Katalog

2 2014’TEN KALANLARC 31 ARALIK 2014 ÇARŞAMBA Anayasa Mahkemesi’nden özgürlük kararları 2014 yılında yargı alanında döndü. Yüksek Mahkeme, en çok gündem yaratan Twitter’a uygulanan erişim kurumların başında Anayasa yasağını nisan ayında, Mahkemesi geldi. Yüksek YouTube’a engeli ise mayısta Mahkeme, verdiği hak ihlali, aldığı hak ihlali kararlarıyla aldığı yasa iptali kararıyla özgürlüklerin önünü açtı, kaldırdı. Vahşetten l IŞİD’in Irak’taki Şengal bölgesine yönelik ağustos ayındaki saldırılarının ardından binlerce Ezidi kaçış Şengal Dağı’na kaçarken binlercesi de Türkiye’ye sığındı. Aç ve susuz günlerce yürüdükten sonra Şırnak’ın Silopi, Cizre ve Uludere ilçelerinden Türkiye’ye sığınan Ezidiler arasında yaşlılar ve bebeklerden yaşamını yitirenler oldu. Türkiye, IŞİD vahşetine tüm gerçekliğiye tanıklık etti. IŞİD’in 15 Eylül’de Kobani’ye saldırmasının ardından bu kez binlerce Kobanili Türkiye’ye akın etti. IŞİD’in Suriye’nin kuzeyinde PYD’nin kontrolündeki Rojava bölgesindeki Kobani’ye 15 Eylül’de başlattığı saldırı ve 6 Ekim’de kente girmesinin ardından HDP’nin çağrısıyla düzenlenen Kobani’ye destek eylemlerinde olaylar çıktı. 710 Ekim arasında çıkan olaylarda Diyarbakır, Van, Batman, Mardin kent merkezi dahil 21 merkezde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Olaylarda 53 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı. PKK ve Hizbullah sempatizanları arasında çıkan çatışmalarda en az 16 kişi öldü. hükümet ile yol ayrımına girdi. Özellikle 17 Aralık sonrası çıkarılan birçok yasa AYM’den döndü. Yine hükümet ile cemaatin ittifakta olduğu dönemde yaşananlar da mahkeme tarafından hak ihlali kararıyla bozuldu. 2013 yılı sonunda tutuklu milletvekilleri sorununu çözen mahkeme, 2014 yılına da hızlı girdi. Şubat ayında Ergenekon davası kapsamında tutuklu bulunan Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu’nun sağlık sorunları nedeniyle tedbiren tahliyesine hükmeden Yüksek Mahkeme, mart ayında Ergenekon tutuklusu İlker Başbuğ’un bireysel başvurusunu görüştü. Mahkeme, gerekçeli kararın 7 aydır yazılmamasını hak ihlali olarak gördü ve kararın gereğinin yapılması için yerel mahkemeye gönderdi. Bu l HUKUKSUZ YASALARA TIRPAN Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurularda verdiği hak ihlali kararlarının yanında çok sayıda yasayı da anayasaya aykırı bularak iptal etti. Bunların başında HSYK’de Adalet Bakanı’nın yetkilerini artıran yasanın iptal edilmesi yer aldı. Yine TİB Başkanı’nın 4 saat içinde internet sitesini erişime engelleme yetkisini anayasaya aykırı bulan mahkeme, bazı kamulaştırmalara dava açılamayacağını düzenleyen hüküm ile ÖSYM’nin sınav sorularını açıklamamasını da iptal etti. l YARGI YENİDEN DİZAYN EDİLDİ 2014 yılının yargı ayağında en çok konuşulan konular Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı. l Çözüme yasal çerçeve 2014 yılı çözüm süreci kapsamında tartışmalarla geçen sancılı bir yıl olurken süreçte çok kritik eşiklerin aşıldığı bir tarih de oldu. TBMM’de 11 Temmuz’da CHP’nin de desteğiyle çözüm sürecine yasal statü kazandıran çerçeve yasa geçti. Lice’deki heykel gerilimi, eğitimöğretim yılının pacak yapıların kurulmasına yönelik esaslar resmileşti. Bu kapsamda hükümet cephesinde daha önce başbakanlık yardımcılığı düzeyinde yürütülen çalışmalar, doğrudan Başbakan’ın başkanlığındaki kurula bağlandı. 67 Ekim’deki Kobani olayları nedeniyle yaklaşık bir ay süren bir tıkanıklık kararla, tüm tutuklu sanıklar tahliye edildi. Anayasa Mahkemesi, 18 Haziran’da ise Balyoz davasında adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini belirterek yeniden yargılanma kararı verdi. Bu kararla tüm tutuklu sanıklar özgürlüklerine kavuştu. l Twitter ve YouTube’A ÖZGÜRLÜK Gezi protestoları nedeniyle hükümetin hedefindeki Twitter ve YouTube’a getilen “erişim engelleme” kararları da Anayasa Mahkemesi’nden arasında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu da yer aldı. Ekim ayında yapılan HSYK üyeliği seçimlerini milliyetçi ve sosyal demokratlarla ittifak yapan Yargıda Birlik Platformu kazandı. Yeni oluşan HSYK; yüksek yargıya kritik atamalar yaptı. Yine başta 1725 Aralık savcıları olmak üzere cemaate yakın hâkim ve savcılar pasifize edildi. Bu süreçte özel yetkili mahkemeler kaldırıldı. Hükümet, bunların yerine sulh ceza hâkimlikleri kurarak cemaate yönelik operasyonlar yaptı. Hesaplaşma Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “inlerine gireceğiz” açıklaması ilk olarak temmuzağustos aylarında İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde hayata geçti. İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde Gülen Cemaatine yakın isimleri hedef alan soruşturma kapsamında bir dönemin en önemli operasyonlarını gerçekleştiren Yurt Atayün, Ömer Köse, Yakub Saygılı, Ali Fuat Yılmazer, Erol Demirhan casusluk ve usulsüz dinleme iddiaları ile tutuklandı. 17 Aralık soruşturmasının yıldönümünde karşı bir operasyon yapılacağı söylentileri sürerken 14 Aralık Pazar günü Fethullah Gülen cemaatine yakınlığıyla bilinen medya patronlarının ismi gözaltı listesindeydi. Operasyon kapsamında Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı ve Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca gözaltına alındı. Sorgu sonrasında Dumanlı serbest kalırken Karaca terör örgütü kurmak ve yönetmek suçlamasıyla tutuklandı. başında yaşanan Kürtçe eği yaşanırken; taraflar yeniden tim tartışmaları ve son olarak başlayan görüşmelerde mü Kobani protestoları gibi ciddi zakere aşamasında önemli tıkanıklıklar ve krizlere karşın ilk kez süreç kapsamında hem hükümet, hem İmralı yeni bir bir rol üstlenecek İzleme Heyeti’nin kurulması konusunda uzlaştı. HDP’nin İmralı Berkin’e aşamaya geçildiği mesajları heyeti DTK Eşbaşkanı Hatip verdi. 30 Eylül’de çözüm süreci kapsamında Bakanlar Kurulu tarafından Çözüm Süreci Dicle’nin katılımıyla genişletildi. Hükümet ve İmralı’dan sürecin yeni yılın ilk aylarında veda Kurulu’nun oluşturulması ve süreç kapsamında görev ya sonuçlandırılmasına yönelik açıklamalar yapıldı. l ‘Terörist’ ilan edildi Gezi Parkı Direnişi l MUSUL’da sürecinde yaralanan ve 269 gün komada uyutulan Rehine 15 yaşındaki Berkin Elvan, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde bilmecesi yaşamını yitirdi. Elvan’ın cenaze töreninin ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu, Musul Başkonsolosu Öztürk Yılmaz ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan aynı uçakta. Irak’ta Musul’u ele geçiren cihatçı terör örgütü IŞİD, 11 Haziran günü saat 11.30’da Türkiye Başkonsolosluğu’nu bastı. Başkonsolosun da aralarında bulunduğu 9 diplomat, 31 özel harekât polisi, 3 kadın ve 2 bebek toplam 45 Türkiye vatandaşını ile 4 Iraklıyı rehin aldı. Rehineler 101 gün sonra 20 Eylül günü serbest bırakılırken yaşananlara ilişkin pek çok nokta karanlıkta kaldı. Esaret sırasında Başkonsolos Öztürk Yılmaz’ın başına silah dayandığı, bazı rehinelere psikolojik işkence uygulandığı ortaya çıktı. Rehinelerin hangi koşullarda serbest bırakıldığı konusu uzun süre tartışıldı. Türkiye’de tutuklu bulunan çok sayıda IŞİD’linin rehineler karşılığında serbest bırakıldığı öne sürüldü. Köşk yerine ‘Kaçak Saray’ Mustafa Kemal Atatürk, sarayları İstanbul’da bırakarak Ankara’da Çankaya Köşkü’nü yaptırdı. AKP iktidarı ise yeniden saraya döndü. Cumhurbaşkanlığı Sarayı Cumhuriyetin “bilimsel tarım” çalışmalarının sembolü olan Atatürk Orman Çiftliği’nin (AOÇ) en yüksek yerine dikildi. Erdoğan’ın önce Başbakanlık Binası olarak tasarlanan yerleşkeyi cumhurbaşkanı olarak kullanacağının netleşmesinin ardından, AKP’ye yakın kamuoyu yerleşkeyi “Ak Saray” diye nitelendirmeye başladı. Mimarlar Odası, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 1 milyar 370 milyon TL’ye mal olduğunu söylediği, Erdoğan’ın “1000 değil 1150 küsur oda” dediği sarayın maliyetinin açıklanandan çok daha fazla olduğunu öne sürdü. yapılan gösteriler sırasında, Beyoğlu’nda iki grup arasında çıkan silahlı kavgada 22 yaşındaki Burak Can Karamanoğlu vurularak yaşamını yitirdi. Elvan’ın vurulmasının üzerinden 562 gün geçmesine karşın faillerine yönelik soruşturmada bir arpa boyu yol alınamadı. Tayyip Erdoğan meydanlarda Berkin Elvan’ı “terörist” ilan ederken annesi ve babasını da yuhalattı. l ‘Beşiktaş’ı şampiyon yapardık’ Gezi Parkı Direnişi’nde salt bir taraftar grubu olmadığını gösteren Beşiktaş’ın taraftar grubu çArşı’nın kurucuları hakkında direnişten yaklaşık 1.5 yıl sonra darbe suçlamasıyla dava açıldı. Yılın son günlerinde adliye koridorlarının adeta tribüne döndüğü davada, grubun kurucularından Cem Yakışkan’ın duruşmada, “Darbe yapabilecek gücümüz olsaydı Beşiktaş’ı şampiyon yapardık” cümlesi hafızalara kazındı. 3 Eylül’de Ethem Sarısülük’ü öldürmekten sanık olarak yargılanan polis memuru Ahmet Şahbaz, “haksız tahrik altında adam 2014 yılında eğitime bilim değil politika damga vurdu öldürmek” ve “kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanmak” suçundan 7 yıl 9 10 yaşında türban ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı. l Cemevinde vuruldu 22 Mayıs’ta Berkin Elvan için düzenlenen anma etkinliği sırasında çıkan olaylara müdahale eden polisin silahından çıkan kurşun, o sırada bir yakınının cenazesi için cemevinde bulunan Uğur Kurt’un Eğitim şurası ortalığı karıştırdı l Eğitimin daha kaliteli hale getirilmesi, daha adil olması, öğrencilerin okullardan daha İnsan Hakları Mahkemesi’nin zorunlu din dersine ilişkin aldığı karar çok tartışıldı ama l Dershane tartışmaları l 19. Milli Eğitim Şurası’nda, din eğitiminin ilkokul 1. 2. ve 3. sınıflarda ölümüne neden oldu. Kurt’u vuran polis memuru hakkında 25 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. donanımlı mezun olması gibi konular 2014 yılında da gündeme gelmedi. Eğitimle ilgili yol haritasını, bu yıl da bilimsel temelli kararlar değil politika belirledi. Öğrencilerin liselere yerleşmelerini sağlayan TEOG sınavları, büyük bir karmaşaya neden oldu. Kayıt dönemi aylarca sürdü, öğrenci ve veliler çileden çıktı. İstemedikleri halde imam hatip liselerine, evlerinden kilometrelerce uzaktaki okullara yerleşenler, seslerini duyurmakta çok güçlük çekti. Açılan davalar üzerine Avrupa değişen bir şey olmadı. İsteyen de istemeyen de din derslerine girmeye devam etti. Üstelik liselere giriş sınavında din dersi sorularının da yer alması, bu derse eskisinden çok daha büyük önem verilmesine neden oldu. Aileler, çocuklarına özel din dersi aldırmaya başladı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın kılık kıyafet yönetmeliğindeki “başı açık” ifadesinin kaldırılmasıyla ortaokullarda başörtüsü serbest hale getirildi. Eğitimcilerin, psikolog ve pedagogların itirazlarına rağmen 10 yaşındaki çocuklar da türbanla okula gitmeye başladı. Hükümetin dershanelerin kapatılması ile ilgili aldığı karar ve yasal düzenleme 2014’te çok tartışıldı. Anayasa Mahkemesi’ne bu düzenlemenin iptali ile başvuru yapıldı ama Anayasa Mahkemesi henüz başvuruyu değerlendirmedi. Karar iptal edilmezse dershaneler 1 Eylül 2015 tarihinde kapatılacak. zorunlu olması, daha çok din temelli değerler eğitiminin okulöncesinden itibaren eğitimin bütün kademelerinde verilmesi, Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin öğretim programları ve ders çizelgelerinden “alkollü içki ve kokteyl hazırlama” dersinin kaldırılması, Osmanlı Türkçesi dersinin Anadolu imam hatip liselerinde zorunlu ders olması yönündeki karar önerileri kabul edildi. Şura kararlarına göre, liselerde zorunlu din dersi de haftada bir saatten iki saate çıkarılacak. Şurada alınan kararlar bağlayıcı değil ancak AKP’nin iktidara geldiğinden bu yana eğitim sistemi hızla dinselleştiği için bu kararların önümüzdeki yıl uygulanmaya başlanması şaşırtıcı olmayacak. Bu arada Eğitim BirSen’in ısrarla dile getirdiği “karma eğitim zorunluluğunun kaldırılması” önerisi şura genel kurulunda gündeme getirilmedi ama sendika genel başkanı Ahmet Gündoğdu, uygulamanın takipçisi olacaklarını söyledi. l ‘Şüpheli’lerden ifade Katledilişinin 8. yılına yaklaşırken Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in faillerine yönelik soruşturma kapsamında eski İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek, eski İstanbul İstihbarat Şube Müdürü Ali Fuat Yılmazer ve eski İstanbul Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah ilk kez “şüpheli” sıfatıyla ifade verdi. Tanık sıfatıyla dinlenen cinayetin faili Ogün Samast ise ifadesinde cinayetin azmettiriciliği ile suçlanan Erhan Tuncel ve Yasin Hayal’in “Arkalarında Yılmazer ve Akyürek’in olduğunu” konuştuklarını duyduğunu söyledi. C MY B