Catalog

Mart ayında gökyüzü Mart ayında iki kez dolunay! Hasan H. Esenoğlu * Güneş, Ay ve gezegen gözlemleri M Güneş art ayında meydana gelebılecek gokyuzu olaylarına dit astronomı bılgılerı ve mart ayının gok atldsı ozetie aşagıdakı g±)idır 20 Şubat 1999 tarıhınde Kova (Aguarıus) takıın yüdızından ayrüan Guneş, gokyuzunde gunluk yaklaşık 1 derecelık büınen hareketıyle 20 Mart 1999 tarıhıne kadar Balıklar (Pısces) takım yıldızında kalıyor Guneş, 1999 yılı ıçm dunyamıza 147 mılyon km üe en yakın konumuna 4 Ocak'ta ulaştı ve 152 rralyon krn üe de en uzak konumuna 7 Temmuz'da ulaşacak Ay Ay ın evrelerı ve bu evrelere karşılık gelen uzaklıgı şoyledır 2 Mart'td dolunay evresmde, 8 Mart'td Ay Dunya'ya 404 725 10 Mart'ta son dördün evresmde, 17 Mart'ta yeni Ay evresmde olacak ve goruleme yerek, 20 Mart'ta Ay Dunya'ya 363 265 km ıle en yakın noktasında, 24 Mart'ta ilk dördün evresmde, 31 Mart'ta tekrar dolunay evresmde olacakür Mart aymda Ay yukanda da goruldugu gıbı üa kez dolunay evresmde gorulecektır 11 Agustos takı Tam Guneş Tutulmasını ızlemek ıçm en lyı gozlem yerlerınden bırı Turkıye'dır (Tutulmanın hattı Orta Karadenız'den başlıyor, Guney Anadolu'dan çı kıyor Bartm, Kastamonu, Çorum, Tbkat, Sıvas, Elazıg, Batman Cızre) 20 yy'm bu son Tam Guneş Tutulmasma 5 ay kalmıştır1 Gezegenler nerede? Durbun veya teleskobu olan okuyucular Uranusu (parlaklıgı + 59 kadır) Dogu'da Oglak (Caprıcornus) ta kım yıldı^ındd, Neptun'u ıse (parlaklıgı +8 kadır) Doguda aynı takım yıldızda sdbdhldrı Gımeş dogmadan hemen once ufka yakm olarak gorebilirler (ydkldşık 1 saat boyunca) Ay sonuna dogru her ıkı gezegen de Guneş'ten uzaklaşacagındın gıttıkçe ufuktan uzaklaşacak ve sabah gorul w 10 Şubat, saat 19 30 80 me surelerı artacaktır Neptun Uranuse gore yaklaşık 10 derece daha yuksekte gorulecektır Neptun Ay'm 1 4 derece Uranus ıse 1 3 derece Guneyınde yer alacaktır Mark aymda çıplak gozle kolay gorulebı lecek parlak gezegenlerm konumları aşağıda verılmışttr Merkiir, Mart ayının başlangıcından ıtıbaren yaklaşık bır buçuk hafta sureyle akşamları Guneş batmadan hemen on ce Batı'da Balıklar takım yddızmda uika yakın olarak go rulebılır (yaklaşık 1 saat boyunca) Ay sonuna dogru Merkuı Guneş'e ıyıce yaklaşmış olacagından Merkur gorule meyecektır Ancak ayın son gun lerınde artık sabahları Guneş dogmadan hemen once çok kısa bır sure ıçm aynı tdbm yıldızdd Dogu'da gorulebılecektır Bu nunla bırlıkte ufka çok yakın olmasmdan dolayı Merkur'u sabah gormek yme de zoı olacak Parlaklıgı akşamları gorulebüdıgı zamanlarda 0 4 üe +0 6 kadır arasmda, sa bahlan gonüebüecegı zamanlarda ıse yaklaşık 2 kadır parmaklıgında daha sonuk olacaktır Okuyucular Mer kur'u, ufuktan bıraz yuksekte (yaklaşık 15 derece) ve daha parlak olmasından dolayı sabah yerıne akşamlan bıraz daha kolay bukbılırler Venüs, Mart ayı boyunca akşamları Guneş battüctan sonra yaklaşık üa saat boyunca Batı'da ayın ük yarısı Balık lar takım yüdızmda ıkmcı yansmda Koç (Arıes) takım yü dızında olmdk u^ere ufuktdn yaklaşüc 30 derece yukseklücte gorulecektfr Venus hergun Guneş'ten uzaklaştıgından ufuktdn bırdz dahd yuksekte ve 4 kadır parlaklıgı üe gokyuzunun en parlak cısmı olacaktır Durbunu olan oku yucular Venus'u yaklaşüc şışkın Ay evresmde gorebüırler 20 Mart'ta Venıs Aym 5 derece Kuzey'mde ve yı Akşam ne aynı tarıhte Saturn'un 1) Merkur (112 Mart 3 derece Kuzey'mde yer 2) Venus (131 Mart) alıyor 3) Jupıter (131 Mart) Mars, Tbrazı (Lub 4) Saturn (131 Mart) ra) takım yüdızmda gece yansmdan ıtüoaren Dogu'da yaklaşık 0 2 kadır parmaklıgı üe sabah Guneş doguncaya kadar gokyuzunde butun gece boyunca ufuktdn yetennce yukseklıkte gorulmeye devdm edecek Ay boyunca parlaklıgı gıderek artacaktır Guneş'ten gıttücçe uzdklaştıgından ufuktan olan yukseklı gı de artacaktır Mars 7 Mart'ta Ay'm 3 derece Guney'ın de yer alıyor Jüpiter, akşam saatlennde yaklaşüc bır saat boyunca, 2 1 kadır parkklıgı üe Batı'da Balıklar takım yıldızını Kuzey CamelopcMıs d ufukta yaklaşıl 20 derece kddar yuksektı parlaklıgından dola> GUney kolaylıkla gorulebılır Ge zegen Guneş e gıttücçe ydklaşdCd gından ay boyunca akşamlan gorulme suresı azalacaktıı Jupıter 18 Mart'ta Ay ın 3 derece Kuzey ınde yer alıyor Satürn, ay boyunca akşdrnldrı erken sadtten ıtıba ren yaklaşüc uç saat boyunca ufuktan ydklaşüc 40 derea yukseklücte +0 5 kadır parlaklıgı üe Batı'da Balıkkı takm yüdızmda gorulebüır Guneş'e gıttücçe yakldşacagınddi ay boyunca gorulme suresı azalacaktıı 20 Maı t'ta Satun Ay'm 3 derece Kuzey'mde yer alıyor Hangi gezegen ne zaman görülüyor? Mart ayındd dkşam, gece ve sabaha dogn gorulebüecek gezegenler aşagıddkı çızelgede ozetlen mıştır Mart ayının gok aüasını ıçeren ve 15 Maıt dkşam saat 22 00 ıtıbarıyle gorulebüecek gezegenler (resımdf kesüdı daıre üe gosterümış Guneş hatö uzerme vey( Gece l)Mars(l 31 Mart) 60 1) Uranus (1 31 Mart) 2) Neptun (1 31 Mart) 3) Merkur (2^31 Mj»rt) 4) Mars (131 Mart) I 40 30 • • Satum Venüs 10 0 1 Jüpıler Merkür hemen yakıruna bakaruz) ve takım yüdızlar şeküde verü mıştır Ayrıca, Mart ayında en fazld gezegenır gorulebüecegı 10 Mart akşamı saat 19 30 ıtıbarıyle gezegenlerm konunüan da resmedümıştır Açüc bır gokyuzu düegıyle * Astronom Dr, Istanbul Unıversıtesı Fen Fakultes Astronomı ve Uzay Büımlerı Bolumu esenoglu@ast ronomyscı ege edu tı KD D GD Ufuk G GB B KB r .624/1O