Katalog

4 Basketbol ve ovollmeybaolsdaa l 2014, sporda Türkiye için hoş bir yıl değildi. En önemlisi, Almanya’nın Arjantin’i devirerek kazandığı Dünya Kupası (Brezilya 2014) organizasyonunu TV’den izledik ülkece. Tek gururumuz finallere kadar boy gösteren hakemimiz Cüneyt Çakır’dı. Fenerbahçe’nin lig ve Süper Kupa, Galatasaray’ın Türkiye Kupası sahibi olduğu 2014’te basketbolda da şampiyonluklar bu iki ekip arasında paylaşıldı. Erkeklerde Fenerbahçe Ülker, kadınlarda Galatasaray Odeabank çıktı şeref kürsüsüne. Elbette SarıKırmızılı ekibin kadın basketbol takımının Avrupa Şampiyonluğu da sanıyorum, basketbolda bugüne kadar elde edilen en büyük başarı. Keza Galatasaray Tekerlekli Basketbol Takımı’nın artık gelenekselleşen Avrupa Şampiyonluğu da bir kenara yazılmalı. THY Avrupa Ligi’nde Real Madrid’i yenen İsrail’in Maccabi takımı düşük bütçeli kadrolarla Avrupa Şampiyonu olunabileceğini gösterdi. Çünkü Tel Aviv ekibi, Fenerbahçe Ülker’den de G.Saray Liv Hospital’dan da az para harcamıştı. Avrupa ikinciliği ve lig şampiyonluğunu kazanan Vakıfbank’ın forse ettiği voleybolda, Fenerbahçe erkek ve kadın takımlarının 2 numaralı organizasyonda Avrupa kupasını Türkiye’ye getirmesi tarihe düşülecek önemli bir not. Arda’lı Atletico Madrid’in İspanya Şampiyorluğu ve Şampiyonlar Ligi finalinde Real Madrid’e kaptırdığı kupa her ne kadar İspanyolları ilgilendiren bir gelişme gibi dursa da bir Türk Milli Takımı kaptanının devler sahnesinde boy göstermesi 2014’ün unutulmaz enstantanelerindendi. Güreşçi Taha Akgül ile tekvandocu Servet Tazegül bireysel sporlarda ön plana çıktılar. Akgül, yılın güreşçisi seçildi. Keza kros milli takımı, 2 yıldır dopingle boğuşan atletizmin umudu oldu. Demeç savaşları Sporun saha tarafında idare eder bir görüntü çizilse de, yönetim ve idare tarafı kara bir yılı geride bıraktı. TFF’nin hemen hemen tüm paydaşları tarafından eleştirilmesi, yönetici, başkan, futbolcu, hatta teknik adamların sportif çizginin dışına çıkarak başlattıkları demeç savaşları, spor dilinin nefret söylemi ile aynı paralelde gitmesi, her GalatasarayFenerbahçe randevusunda kavgadövüşün sporu ikinci planda bırakması, gazetecilerin tehdit edilip dövülmesi 2014’ün anımsanmak istenmeyen gelişmeleriydi. Elbette efsane başkan Süleyman Seba yıl içinde kaybettiğimiz en büyük değerlerden biri olarak unutulmazlar listesinde yerini aldı. 3 Temmuz süreci için verilen yeniden yargılanma süreci de geride kalan 365 günün tarihe geçen kayıtlarındandı. Sporda iz bırakanlar 7 Şubat: Soçi’deki Kış Olimpiyat Oyunları’nda Türkiye, 6 sporcu ile mücadele etti, derece elde edemedi. 16 Mart: Voleybol Şampiyonlar Ligi’nde VakıfBank ikinci, Eczacıbaşı Vitra dördüncü oldu. 23 Mart: Voleybolda CEV Şampiyonlar Ligi’nde Halkbank ikincisi oldu. 29 Mart: Voleybolda CEV Challenge Kupası’nda Fenerbahçe erkek ve kadın takımları Avrupa Şampiyonu oldu. 1 Nisan: Finlandiya’daki Avrupa Güreş Şampiyonası’nda Taha Akgül ve Rıza Kayaalp altın aldı. 13 Nisan: Basketbol FIBA Kadınlar Avrupa Ligi Şampiyonluğu’nu, finalde Fenerbahçe’yi 6958 yenen Galatasaray Odeabank kazandı. 27 Nisan: Rizespor’u 21 yenen Fenerbahçe, 20132014 sezonu şampiyonluğunu ilan etti. 1 Mayıs: Karatede Servet Tazegül altın madalya kazandı. 3 Mayıs: Acıbadem Bayanlar Voleybol Ligi’nde Fenerbahçe’yi 31 yenen VakıfBank, 20132014 sezonu şampiyonu oldu. 4 Mayıs: Galatasaray Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nı kazandı. 7 Mayıs: Galatasaray, Ziraat Türkiye Kupası’nı kazandı. 14 Mayıs: UEFA Avrupa Ligi’nde İspanyol Sevilla şampiyon oldu. 17 Mayıs: TBF Başkanı Turgay Demirel, FIBA Avrupa’nın yeni başkanı seçildi. 18 Mayıs: Basketbol THY Avrupa Ligi’nde İsrail’in Maccabi Electra ekibi şampiyonu oldu. 24 Mayıs: Şampiyonlar Ligi’nde Real Madrid şampiyon oldu. 12 Haziran: Brezilya’nın ev sahipliğini yaptığı FIFA Dünya Kupası’nda finalde Arjantin’i uzatmada 10 yenen Almanya şampiyon oldu. Kupayı 6 golle tamamlayan James Rodriguez, Altın Ayakkabı ödülünün sahibi oldu. Cüneyt Çakır, 40 yıl aradan sonra Dünya Kupası’nda düdük çalan ilk Türk hakem unvanını aldı. 20 Haziran: Galatasaray Liv Hospital’ın çıkmadığı playoff final serisinin 7. maçını 200 hükmen kazanan Fenerbahçe Ülker şampiyon oldu. 29 Haziran: At yarışlarında 88. Gazi Koşusu’nu, Levent Gelgin’in sahibi olduğu, Halis Karataş’ın jokeyliğini yaptığı Blaze To Win adlı safkan kazandı. 13 Ağustos: Beşiktaş’ın efsane Başkanı Süleyman Seba hayata veda etti. 30 Ağustos: Basketbolda 2014 FIBA Dünya Kupası’nı ABD kazandı. 14 Ekim: Eski milli futbolcu ve İstanbul bağımsız milletvekili Hakan Şükür, her yıl Monaco Prensliği’nce verilen prestijli spor ödüllerinden Altın Ayak ödülünü aldı. 23 Kasım: Formula 1 Dünya Şampiyonası’nda Mercedes takımının Büyük Britanyalı sürücüsü Lewis Hamilton, kariyerinin ikinci şampiyonluğunu elde etti. C 2014’TEN KALANLAR 31 ARALIK 2014 ÇARŞAMBA Sansürlü sanat 2014 yılında iktidar, sahip olduğu tüm olanaklarla Márquez için Meksika’nın başkentinde yapılan kültür alanına saldırdı. Bu saldırının en somut adımı, cenaze törenine binlerce kişiyle birlikte Meksika ve Türkiye Sanat Kurumu (TÜSAK) yasa tasarısının fiilen Kolombiya devlet başkanları da katıldı. uygulanmaya başlanmasıyla atıldı. TÜSAK’a karşı Sinema dünyasının büyük kaybı ise 11 Ağustos’ta çıkan yetkililer Devlet Tiyatroları ile Devlet Opera ve yaşama veda eden Robin Williams’tı. Evinde ölü Balesi’ndeki görevlerinden alındı. Yerine, iktidara bo bulunan Oscarlı yıldızın ölüm nedeni çok tartışıldı. yun eğen, TÜSAK savunucuları atandı. Böylece san Joe Cocker’ın 23 Aralık’ta yaşamını yitirmesi ise sür ve baskı, sanat alanında hâkim kılınmaya çalışıldı. müzik dünyasını yasa boğdu. “You Are So Antalya Altın Portakal Film Festivali yönetiminin Beautiful” (1975) ve “Unchain My Heart” kendi kendine sansür uygulaması ise baskının boyut (1987) adlı şarkısıyla tüm dünyada şöhreti larını gözler önüne serdi. Reyhan Tuvi’nin yönettiği, Çolpan İlhan yakalayan Cocker 70 yaşındaydı. Gezi Direnişini anlatan “Yeryüzü Aşkın Yüzü Olun Türkiye sineması, 78 yaşındaki ünlü caya Dek” adlı belgeselden, Cumhurbaşkanı Tayyip oyuncu Çolpan İlhan’ın 25 Tem Erdoğan’a “hakaret” içerdiği gerekçesiyle bir bölüm muz’daki kaybıyla sarsıldı. çıkarıldı. Uygulamaya karşı çıkan birçok yönetmen 5 Aralık’ta ise ilk Kültür Bakanı, festivale katılmadı. şair, çevirmen, yazar, akade İktidarın saldırıları kültürümüzü yaratan dile de misyen Talât Sait Halman 83 uzandı. Tayyip Erdoğan’ın “Türkçe ile felsefe yapıl yaşında kalp krizi sonucu maz” sözüne, hem felsefecilerden hem de dilbilimci hayatını kaybetti. Halman lerden tepki yağdı. Türkiye Felsefe Kurumu Başkanı için Ankara’da TBMM’de İoanna Kuçuradi, Erdoğan’ı “Biz Türkçe felsefe ve Bilkent Üniversitesi’nde, yapıyoruz, yayınlarımız da var. Ama belli ki ken ardından İstanbul’da Muhsin disi bunu bilmiyor. Şunu da söylemeliyim, Türkçe Robin Williams Ertuğrul Sahnesi’nde tören bugün felsefe yapmaya çok elverişli bir dil. Kul düzenlendi. lanılan terimler, Batı dillerindeki gibi yüklü değil. Bu da 2014, Ankara Resim ve Heykel Müze Türkçe felsefe metinlerinin okura ulaşmasını kolaylaştırı si’ndeki kayıp eser skandalıyla da anılacak. Müzeden yor” diyerek eleştirdi. 302 eserin çalınmasının anlaşılması üzerine, yıl içinde 2014 yılında birçok sanatçı aramızdan ayrıldı. Büyülü ger koleksiyonerlerin evlerine ve galerilere baskınlar dü çekçilik akımının öncüsü, Nobel ödüllü ünlü yazar Gabriel zenlendi. Bugüne kadar olayla ilgili 4 kişi tutuklanır García Márquez 17 Nisan’da, 87 yaşında hayatını kaybetti. ken müzeden çalınan 61 tabloya el konuldu. Gabriel García Márquez Dünyada kan ve gözyaşı 2014’te de durmadı Terör, kriz ve ebola l RUSYABATI KRİZİ Dünyada 2014 yılına Batı ile Rusya arasındaki Ukrayna krizi damgasını vurdu. AB’nin Doğu Diyaloğu çerçevesinde önerdiği ittifak anlaşması yüzünden patlayan krizin sonunda 18 Ocak 2014’te Kiev’de Moskova yanlısı Victor Yanukoviç’in devrilmesiyle Batı yanlısı yönetim işbaşına geldi. Ancak ülkenin doğusundaki Donbas bölgesi ile güneydoğusundaki Kırım’da isyan patlamakta gecikmedi. Rusya, Karadeniz donanmasına ev sahipliği yapan Sivastopol’daki stratejik üssüne ev sahipliği yapan Kırım’daki isyanı destekledi. Mart ayında Kırım’da düzenlenen referandumda Ukrayna’dan ayrılma onaylandı, Rusya’ya iltihak kararı alındı. Moskova da bu girişimi kabul ederek Kırım’ı ilhak etti. ABD ve AB ilhakı kabul etmezken Rusya’ya yaptırımları devreye soktu. 2014 boyunca Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıların isyanı dinmezken 17 Temmuz’da Malezya Havayolları’na ait MH167 tipi uçak AmsterdamKuala Lumpur uçuşu sırasında Ukrayna üzerinde düşürüldü. Failin kim olduğu bulunamadı. Ukrayna yüzünden Batı ile Rusya arasında Soğuk Savaş’tan bu yana görülmemiş bir kriz patladı. l BOKO HARAM DEHŞETİ Afrika’nın yarısı Hıristiyan yarısı Müslüman olan 174 milyon nüfusuyla petrol zengini ülkesi Nijerya’da “Batılı Eğitim Haram” anlamına gelen Boko Haram örgütü önce şubat ayında Yobe eyaletindeki Buni Yadi kentinde yatılı devlet okuluna baskın yapıp öğrencileri yatakhanelerinde yakarak ve boğazlarını keserek öldürdü. Bu yüzden okullar kapatıldı, 120 bin öğrenci aylarca eğitimsiz kaldı. Boko Haram 14 Nisan’da ise Borno eyaletinin Kamerun sınırındaki ücra Chibok köyünde 276 kız öğrenciyi kaçırarak dünyayı şoke etti. Boko Haram lideri Ebubekir Şekau bir video yayımlayıp “Allah’ın talimatıyla bu kızları evlendirilmek üzere pazarda satacağını” ilan ediverdi. l IŞİD DAMGASI Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) isimli radikal İslamcı örgüt 2014’e damgasını vurdu. IŞİD haziran ortasında Musul’u eski Baasçılar ve Nakşibendi ordusunun desteğiyle ani bir saldırı ile ele geçirdi. IŞİD kara bayrağını Irak ve Suriye’de dalgalandırmaya başlarken, lideri Ebu Bekir El Bağdadi 29 Haziran’da halifelik ilan etti. IŞİD ordusu ilkbaharda Irak’ta genel seçimleri kazanmış olan Şii Başbakan Nuri El Maliki hükümeti yerine Haydar el Abadi liderliğinde bir uzlaşma hükümeti kurulmasını sağladı. Ancak Bağdat’ın kapılarına dayanan IŞİD tehdidi savuşturulamazken, örgüt ağustos ayında Irak Kürt bölgesinin başkenti Erbil’e saldırınca ABD liderliğindeki koalisyon harekete geçti. IŞİD’in bölgenin yerli ahalileri olan Ezidiler, Hıristiyanlar ve Şii Türkmenlere yönelik katliamları dünyayı şoke etti. Irak’ta başlayan hava saldırıları Suriye’ye genişletildi, İran da sahada Irak yönetimine güçlü destek verdi. Sonbaharda gündemi ise IŞİD’in Suriye’nin kuzeyindeki Rojava bölgesinin Kobani kantonuna yönelik kıskacı oluşturdu. ABD ordusu Kobani’deki Kürtlerin yardımına hava saldırılarıyla koşarken Türkiye üzerinden açılan koridorla yapılan yardımlar sayesinde IŞİD militanları bir nebze savuşturuldu. l İSRAİLGAZZE SAVAŞI İsrailFilistin sorunundaki çözümsüzlük 2014 yazında yeni bir Gazze savaşını getirdi. 2008 Aralık’ı 2009 Ocak’ında bir aya yakın, 2012 Kasım’ında sekiz gün süren savaşın benzeri 2014 TemmuzAğustos aylarında verildi. ABD sponsorluğundaki barış müzakerelerinin 29 Nisan’da rafa kaldırılması ve Filistin’de Mahmut Abbas liderliğindeki El Fetih ile Gazze’yi yöneten Hamas’ın yıllar sonra ilk kez birlik hükümeti kurmasının ardından gelen savaşın görünürdeki sebebi İsrail’in cezalandırma operasyonu oldu. 12 Haziran’da Batı Şeria’daki yerleşim birimi Kfar Etzion’da 16 yaşlarındaki Naftali Fraenkel ve Gilad Shaer ile 19 yaşındaki Eyal Yifrah isimlerindeki üç Yahudi genç otostop yaparken kaçırılıp öldürüldü. Bunu Araplara yönelik intikam saldırısı izledi ve 16 yaşındaki Filistinli genç Muhammed Ebu Hudair aşırı sağcı Yahudilerce kaçırılıp yakılarak öldürüldü. Hamas’ın bazı yetkilileri daha sonra İsrailli gençlerin katledilmesini üstlenirken, İsrail 8 Temmuz’da Gazze’ye hava saldırılarını başlattı. İsrail karadan da sınırlı müdahalede bulundu. 50 gün süren savaş 2 bin 200 Filistinli ile çoğu asker 70 İsraillinin ölümünün ardından Mısır sayesinde ateşkesle sonuçlandı. l FERGUSON ATEŞİ Amerika bu yıl isyanı yaşadı. 9 Ağustos’ta Missouri eyaletinin St. Louis kentinin Ferguson bölgesinde Michael Brown isimli silahsız siyah gencin 28 yaşındaki beyaz polis memuru Darren Wilson tarafından vurularak öldürülmesi isyanı tetikledi. 10 gün süren şiddetli gösterilerin ardından ortalık durulsa da üç ay sonra kasım ayında oluşturulan büyük jürinin kanıtları yetersiz bularak beyaz polisi aklaması tüm ülke çapında isyanları tetikledi. Gösteriler 12 metropolün de aralarında bulunduğu 170 Amerikan kentine yayılmakta gecikmedi. Ardından Cleveland’da öldürülen 12 yaşındaki siyah çocuk Tamir Rice’ın video görüntüleri Anonymus tarafından servis edildi. Elinde bir oyuncak tabanca bulunan Rice’ın siyah olduğu için saniyeler içinde öldürülmesinin görüntüleri Amerika’yı şoke etti. Bunu New York’ta yasal olmayan boyundan kavrama yöntemine maruz kalan astım hastası Eric Garner’ın “Nefes alamıyorum” diyerek ölmesi izleyince gösteriler dinmek bilmedi. Aralık ayı başlarında Amerika çapında sivil haklar liderleri öncülüğünde büyük yürüyüşlerle geçerken, özellikle de alışveriş sezonu, Şükran günü ve Noel öncesi kutlamalarda AVM’lerde yapılan gösteriler damgasını vurdu. “Adalet yoksa kâr da yok” temalı gösteriler düzenlendi. Yıl sonuna doğru ise polislere yönelik intikam saldırılarında iki polis hayatını yitirdi. Tepkiler altı yıldır bir siyahi başkan tarafından yönetilmesine karşın ırkçılık meselesinin hâlâ çözümlenemediğini ortaya seren bir çeşit toplumsal kabarmanın tezahürü oldu. l EBOLA Dünya 2014 yılında ölümcül virüs ebola ile yatıp kalktı. Ateşle başlayıp iç ve dış kanamayla karaciğer ve böbreklerin devre dışı kalması sonucu çok acılı biçimde ölüme sebebiyet veren virüs 2014’te tüm dünyayı alarma geçiren bir salgına dönüştü. Tek tek Afrika ülkelerinde ilk kez 1976’da salgın olarak ortaya çıkmasının ardından, 1995, 2000, 2003, 2017 ve 2012’de tekrar patlak verdi, Mart 2014’te Gine’de çıkan salgın ise kısa sürede Liberya, Sierra Leone’ye yayıldı ve Nijerya’yı da vurdu. Uçakla Batı ülkelerine de seyahat etti. 22 Aralık 2014 itibarıyla ebola bulaşan 19 bin 374 kişiden 7 bin 533’ü öldü ki, bunların kayda değer bir bölümünü ebolayla mücadele eden sağlık çalışanları oluşturuyor. TIME dergisinin ebola savaşçıları dediği sağlık çalışanlarını “yılın kişisi” seçmesi boşuna değil. Ebolayı IŞİD ve Rusya ile birlikte en önemli ulusal güvenlik tehdidi ilan eden ABD Başkanı Barack Obama ebolayla mücadele için Batı Afrika’ya 4 bin asker gönderirken, Küba da yüzlerce doktoru görevlendirdi, Rusya ve Çin de aşı geliştirip ucuza dağıtmaya yönelik çalışmalarda bulundu. l İSKOÇYA Avrupa’daki ayrılıkçılık açısından 2014 sınav yılı oldu. İskoçya 18 Eylül’de Britanya’dan bağımsızlık için referandum düzenledi. İskoçya, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı’nın kader oylamasında, tercihini 307 yıllık birlikten yana kullandı. Haftalar süren heyecanlı tartışmaların ardından 18 Eylül’de bağımsızlık referandumu için sandık başına giden 4.3 milyon kayıtlı seçmen, “İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı” sorusuna, “Hayır” yanıtını verdi. “Evet” diyenlerin oranı yüzde 45’te kalırken, İskoçya, yüzde 55’le Britanya’nın bir parçası olarak yola devam etmeyi seçti. Bunda Britanya’da iktidardaki Muhafazakâr Parti, koalisyon ortağı Liberal Demokratlar ve ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin 1999’dan bu yana belli düzeyde özerklik sahibi olan İskoçlara sundukları yetkilerin vergi toplama ve sosyal harcamalarda kullanma tavizlerini vermesi etkili oldu. l KÜBA–AMERİKA BARIŞI 2014’ün tarihi barışı ise yıl sonunda geldi. 17 Aralık’ta eşzamanlı olarak ABD Başkanı Barack Obama ile Küba Devlet Başkanı Raul Castro iki ülkenin ilişkileri normalleştireceğini dünyaya duyurdu. Böylece 1959’da diktatör Batista’yı deviren efsanevi lider Fidel Castro ve sayısız Amerikan başkanı arasındaki 50 yıldan fazladır süren mücadelede tarihi dönüm noktasına ulaşıldı. İlk etapta iki ülke arasında esir değişim gerçekleştirilirken Obama, başkanlık kararnamesi sayesinde Küba ile ekonomik ve diplomatik ilişkilerin tesisi için yol haritası ortaya koydu. Obama’nın başkanlık kararnamesiyle Amerikalılar artık Küba’yı aile birleşmesi, ticaret, gazetecilik, mesleki araştırma ve toplantı, eğitim, din sanat ve spor faaliyetleri, insani projeler için ziyaret edebilecek. Küba’ya inşaat tarım odaklı mal satabilecekler. Ancak ABD Kongresi’ndeki Cumhuriyetçiler bu adıma öfkelenirken, Küba’dan da, “Biz ABD’nin sistemine karışmıyoruz, siz de Küba’nın sosyalist sistemine karışmayın” ikazları geldi. C MY B