Katalog

B İ R U L K E B İ R S Î N C M A : M A C A R İ S T A N Değişen Macaristan'ın yüzü MEHMET MKSTÇİ Bu yıl. Ankara'da Macar sincmasımn gcçmîştcki ba«yapıllannı ı/lcdi sincmuevcrlcr; «ra vîtıuli Macarlar'ın şıın döncmdc yaptıklan iyj f'ılmlcrin pnstırıkccjlt ıstanbulida. Ona Avrupa sincmusının scnlc/inî ürclcn Macar sincmatiimıı ıte dcrccc koklfl oldııpıınu anlatnuık. ona ınelhiycliT diumck gcrckst/.. llcr lc&li* vulde, gftstcnmılc t'uıklı hir hakış a<;iMyla dıinymıtn ılgisjni ycken Macar sınemacılann dü/cyînı heriu» hiliynr. Ancak bir nokla var ki bunu Macariar kaıiar îyi yapan vok az dOnyada. Ticari Nİnemanın ii/dliklcriyle ftuınıi sineınasını vok ba>unlı kaynasgiınyorlar vc hcr ikı kcsmı \ı~ lcytcİMiıc dc atadıklannı vcrcbiliyoriar. Dııksanlanfa Avrupa pa/arindan ıla daha fazla pay almaya ba*hıyaıı Macarlar'ın Islanbul'da ycdi filmı var: llYANIŞfEhmfcrt I964yı1ında küvük bir ftyku tılanık yayımluııan vc aynı isimlc sîncmaya tîyat Isınun rilmııt yonclıncııı, 1**37 dogumlu .ludit Flek >ımdiyc duk sincmaya IMI îkî yapıi ka/andırdı. lîLtvn av 27. Macar fılııı I estivalüulo güslcrilen "Anlatılamayam Anlalmak*odlı çmpıtı bcfgCKCİmdc Nohcl Banv Adflllfi Klîir HehrTin loplaına karnpıııa gııiuriılij^iiıırııı vc dcvaımııııı irajcdiNİnı ı*k*di. 'l'yanif' fiJımiKİe bu>roldckî. çrgcnhk döncmi ıpvirrıı Kan'ntıı toıgııiii korkunv bir olay gcliyor; anrıcsini yitiriyur. Film astlındsı iîv ıctncl kımu ctrafında döniiytır. Hrgcnlikicn ulgunluga gc\i^ doncmınin problcnılcri, anncnın Alılmfl, 50'li yılların kalı vc insanı dışlayan fHilrlîkuİJiMhLın burmhnı$« katMıi .sı#niklcncn Macar msiim. Filııulc lckraı helircn anrıc dı^ında. rcjimin kurbaıu b;ıUı. giuııcklc kalniiik aıasında gidip gelcn amca ve Kati'nin ıtk uşklan Kalı'nîn bırnı mutluluklan hcnı dc dranııdırlar SİI1İR AVCİSI (litivîis Vuılas/): 1950 dogıımlıı lldlko Knyrdrnin seki/inci fîlmi 'Slhir Avmı* ltflwfı îîgclcr ivcriyor. Sihi A * İ ' î l i i îîrgulundcn kcskin nı^ancı Max bir o»ay sııusında icrörisi ycrinc yanlı^lıkla H Uyanif M Judlı Hek onun rchin aldıgı kı/i vunır vc olayın $ofcııyla aliöM nlıır. Mcslcgini icra ctkrınc/ halc gelincc cn yakın arkaüa*i Max'a daîma hcdefini bulacuk nlan ycdi adcl silıirlı kıırçıın vcrir Ancak nnlaşmav.i j»ı»rc sım kuı*un şcyian tanıfıruian yönlcndııılcccktir. Filmdc ınsanlar hırbırlcrivlc ichhkdi ilişkiicr içindcdirlcr. kötülük iyiliklc yan^ cımcktcdır. H Bu dflnyada ya%ayan biAtr ke ndhntei filümcül trhllkelenr almak ftçin elimi/drn fgrleni ynpıyoru/, öylr kl lu/l bir murî/e kuriarabilir. Ve ker şcyr inaamakiayı^ Takal nıııci/ryr «"«" « • *• '«I»»" ytHiciıııcıiı. Oıniııcgc• >« çılmcsı gi!tıkvı/urlawnnlümcülbırkaaı içindc ımıdart bunıya sürüklcnirkcn, bciki dc kurtuluş, bu ; Pnlonya kAkcnli l r.ııiM/ ytîııelnıon dü/cnsi/liklc var oian şcytitnı AndraJ /ulmvnki, ıınlü M.ıcaı yftdcl'cınıek için hayatımı/a dflnclıııcn Mlklm Jaııcso. Vııııunlı yü£cn gctirmck. nelmcn C!mta» Kerrlı gîbi dunya MBROOKLVNLİ B İ R A D t R ncnıasındîin pck c*»k öncmli isniin (A Hrooklyn Teslvcr): kaiıldt£ı ^.(JluslaRiraüi Isinnbul doftuınl u yönetmen Prlçr Film l'csiıvairmlc 42 iılkcdcn 17^ Girdı»*un fılmiııin kulıraııuıflllmın ycr almasıiyla £crçck biı Mnc dcMİmiııdc, binlcrcc III ına $c«lcnı ynvuuiı KKtıvai haranının llcyci^lu Mikak* yumaı* ipbiv ülkesıni tcrkcdelamnı ı.'hnust yabancı koııııkl.ınn dıkkallarini <tfkcrck Amcrika'yıı gidcr vc 38 yıl cck dcrcccilc bir canlıtık yaraitı kendisındcrı haber alınantaz. Ancak YuwfKurvcnll'nin Rıfal IİKU*in aynı odtı Kardeyi Budupc^ic'yi tcrkclyapııından ııyariadıgı "Karartroa fJrcclerl" fılmınin mcz vc haha nıcslcği paslacılıMinüÜK takılaiuk ızüMcriiııinin yasaklanması rcstivulin fn dcvarn cder. Abisi 38 yıl ladıııı kavıran hır ulav uldu. Fcstıval siiıcNİncc yaban<ır;ulan Minra gcri döndfigundc cı fîlmlcrc uy^ul.mnuıyan. ancak ycrli ftlmlcıu uygubunun cn Miyük sebcbi suçlulaııaıı sansürc ılı^kın kann, Köllür llakanlıjtı. SESAM luk dııytîustıdur (iardos'un vc (ia/titccilcr Ccmiyctı ıcmsılcılcnndcn nluyın ÜÇ kıirajîkcnnık i'ilmi 'evde kal«îlik «knctim kurulu vcıdi. maya dr£di mi yoksa Rİden Karann gorüyülmck ü/crc scvk cdilidigt ÜKİ dcnctmi ka/ançlı çıklu aik mr kalcmc kurulunun fılmin gÖKtcriıniihk bıı xakınca nlııuıdıgini açıklamaftiyla film gttotcrilcbildı. "Allın l»lc dar nncmli, 38 yıl ttnceki «of Ödulü"nün Iranlı y5ncimcıı SaPeo F.braklmmİfar a kaklar, amlar, lallar, doknveriMigi ulıtvl.ırarası yan«maııın ıurı hafkanlıgmı flnlfl auflar hâli bir fty Ifadv rdtMacar yönetmen MlkİM Janno yapiı. 14 fılmin ka blllr mi?* gıbi sunılara ccvup iMıgı ulusal yanvıiıa jürisi Tü»ç Başaran'ııı haşksıııvcrıncye yalıştyur. lıgımla, Hraur SeK»k, Nur Surcr ve Çvtia TunLlhciic knrdc^ler arasında deca'dan olu^lu. "Kn lyi Türk Fllmi ÖdilfT, Yu«f rin l'arklur var: Içgudüleri. kurvenllvnîn M Karartna c;«cpkri"ııc verildı. juri bcklcniilcrL karakicrleri bMıiM özel «idülunU ise Bitün Kapdar Itapalıydr filmiy rıylc valı^ıyor. Aslındn fflınin lc Menulıık dn uldı. konusu bıınca yıl aradan vc kfılturcl farklılıkun stmnı kardcşlçrin biıhirıylc anlsışıp anlaşamayaca^ı. flç gun içindc hcllî olur ccvubin *hayır* oldu^u. Hüyuk kardc> alclacclc ülkcyi icrk cdcrfccn "blr daka a«la lîrlmeyrcf^im" dcr. kCl haldr fSelınr1 dcr küvük kardcş vc hikâyc höylccc noktalamr. SlA SULAKI&A Ö I . Ü M «Ifalnl A Sckciy Vi/bcn) Imrr C*yttnsy«h»y ve Barf M Kabay ın ortuklaşa yupiıkları btı pnlilik gerilin) filmi gcrvcklcrdcrı yula vıkıyor. Kjrıiyasîil siluhlarda kullunılan gaxı ctkislz halc gclııcn bsı^arılı kimyacı JaiHM Elbert KGB'nin vc CIA'nın dikkatini çcknvyi başarır. Ancak bir gfire llaluUni Nehri kıyısımhki »ı£ sularvocdi bulunur. Ölıjıufı ^üpticylc kanMlaıur. Polis inıüıar ciu&mı sSyler. Birçök kiıım: cmrinde çalışiı|ı KOB tanfindan AldOrillılügOnü dü^ânur. Aıılındii kııııın adina çalışlıgı da bclli dc^ildir. *Nobcl ödültîylr miikSfallıındınlması k böyle dchalar nv >«/ık U vahfiee rülüyurMiycnler olur. Film eski g BJoku ulkelenndc yaşanuıı bu lür olaylardaıı birinc hik lutmuya çalışıyor. NF.UEN TANRIORAI1A DKAİLDİ? (SenkifiMdjc): Macar liolıık.ııısiıınıın IrajcdİHİni anlatan filmin kahraııuını Eva da Auschwity dc hayâia vcda ctmi|. 1944 yılı ha^larında küçök bir Macar ytfhriıulc küvük bır kı/ |lrv»| gfinluk luiar. (iunlukle anlatılaıılar gcrvck vc hayal aniNinda gidip gclmckicdir. bva, ctrafımfa gıltikçe arian vahşcılc ba^a çıkabilmck îçin Dkkcna'in Dtvid Copperfidd'ini çagınr yardıma. Ozücü anlarda Davıd C'ııpperfinır. Rva'nın karşısına çıkarlar Bir şüre sonra Eva vc Ctıppcrfıeld hirbırlcrinin dunyasına girerlcr. Cpppcıficld büıün trajedisinc rajfcmcn yine dc mullu sonla nşıktalanır. l.va'yı \sc olasılıklann cn kriutaü heklaiıeklcdir. İ V İ C;i:CELER PRENS (Jo F M Ki cld ve kitabm digcr kahnımaıılan canla E ralyfi): Aktör olma hayallcriyle oturdugıı nı^ra şchrindcn Huılupcşlc'yc gclen Arânıs <jok ınc^hur «Inîayı aı/ulatnakiadır. M llayatııı lurndKinP fılmc gckcrek bır H \IIILIHTU Ç€lr**yc kalılır YöııırimcnJc ba/ı kıımılarda t'arklı dusünmcktcdir. Yöııcimcıı cn görkcmli elkiyı ga\ac£iıı yapiıŞını savuıiur Andnıs ise gcrçcgîn ycıiidcıı inyı cdilcbilcccginı düşünınckttfdir. (^nıcgîn Hanılct'ı aynamak için Daııinurka Kralı olnıak /»rundıı ntmaınak gibı. VidcIHTU çtic suv ı^lcmcvc ba^lar Olay gidcrck ichlikcii bır hal alır" Hcr $cy hlmc alınabiİİT mı? Oyun ncrcyc kadar ııyun. ncrcdcıı sonra »uçtur? ŞEYTAN TANGOSU (Salan Tango): IWI93 yıllan anuıında çckilcn vc 43S dakiktt surcn. yönclıııcıı lkkla Tarr'ın bu dıv filııu dümdö/ bir Macar uva^ında. ıcrkcdıltniy ycrlcrdc gcvcr. IVısi kfnııünısi Macarisian*m yeni gelcn l agır ahlakı vc politik çöküntfiye g insanımn cpik bir göruntÜMÜnu yannıyıv Tarr Degerlcnn bir anda allusi olmasu Avmpa'nın dogasıındu yayıyun insanlanıı ha\»ıildnnı anlamstı/latlınyor. Bir haslanın agnlatıyla ya*amaM gîbi yafiynrlarhayatı. Nc mmm biteoegi belîniz vc aftnli bir JEonınlııIuk gibi. Tann'nın unultugu bu köydc kaıncra. ıı/uıı u/un cvlerin içîne, fKİalara, insanlara odaklanıyıvr. Aftır aftır. arna«kmadjin d^ılanıyitr. *Çekhnler yaimn bKimİmi/ oldu. B^ındaa beri bdyk btemi|IİİL CKuncular » l e n wvdigimi/ arkadaflanmı/dı. Fîlmi çrkd£iml# yrr bir mSddrl %»nra bötün eklhi kycaklayan bir allv etinr dönaştfi* Ba«ka tfirlü tatea olama/dı, çflakfi Iki yd boyanca hcr gön *ürco çclümk'rin hareamalan, başka oyanculara ödcyccek «ra bırakmıvordu' dıyor yöncinum Bcı Tarr. Yblnızlıjtı. kav'iü ar/usunu, anlamsı/hftı.. Dogu Avrupa'nın gırdigi sonu bcHrsBİ/, garip döncnıi u/un u/un bctitnliyor Tarr. 7.S xaa! bıivıtfK'ü. SAYFA: 22