Catalog

ZOOLO J I I LETİŞİM Ağustosböcekleri 17 yıl yaşayabilir Eski Ygnanlı hanımlar kafeste ağustosböceği beslerler ve yaz geceleri ötüşlerlni dlnlerlerdi. az gecelerının ılık karanlığında bıtevıye seslerıyle dem tutan ağustosböcekleri olmasa, yaz geceleri huzur verıcı guzellığınden kuşkusuz bır şeyler yıtırırdı Ve bır de tabıı, çocukluğumuzda dınledığımız şu "Ağustosböceğl lle Karınca" masalı yazılamazdı Masalın sonunda kanncanın kışın açlıktan ölmekte olan ağustosböceğine, "Yazın çalan kışın oynar" diye öğut vermeslnı çocukluğumuzda bıraz ıçımız burkularak dinlemiş, "ağustosböceği gıbi çalıp oynamanın" uzun vadede felaket getıreceğını, karınca gıbı çalışkan olmanın erdemlerını kuçuk beynımızde kımbılir kaç kez tartmışızdır Oysa yaz gecelerının sessizlığıne meydan okuyan, herşeye boşvermışçesıne keyıfle öten ağustosböceklerinın hıç de sanıldığı kadar kısa ömurlu yaratıklar olmadıklarını nereden bılecektık? Hele kımı ağustosböceği turlerının tam tamına on yedı yıl yaşadıklarını bılseydık herhalde hamarat kanncanın enayılığıne gulmekten kendimızı alamaz ve masalın sonunu belkı yenı baştan yazmaya kalkışırdık Ağustosböceği dendığınde ılk akla gelen, ötuşu olduğuna gore bız de ötuşunden başlayalım anlatmaya Çıkardığı ga rıp ses ağustosboceğıne tarıhın kımı dönemlermde oldukça prestıj sağlamıştır Eskı Yunan'da kıbar ve zengın hanımların kuçük kafeslerde ağustosböceği beslemelerı ve yaz gecelerınde ötüşunu dinlemelerı bır zamanlar moda olmuştu Masalın Tersine 12 Saatte Yabancı DilNasıl Öğrenilir? abancı bır dılı yeterınce öğrenmek ve profesyonel amaçlarla kullanabılmek, bır kışının ıkı veya uç yılını alabılır Herhangı bır dılde konuşabılmek ıçın cumleler oluşturmak yeterlıdır Ancak bır yabancı ıçın cumle yapısı oluşturmak bu denlı kolay değildır Çunku yabancı dılde cümle oluşturacak kışı kendı dılının etkısınden kurtulamaz lını toprak altında geçırır. Larvaların kurek biçimındekı ön bacaklarıyla toprak altında galerıler kazması ılgınç ve karakteristiktir Larva, son derı değışımınden önce bir ağaca çıkarak burada uçacak duruma gelır Y 17 yılhk böcekler Gelelım yazımızın başında söz ettığımiz on yedı yıl yaşayan ağustosböceklerine Çevrımsel olarak on yedı yılda bır erışkınlerının ortaya çıktığı bu tur (Magıcıcada septemdecım) Amerıka'da yaşar Bılındığı kadarıyla böceklerın en uzun ömurlusudür Dışısı yumurtalarını keskın uçlu yumurtlama borusu sayesınde ağaç dalları ıçıne yumurtlar Sonra oradakı bıtkı dokusunun gelışerek yumurtayı hapsetmesını önlemek amacıyla dalı bıtımıne yakın bır yerden kısmen keser Bu dallar, yaz sonunda yapraklarının sararmasıyla bellı olur Dalın fazla buyuyememesı, kuçuk larvaların zamanı gelınce açığa çıkmasına imkân verır Y cih eder ve bu ağaçları mekân tutar Ağustosböcekleri aılesı (cıcadldae), kanatlı böcekler sınıfının Homoptrea (bıtkı emenler) takımının cıcadına alt takımına gırer Bıtkılerın doku ve damarlarından bıtkı özsuyu emerek yaşamlarını surdurürler Bıtkıden aldıkları karbonhıdrat ve sudan dolayı bıtkıyı zayıflatırlar ve urün mıktarının azalmasına neden olurlar Ağustosböceklerinın vücutlan kaba yapılı, başları ırı ve kısa, alınları şışkındır Gelışkın gövdesı uzerinde çatı blçiminde kanatları bulunur, kanatlar gövdeden daha uzundur Dışılerde gövdenln arka tarafın Gunumuzde öğrencıler dıl alıştırmalarına başladıklarında öncelıkle cumlelerın gramer yapılarını öğrenırler Bunun ıçın de alıştırmaları sırasında öğretmenlerının gösterdıklerı kalıpları tekrarlarlar ve 50300 cumle kalıbı kullanırlar Açıkça görulüyor kı bu sıstemın eksık, zaman kaybına yolaçan yetersız yönlerı çoktur Butun dillerin amacı ınsanlar arasındakı ıletışımı sağlamaktır Her dılde basıt cumlelerı oluşturan anahtar sözcukler vardır Ancak her basıt cumle, butun dıllerde ortak olan derın ve saklı anlamlar ıçerır Herhangı bır kışıden, belırlı bır olaydan ve ya olayın nesnesınden bahsedılır Örnek bır sözcuğu ınceleyelım Ben bır mektup yazıyorum' Burada bır olayın oznesını 'Ben', olayın nesnesını 'bır mektup' ve dılbılım hareketını 'yazıyorum' görebı lırız Böylece uç ayrı parçayı bır araya getırerek farklt bır dılde basıt bır cumlenın oluşumunu tanımlayabılırız Yukandakı örnek, uç parçadan oluşan bır cumledır Başka bır cumlede bırı veya ıkısı olmayabıllr öznenın ve nesnenm olmadığı olaylarda bazı sözcukler yalnızca dıl bılım hareketını ıçerır, böylece cumleler bırleşı mınden oluşan bazı kalıplar halını alır Eğer olayın öznesı Sa, nesnesı Oa ve hareketın kendısı a şeklınde gösterılecek olursa cumleler aşağıdakı kombınasyona sahıp olurlar Sa + Oa Sa + A + Oa A + Oa öğrencıler, bu uç parçanın kombinasyonlarını karşılaştınr ve çalıştıkları dıllerde bu kombınasyonların anlamlarını çıkarırlar Çalışmanın bu aşamasında öğrenılenlerın, dıl oyunlarıyla karşılaştırılması olumlu bır rol oynar Bundan sonrakı aşamada, yenı kazanılmış alışkanlıklar "yaşayan" konuşmaya, öğrenılmış sözcuk lerın uygulanmasıyla veya basıt sözcuk parçalarının başlıklarla belırlenmesıyle katkıda bulunur örneğın Benım çalışma gunum1, Hepsı bana aıt' gıbı Böylece öğrencı yavaş yavaş yenı sözcukler ınşa etmeye başlar Bu ışlemın uygulamasında oğretmenın görevı kombınasyonları oluşturan parçaların standart kalıplarını öğrettığı dılde örnekleyerek göstermektır Ancak öğrencı basıt bır cumlenın standart kalıplarını bır gramer kıtabı kullanarak kendı kendıne de turetebılır Moskova Unıversıtesı'nde gelıştırılen bu çalışmada değışık dıller uygulanmıştır Sonucta 12 saatlık bır çalışma sonucunda öğrencıler, Ingılızce, Almanca ve Fransızca dıllerınde hatasız cumle kurmayı öğrenmışlerdır Yapılan bu çalışmanın amacı, yabancı dillerin öğretımınde etkılı ve hızlı bır yöntem ortaya çıkarmaktır Programdakı öğrencıler yaratıcı guçlerının yardımıyla öğrenme ışlemının ana hatlarını keşfetmışlerdır D Yer altında yaşıyor Bırkaç hafta ıçinde yumurtadan çıkan larva, kendını yere bırakır ve toprağı kazmaya başlar Bır ağaç köku buluncaya dek yer altında ilerler ve bulduğu ağaç kökune gagasını batırarak yer altındakı yaşamına başlar Bır kökten dığerine toprak altında gezerek ve ön ayaklarıyla toprağı kazarak yolculuğuna devam eder Toprak yuzeyıne çıktığında en yakın ağaç gövdesıne tırmanır ve kendısını kanatlı ergın bır ağustosböceği durumuna getırecek olan değışımı bekler Çok geçmeden bu kaba kılıfın ıçınden zayıf, kanatlı, soluk bır yaratık çıkar Damarları böcek kanıyla dolduktan sonra kanatları gerillr, slyah uzerıne göz kamaştırıcı kırmızı, san, kahverengı, yeşıl renkler ortaya çıkar Ergln böcek 4 cm uzunluğundadır Yıllarca toprak altında yaşadıktan sonra ağustosböceğının bırkaç haftalığına çalıp söylemesıne bıtkı özsularını emerek bedavadan yaşamasına kımse ıtıraz edemez herhalde ü Erkeğl ötücüdür. Ağustosböceğının ötucu olanı erkeğıdır Erkek ağustosböceklerınde gövdenın ön tarafında, karnın alt yuzunde bır çıft ses odacığı bulunur Her bırının uzerinde birer ses çıkarma zarı gerilıdir Söz konusu zarların böceğın kas gucu yoluyla tıtreşmesı sonucunda çok keskın ve yuksek tonda bır ses çıkarılır Böceğın vucut ve kanatları da tıtreşımlerı yoluyla sesın şıddetını arttırırlar Turce çok zengın olan ağustosböceklerinın her turunun ayrı bır muzıkalıtesı vardır Böcek uzmanları, ötuşlerıne göre farklı turlerı saptayabılırler Ancak kımı turlerın sesı ınsan kulağının duyabıleceğı sınırların dışındadır Srı Lanka'da yaşayan bırtur, sesınden öturu "bıçak bıleyıcısı" dıye anılır Amazon ormanlarındakı bır başka tur ıse "lokomotıf duduğü" adıyla bılınır Yunanıstan'da yaşayan turlerın sesı arp çalgısını, Mısırdakılerın ıse mınık çanların sesını anımsatır Erkeğın nagmelerının bır "aşk çağrısı" olduğu sanılmaktadır En lyı ötuculer Cıcada turunden çıkar Ağustosböceklerinın memleketımızde ve Akdenlz ulkelerınde en sık rastlanan türu Clcadia plebeja'dır Genellıkle yaz mevsımının sonlarında, Buyükköpek Takımyıldızı'nın en parlak yıldızı olan Sırıus'un görunme dönemınde ortaya çıktıklarından Sırıus böceğı olarak da bılınırler Sı rıusların uzunluğu 5 cm kadar olabılır Böcek genellıkle yeşıl lekelerle bezelıdır Zeytın ve çam ağaçlarının kabuğunu ter da yumurta koyma borusu bulunur Başın alt tarafında bıtkı özünü emmeye yarayan delıcı bır gaga vardır Böceğın rengı çoğunlukla canlıdır Ağustosböcekleri yumurtalarını ağaç kabuklarının altına ya da ınce dalların ıçıne bırakırlar Magıcıcada, cıcadrata ve cıcada başlıca turlerıdır Ağustosböceği larvası yaşamının dört yı Yukarıda ağustosböceğının dönuşum evmlerı görulüyor Ağustosböceğı yumurtalannı ağaç dallarmın ıçıne yorleştınr