Catalog

Yaşamın en çarpıcı özelliği, bugüne dek elde edilen fosillerde bakterilerin değişmeyen bir denge içinde varolmalarıdır. Içinde bulunduğumuz çağ, tıpkı geçmişte olduğu ve gelecekte olacağı gibi bir "bakteriler çağıdır. üü Yeryüzünde yaşamın evrimi onemle durur ve yalnızca doğal ayıklanmaya dayalı bir açıklamanın yanlış olacağı konusunda uyanda bulunur Doğal ayıklanma ıkı nedenden oturu ev rımsel değışımın açıklanmasında yeterlı olmaz llk olarak, çok sayıda başka neden de etkılıdır, ozellıkle dırımsel orgutlenme nın gerek ust gerek alt duzeylerınde geleneksel Darwıncıler canlılar ve onların ço ğalma yolundakı savaşımları uzerıne odaklanırlar Temel DNA çıftlerındekı en alt duzey kullanımlarda değışım genellıkle yansız ve rastlantısaldır Tum turlerı ya da dıreylerı ıçeren daha ust duzeylerde, kesın denge, turlerın ortaya çıkış hızlarına ve yok oluşlarına dayalı ayıklanma ıle evrımsel eğılımlerın meydana gelmesıne neden olurken kıtlesel tukenışler dırey ve bıtey lerın onemlı bolumlerının sılınıp yok olmalarına yol açar denle, yaşamın ızledığı surece damgasını vuran olayların daha lyı kavranabılmesı ıçın evrımsel kuramın savunduğu ılkelerın otesıne geçılıp dunyamız uzerındekı yaşamın ızledığı tarıhsel surecın eskıvarlıkbılımsel bir araştırması yapılmalıdır Yaşa mın tarıhsel surecıyle ılgılı boylesı bir bakış açısı Batı belırlenımcılığıne ve bu kulturun toplumsal gelenek ve beklentılerıne oldukça ters duşmektedır Bılım doğanın kesın gerçeklerıne ulaşmaya çalışır Ama bılım tumuyle toplumsal sınırlar ıçıne kıstırılmış olduğundan, bılım adamları, nesnel olmak ıçın ne denlı çaba gosterıyor olsalar da, otekılerı gölgede bırakan "kesınlıklerı" kayda geçırırler Yaşamın ızledığı sureç, hıç kuşkusuz, doğa yasalarından kestırilebılecek çok sayıda ozellığı ıçerır Ama bu ozellıkler evrı mın bellı sonuçlarını haklı göstermeye yetmeyecek denlı sınırsız ve geneldır Canlılar fızıksel ılkelere ayak uydurmak zorundadırlar Örneğın, yerçekımı goz onunde tutulursa, denızde yaşayan en buyuk omurgalı olan balınaların, karada yaşayan en buyuk boyutlu hayvanlardan daha buyuk olmaları bıze hıç de şaşırtıcı gelmez onceden kestırılebılen çevrebılımsel kurallar, erkenın akışı ve ısıldevımbılım ıl kelerıyle toplulukların yapılanmasında etkılı olurlar Evrımsel eğılımler, bir kez baş layagorsunler, yoresel kestırımlere olanak tanıyabılırler Oysa kı, doğa yasaları dunyada neden yengeç ve salyangozların olduğu, çok hucrelıler dunyasını neden boceklerın yonettığı ve neden yosunlann değıl de omurgalıların dunyanın en karmaşık yapıya sahıp canları olduğu konularında hıçbır bılgı vermez K ımı yaratıcılar buluşlarını tantanalı bir bıçımde çevreye duyururlar Tanrı, "Nur olsun," dıye buyurdu ve o anda evren goz kamaştırıcı gorkemıyle belırıverdı Kımılerı de, Charles Darvvin'ın evrımsel surecı başlatan duzeneğı tanımlarken yaptığı gıbı, buluşlarını alçakgonul lu bir sessızlık ıçinde kamuya yansıtırlar "Her ufak değışımın, yararlı ıse, korunup saklandığı bu ilkeye Doğal Ayıklanma adını verdlm." Doğal ayıklanma, basıt olmasına karşın 135 yıldır geçerlığını koruyan son kerte guçlu bir kuramdır Bu kuram, özunde, evrımsel değışım duzeneğını canlılar arasındakı çoğalma "savaşımı" ıçıne yerleştı rerek değışen çevreye çok daha fazla uyum sağlayan canlıların ortaya çıkması na yol açar Bu nedenle doğal ayıklanma, genel bir ılerleme ya da gelışmeden çok bir yöreye ayak uydurma ilkesidir. Bu denlı onemlı olmasına karşın, doğal ayıklanma evrımsel değışımın tek nedenı değıldır ve bırçok durumda başka guçler bu etmenı golgede bırakabılır Genellıkle yanlış uygulanan evrım kuramı, dırımsel açıklamayı herhangı bir ozellığın ozgun ortamına uyum sağladığı değerler konusunda (saldırganhğın avlanma, muzık ve dının toplumsal bırlık açısından yararlı olması gıbı) genellıkle kurgusal ve kestırım lere dayanan hesaplarla ozdeş tuttuğundan, bu noktanın ozellıkle vurgulanması gerekır Darwın'ın kendısı de, evrımsel değışımın çok etmenlı yapısı uzerınde Karmaşık süreç Burada uzerınde durulan ıkincı neden ıse, evrımsel değışım ıle ılgılı genel kuramımız ne denlı yeterlı olursa olsun, yaşamın tarıhsel surecı boyunca ızledığı gerçek yolu belgelemeye ve kavramaya can atmamızdır Hıç kuşku yok kı, kuramda bu yol açıkça gözler önune serılmektedır Gelgelelım, yaşamın evrımı ıle ılgılı genel kuramımız gerçekten ızlenen surecı yeterınce belırlemekten yoksundur Tarıhsel olaylardan oluşan ağ ve zıncırler oylesıne çapraşık, rastlantısal duzensız ögelerle dolu ve yınelenmesı olanaksızdır kı, basıt kestırımlere dayanan omekler ve bunların yınelenmelerı evrımı açıklamaya yeterlı ol maz Tarıh bellı bir olaylar dızısı su yuzune çıktığında, elde yeterınce kanıt olması durumunda kesın bir bıçımde açıklanabılır ama bu konuda onceden kesın bir şey soylemek olanaksızdır Tarıh, başlangıçta var olan koşullarda meydana gelen olçulmesı olanaksız ufacık değışımlere yol aç tığı duyarlı bir bağımlılık ye yoğun bir karmaşa ıçerır Dahası, beklenmedık olaylar ya da onceden kestırılmesı olanaksız durumların neden olduğu yepyenı sonuçlarla doludur Homo sapıenler bir anda ortaya çıkmadı, çunku evrım kuramı boylesı bir durumun, gelışmenın ve sınırsel karmaşıklıktakı artışın bir sonucu olarak meydana gel dığını savunur Insanoğlu bağımsız olarak meydana gelmış olsalar her bırı tarıhın bambaşka bir yol ızlemesıne neden olan bırbırlerıyle ılıntılı bınlerce olayın raslantısal bir sonucu olarak ortaya çıktı Bu ne yenı bir çatıya gereksınım vardır Bu r denle bu yazı, evrıme farklı bir nıtelık l« zandırma yolunda önerıler getıriTH amaçlamaktadır Yaşamın başlangıcı ıle ılgılı ılk eskıv lıkbılımsel gerçek, bu surecın devınır geçmesıyle ılgılı kestırımlere parmak b< makta ve bundan sonrakı aşamalar kor suna çok az değınmektedır Kayaların gosterdığı Dunyamız 4,6 mılyar yıllıktır, ama yuzı guneş sıstemının oluşumu sırasında me dana gelen kozmık atıklar ve kısa omu ızotopların radyoaktıf çurumesı sonu ortaya çıkan ısıyla erıdığınden, en eskı k yalar yaklaşık 3,9 mılyar yıl öncesıne c yanır Bu eskı kayalar, sureklı ısı ve bas cın etkısıyle fosıllerı barındıramayac denlı değışmıştır Hucrelı fosıller barın rabılen Afrıka ve Avustralya kokenlı C mılyar yıllık kayalar bakterı ve sıyanu denız bıtkılerıne aıt hucrelerle, bu hucre rın sığ sularda tuzağa duşurduğu fosıl olan stromatolıtlerı ıçermektedır Bu c yeryuzunde yaşamın çok hızlı bir evrı den geçtığını ve olabıldığınce eskı olc ğunu göstermektedır Bu gerçek bıle, başlıbaşına, yaşan havakure ve oykanuslardakı özgun kıı yasallardan ortaya çıktığının kaçınılma. ğını, ya da en azından onceden kestırı bılırlığını göstermeye yeterlıdır Bu "pı karyotık" başlangıçtan sonra daha karrr şık yapıdakı canlıların ortaya çıktığı kuş goturmez yaklaşık ıkı mılyar yıl once, olarak "eukaryotık" hucreler 600 mıly yıl kadar once çok hucrelı canlılar en k maşık yapılı hayvanlar arasında omı gasızlardan denız omurgalılarına geı ve enınde sonunda da, surungenl memelıler ve ınsanlar Geleneksel tal ve metınlerde durum boyle gosterılm* te, "omurgasızlar çağı"nı "balıklar <; ğı", "surüngenler çağı", "memeli Uç ozellık Yaşamın, zaman ıçinde gıderek karmaşık bir yapıya burunen ve en azından genel olarak onceden kestırılebılen bir sureç olduğu göruşune karşılık, eskıvarlıkbılımsel uç ozellık belırgın bir bıçımde göze çarpar •Bıçemsel karmaşıklığın yaşamın tarıh sel surecı boyunca değışmezlığı, •Kısa surelı patlamalarla ortaya çıkan onemlı olayların arasına uzun surelı durgunluk donemlerının gırmesı, •ozellıkle kıtlesel yok oluşlar gıbı dış etmenlerle "normal" donemlerde gorulen koşulların bozulması Bu uç ozellık, daha genel onermelerle bırleştığınde, yaşamın tarıhçesının kav ramlaştırılması ve betımlenmesı ıçın yep 1 Vauxıa (grecıle) 2 Branchıo^ans, 3 Opabınta. 4 Amıksvvıa 5 Vauxm (robuts) 6 Molarıa 7 Aysheaıa 8 Sarotrocercus 9 Nectocarıs 10 Pıkaıa 11 Mıcromıtra, 12 Echrnatocnnus, 13 Chancellorıa, 14 Pıranıa 15 Choıa 16 Leptomıtus 17 Dınomıschus 78 Wıwaaxıa, 19 Naraoıa, 20 Hyolıthes 21 Habelıa 22 Emeraldella 23 Burgessıa 24 Leanchoılıa 25 Sanctacarıs 26 Ottoıa, 27 Louısella 28 Actaeus 29 Yohoıa, 30 Peronochaeta, 31 Selkırkıa, 32 Ancalagon, 33Burgerssochaeta 34 Sıdneyıa 35 Odaraıa, 36 Eiffelıa, 37 Mackenzıa, 38 Odontogrıphus, 39 Hallucıgenla, 40Brathıa 41 Anomalocans, 42Lingulella, 43 Scnella, Canadaspis 45 Marrella, 46 Olenoldes 5156