Catalog

Sözcüklerle şiir rüzgârı Ay Bazen Mavidir / Osman Şahin Cem Yayınevi / 112 s. /4.000 TL Kod No: 022.388 NECATİ BONOÖR Adını ilk kez "Kırmızı Yel" hikâyesıyle duyuran Osman Şahin, bu türü ciddiye alan, bu türle bağını hiç koparmayan yazarlardan biri. Yeni hikâyelerini bir araya getirdiği "Ay Bazen Mavidir" kitabı da Şahin'in, hikâye türüne olan sevgisinin ve bağlılığının bir kanıtı. Şunun için altını çizıyorum bu "bağlılığın"; Osman Şahin başka alanlara sıçramak için hikâyeyi bir araç olarak görmedi. Hikâye yazmayı ciddiye aldı ve bu alanda direndi! Osman Şahin, yazar olarak bir şeye daha hep bağlı kaldı: Anadolu insanının anlatıcısı oİmaya. Hangi Anadolu insanı? Kaynağını Sümerlerde, Etilerde, Frigyalılarda bulan; Bizans uygarlığında soluk alan, Selçulduyla Müslüman duyarlığına varan, Osmanlıya hayat veren ve çağlar ötesindpn taşıyıp getirdiği birikımleriyle sessizce yaşayıp tevekkülle ölcn Anadolu insanı... Denilebilir ki Osman Şahin, o sessizce yaşayıp sessizce ölen, "topraktan öğrenip kitapsız bilen" Lnsana karşı beslediği inancı hiç yitırmedi, hiç eksiltmedi. Öz olarak söylersek, "Ay Bazen Mavidir"deki hikâyeler, Anadolu insanına, onun birikimlerine, onun dil ve kültür derinliğine, yaşam felsefesine duyulan inancın hikâyeleridir. Şöyle de söylenebilir: Osman Şahin, Anadolu insanını kutsamış bir yazar. İnsanımızın yaratıcılığını ve yok ediciliğini, erdemlerini ve alçaklıklarını, ölümcül tutkularını, var olma savaşlarını, kendi kendisiyle ve kendisini kuşatan acımasız doğayla olan didişmelerini anlatırken hep o kutsamışlığın ardında görünür. Kitapta dokuz hikâye yer alıyor. Yukandaki yargılar, bu hikâyelerin tümü için geçerli olduğu kadar, Şahin'in, daha önceki yapıtları için de geçerlidır. "Bozkırda Vivaldi" adlı hikâyede, Zrgani İstasyonu'nda kaval çalarak yolculardan beş on kuruş toplayan âmâ bir dilenciyle evrensel müzik değerlerine bağlı bir müzik öğretmenini buluşturur yazar. Klasik müzik eğitimi görmüş, çoksesli mUziğin gizlerine ulaşmış olan öğretmen; bozkırın ortasında kendi duyarlığının yanık ezgilerini satan, kavalıyla hayatını kazanan halk kaynağından ayrt düşünemez kendisini. Müziğin evrensel değerlerını, Ergani İstasyonu'nda kaval çalan Zülküf Baba'dan sovutlamak istemez. Buradaki müzik öğretmeninin kimliğınde, yazarın dünyaya, kültüre ve insana bakışını yakalarız gerçekte. Bir başka ilginç hikâye de "Çan"dır bu kitapta. Bu, vahsi bir kurtla fcn sahibi insanın hikâyesidir. Obanm koyunlarına musallat olan kurdun bovnuna, ceza olarak bir çan takar hikâyenin kahramanı. Jack London çağnşımlı bir hiKâye, evet. l.ondon'ın hikâyelerindeki gibi vahşi doğa betimlemeleri yok ama, o doğanın esintiıeri var. Boynuna çan takılan kurdun sürüklenuiği ırajedi var. Gittiği her yere boynundakı çanın sesini de taşıyan kurt, sonunda açlığa mahkuın olacak, ruhayet kendi soyunun hayvanlarınca parçalanacaktır. Kurt ölüp de hikâye bittiğinde, neredeyse ona acıyasınız gelir. Öylesine etkileyici ve inandırıcı. Kitaba adını veren "Ay Bazen Mavidir", klasik hikâye kalıplarımn dışında bir anlatı. Belki biraz deneme, biraz izlenim yazısı, biraz anılar çağrışımının peşine düşüş... Yıllar sonra, doğup büyüdüğü topraklara dönen bir insanın (yazarın kendısi mi? Belki de) anılarla savrulan duygulan, düşünceleri, değerlendirmeleri. Geçmişle ve gelecekle heS A Y F A 8 Gücünü yaşamdan ve insandan alan hikâyeler ' Hümanist bir yazarın sohbetleri Uzun yıllar önce, radyoda "Sayın dinleyiciler" diyc başlıyordu söze. 6O'lı yılların başında radyo dinleyicileriyle kurcluğu sohbet köprüsünü uzunca bir aradan sonra ekran aracılıeıyla televizyon izleyicilerine de uzattı Feyyaz Tokar. Aralıklarla yaklaşık 3 yıl süren ve kısa bir süre önce noktalanan bu sohbetlerde "daldan dala" konan Feyyaz Tokar bu kez tüm bu konuşmalarını bir kitapta bir araya getirdi. Feyyaz Tokar'ın "Sayın İzleyiciler" adlı kitabında, 15 günde bir TV2'den yayımlanan sohbet programlarında yer yerdiği pekçok konu, bir dönemin İstanbulu'ndan evlilikte kadınerkek ilişkilerine, mitolojik öykülerden çağımızın sorunu strese, oldukça geniş bir yelpazeden çeşitli görüşler bir düzen içinde sıralanıyor. "Sayın Izleyiciler"de "Çağın İnsanı ve öyküleri" başlıklı bölümde kuruluş öyküsüyle İstanbul, teknolojik gelişmeleriyle "hayallerimizi aşan çağımız", cömertçe harcanan, ama bir yandan da hızla akan "zaman" var. "Bizi Biz Yapan Duygular"da Mevlana'dan Madam Simpson'a "ask" konusu ele alınmış. Feyyaz Tokar bu bölümü oluşturan sohbetlerinde aşkın felsefesini, güzelliğin tanımım, "uzun bir zincirin birbirine geçmiş halkaları" olarak tanımladığı kadını ve erkeği, mitolojideki ilginç aşk öykülerini, Anadolu'daki Kurtuluş Savaşı'nın kadınlarını dile getiriyor. "tnsanlar ve Kusurlar" başlığını taşıyan bölümde ise yine duygu ve düşünceleriyle, tüm kusurlarıyla insanı ve insanları aktarıyor Feyyaz Tokar. İnsana insanı anlatırken kimi zaman Sisyphos efsanesinden, kimi zaman Cevat Fehmi'nin bir piyesinden Bağdat Hatun'un öyküsünden ya da Freud'un bir tanımından yola çıkabiliyor. "KüçükBüyük Şeyler" üstbaşlığı altında toplanan sohbetlerde de modadan fıkralara, AIDS'ten kıskançlık duygusuna yine insana özgü sorunlar, ilgi çekici konular yer alıyor. Osman Şahin'in hikâyeleri, Anadolu insanına, onun birikimlerine ve yaşam felsefesine duyulan inancın hikâyeleri. saplaşması. Belü bir olay yok, anlatılan. Alısılmış bir olay hıkâyesi değil. Bu hikâye için yalın bir şiir de diyebilirsiniz. Sözcükleri harmanlayıp rüzgâra veriyor sanki. Savrulan sözcüklerle bir şiir rüzgârı yaratıyor. Sözcüklerin rüzgârıyla şiir havası yaratmanın keyfini çıkarıyor. Okurunu da bu keyfe ortak ediyor. "Kötüş" hikâyesinde, kötü ruhlu bir cşkiyanın zaman zaman derinleşen dünyasınagiriyorsunuz. Uzunca bir hikâye bu. Kimi olaylarda yazar ayrıntıya iniyor. Kötüyu ve kötülüğü lanetleyen bir hikâye. Ancak kuru ve şematik değil. Etiyle kânıyla bir insan, Kötüş Hxsan. "Demirdeki Damar"da, ateşi ve demiri hayatın kayn.ı ğı diye bellemiş bir nalbantın aşkı anlatılır. "Adı Bcrdan", bir başka jiir rüzgârıdır Çukurova'nın bereketli topraklarından doğru esen... "Otopsi"de, bir jandarma zulmü işlenir incelıkle ve ustalıkla. "Arkadaş" hikâyesi, Osman Şahin çizgisinin en güzel örııeklerinden biri. Anadolu insanının, ölüm pahasına da olsa, elden düşürmediği bir clcğer, arkadaslık olgusu anlatılıyor burada. Arkadaşır.m yardımına giderken, yanlışlıkla onun kurşunlarına hedef olan; yine de bütün bu olanlan arkadaşının yüzüne söyleyemeyen bir insan anlatılıyor. Arkadaşhğın övgüsü, yüceltilmesi, kutsanması... Yaşlı bir adamın yalnızlığını ve bu yalnızlık içinde Güneş'le dostluk kurmasını anlatan "Güneşle Konuşan Adam" ise kitabın son hikâyesi. Şöyle özetlemek mümkün Osman Şahin'in bu kitabını: Gücünü, yaşamdan ve insani değerlerden alan hikâyeler. Sayın tzleyiciler / Feyyar Tokar / Milliyet Yayınları / 196 s. K İ T A P T A BİR B 0 L 0 M ••.Bir şahin kuşu durmadan dönüyor, durmadan ötüyordu Küppeş'in üstündc. Öten ince tiz sesi, gökyüzü yüksekliğine söylenmiş yapayalnız bir çığlıktı sanki. Küppeş'in gerisindeki dağların görünümü yine ürkünçtü, pusluydu. O dağların hepsinin de birer ayrı sabahı, öğleni, akşamı olurdu; her zaman o puslu, gizemli göriinümleriyle insanın bakışlarını alır, sarhoş ederlerdi. Fırtına ve yağmur mevsimlerinde çakan uğursuz şimşeklerin en büyüğü yine o dağların üstündekı müthiş gökyüzü boşluklarında çakar, patlarlardı da, gökyüzü bulutlarını yine en çok oralarda yakar kavururlardı. Ve Anacığım, o şimşeklerin, yeryüzünde yatan yörük ulularının gökyüzüne yükselen ruhları olduğunu söylcrdi. O yüzden, ilk çocukluk korkularımı da üreten, besleyen yerlerdi oralar. Kararmış mağara ağızları, dağ içlerine giden yolların bilinmez birer gizi gibiydi. Fırtınalı, boranlı havalarda söz birliği etmişler' eıbi hepsi de inim inim inler öterler, apayrı birer ağzı, dili konuşurlardı. Yalnızca biz eski dağ yörüklerinin bildiği ıssız yollar vardı orada. Eskisi yenisine karışan bu/.lu karlarla aşılması güç kayalar, ormanlar, ışıklar iç içeydi ve her şey birbirini yutar.biri öbürünün gıdası, yemi olurdu orada... C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 9