Catalog

1 2 A R A L I K 2 0 0 8 C U M A / Y I L : 5 / S A Y I : 2 1 9 Bayram ‘teğet’ geçti Denizli'de tekstil ve mermer sektörleri, Manisa'da beyaz eşya sektörleri derin yara aldı. İzmir'de de ihracat ağırlıklı çalışan şirketler stoklarını eritmeye çalışıyor. İ Z M İ R ( C u m h ur i y e t E g e B ür o s u) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, “teğet” geçtiği için Türkiye'nin en az zararla atlatacağını savunduğu kriz, Ege Bölgesi'nde “can yakıyor”. Bir zamanlar “tekstilin başkenti” durumuna gelen Denizli'de fabrikalar ardına ardına kapanırken, binlerce kişi işten çıkarılıyor. Manisa'da otomotiv yan sanayi ve beyaz eşya zor günler yaşıyor. İzmir'de ise onlarca fabrika kapısına kilit vurdu. ABD'de başlayan ve hızla tüm dünyayı etkisine alan küresel ekonomik kriz, Ege Bölgesi'ni de gölgelemiş durumda. Başta Başbakan Erdoğan olmak üzere AKP hükümeti yetkilileri, yaptıkları açıklamalarla krizin boyutunu küçümserken, Ege'nin farklı noktalarından gelen haberler hiç de iç açıcı değil. İzmir Atatürk Sanayi Bölgesi'nde (İASOB) son iki ayda 17 firmanın kapandığı, Bölge Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi Uğurtaş tarafından açıklandı. Uğurtaş, son krizin önlem alınmaması durumunda 2001'dekinden daha etkili olacağını vurgulayarak, “Son bir buçuk ayda sadece İAOSB’de 17 firma kapandı. Kriz öncesi 28 bin çalışanın buolduğu biliniyor. Kentin yurt dışındaki en büyük alıcıları ABD ve AB ülkeleri küresel kriz nedeniyle sipariş daraltırken, bu kez bankalar kapıya dayandı. Denizli Sanayi Odası (DSO) kayıtlarına göre 2004 Aralık’ında kentte yüzde 45 paya sahip tekstil istihdamı, 2005’te yüzde 40’a, bir sonraki yıl yüzde 35’e, geçen yıl ise yüzde 33’e geriledi. Yılın ilk 7 ayında da bu gerileme sürdü. Tekstilin kent istihdamındaki oranı bugün yüzde 32. Aralık 2004'te 55 bin 492 olan tekstil çalışanı sayısı, geçen 3.5 yıl içinde 47 bin 276’ya düştü. Denizli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci, krizden önce yaklaşık 15 firmanın kapandığını, şu anda da 78 şirketin ciddi sıkıntıda olduğunu belirlediklerini söylüyor. Kentin sıkıntı yaşadığı bir başka alan ise mermer üretimi. Mermer ihracatının yüzde 80'ini Amerika'ya yapan ilde, son 6 ayda yaklaşık bin kişi işten çıkarıldı. Talep daralması yaşayan tesisler kapasitelerini yüzde 35 oranında düşürdü. Denizli Madenciler ve Mermerciler Derneği Başkanı Samet Gündüz, ABD'de yaşanan mortgage krizinin sektörü derinden yaraladığını söylüyor. Manisa'yı ise daha çok Avrupa pazarındaki daralma vurdu. Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde fabrikaları olan ve özellikle Avrupa Birliği'ne ihracat yapan tamamı yabancı sermayeli Indesit, Bosch, Faber, Rexam, Componenta Döktaş gibi firmalar üretimlerini azalttı. 26 bin çalışanın olduğu Manisa OSB'de binin üzerinde çalışanın işsiz kaldığı belirtiliyor. Çanakkale'de de bayram öncesi 2 bin kişi işten çıkarıldı. Ardı ardına kapanan fabrikalardan çıkarılınca işsiz kalan binlerce çalışanın bayram sevinci kursağında kaldı Datça ‘başkent’ adayı Antik çağda 3 bin yıl önce Knidos'ta gerçekleştirilen kültürel ve sanatsal etkinlikler bugün Datça'da farklı biçimlerde sürdürülüyor. Güney Ege'nin 'bakir' beldesi, Akdeniz'in kültür sanat başkenti olmak için uğraş veriyor. ¦ 7 Tekstilin lokomotif ili Denizli’de, çalışanlar ‘işini kaybetme kaygısı’ taşıyor. lunduğu bölgede 3 bin 500 kişi işten ayrıldı. Siparişler durdu. Kriz fırsatçıları kapıda bekliyor” dedi. İzmir Atatürk Organize Sanayi İşadamları Derneği (ASAD) Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Talay da, “Yarını göremiyoruz. Pek çok firma 2009 bütçe planlamalarını ocakşubat ayına bıraktı” yorumunu yaptı. Kriz, Türkiye’nin en büyük “açıkhava alışveriş merkezi” Kemeraltı’nı da vurdu. Geçen yıl 12 binden 8 bine düşen esnaf sayısının, son aylarda 7 bine yaklaştığı belirtildi. Esnafı, son bayram alışverişleri de kurtarmaya yetmedi. HAVLU ATTILAR! Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim ihracatının yüzde 25’ini gerçekleştiren, nevresim ve bornozda ihracat lideri olan Denizli’de AKP politikaları tekstil sektörünü darboğaza sürükledi. Fabrikalar bir bir küçülüyor, birkaç yıldır reel sektörü ciddi oranda etkileyen ulusal krize dayanamayan firmalardan 27’isi resmen iflas etti. Firmalar konkordato ilan ederken, iflasın eşiğinde çok sayıda kuruluş MTK’de kriz çığlığı... Tekstilciler çarşısında son bir ayda yaklaşık 3 bin kişinin işten çıkarıldığı, çalışan sayısının 20 binden 17 bine indiği belirtiliyor. MTK Yönetim Kurulu Başkanı İrfan Pamuk, 'Artık tüm dünya kapitalizmin bittiğini gördü. Tek çıkar yol, Atatürk'ün uygulamaya çalıştığı sistem' diyor. ¦ 3 Krizden çıkan birliktelik Küreselleşmenin ön dalgalarına karşı oluşturulan EDAK Ecza Kooperatifi, son krizde de eczacıların yanında. EDAK Yönetim Kurulu Başkanı Vecihi Özerdemli, finans kriziyle beraber 'birlikteliğin' öneminin daha da öne çıktığını söyledi. ¦ 6 EGE’DEN ONLARIN YÜKÜ AĞIR... OZAN YAYMAN “Uçurumları sevenin kanatları olmalı” diyor bilge kişi... Şair, az önceki noktalardan yola çıkarak dile geliyor: “İki tür nokta var / Biri önüne ve ardına bakar / Biri ardına bakmaz / Ardını noktalar.” Sizce kanat çırparlarken nasıl bir nokta koydular? Göç yollarına düştüklerinde baktılar mı arkalarına? Ya da biriktirdikleriyle yola koyuldular da, yükleri ağır. Göç yolunda, bertaraf edecekler yükleri. Her kanat çırpışta biraz daha hafifleyecekler. Onun içindir belki de, soluksuz uçuşları. Hal böyle ise hangi birisi korkar ki, uçurumun kenarında durmaktan. Bir başına olsalar da yalnız değiller. Kolektif bir eylem hali onlarınki. Tam da sırası şimdi, bir göç yolu bulup gökyüzüne bakın. Birini bin, binini bir algılayabileceğiniz kanatlılar geçiyor başınızın üzerinden. Göğün mavisinde siyah lekeler hareket halinde. Tek başına pek de dikkat çekmeyen, binlerle birlikte hareket ettiklerinde ve çıkardıkları seslerle hayret uyandıran sığırcık sürüsü süzülüyor yine. Kimisi Hickok'un, “Kuşlar” filmine gönderme yaparak ürkütücü buluyor sığırcık sürüsünün oradan oraya süzülüşünü, kimisi de özgürlüğe merdiven çıkanlara öykünüyor izledikçe. Ama herkes öyküsünü “gökyüzüne” yazamıyor!.. (Fotoğraf: SERDAR AĞIR) Demokrasi Tarzı SERDAR KIZIK Bayramda kan gölüne dönüşen sokaklar, arsalar, dereler ve denizlerin halini gördünüz... Sulara kan karışmıştı. Ne demeli böylesi bayrama? Kaldırımlarda, sokaklarda yine aynı manzara. ¦ Devamı SAYFA 3’te C M Y B C MY B