüırler Ancak duyarlı kışüerde aynı etkı an sokmasıyla da yaşanmakta Bununla bıılıkte oıumcegın ekosıstem uzerınde mut hış bır kdtkısı var Hesaplara gore Almanya'da orumcekler yüda altı müyon ton bocek tuketıyor %*• f ramoius örümceği: fljpzı ,4nsanlar örümceğin fotoğrafından blle korkar Örümcek tuzakları Bu muazzam bocek tuketımı kurdukları eşsız tuzakları sayesınde gerçekleşmekte Orumcekler ılk başta ıpeğı yu murtdldiım koıurridk ve sığmacak bu yeı yardtrrıak ıçın ure tıyor Ancak yapışkan madde duşmanların yuvalarına gır mesını de onluyor Orumcekler ağ orme yetısını yaklaşık olarak 180 milyon yıl once pdınmışler Büım dddrnldrı bu eşüiz doğd urununun ne şeküde uretıldıgını çozmeye çalışırken son derece ılgınç bılgılerp ulaşıyorlar Mesela son deneylerde orumceklerın uyuştuı u cu etkısındeyken ağlarını ne şekılde orduklerını ogrendüer Kanında kokaın bulunan orumcek ağ orme yeteneğını yıtı rırken LSD uyuşturucusu sayesınde harıkalar yaratıyor Ve son zamanlarda endustrı de orumcek ıpeğıyle ya kınddn ılgılenmeye başladı Çunku son derere sağlam olan orumcek ıpeğınden üeı ı teknolojı uıunleıı uıetüıyoı 0 K örümcek araftırmoatı Vollrath: örümcek zehlrl yalnızca aleıjlk klsllerl öldürür örümcek ağını şafak vaktl Orüyor: örümcek ağı kurşun geçirmez yelek Uretilecek kadar sağlam olan araştırmacının bu konuda ılgınç fantezılerı de var Eğer orumcek bır ınsan boyunda olsaydı o zaman ıphğıyle bu jet büe yakalanabüırdı dıyor Orumcek ıpının ne şekılde uretıl dıgı çozulebılırse hem ekolo]ik hem de son derece kdlıtelı dokumalar üretilebilecek Sonuçta orumcek ıplığı kuışun geçirmez yelek saıgı bezı ya da otomobü endustrısı ıçın sağlam yedek parçalar urenlebılecek kadar dayanıklı Örümcek ipeğinin sırrı Oıumcek ıpeğmın sağlamlığı esneklığıne daydnıyoı örümcek İpliğini sağan makine ve orumcek bu ıppgı batınındakı salgı be^lpnylp uretmekte Bu ıplık mekanıznidsıyla orumcek proteın molekullerını us taca sıraya dızerek sağlam bır malzeme yaratıyor dıyor orumcek ağıru aidştuabılmek ıçın ozel yontemler gelıştıren Vollrath Vollıath laboraruvarda ıpek açısından son derece ve rımlı olan bır orumcek turunu sağabılmek" ıçm once hayvdiu kaıbondıoksıtle bayıltıyor Dahd sonra ıse orumceğı aentetık kopuk plaka U7erıne sırtustu yatırıyor ve ıgneyle ıplığı çektıkten sonıa bu makaraya ılıştırıyoı Ve elektromotor ışıltılı orumcek ıpeğmı makaraya sanyor Bu yontemle Vollrath orumceğın en fazla bır kılometre uzunlugunda ıplık uretebıldığıru de oğrenmış Orumcek ıp lığıne hayran Yetirince besleyemiyorlar Vollrath bır yü once ıplık sarma aletırun patenüm aldrak bır de Spınox adındd bır fırma kurmuş Altı çalışma arkadaşıyla bırhkte şımdı yapay sdlgı bezı uretmeye çdlışd cak Bugune değın yapılan çalışmalardan pek olumlu sonuç lar elde edüememesıne karşın Vollıath gayet umutlu Çunku ona gore dığer büım adamları orumceklerı yeterınce bes leyememışlerdı Vollıath ın bdşarüı olup olmayacdğını zdman gosterecek Ama ınsanoglunun orumcek agından yararlan masını bddıgı kesın Mesela An ıkalılar uzerınde yuzleıce orumceğın bulundugu bır dalı pencerenın onune yerleşürıyorlar Ve orumcekler doğal bır "sınek telı" orerek ev sahıplerını sıtma sınegınden koruyor Çevırı Nılgun Ozbaşamn Dede Kaynak Spıegel 39/2002 816/7