Catalog

Bağımlılığa karşı aşı Uyuşturucu bağımlılığmı tedavi eden, uyuşturucu maddelerin bağımlılık yaratmasını engelleyen aşı, hayvanlarda olumlu sonuçlar veriyor. Bilım adamlanna göre aşının insanlara uygulanacağı günler pek uzak değil. ılly doğru yoldan çıkmak için ne yaptıysa başaramadı. Sürekli yanlış insanlarla birlikte oldu; esrar çekti, eroin kullandı; paket paket sigara içti. Bu arada arkadaşlan bağımlılığın batağında çırpınırken, uyuşturucu Billy'yi hiç etküenmedi; bır kenarda, çevresındekilerin bağımlüıkla nasü mücadele ettiğini izledi. Billi'nin anne ve babası, korktuklan başlanna gelmediği için çok mutiu oldular. Yıllar önce oğullannı bağımlüık yaratan ılaçlara karşı aşılatmayı düşunmuşlerdı. Bırkaç basit aşıdan sonra Billy'rün kanı ağzına kadar antikorlarla doldu. Bağımlılık yaratan maddelere bağlanan antikorlar, bu maddelerin beyne ulaşmaması için ince kırmızı bir hat oluşturuyor. Billy duşsel bir karakter olabilir, ancak uyuştuıucu bağımlüıgına karşı geliştirilmesi duşünülen aşı düş değü. Akademik laboratuvarlar ve en az 5 şirket, şu anda kokain, fensislıdın (PCP), metamfetamin ve nikotme karşı antikor tedavisı üzerinde çalışıyor. Bu çaksrnalar halıhazırda hayvanlar B üzerindeki deneniyor. Bugüne dek yalnızca tek bir antikokain aşısı insanlar üzerinde denendi. Bu yıhn sonlanna doğru yararlannı kesinleştirecek çalışmalar sonuçlanacak. Uyuşturucu bağımlüannın tedavisi yolunda atüan adımlar yalnızca bir başlangıç. Aşı fıkri ortaya ilk atüdığında pek çok sorunu da beraberinde getirmişti. Ömegin "Bağımlüığa egilimi olanların önlem olarak aşüanması gereklı mi?" sorusu henüz yarutlanmış değü. Benzer şekilde, "Çocuklarm aşı olması için ebeveynlerin kararı yeterli mi?" veya "Şirketlerin bağımlılığa karşı aşılı adayları daha önce bağımh olduklan gerekçesiyle elemelerı olasüığı yüksek mi?" sorulan da yanıt bekliyor. Bağımlılığa karşı aşdann na zaman piyasaya çıkacağı henüz bilinmiyor, ancak olayın ahlaki yonü şimdiden sert taruşmalara yol açıyor. Washington DC'deki Ulusal Uyuşturucu Bağımlılığı Ensütüsü'nden (NIDA) Frank Vocci bu konuda şöyle konuşuyor:"Bu konu üzerinde duşunmek için erken olduğunu sanmıyorum." Halihaarda bu terapiler, ahşkanhğmdan kurtulmak îfiteyenler veya uyuşturucuyu aşın dozda kullananlar için düşünülüyor. Özellikle kokain kullananlar için durum oldukça vahim, Yalnızca ABD'de milyonlarca insan kokaini bumuna çekerek, damara enjekte ederek veya sigara gibi içerek kullanıyor. Bunlann ıçinde her yıl yaklaşık 150 bini soluğu hastanelerin acil servislerınde alıyor. Kokain Ingiltere'de de son yıllarda çok populer. Anababaların gözüyle aşı Sıçanlar ve maymunlar üzerinde gerçekleştırilen deneylerden bugüne dek olumlu sonuçlar alındı; antikor enjekte edilen kokain bağımlısı hayvanlar uyuşturucu almaktan vazgeçtiler. Şimdi herkes insanlann da hayvanlar gibi bu aşı yardımıyla bağımlılıktan kurtulacağını umut ediyor. "Bu bır tedavi degil, emniyet kemeri gibi bir şey" diye konuşan Arkansas Üniversitesı'nden Michael Ovrens "Aşı dogru kullanıldığı takdirde, bağımlılar daha az zarar r görecekler" diyor. Ne var ki aşının yanlış kullanılma c süıgı yarardan çok zarar verebiür. Mass. husetts, VVayland Bağımlılık Tedavisi D neği'nden Barbara fYuc, 6 yıl önce Imn Logic adlı şirketin kokain bağımlılıgına k şı geliştirdiği aşının NIDA tarafindan g çevrildiğini haürlatarak, bu gibi aşüa kullanıcının onayı ahnmadan zor kullanaı uygulanabileceği olasüığı üzerinde du yor. Georgetovvn Üniversitesi'nden dok ve avukat Pater Cohan, bağımlılık yarai ilaçlara karşı geliştirüen aşüann yasal da' naklan konusunda çalışmalanyla tanınıy Cohen'e göre Amerikan yasalanna gc anababalar, Billy olayında olduğu gibi, ( cuklannın onayını almadan çocuklanru a latabilir. "Bu savaşı kimin kazanacağını ı lamak için hukuk eğitimi almaya geı yok" diye konuşan Cohen, şirketlerin başvurulannı aşı kullananlar aleyhine c ğerlendireceği konusunda ciddi kaygıl olduğunu da belirtiyor. NIDA'nın eski başkanlanndan Ch« les Schuster kımlcrin risk grubuna giı ceği konusunda somut bir değerlendirrr leri olmadığı için aşılara olumlu yaklaşarr dıklarmı soylüyor. Aşıyı kimilerinin "Irl komplo" olarak değerlendirmelerine ka çıkan Schuster, aşıya çok geniş bir kesiı den talep geleceğine emin olduğunu aç: lıyor Schuster, 1970'li yıllarda eroin bağıı lılığının yaygın olduğu donemde, tum ve lerin boyle bır aşıyı kurtancı gibi gördukl rini belirtiyor. Çocuklarm gözüyle aşı Aşüann ıyi bir fıkir olduğunu duş nenler yalnızca anababalar değü. Merke Florida'da bulunan Nabi ısirrüı şirketten i uzmanı All Fattom, pek çok çocugun \ aşıya gonullu olabüeceğine inanıyor. ^ var kı aşı konusundaki ahlaki soı unlar b geçen biraz daha derinleşiyor. "Insanla keyif veren her şeyi teker teker eUerind* almaya hakkımız var mı?" diye soran Ingil Cantab üaç şırketi yetküüerinden John Clair Roberts, "Bugun uyuşturucu kulla mama kararı alan bir kişi, yarın karar d' ğiştırebüir. Ancak bağışüdüc sistemini k düğmeye basarak kapatamazsınız" diyor Hayvanlar üzerindeki deneylerde bir bir sonuç aünmaz ise bütun bu sorunL nasü başladıysa oyle bitecek. Bu da çc uzak bır olasüık değü, çunku büim adaml. n halen aşının nasü çalışüğını anlamış d( ğüler. Son yülarda bir antikor tedavisini "digitalis" adındaki kalp üacınm kaza ı aşın dozda kullanımında, üaca bağlanan hastaya zarar vermediğini keşfeden Schu; ter ve ekibi, aynı tedavinin eroin kullan mmda da işe yarayıp yaramayacağını aıaı tırmak için kollan sıvadı, Ilk başta fikir çc parlak göründü. lyüeşme sürecine gire bir bağımlı için en büyük sorun nüks dc nemlendir. Bu nüks dönemlerinde uyuştı rucu kullanma arzusuna dayanamayan b< Protelnlere bağlanan llaçlar, bağifiklık sistemlnln devreye glrip ankltor üretmeslnl sağlar. Dlğer taraftan bir aşı bu antlkorlann en lyl dunımdakllerinl seçer. Yenl yaklaşımda uyufturucuyu parçalayan katalltlk antlkorlardan yararlanıhyor. 692/12