Catalog

Cumhuriyet BîLİM TEKNİK Panda krallif Soylan tükenmekle karşı karşıya olan bu hayvanlarla ilgili çalışmalar umut veriyor rmana qıden karlı yolda farenınbırak tıgı ızlerı okuze benzer bır hayva nın ışaretlerını ve sonunda da pandanın dışkılarım ve bırkaç ayak ızını gordum O akşam defte rıme şu satııları yazdım Ruyalanm ger çek oldu Yü 1985 tı 19 yaşımda ve Pekın Unıversıtesı nın bıyolojı bolumunun son sı rutındaydım Çın ın guney batısmdakı Qm lıng Dagları nda hayatımın en onemlı ça hşması olan yabanü yaşamdakı pandalan ıncelemeye başladım O donemde pandalann yaşamak ıçın neye ılıtıyaçlaı ı olduğunu veya nasıl çogaldıklarım çok kımse bümıyordu Koruma Çın de çok yonı bır kavramdı Bam bu bıtkısı çoöjalma dongusunde her 70 ıld 100 yüda bır buyuk kıtieler halınde olur Bıtkı ıçın normal olan bu olay bambuyla beslenen vahşı pandanın açlıkian olebüe ceğıne ılışkın korkuldrı alevlendırdı Ko nuyla ılgılı kaygı duyan Çın hukumetı ya kalayabıldıgı kadar çok pandayı alarak hayvanları Sınrhuan Gansu ve Shaanxıdekı dogal ya^am dlanlarında kurulan koruma merkezlerıne yerleştırme kararı aldı Ancak pandaldr bu merkezlerde çok sağlıklı yaşayamadı 1985 te 304 pan da sadece 76 tane yavru doğurdu ve bunlann da 19 u bır ay ıçınde oldu Bazı bılım adamları hayvanldrm olumune fızyolojık bır bozuklugun neden olduğunu one sur du Hayvanat bdhçesı uzmanldrıysa pandanın boz ayılar gıbı guçlu matçı ve teh lıkelı olduğunu bılıyoıdu Ancak toplumun kafasmda zayıf ve dış zararlara açık bır canlı tıpı vardı Bızse Qınlıng Dağları ndakı pandaldila ılgılı çalışmalardan umutluyduk 1980 lerın ortalarında Çın ın en fazla vahşı panda nufusu bu bolgede bulunuyordu Dışkıları ve bambu tuketımının dıger ışaletierını her tarafta gormek mumkundu ancak hayvanları gozlemlemek olanaksızdı Ayılaıı ızlemek ve gozlemlemek ıçın boyunlarınd bıreı verıcı takmamız gerekı yordu Ilk olaıak kafesleıın demırlerıne koyun etlen astık ancak başarılı olmadık Bıze gereklı olan ydtıştırıcı ığneydı 1989 dan 1993 e kadar ığneyı kullanarak 5 pandadan 3 une verıcıyı takmayı başardık ve gunde 20 hayvan ızleyebıldık Her ayın 5 gununu ve gecesını hdyvanların hare ketlerını ıncelemeye ayırdık Pandalara fızıksel ozellıkleı ıne gore de bırer ad da verdık Daxıon (Buyuk Adam) Dahuo (Bu yuk Kırık Burun) Jıao Jıao (Çıft Cazıbelı) Jıar Jıao bızım yıldızımızdı, çunku turlerının sosyal yaşamı ve eşleşme alış kanlıklanyla ılgılı çok değerlı bılgıler sag lıyordu 1992 de bır gun radyo verıcısının bır yerde sabıtlendıgını fark ettık Bu Jıao Jıao nun doğum yapması anldmınd gelebı hrdı Jıao Jıao yu bır kayanın altmda bukulmuş halde bulduk ancak yavı usu gozuk muyordu Her bırımız pandayı net gorebüecegımız ancak pandaya uzak bır yer de durduk 3 yü once Jıao Jıao nun ılk yav rusunu dogururken ne kadar sınırlı oldu gıınu gormuştuk Orada olduğumuzu fark eden Jıao Jıao nun tuylu gotjsu ve kolları nın arasından rmrıldanan kuçuk bır canlı sıyrılıp çıkıverdı Jıao Jıao otuıarakyuzunu bızp donmuştu Ben de nefesımı tutarak fotograf makmeme sarıldım Yavru panda hamstet kadardı ve pembe vucudu seyrek tuylerle kaphydı Pandanın ayırt edılen renk du/enı derısın de behrgmdı Gozlerı kapalı sesıyse sonuna kadar açıktı Yavrunun her bagırışında Jıao Jıao tuylu ellerıyle aynı ınsanla rın yaptığı gıbı yumuşak bıı şekılde okşu yordu Saatler geçıyordu ve Jıao Jıao şeker lemeye başlamıştı Bense ne kadar yakla ^.dbılecegımı duşunuyordum Pandanın yumuşak sesını çıkardım Jıao Jıao hapşıı dı ve uyumaya devam ettı Yavaşça adını soyleye soyleye daha da ydklaştım So nunda yanına kadar gıttım Jıao Jıao bebe gıne sarılmış duruyor ve hıç hareket etmı yordu Sırtına dokunduğum anda ıçımı bır dnda huzur kdplddı 3 5 yü sonrd Jıao Jıao benı kabul etmıştı Ydvrunurı ısmını umut anlamma qelen Xıwang koy duk Umut adı pandalann qeleceğıyle ılgılı duy gularımızı yansıtı yordu Jıao Jı aonun benı kabul etmesı sayesınde yavrusuna bakma sının her anını mceleyebüdık Bu araştırmamızda yenı bu sayfa aç mıştı Sonunda mutldka doğı u şartlar altında pandalann vahşı yaşamda da hayatta kdlabüeceklerı nı gosterebüecektık Lu Zhı den ozetleyen j flao llao nun dlfl yavnısu Xiwang, 1 aylıkken 681 gramdı. Ormanda, tek başlanna bulunan yavru pandalar yetlm olarak kabul edlllyor ve koruma merkezlerine konuluyordu. Ancak llao Jlao uzerlnde yapılan Incelemelerle, annelerln blrkaç gun boyunca yavrusundan uzaklaşarak ylyecek bulmaya glttlğl öğnnlldl. llao llao, 2001 'de Çln'de blr merkeze konuldu. Bılge her 816/16