Katalog

D ö R T CUMHUPJrÛ 15 EXİN 1977 Asker gözüyle Büyük Söylev'in önemi Tonzmat edebıyo'ının büyük ozan vs yazarı Abdulhok Hamıt Tartan ın o'umsuz yap tı Eşber d= Batıamyus o soylettıgı gıcı tTarılı >apanlar <> başko yozan'ar başka » kışılerdır Buyuk dsvlet adarrı ve oskerlerm çogu ya rottıklar nın c/ ıntılı neden ennı ınceleven yazılı yapı la bırokmadan dunyadan cekıl p gıfn şler dır Bunjn bır cok nedei'erı vardır Devlet odamı ve buyuk aslprlerın bır bolu m ı yapt gını vazma/a vakıt bu amadan zaman c z o rıus vpya oldurulmuşlerd r Buyuk l=kender ve Sezar rj bı Bunlann dıger bır bo umj oeç rdıklerı buvuk ve «ıpratcı ugrasıiardan sonra ellen *alem tuta m yacok deıecede hastalarrn ş veya kocamıslardır Buyuk Frederıch ve Napo eon gıbı Dıqer taraftan fık rlerden dogan aksıyonların te><rar f kre don ışmesı yoratıcnın ycpılanı vs ynp g n elestırmesı dogol olarak zordur Ve ın son du,gusclııqının otesınde bu,uk bır ıştır hf r clcndn o dugu g bı bu a arda da Ata turk bır ovncal k gosterrıeMedır Vatanırı e n peryalıst devletlerın ışgol somurj ve tutsoklığın dcn kurtaran Bj,uk AtaturK yaptıgının hesab nı uSusLna yazı ı ve sozlu olorak vermış vapt gı ış lerı hangı kcşuılar aitındo başardıgm dokuman lcrı,le derleye'sk yuce ulusunun hakemlıgıne mı c ro Dırakmiştır Iradedpn alacak bır hukumet teşkl'ını 'k co'ışma I edef oloraK secrışt r «Ulusal kuvvetıerı harekete gecnn ek ve ulu sa ıradev. ı eger en kılmak esasını prensıp ola rak kabul etmıştır t O b ı uretle kapra st guclerın pnrınde bu luran emperyalıst ordj arır karsrma u'us ve ulusjn cıkardıoı U u«al KurtJİuş O du^unu ko yarok blusal Kurtulus Scvasları oonenını açmış tır Ttefik TULGA «Dovusen ordular, dovusen fıknler» Bünunla bırlıKte AtaUrK sirum JıJğu uklenmek en cekı ımever bır rulı ıle e lemın JB kcgrelerın baskanlıgın uze ıe almal cesoretı nı gostermış ve bu tezı şıdde e savunmuştur CUHKU O ^O'ymljluou b r he »t n Lzerıne ,ıa rok perde arkasnda ış anrTO/i kendı benlığ ne yak ştraman ış'r Soru™ g j \uklenre bır lı der ve komutandcn beklenen er oegerlı bır ozel lıktır Sorurnluluktan kacan lıder ve komı/an c'amaz Ataturk Erzu'urr ve Sıvas ongrelemce a ı r r n kesın karcrı uygularpak ıcm Anadolu da Trak vc da cesıtlı maksa larla Lreyen orgutlerı bır eş 1 tırner. /e bır hedefe yonelîme . ıc n Komutanlar r la Valılerle ve ,o esel hderle IP telaraf nıakınesı başında aeccler gec rn s ve Sansun don Erzu rum o kadar her gectıgı yerde halkla 'enosla' kurnus ve onlnr bu fıkır etrofında bılıge yons t m ştır r «Aiado!u>a g Pİı b r rw o l r u tur Su SUTP ıcıide bjtun ord j bırlıklen le temos ve bag'antı sag ann s ve ulus olanaklar e erdtgı laria' a, dınlot la OK uycn ^lıga gel rıim s ^e ulusoı oraut lenne \a, ITIO/Q başlamıstır dıyor 1 Bır barbın ^a^a olaıda hczırlanTia^ı baKi m rtdan ıc sı 'asa ulusol bırlıg n ulusal fıkır bır r I ğın n doktrın bırlıgının oluşturbması ıcın he çeyaen once eie almacak bır ^onudur Kendı ba ş na bu/rukluk r erkezCen kooma bolucu'uk a bı duşunc°lpre aolanm s raoın k bır 'op ulu' tan vatom kurtoımoN ıcm doguşfcek kon ooke cek bır ordu cıkcrt OK olancksızdır Cunku <do vusen ord ı'ar dovu^en 'ıkırlerd r > Tam uc arac r hazırlığınır yeter derecede ol 1 duğjnu gorme * aeregını duvuyorum Bırıncısı en onemlı ve *emel oanı doo udan dogrj/a ulu sjn kendısıdır Ulusun yaşamı /e boğımsızlığı ı cın kalbınde vıcdanmda belıren ve genışleyen «tek ve e ı e ' l e r r resın ıgı ve sert ıgıdır Uius bu ıc ısteaını re kadcr guclu olarak gosterırse bu ıstek ve gayenın gerceHeşpesı ıcın ne kador ınanc je d renış ortcya koyarsa duşmanlara Kar r ~ bo*;an cın o kodar ouclu bır a Cv.a sah p ol d gumuza ınrnır m » Ir'incı araç ı IJSU ıensıl eaen usal mec I < r ulı sun ıstegını bplırmede ve bunun c;re • umı buvuk b r ınonısla uygulomadcı oo~*ereı~eg p d en s ve cfi'edır Meclıs ne knda cok b rlesık c VP aa'ansTia hn'ın^p ulusal ı tegı orta a ko,ar =o duşnaia karsı o kadcr ku vetlı bır arcc us *unl ıgune schıp oluruz» Ucuncu arac jlusun s laM e/lo'ar ndci o şan ve duşmcn kcrs sına /ıgd gır*ız o r d j i uz djr Siyasal ve askerî strateji Bugun elhncı yı aorumjnu kutladıgımız Buyuk Soyle/ bu bakmdon sıyosal ve askerı tanhıriız ıcm eşsız ve zeng n bır k c y r a k t r B u ^ k Soylev ın askerlık baKimmdan ııceen mes nde gorulen en ke« n ozell k sı»asa e as r kerı strateıı orasında*ı jyumdur Burada Tıı kıys nın en buyuk talıh sı/asa ıle stroteı yı kul lanan ınsanın tek kıs oynı KIŞI oluşjdur Bjnjnla b rlıkte Aîoturk başlana c'an bprı dava/ı k ş "=ell kten kurtorma/a uluso maled p bır ıılus davası halıne ge'rrreve co ışmıştır 21 22 hazıran 1919 gecesı dirte ettrdığı Anasya Ge np gesı ve Eızı^rum Kongresınden sonro vayınla nan bıldırı buru acıkca gosterrrektedır «Ulusun bagımsızlıgını yıne ulusun azım ve kararı kurtoraca>'tır UIUSLH hal ve durununu du sunrnek ve I nklı sesını cı^cna ışı't rrrtek ıcm ber turlu etkı ve goretımden arınrrış bır ulusal hef ye ın vucudu gereklıdr B J ledenie Anadolu nun gorjnurde en guvenlı yen olan Sıvas ta Ulusa! bır Kongrenın toplanmasına karar venlmıştır» ds nılrreMedır Erzurum Kongresı Ulusal ıradeye dayanan bır ulusol meclıs kurulmasını ve gucunu ulusal Iç cephe sorunu Ataturk bu alanda dıyor kı «Duşmana taarruz ıcm verıltnış olnn ke^'n karcrımızı uygulama/a başıar>i"dan onrp hnzır lamok ve tamaTilamak zorunlugunda bulunduğu m muz harp araclarının neler oldugunu arzede,ı Bu ur" ces t a aı, •ıc/'i gu"un duşmann lar^ı urude getırdıgı cepheler ık onlamda duşunule r bl Kolav anloşılmak ıcın so,|p fi>",ırtı Ic Cepne Goıuren Ceprıe Asıl olan c cepl.edır B u cepie but^r nıpıı 'ekeı n butjn ul ısun vucude getırdıgı cephedr Gorunen cepf f dogruda dogru/a c r r i u n j i d^şn an kcrsısncakı =;ılahtı c<rp'iesıaır Bu cep h» sar a labı'ır llerı gerı oync,Qbıır Hatta /enıl aı,e ugrat lab I r Fci'ct bu du ım h cbır vokıt b r rrem eketı bır u usu mahvedei PZ Oneml olan r mei eketı temel d e i yıkan ı U^J tjtsaK «tt ren ıc cephen n v kılmasıdır Bunun mem'eketım zın ıc ccohe ve uljsnl f rrec ı";teKi du un u o^yuk Ata'Lrk ur bu j n var hgı suresmce oziem nı cekt gı kjrma/c v° ko rjrrcya ca ıştıg ulusal brl * D I ncınoen ,oksun bulunmaKtodır Padışah n Şe/hulıslanı elı/le ya,ılon ve duş i a" uccklarıy s oy ve kent erırMZin uzerıne atı lan fs'vdar r e bj'un batı orta ı% gunev Anado u kcynamıs cııyaret kın v» taaosup dumai lor butun vatar ^ernosını ko ı •\aranhk ar ıcıi dp bırakmışt r » Is/an dalgalnn Arkora dakı ka rargohının djvarlanna kadcr t j pı oray Korar galı ıle şeh r orcsındakı t e e t o i a telgra hnt larırı kesmeye vcrorı suıkast cr karşısında ka ın mıştı Ulusal rrıpc ıstp O nun başkan oluşunu ceke mı,»nler kısılıame saldırı,orlardı YPŞII OrdJ cdı alt nda teşkılat kurarak nıznTi ordu/u vok etmek ısteyen bazı mılletvekıllerı serksş ve ası Cerkez Ethem 1 des'eklıyorla'dı Hılâfet Ordusunun sc'd rılaı bıroın arkosından gelen Aizavu ısyar'arı duşman korşıs na zorla dıkı ebı en za,ıf pıyaae tunpnlerını ve suvarı bırlıkıerını keiaı onjne celerek cusrnGna tstıla şollarını acı \orard \ j n a r l l a r Bjrsa Uşak hattına kadar aayanm slard 1 Mustafa Kerra atı ac d ş oua"^an l e rreîi eket bır ıg nı vok etme ° boiqecılıge v» bolun n eve /orel k ^ / o r l a ' ara^ ndo bır «;eçım >ap no< ^orunda,aı Ik asker hedet olarak ,aoan cı cuşııanı dfq I c djsrranlc ı sectı Elıne g"C rebıHıg ku; etlerle o n uzerıne /uru'u O b j harel etınde tanamı,le hak yd d ,ordu k c «N'emİPKetın sukunetı ulusun kurtulus ' e aı roktas nda bırlık ve dayar şması saglanma r fiıkca d s bır duşn anın /o,ımo.rı da durma,a COİIŞP ak e olanaı ıc dır ve ne d» bundon tf n e lı bır 'c^da ırnulablır Anco* merilPKet ve 1 ul J ca ded gın dur n saglonırsa, d^smanın h°r n ha Q b r ZOT nnr'nk bo^nr S' bunun scnjcu OIT 1 rak araii >oparr ı g=c cı ol nak c J urrundcn k j I J ar az > bırakma nış K'°rl ç \"*knl ıle b Icın BaşKorrutanl ga ısteklı olmuştur r üc oy Basarılı taktık Ald g >etı<ıerle rOn err r» ya/ınlamış ve bu enırlerle i e n ekette «topve*un seferberiık» yaparak Sakar/a dogusunda qerekıı duzenlerı almıştır Yırmı ıkı gun ve yırın ıkı qece cereyan eden Sakcyc ^ e v d a i P^iuhurcbesinde cephenın bır kanadınoar otek Kcncdna t ır V gogus kp mıklerının ocı na dc ana.aR k o ş i u ş her bu nolım gıdererek huvu\ b zafer kazanTiıştır Sa karya me,dcn muıarebesı Turkıye Cumhurıyetının temel taşla'inoan er cremlısıdır Sayıca 5 1 !aıca ve harp rereclerı bakım naan ustun olan dusmom az ku/vet az sılah az gerecle yenmsk her konutanın bcsaracogı kolay bır ış degıldır Mıllet Me^l.sı u/elerınn Kavserı ye goce baş Indıgı gun'erde O meydan nuharebesını uzak tnn deaıl n~, en bırlıkler arasmdo kalarok yo netm 5 Sıra'eııren takt k clanıra çrcerken ha/p tarı'ımıze bır a'a =ozu armagon Ptrmstır «Hattı nıuda'aa /ok <=atiı mudafaa vardır O sctıh butun vatard r Votanın her karış top raaı /atanaa$ n kaı y o ısıan nodıkca terk oluna moz Or^n cın l ICJ^ Je/a buyuk her bırlık bu Ijnaugu p ı d ° ı otı abılır Fakat kucuk veya bu yuk hs bırl k 1 k durcbılrJıgı noktada tekrar dU3 mcna kars ^ephe kjrup mura.ebeye devam e rier Yairc'rkı bırl gı 1 cekılneye zonandığmı po r ren b rl We b J T ab olnar Buljnduğu yprde c o n j i o kadir n re>rrc e me^burdur » 1 Bu tOK ık r eqpnrı l'incı Cıhcn habınde gns fprmıstır P L ' j k 71 hlı bırlı^ler tarafmdin kuşa c • lan hırlıl Iprden ko^on p n t» lırr> o'anlnr dfl a I oır°nenler /p da rnon ar kn^anclı cıkmıslar dır Sokor T npydrn mu icrPbp 1 onc°sı Onun strateı k ana tosarıs şu tumcelerle ozetlenebı'ır cHarp ve muharpbp detiek ıl nılletır yal n z ıkı ordLiun dpg 1 kı mıMetın bjtun varlıkla rıyle vurusmosı cenek r Bu npr'enle butun Turk mılletmı cepherie bulunan ordu kadar bı ıinc duygu VP eylem olorck ılaılı kılmalıydım Mıllet bıre/l°rı 1 nlnız du'mon Karşısmda bulu nan'ar riegıl kovde PVI ı&e VP torlas ndn bulj nan herkes sılahıa vu uşnn sa/osc qıbı nendın gore> lı duyorak butun vorlığ nı w a ş a cdaya caktı Butun mcddı ve manevı vorlıgmı vatan sa vunmosına vprmekfp yavaş davrannn ve oldırmazlık gostercn ulusla' hnrp VP mı nrebe/ı tP melınden qoze almış ve başorabılerpklerıne 1 nonmış scyılamazlar » Oıdu yenıclen duzenlenmistır H»"e = " c « < e bunlar ı c O P I en t e ı " • 1 I >S ısı uzenn» onoımek ko'oy ve gecıcı ba^o' \ laıo dcgıl iOıa e ^ s ı n son jk.a gıtmek bı Io Mı'oı p dem baş gorp/ıdır Lıdfr aunluk 19ı«*r P deçıl 1 lı k VJ7 \ ık ışler e ugıajmciıdir N'ı.<;tafa KPTCI PJ ,olda ° ı bu uk teni k« v c eh e/ı o arlcı i'a ciırc 1 ta 1 sonra nsterı (•aşarılar 0 zcfp e' hırbırım ko a omıstır Bır 1 cı Inonu kıı rı ir'n 1 ve Sokrrye ıc cepl ede Ka r r zoı 1 nn ke=ın o^uclJ zaıe İP ne/v»lernj r Komuta 1 • po ıt K lıde ı pn If» etının tPl > ( "PYe o raıg cı da 01 3dan «avbolan te^hke a» c r r e ortayn cıkon bır sorlatan b r valonrı ka bnda/ degıldır O 'eı \<e an nda orta/a atıloi ve aldıgı ısabe'h tedb rlerle v qırıstıqı eyleml?r le tehlıke.ı onle,fn ve sonra I enara cekılmesını bılen bır vaton ızmotkarıcır Mustcfa Kemaı (maadı ve ozel k|p mon; 1 r fiu'uş ko ku ıle arız ıle bcşlar Acız korkak 1" îfi'nar herhangı b r fek ket kars'sında mılietn de u/uşjiMuga VP dı şmpsırp ,e c° ıngen b r auruma gelneoino npden olurlrr» r( yor A'aturk Ku'ahya Eskışchır nuıharpbelerın 1 ripi sonra ordunun yenıdei nuzenlenmesı ıcır zanan kazannıak maksndı,ls vu'dunıın buyıı'' bır parcosını duşTiana terketrne (edokarl gına katlandıgınaa sorumljlugu cephe komutonına Savasın amacını siyasa belirler P J ou uiive 1 f K io,ola Kenul «Tuıkıvenın ousjnen •jaşi" bj^bu'un yenı bır mancla donat mor^ ve butuı uuoa saç, am bır ıran ve'iıek) rt'yorou O gelecek norplcrın tek . o/anr a şar tmı da en cok bu sozierm n r a ı ı r c ' a bulu/ordu Askerı sttüıeııde tTotal Haıp Dokinrıtnı ılk orıavT atan ve uygulayan O du Sakorya zafermaen sonro ıngıUere ve ozel liKİe c ı a n s i eskı OsiTanh Imparatorlugundon ye n bu TurK de^letı dogdugunu anlamaya başla r'işla dı Sokcrya dan 37 gun scrra |20 ekım 19?1) Fransızlarla Ankora AnlasTiası ın zalandı O sıyaso IIP harb tekelden ve ustalıkla yonstı yordu Sı>asa ıle hoıbın yonetımı ha'pten once vp ha r bn "° " ^ « »^ • « om/ı» 7»>'< y\ şeknds > > \o ıc! I noiyjiv 11r 11, JSÛI 1 Oıu lifıoın hedef ve mcKSad r belırlemek harbe uygun ortam ha zırlamak ekonomık oolıtıl strateıık alanlarda zaferı soglo/acak grışımlcrde bulurmaktır Harp basladıkıon sonra e harb r akımı su resınot sı/csa strateıının hızme'ınp nırer Askerı başar lardc 1 faydalanılarak ıttıfaklcr yandaşlar ve va ^Imlor sag aınr Dusmanı ekonomık ve as I erı olanca zayıflatacak OPU polıtıl baKımdan ya'rızlıga surukle,e'~p< dıplomat k manevralar Tp lır Dıplomâsı bıter, savas baslar BUYUK TAARUZDAN ONCE YAPILAN DUMLUPINAR DAKI GECIT RESMINDhN BIR GORUMJM CL mhurıyetımızın tanhını oğrenmek Icın baş urularak en onemlı kaynak esenn Buyuk Soy ev oldugunda kımsenm şuphesı yoKtur Ancak Soylev yalrız bır kavnak bır belge nı tel g\~\r~ ıd rge'ıeb1 ecek b r kıtap olmaktan ote br ^>e/dır Her şeyden once Kemo'ıst oğ re'ın r vazgecılH°z kıtabıdır Ataturk yaptık ların je yapmak ıstedıkler nı ka'anlık gun |prden a>d nlıga nasıl cıkıldıg nı onun ıc nde an atır Ataturk devrımc ıgırın bosarısı bu vuk b r coskunluk ve dıram zın hal nde onun ıc 'e yais r Yenı Tjrkıye nın a i a c l a ' i bu amaclara aogru ılerlerken ne gıbı engellerle I T s 'aşı abı ecegı bunları yenmentn voharı oroda aci\ ve ~eç\K 0 arak goster I r Soylev' n basiTtmn baştar berı mş cık'çlar ro^tprpn degış ^ e^rrl^rı vnrd r Yapılan her ( enı basım n nıtelıgı Ataturk devrmlerıne verılen res^ı onemın bır sımgesı gıbıd r Soylev, ılk olarak 1927 de vanı «o,lend gı vı da Turk Hava Kurumu torafından Nutuk adı/la ıkı buyuk cılt halınde yayınlann ıştır B rıncı cılt metrı ıkıncı cılt belgelerı ıcıno olır Bu basım ayrıca on tane harıtayı ıcerır Sayfa susleiielerı ve metın Istonbulda bastın dıgı haide A'a*urk resmı ıle harı tn crın ı'lışelerı Vı/anado \aptırılmış ve ora da bo c tırı n stpr N/'etın 16 punto Arap harfl°rı Is 54" bu,uk savfa tutmaktadır Basımcı uc ur r*agıt kjllan Irrış ve Kitaba kâğıt t r u e cı t suslpne c ıne aore 5 10 25 45 vs 50 I ra o crak deg şık fıyatlar konmuştur Bunlardan baska çok 1yı cıltlenm s olanlar ^00 İ!ra,a sat' m ştır 3 tanesı cok pahalı mal z e ı e kul'anılarak bu/uk bır ozenle cı'tlen ırıs ve fıyat konmayaroh. her halde bır Ata turK ur kendı": ne o mak uzere ad arını ogrenerrsr'ıgım z kımselerp arrragan edılmıstır C Itler Is anbı.ı da o zarranm unlu Zellıc ba s ne n n cı t rtel/e° r^e yapılmıs cılt susıprıe'erı Medrese'uı Hat'atın adı/la anılan cı J ida | 'i "sanotcılam e1 nien cıkmış bu susler plerdp a,rıcc Is'anbul un unlu kuyuncu1 r 1 c"l STI st r va,m ^erı olarak Ankara r^?uKnektedr Bu oasın~ın kac rusha yapıl dıgına r'egg n bır bılgıve smdıye aek rastlai mnrjıysa da en oşogı onbın oailoıâı so/ie n°b I r Zıro o zaman henen her rremura bır Nutuk satıldıâı cog 1 /erde parcsının maaş lorr'on kesı'd qı o a j i e ı sasa^anlarca be I r'ıl rr>kted r Soylev ın v »rı hrf erl" ıl< basımı 1934 y I idn K'rnb.l D» le* Matbao nca 3 cılt 0 irak ,11» Nutuk T la >o,nondı Bunun iıK ıkı cı dı ~etn u^unrj nidı belgelerı ıcı ne alıvordu B j basım resımlı olarak yapl mış ve buyuk ozen gostenlmıştır Paragraf başlıklarıyla dızın e<lenmıştır Cıltlemede la cıvert cılt bezı b rı aaha degerl olnak uze re ıkı tur kagıt kjllanılmıştır 1938 de Kutur Bakanlıgı Soylev n val nız netnını tek cılt halınde ,er>ıden yayınla dı l/ı kag tlı olan bu basıma herkesın alo bı mesı ıcın 50 kurus f ^at kondu Bu basım da resımlı harıtah ve dızınlıdır Bundan sonrakı basım 3 cılt olarak 1950 de Turk Inkılap Tarıhı Enstıtusu adına Mıll Egıtım Bakanlıgı nca yap Idı ve bugune dek onuc (ucuncu cılt ondo't) kez basıldı Bu ba s mların kagıdı ı/ı o madıg gıbı dızgı du zenleme ve baskı ışlc' ne ozen gosterılme mıştır Önsozde «Ucjncu cıldın sonuna bıyogra fık ve tarıhı bı gıler ıcm bır şahıs adları dı z rı ıle Soylev dekı olayların acıklamalı bır dıznı ve metınde gecen ve bugun artık kul lanılTia(On butun kelımelsr ve eskı deyım Istanbul da b r /a,ıne.ı Soylev n cocuklar ıcm ko av an aş laoıl r bır metnın >a ^ınlamışt r Ozdemır Nutku nun Soylev adlı be gesel o,unu Dıl ve Tarıh Cografya Fakultesı ,a Vinları arasında 1973 ds cıkmış ve b r kac kez boşarı/la sahneye konu mjştur Buro,a kadar soyledıklerımızden Soylev ın bas m konusunda /apılanlom yeteriı olma dıgı o r taya Cıkmak'adr Bu yuzden buyuk okjyucu y g n an ondon gerektıgı olcude ya rarlanamamaktadır Doa,ısıyla bundan son rakı basımlarda uzemde durulması gerekei şe,ler vord r 1927 de vapılan ıık Das mda paragraf baş I kları yoktu Kımı onemlı cumielerın altı cı zıİTiekle /et nılmıstı Met r oır kı OD olarak değıl bır so,lev olarak hazırlandıg ndan boyle hareket ed Id gı anlaşıımaktadır Yenı ya zılı ılk basımaa paragraf başlıkları konmuş Ur Rahmetlı tar hcl Faık Res t Unat taraf ndan duzenlendıg nı ogrendıg m z bL baslıklar 6) Blyografı sozlugunden başka terırn ve deyırrlerı acıkla/acak ansıklopedık bır sozluge de gereksınrre vard r 7) Soylev ın sonunda kışı dernck ku ruluş >er adları olaylar unlu sozler deyım ler terımler anlaşma ad'arı gıbı akla gplebı lecek her o as I k ıcm bır kac dızın yer ala caktır 6) Kurtulus SavTjşı le ılgılı I arıtalar V9 si)asa! harıta ar uygun yerlere yerleştırn ÜYÜ ATATÜRK'ÜN BÜYÜK SÖYLEVİ VE BASIMLARI Arslan KAYNARDAĞ" ler Icın b r sozıuk e^lenecektırj denıldl^s ae bunlar 1950 den b j vcna degın gercek leşnedı Yıllar gecmış Inkılap Tarıhı Enst tusu bu kadarcık bır ışı basaramamışt r 1960 dan sonra Turk Dıl Kururru Nu tuk 1 sadeleştırme ışıne gırışmış bır kurulon hazırladıgı bugunku dıle cevrılrrış metm 1963 1964 de belge er ıce r meksız n Soylev adıyla ıkı cılt olarak ya,ınlanmış bugune degın resımsız ve d zınsız ve oldukca ozenlı bır bıcımde 6 kez basılmıştır Otekı sodeleştırme gırışımını de 1973 de Başbckaniık Kultur Müsteşarhğının «1000 Te mel Eser» dızısmde goruyoruz Uıncı cıldı ancok 1P75de vayınlanabılen b t bas'mda dıı dekı sodeleştırme hıc ı olmodıg gıbı bas > k T da ozen goster Imemıştır Soylev Almanca Fransızca Ingılızce VP Ruscaya cevrılmış Italva da notlu acıklamalı bır ozetı \apilmist r Rusca cevrınm duz°n lenrnesı rotlnr VP dızmlerıy'p ciprcpkten onsrrl bır cal şrrr oldı.gj bel rtılmekted r kltabo blr rahatlık getimektedlr Ancak Saml özerdım ın de dedığı gıbl bu baslıklar gozden gecırı ere< Soylev n akışıidak değ şme er daha vı bel rt leb lır Y ne Ozerdım n ,en bas mlar ıcın onem ıi d j ş u n c e ve oneruen v a r d r (x) Kendı duşurcelerıme gecmeden onları burcya akta'mak ıstıyorum 11 Yenı bır basımda genlş bır g'r s ko nularak Turkıyeyı 19 Moyıs 1919 a getıren kosullar ola,ıar ozetlenmelıd r 2) Her sayfaya eklenecek notlarla ta mamiaı'icı bılgı verılrıelı Ataturk kımı ver lerde yanıldı kımı yerlerde eksık so,ledı ıse bunları alt notlorda a^d nlığa cıkarmalıdır 3) Soylev ın sonuna genış tutulaıuş bır <ronoloı eklermeldır 4) Soylev ın sonına konülacak lyl ha z r l a n r ı ş bır bvograf soz ugu cok ,ararlı olocaktır 5| K n b ı n sonbno bır O^nanl ca Tjrk ce «o^'uk eklpnmelıd r mehdır 9) Fotograf bak m ndan comert aa^rc nılrralıdır 101 Bıbhyografya konulnalıdır 11) Nutuk ıcın ozel bır buro bı r basım evi kLrulaoıl r Gorulduğu gıbı bu onerı er cok aen ş kapsamlı bır duşuncen n urunlerıdır Hepsı nın de uzemde onemle durulma/a değer Ben bunlara şu onerılerı eklemek ıstıyo rum Soylev ın soru cevap bıcmınde bır ya yın yapılabılır Örnegm «200 c oruda Soylev» gıbl Cocuklar icm ozetlemesı yap Idığı gıb gencler ıcm de cok lyı duzenlenmış bır ozet lemesı yapıİTialıdır Ve burada kemalızmın temel ılkelerı ı>ıce belırtılmelıdır Basımlarda fotoğra'lar kadar unlü ressamlarımızın Ataturk ve Kjrtuiuş Sa/aşı konusanda yap t kları ve yapacaklar res m ve desenlere yer verılebı'ir Necatı Cunalı nın da dedığl gıbı Soylev Turk edebıyatının en basarılı eseridır B J bakımdan onun edebı bır ıncelemesı yapıiabılır Şmd <e kadar Soylev ın bastır Imosı hep devletden beklendı Oysa her ya,ncı Soylev ı basıp vayıniayabılır Buna bır engel ol duğunu sanmijOrum Ataturkcu vaymcılar mızın sayısı az degıldır Isterlerse Soylev eskısmden daha ı/ı ve daha guzel bır bıcın de \oymlar ve OKuyucuya sembolık bır ka zancla sunabılırler Aslında bu ışın ustesınden gelebılecek tek /er Turk Tarıh Kurumu dur ( Ataturk un Buyuk Soylev ı aışındi kalan soylev denec telg'af mek'up ve genelgele rı de yenıden derlenmelı eKsıksız guzel ı/ı ve ucuz basımları •jap Imalı bunıarın bu msel ıncelemelerı yayınlanmalıdır Kısacası Atoturk le ılgılı her dusuncedekı sal lı guclerl eyleme donuşturmek ıcın yap labılecek her şey yap Imalıdır (*) Saml N Özerd'm B lınmeysn Ataturk istonbul 1«»76 s 82 87 Mustala Kemal Inonu ve Sakarya zaferl» r nden sorra dıplomct'k vollaria Ingıltce Fron sa V» ltcı\a gıbı de/letlerle temaslar aramış on la'i davos nın yanına cekrneye calışmıştır Bu sjretle Yunanıstan Ankara Anlaşmasıyle Ingılte re destpgı horıc yalnızlıga dogru ıtılmıştı Ru r \a ve Fransa ıle arlasmalar ordumuzun harp sı lah ve gerec'erı bakınıından guclenmesıne yara mıştı Turk ordusu strateıiK sa/unmadan strote |ik taarruza gecebılecek yeteneklı bır taarruz or dusu halın? donuşturuluyordu Harekat ınısyatı fı Turk ordusunun elıne gccmıs bu unuyordu Ataturk bu strateıık ve sıyosa! ana tasarı ve yontemle le buyuk tacrruza karar /erdı Bu Turk mılletmn >ereceqı buvuk b r ı i ı i o n olrca^tı B ı ımtıhandc basarılı olmadan dıaer devletlerın «lu tufkarane muamele erırı bekle""f. caız değ.laı eLutuf ve merhamet dılenn ek qıbı t r prersıp yoktur Turrc mılletı ve Tukı,c nın qelecek cocu< ları buı u bır an haı rdan cıkcmamalıdırlor 1 dı vordu As I ve onemlı olan gorevımız siyasa yap mak deg Id Dusman 'oDroklarmızdan sungule rımızle SOKUIUP otıİTiadan polıtıka ve dıpioma s nnlams.z sozcLkierden baska bır şe/ reğıliı Tpk care muhorpbe ve muharebede basarılı o maktı «Paramız var mı ? » tButun kudretımızı butun kaynoklcnnızı butun vorlıgmızı orduya erecegız Gucumuzu dunyaya tanıtacag z Ve ancck cndan sonra UIJ SJ ınsonca yasatmak saolancbı'eceKtır Ben 0 dumuzun varlıöını ve gucunu pcıomızla orant > ı bulundurmak teonsını kabul edenlerdei değılım «Pararnz vardır Ordu yaoarız Paraınız bıttı c du dagılsm » Beı ırr ıc n t>o/l° bır so.un \oktur Para vardır veya /o tur ıs T var olsun ıster olmasın Ordu vardır ve var oıacaL u r cBen ılk defa ıse oaslaoıg m l o ı i u i e i a k l lı ve duşunur opçuıe 1 bır 'o'ım kısıler h a m sordular •Paıai z var n r ~> sı c m z ar ' iı d r 9 » yoktur dedım O z c ı i o i O ıiolde r e vo pacaksm'''" dedıler Ben paro cl"cak orau ola cak ve bu uıus baamsızha n kırtcıacak*r ds dım Go jvorsunuz kı I »pcı o u,o r VP olocaktır » «B r ak n efenoı er r'c BT=hOf u'on mıll e te angor/a )Opl\n/or ripmr "r Kanunun ncm İpkette angaryavı vascklo ngır<"r c ı v/urnış iar Bu dogrudur FCKOÎ ıl.tı/cc 'ehlı^e bı"e ıier şeyı meşru gostem°kteaır Ordvnun qe r eksımio sı uluso angarya yopırma.ı zo r ı n'u tııyorso bunu ycp yoruz En doaru ' nr^^^ budı Iste boyle bır ınanc'a ola cifar nltın scc 1 kırkbır \a^>ındakı aerc Ba^komutai 30 Agu5*os c*3 Turk tanhını 1 pn bu/ ık ın hc n don mu > harebesını kozanaı Strcfîiık bokımdnn Ş'i knnnMan \e v a bu karattar taaı'uzc ŞL. şekılde / a r r a yapn ak veya takıp yonunu bplıılcnek'e VP e p c;t'rm o 'e fayda yoktur Asıl olaı ıılusu aa/a/n mard'rna* ve buvuk bır ınancla o m fpHakarlıga /ore'în 3k ve onun onune gecersk zofprp ııiastıı Tktadır Eko^om k Dolıtık VP strateıık olnnda verı lorpk her ne/dan muhnrPbes nı rr^nY bo/l» bır ruh kazcnabılır Bu/ok soylovın b ı OJ eı g^zu ıle vsıdıgı ders budur