Catalog

ÇOCUK H A K L A R I pencere camı uretıcılerı bu tıp camları uretıyor, oysa Doğu Avrupa, Çın ve Sovyetler Bırlığı gıbı ulkelerde bu tıp camların uretımı yok 1980'lerde pencere camı konusunda yenı gelışmeler oldu Duşuk yayılımlı camların katları arasında hava boşluğu yaratmak veya bu arayı arkasını gösteren ama ıletken olmayan bır maddeyle doldurmak gıbı yöntemlerle R6 ile R10 arası ısı dtrenci yaratılabılıyor Şu gunlerde gelıştırılen bır prototıp, son derece lyı yalıtılmış bır duvardan (R19) gunduzlerı ortalama olarak daha lyı yalıtım sağlamaktadır Gecelerı ıse duvardan bıraz daha fazla ısı kaybı olur Ancak gunduzlerı bu super pencereler çok az bır guneş ışığıyla bıle pencereyı net enerjı sağlar duruma getırebılmektedır Bır başka deyışie, duvarlar yalnızca ısı kaybını önlerken süper pencereler ısı kazanır Super pencerelerın malıyetı geleneksel pencerelerden %2050 daha fazladır, ancak yarattıkları enerjı tasarrufuyla kendı harcarhalarını karşılamalan yalnızca 24 yıl surer Bu pencerelerın başka avantaj ları da vardır Buğulanmazlar, renklerı solduran morötesı ışınları önlerler Çocuk hakları sözleşmesi önümüzdeki 10 yıl içinde dünyada 150 milyon çocuğun, bakımsızlık, beslenme yetersizliği ve hastalıktan öleceği hesaplanıyor... Doç. Dr. Mine Mangır / Araş. Gör. Yaşare Aktaş öluyor Özellıkle hıçbır ekonomık yuk taşımayan aşılarla engellenebılecek kızamık, tetanoz ve boğmaca gıb ıhastalıkların her gun 8000 çocuğun olumune neden olduğu ve İ8hale bağlı su kaybı ıle gunde yaklaşık 7000 çocuğun ölduğu saptanmıştır Ucuz antıbıyotıklerle tedavısı kolaylıkla yapılabilen zaturree nedenıyle ıse gunde 6000 çocuk yaşamını kaybetmektedır Oysa gerçekte, ucuza mal olan aşılar, ağızdan sıvı tedavısı ve antıbıyotıklerle bu sessız kırımın önemlı bır bölumu önlenebılır Pek çok çocukta da beslenme yetersızlıklerl ve elverışsız sağlık koşulları, yetersız fızıksel ve zıhınsel gelışmeye neden olmakta, sonuçta dıkkat ve öğrenme yetısı azalmaktadır Ayrıca dunyanın pek çok ulkesınde eğıtım ve oyun çağındakı bınlerce çocuk, ağır ışlerde duşuk ucretle çalıştırılarak emeklerı sömurulmekte, fızıksel ya da cınsel anlamda somurulup fuhşa, dılencılığe ve uyuşturucu alışkanlığına ıtılmektedır UNICEF kaynaklarına göre, bugun 30 mılyonu aşkın çocuk sokaklarda yaşamakta, 7 milyon çocuk multecı statusunde bulunmakta, en az 50 mılyorr çocuk guvensız ve sağlıksız koşullarda çalışmakta ve 100 mılyonu aşkın çocuk ıse ılk oğrenımden yoksun bırakılmaktadır Bunların hepsı yoksulluk, eğıtımsızlik ve hızmet göturuş kanallarındakı yetersızlık ıle hukumetlenn bu konudakı yanlış ve yetersız polıtıkalarının bır sonucudur Bugun gelışmekte olan ulkelerdekı yoksulluğun en önemlı nedenlerının başında, yıllık harcamaların yansının c.lahlanma ve askerı etkınlıkler ıle borç ödemelerıne ayrılması gelmektedır Araştırmalar gelışmekte olan ulkelerın toplam askerı harcamalannın yaklaşık 145 mılyar dolar ve borçfaız ödemelerının ıse 178 mılyar dolar olduğunu saptadılar Bu mıktar yeryüzundekı yoksulluğu on yıl önleyebılecek ve ınsanların gerek kendılerının, gerekse çocuklarının yıyecek, temız su, sağlık hızmetlerı ve eğıtım ıhtıyaçlarını karşılayabılecek duzeydedır Yapılan çalışmalar sonucunda, önumuzdekı on yıl ıçınde dünya çocuklarının 150 mılyonunun öleceği, pek çoğunun da sureklı beslenme bozukluklan ve elverışsız sağlık koşulları altında yaşayacağı belırlenmıştır Bu sorunun çozumune ılışkın araştırmalar, her yıl ıçın 2 5 mılyarlık bır harcamanın yeterlı olduğunu ortaya koymuştur Ikı buçuk mılyar dolar, yoksul dunyanın toplam sılahlanma harcamalannın ancak % 1'dır Ayrıca Sovyetler Bırlığı'nde her ay votkaya harcanan para ve ABD'dekı şırketlerin bır yıllık sıgara reklamları ıçın D unyada her hafta çeyrek milyon çocuk önlenebılır hastalıklar ve beslenme bozukluklan yuzünden Akıllı evler Artık mıkroışlemcılere dayanan tekno lojılerle akıllı evler yapılabıhyor Bu tur evler otomatıkkontrol sıstemlerıne sahıp Guney Kalıfornıya Edlson Şlrketl Geleceğin Evl projesını gelıştırdı Bu evlerde ısıtma, havalandırma, klıma, aydınlatma guvenlık sıstemlerı dokunmatık ve otomatık olarak çalışır Yalnızca ılgılı ekrana dokunarak evın herhangı bır bölumunun ısısını ve nemını ayarlayabılırsınız Yıllık masraf 24 dolar Bır başka yenllik de, sıcak su ısıtıcısının aynı zamanda kalorıfer ocağı olarak kullanılması Sıcak suyu kuçuk ısıtma bırımlerıne ıletmekle 10002500 dolarlık enerjı tasarrufu sağlanabılıyor Havanın sıfırın altında 25 C dereceye duştuğu Chıcago'da bıle böyle super yalıtılmış bır ev sıcaksu ısıtıcılarla ısıtılabılıyor Bu tıp evler henuz ABD'de az sayıda bulunuyor, oysa Iskandınavya'da fabrıkalarda ımal edılıyor ve kamyon buyukluğunde parçalar halınde ıstenen yere taşınıp kurulabılıyor Bu bınaların sağladığı tasarruf o denlı garantılı kı bınaları ınşa eden Chıcago fırması, bu evlerın yıllık ısınma faturasının 100 doları geçen kısmını ödemeyı önermekte Ayrıca her yıl en az ısınma faturası ödeyene bır ödul vermekte, geçen yıl bu ödulu kazanan kışı yılda 24 dolar ısınma harcaması yapmıştı yaptıkları harcamalar da ıkı buçuk mılyar dolardır Dunya mılletlerı ılk olarak 29 Eylul 1924'te Çocuk Hakları Cenevre Bıldırısı'nı kabul etmışler, 1939 yılında 2 Dunya Savaşı'nın başlamasıyla bıkjırı kâğıt uzerınde kalmış Aradan geçen 20 yıl ıçınde konu tekrar tekrar ele alındıysa da ancak 1959 yılında Bırleşmış Mılletler Genel Kurulu'nun uçuncu komıtesınde, 78 ulkenın temsılcılerının katıldığı genel oturumda, Çocuk Hakları Bıldınsı oybırlığıyle kabul edılebılmıştır Bu bıldıri yasal açıdan bağlayıcı bır özellık taşımamaktaydı Bırleşmış Mılletler Kurulu, 1989 kasım ayında beklentı ve sözlerın yeterlı olmadığını, çocuk haklarının uluslararası bır anlaşmayla bağlayıcı nıtelığe sahıp yasal bır belge halıne gelmesını ve onaylayıcı ulkelerın çocuklara yönelik tutum ve davranışları konusunda belırlı standartlar saptanmasını amaçlamıştır Sözleşmede çocukların medenı, ekonomık, toplumsal, külturel ve sıyasal hakları nı kapsayan 54 madde bulunmaktadır Sözleşmede yer alan haklar, ırk, renk, dın, dıl, cınsıyet, sıyasal göruş, mülkıyet, doğuma göre statu farkı gözetmeksızın, tum çocuklar ıçın eşıtlık temelıne dayanmaktadır Sözleşme hukumlerı çocuk haklarıyla ılgılı uç temel alanı kapsamaktadır Yaşama: Ilk hak, varlığın ayrılmaz bır parçası olarak kabul edılen yaşama hakkıdır Devletler çocuğun yaşama ve gelişımını mumkün olan en ust duzeyde güvence altına almak zorundadırlar Sözleşme temel sağlık hızmetlerıne ve yeterlı yaşam duzeyıne (yıyecek, ıçme suyu, barınak) sahıp olma hakkını öngörmektedır Ayrıca çocuğun bır ısıme ve mıllıyete sahıp olma hakkını da ıçermektedır Açık renk ve ağaçlar Tıcarı bınalar gıbı evlerde de enerjı tasarrufunun oldukça basıt yöntemlerı var Açık renge boyanmış, önünde ağaçlar ya da en azından çalı ekılı bulunan evlerın yaz aylarında serınletılmesı yalnızca bır kılovat saatlık elektrık gerektırırken, bu önlernlerın alınmadığı bır evde ıkıbeş kılovat saatlık elektrık gereklı Pek çok ulke artık enerjı tasarrufu sağlayacak tasarımları ödullendırerek ya da teşvık ederek gıderek dunyamızı tehdıt eden enerjı sıkıntısı ve çevre kırlılığı sorunlarına ılışkın önlemlerı hızlandırıyor (Scientlflc Am. eylül 90) Gellsme: Çocuğun parasız eğıtılme, dınlenme, eğlenme, boş zaman, bılgı edınme, duşuncelerını ıfade etme, vıcdan ve dın özgurluklerıne sahıp olma hakkına ılışkın hukumlerı ıçermektedır Koruma. Çocuklara yeterlı bır koruma sağlanmasını amaçlamaktadır Ayrıca zıhınsel ve fızıksel olarak özurlu olan çocuklara, multecı konumda ya da annebabasız ya da anne babası ayrılmış olanlar ıçın özel koruma gerektığını belırtmektedır Sozleşme aynı zamanda, çocuk emek sömurusunu, çocukların fızıksel ve cınsel anlamda ıstısmarını ve evlat edınmeyle ılgılı hukumlerı kapsamakta, çocukların uyuşturucu kullanımı ve satışıyla ıl gılı ışlerden korunmalarını da ıçermektedır Sozleşme, çocukların hukuken tanınmış haklarını konu alan ılk uluslararası anlaşma nıtelığındedır Tarıhtekı bu tıp belgeler, pek az ülkenın ulaşabıldığt bır ıdealın ıfadesı şeklınde kalmışlardır Sozleşme daha çok sayıda ulke tarafından onaylanıp, hukumlerı kendı yasalarına uyarlandıkça ve uygulanıp uygulanmadığı gerek basın gerekse kamuoyu tarafından yakından ızlendıkçe geçerlı bır standart ışlevı görebılecektır YARAHLANILAN KAYNAKLAR Conventlon on the rlghts ot the chlld 1989 Unıted Natıons (UNICEF Turkıye Temsılcılığı Yayını) • Çocuklar için Dünya Zlrvesl 1990 (UNICEF Turkıye Temsılcılığı Yayını) Dünya Çocuklarının Durumu 1989 (UNICEF Turkıye Temsılcılığı Yayını) Dünya Çocuklarının Durumu 1990 (UNICEF Turkıye Temsılcılığı Yayırtı) Erkan S 1989 Çocuk Hakları Uzerıne Eğıtım ve Bılım Sayı 73 Şafak Mat Ankara UNICEF ve Çocuk Hakları 1988 (UNICEF Turkiye Temsılcılığı Yayını) Yörükoğlu D 1983 Değışen Toplumda Aıle ve Çocuk Kurtulus Ofset Basımevı Ankara 15