Catalog

4 K O N U K 13 ŞUBAT 2009 CUMA Şehir Kovboyları Zorda Prof. Dr. MUSTAFA KAYMAKÇI Gazeteci Ali Ekber Yıldırım’ın yazdığına göre 15 Aralık 2008 günü, İzmir’de yapılan bir toplantıda, dev süt sığırcılığı yapan işadamları bir araya gelmişler. Toplantıda işadamları “Kaliteli süt açığını görerek ve verilen desteklere güvenerek yatırım yaptıklarını, ancak süt fiyatlarında düşüşler nedeniyle, küçük çiftçilerden daha kötü durumda kaldıklarını, sütün fiyatının belirlenmesinde rolleri olmadığını, batışlarından herkesin zarar göreceğini, bu nedenle öncelikle çiğ süt fiyatının keyfi olarak düşürülmesine karşı eylem yapmaları” gerektiğini belirtmişler. Özetle Ali Ekber Yıldırım, hayvancılık sektöründe yatırım yapan “şehir kovboyları”nın zor durumda olduğunu söylüyor. Bu terim, iş dünyasının bir dergisi olan “Fortune” ye ait. Daha önce hiç hayvancılık yapmamış, ancak devletin verdiği olağanüstü desteklerle süt sığırcılığına yönelen girişimcilere bu ad verilmiş. Yıldırım’in yazdığına göre, 2000 yılında 12 milyon lira olan bu destek, her yıl arttırılmış ve 2007 yılında 1 milyar 200 milyona ulaşmış. Genellikle 300500 baş hayvanla başlayan şehir kovboyları kısa zamanda 10001500 başlık işletmeler kurmuşlar. Kimileri de 23 binlik işletmelere sahip olmuşlar. Dev sığırcılık işletmelerinin oluşturulmasının nedeni, öncelikle ideolojik bir yaklaşımın sonucu. Bu yaklaşıma göre; endüstriyel tarım için küçük ve orta ölçekli işletmelerle yapılan köylü tarımcılığı terk edilmeli, büyük ölçekli şirket tarımcılığı egemen olmalı, çünkü köylü tarımcılığı yeterince endüstriyel girdi kullanamıyor ve üretim yapamıyor. Batı ülkeleri tarafından öne sürülen bu ideolojik yaklaşım, özellikle 1980’li yılların başından itibaren Türkiye’de ki iktidarlar tarafından da kabul edildi. Bunun sonucu olarak, tarımsal desteklemeler azaltıldı, var olan kaynaklarda büyük işletmelerin oluşturulması için kullanılmaya başlandı. Tarımsal KİT’ler özelleştirildi, kamuya ait çiftlikler de özel sektöre kiralandı. Bu bağlamda endüstriyel girdiye en açık olan dev sığırcılık işletmelerinin kurulması için gerekli düzenlemeler sağlandı. Bilindiği üzere dev sığırcılık işletmeleri damızlık hayvanlardan sağım makinelerine, ilaçlardan yeme kadar ağırlıklı olarak endüstriyel girdi kullanılıyor. Bu girdiler de Batı’dan ithal edilerek Türkiye’ ye giriyor. Başlangıçta Batı’nın dayattığı bu yaklaşım daha sonraları Türkiye’deki liberallerden de büyük destek gördü ve siyasi iktidarlar da bu yaklaşım doğrultusunda hareket ettiler. Şirket tarımcılığının öne çıkarılması, Avrupa Birliği müzakere sürecinde sanayiye dökülen süt temel alınarak, süt kotasının artırılması konusuyla gündeme getirildi. Bu amaçla dev sığırcılık işletmelerinin kurulması gerekliliği dayatıldı. Büyük işletmelere olağanüstü destekler sağlandı. Bununla birlikte dev işletmeler için damızlık düve gereksinmesinin Türkiye iç pazarından karşılanamayacağı gerekçe gösterilerek, ithalatın başlatılması için bir baskı grubu ortaya çıkartıldı. Sonuçta deli inek hastalığı yüzünden AB ve ABD’den geçici olarak kesintiye uğratılan ithalat yoğun olarak başlatıldı. Bu şekilde Batı’nın elinde sorun olan damızlık sığır stokları yeniden eritilme sürecine sokuldu. Özetle, dev sığırcılık işletmelerin oluşturulması olayına AB/ABD kaynaklı dış dinamikler açısından bakmakta yarar var. Şehir kovboyları öncelikle aşağıdaki soruların cevaplarını aramalılar; Çiğ süt fiyatlarının düşmesi ile ithal edilen (bir kısmı da kaçak olarak girdiği söyleniyor) süt tozu ve buzağı maması arasında bir ilişki var mı? Neden ithal edilen süt tozu fiyatları ile Türkiye’ de üretilen süt tozu fiyatları arasında fark yaratıldı? Batı’nın elindeki aşırı süt tozu stoklarının bunda rolü oldu mu? Çiğ süt fiyatlarının düşürülmesinde çok uluslu şirketlerinin ve sütü işleyen sanayilerin payları nedir? Kazanamadıkları için sektörden çekilecek olan işletmeleri kimler alabilir? Acaba bunları yabancı firmaların alma olasılığı nedir? Şehir kovboylarının kullandıkları kaynakları ucuza elden çıkarmaları, sonuçta Türkiye’nin malını heba etmek değil mi? Bu soruların cevaplarını şehir kovboyları aramak zorundadır. Ancak biz bir başka soru daha soralım, ancak cevabını da verelim; Türkiye’de kimilerinin tutkuyla girmeyi amaçladığı AB’de 100 baş ve üzeri büyük sığırcılık işletmelerinin payı nedir, AB’ de sığırcılık dev işletmelerde mi yapılıyor? AB’de 100 baş ve üzeri işletmelerin payı 1.7 dolayındadır. İdeal model 4050 başlık işletmelerdir. Nedeni şudur; süt sığırcılığı yirmi dört saat yaşanılan bir üretim etkinliğidir. Aile işgücüne yoğun bir gereksinme duyulur, işgücü satın alınarak bu iş yürümez. Şehir kovboylarına işin buraya varacağı daha önce söylenmişti, yazılmıştı. Dövünmeleri çare değildir. Sektörler çekilmeleri durumunda ya hayvanlarını kasaba göndereceklerdir ya da işletmelerini yabancılara ucuza kapatacaklardır. Uluslararası sömürü, ulusal sermayenin de göz yaşına bakmaz. Yeri gelmişken bu anımı anlatayım, bir panelde Egeli bir büyük pamuk üreticisi, Polonyalı bir çiftçinin yakınmasını şöyle dile getirmişti; Polonyalı çiftçi, İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara karşı topraklarını korumak için savaştıklarını ve Varşova’nın yerle bir edildiğini, ancak kan dökerek vermedikleri çiftliklerini AB’ye girdikten sonra Almanlar’a satmak zorunda kaldıklarını anlatmış. Daha sonra da eklemiş “Acaba biz İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlara karşı neden savaştık, cevabını bulamıyorum” demiş. Buradan biz Türkler de ders çıkaralım mı? Evden üretime geçiş... İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Meslek Edindirme ve Beceri Kursları’nda bu dönem 3 bin 669 kişinin eğitim gördüğü bildirildi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin, halen 8 noktada devam eden Meslek Edindirme ve Beceri Kursları’na yenileri ekleniyor. Kültürpark ve yeni ilçe Karabağlar'da da birer kursun açılacağı bildirildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi Basın Danışmanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Karabağlar’da yaşayan yurttaşlardan gelen talep üzerine bina inşaat çalışmaları tamamlanan yeni kurs merkezinin iç mekan düzenlemeleri de önümüzdeki hafta bitirilecek. Özellikle ev kadınlarına hitap etmesi beklenen yeni kurs merkezinin, mart ayında hizmete alınması planlanıyor. Yeni binada çeşitli dallarda Ev kadınlarına yönelik meslek edindirme ve beceri kursları yaygınlaşıyor Beceri kurslarına katılan ev kadınları “evlerinden çıkarak” üretime katılıyor. oluşturulacak meslek edindirme kurslarının yanı sıra, çok amaçlı salonda düzenlenecek geliştirici seminer ve çeşitli etkinliklerde de yer alacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve halk eğitim müdürlükleri ile işbirliğinde gerçekleştirilen ücretsiz Meslek Edindirme ve Beceri Kursları’na halen Çamdibi, Çamdibi Belgem, Evka 1, GültepeToros, Çiğli, Egekent, Gaziemir, Evka 4’teki 8 kurs merkezinde faaliyet gösteriyor. Önümüzdeki günlerde hizmete alınacak Kültürpark kurs merkezinin ardından, Mart ayında 10. kurs merkezi olan Karabağlar binası da hizmet vermeye başlayacak. İZMİR TİCARET ODASI Tüccarlar sandık başında İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)İzmir Ticaret Odası'nın (İZTO) yeni meclis üyeleri, yönetim kurulu başkanlığına adaylıklarını açıklayan Alaattin Yüksel ile Ekrem Demirtaş arasında yarın seçim yapacak. Necip Kalkan ve Necip Nasır da meclis başkanlığı için yarışacak. İZTO'nun 6 Şubat'ta yapılan meslek komiteleri ve meclis üyeliği seçimlerinde, 189 meclis üyesi belirlenmişti. Şimdi bu üyeler yarın yapılacak seçimde odanın yeni başkanlarını belirleyecek. İzmir Ticaret Odası ana hizmet binasında 09.0014.00 saatleri arasında gerçekleştirilecek seçimlerin ilk turunda eşit oy çıkması durumunda, 15.00 – 18.00 saatleri arasında seçimin ikinci turu yapılacak. Seçimde, yönetim kurulu başkanı ve üyeleriyle disiplin kurulu, TOBB genel kurul delegeleri de belirlenecek.Bu arada adaylar seçimlere yönelik iddialı söylemlerini sürdürüyor. Dün akşam meclis üyelerine yemek veren Yüksel, İZTO'yu barış odasına dönüştüreceklerini belirterek, üye tabanının değişim istemini yerine getirmek istediklerini söyledi. Meclis üyeleriyle bu akşam yemekli toplantıda buluşacak olan Demirtaş da, seçimi önde tamamlayacağını savundu. C M Y B C MY B