Katalog

'^™ws^f StYASET 84 13 Fransız solıında iç hesaplaşma MEHMET ALTAN litika izlenmesini istedi. P ARİS Fransa'da genel seçimlere yaklaşık 18 aylık hir süre kalması ve yapılan bütün sondajların başkanlık seçimlerinin bugün yapılması halinde Mitterrand'ın kaybedeceğini göstermesi, Fransız solunun kendi içindeki hesaplaşmasını alevlendirdi. Sosyal Demokrasi, Keynes, Kautsky, v.s. Sosyalist Partinin, örgütün üstündeki "ölü topragım" atmak amacıyla, 1516 aralık tarihlerinde düzenleyeceği "yenilesme ve sosyal gellşme" adlı toplantıya, ilgili parti içi tartışmalarda Sosyalist Parti üyelerinin mevcut politikalara muhalef ya da "ilgisiz" oldukları ortaya çıktı. 6 ile 10 Şubat 1985 tarihleri arasında SaintBuen'de yapılacak olan KomUnist Parti 25. Genel Kongresi'nde, FKP Merkez Komitesi'nin sunacağı bildiri 6 üyenin çekimser kalması sonucu ancak oy çokluğu ile kabul edildi. Mitterrand ve sosyalistler "umut" olmaktan çıkıp ekonomik alanda başansız bir iktidara dönüşmelerinin sıkıntılannı yaşarken, komünistler de 25 yıldır izledikleri "solun ortak çrogramı" ilkesinı terk etti. Sosyalist iktidarın yürürlüğe koyduğu sanayii yenilcştirme politikasının doğurduğu memnuniyetsizliği hafifletmek için, Sosyalist Parti örgütüne sorucevap biçiminde bir anket dağıtıldı. Sonuçlann alınıp değerlendirilmesinden sonra, Sosyalist Parti örgüt temsilcileri aralık ortasında, teknolojik yenileşmeyi tartışacak. Ancak, hazırhk çahşmaları Sosyalist Parti örgütünün izlenen politikalardan duyduğu rahatsızlığı iyice açığa çıkardı. Bazı illerde tartışmalara, kayıtlı Uyelerin çok az bir bölümü katıldı. Sanayii yenileştirme politikasının yürürlüğe konduğu ve işsizlik oranlarının Fransa ortalamasının üstünde olduğu işçi kentlerinde, parti içi muhalefetin genişlediği saptandı. Orneğin, Nantes kentindeki bir metalurji işçisinin yenileştirmeyle ilgili olarak söyledikleri, genel memuriyetsizliğin tipik bir ifadesi olarak gazetelere yansıdı. Nantes'li işçi şöyle dedi: "Modernizasyon yüreğimi daraltıyor. Bunu tam kırk yıldır yaşıyorum. Her seferinde aynı şekilde sonuçlamyor. Bugün çalıştığım yerde 80 kişiyiz. Erken emekli olacagız. Ancak yerimize kimse alınmıyacak, ya da robotlar kullanılacak. Peki, çocuklarımı/. ne yapacak? Bu yenileşme ne şekilde sonuçlanacak? Modernizasyon belki kaçımlmaz, ancak hiç kimse clddi bir çözüm, yeni bir umut ortaya koymuyor." Sosyalist Parti sol kanat liderlerinden Didier Motchane da, En Jeu dergisinde, Mitterrand tarafından bugüne kadar izlenen politikaların kitleleri memnun etmediğini belirterek, teknolojik yeniliklerin sefalet ve fakirlik getirerek gerçekleştirilmesinin solculukla ilgisi olmadığını ileri sürdü. Motchane, yeni bir ekiple yeni bir po Le Monde gazetesinin, Fransız solunun başarısızlıklannı belirlemek amacıyla 7 günlük bir yazı dizisi yayınlaması üzerine sosyalist okuyucular arasında çıkan tartışmada ilginç görüşlere rastlandı. Sosyalist Parti üyesi bir okuyucu, gerçekler karşısında, parti programının ekonomi politika ile ilgili kısımlarının değiştirilmesi gerektiğini ileri sürdü. Aynı okuyucu, demokratik sosyalizmin genel seçimlerle iktidara gelmeyi kabul edip, üretim araçlarının devleştirilmesini reddetmesiyle, komünizmden aynldığını belirterek, bu konularda Kautsky ve Rosa Luxemburg'un söylenebilecek her şeyi söylediklerini hatırlattı. Gerçekler karşısında doktriner olunmamasını öneren parti üyelerine karşılık, bazı uyelerin de Sosyalist Parti'nin solKeynes programının dört başı mamur bir şekilde uygulanmadığı görüşünde birleştikleri gözlendi. Partinin sol kanat üyeleri, sol ideolojinin bazı pratik uygulanıalara feda edildiğinden, Mitterrand iktidarının ciddi bir ekonomi politikasının olmadığından yakınıp, Sosyalist Parti'nin sosyal demokrasi ile sosyalizm arasında sıkışıp kaldığını vurguluyorlar. "Kapitalizmle köprülerin atılması", "tnsanın insan tarafından sömiiriilmesine son verilmesi" ilkesiyle yola çıkan Sosyalist Parti'nin, bugün "Karma ekonomiden yana oldugunu", "Her şeyden önce kâr" prensibine önem vererek, sosyalizmden vazgeçtiğini ve sosyal demokrat bir tavır aldığını söylüyorlar. Bu üyelere göre, Sosyalist Parti'nin önündeki tek çare, liberal partilerle işbirliği yapmak olarak beliriyor. Sosyalist Parti, üstündeki "Ö/M toprağım" atmaya çabalıyor. Parti üyelerinin çoğunun Mitterrand yönetiminin politikalarına muhalif ya da 'ilgisiz" olduğu saptandı. Sosyalist taban ve hukumette lıberalizm, l* Mond* Dlplomatlqut'tın Komünistler: Eski politikalara dönüş Komünist Parti Merkez Komitesi 25. Kongreye sunacağı metinde, partinin artık Sosyalist Parti ile birlik içinde olma politikalanna öncelik tanımıyacağını açıkladı. Komünist Partiye göre, temmuz ayında, Laurent Fabius hükümetine katılmama kararının alınmasıyla, partinin 25 yıldır gerçekleştirmeye uğraştığı solun ortak program ilkesi de terkedildi. Merkez Komitesi'nin kongreye sunacağı metinde, bugüne kadar sosyalistler ile işbirliğine girilmesinden komünistlerin zararlı çıktığı, Sosyalist Parti'nin, Komünist Partisi'ni küçülterek büyümeye çalıştığı ileri sürülüyor. 1981 yılından sonra uygulanan politıkalarla, işsizliğin önlenemediği, çalışanların alımgücünün gerilediği, sosyal ve demokratik hakların tehlikeye atıldığı hatırlatılıp, Mitterrand'ın "Kapitalin, Amerikan dolannın ve çokuluslu şirketlerin" çıkarına bir politika izlediği vurgulanıyor. Komünist Parti, ideolojik ve politik bir mücadeleyle amaca varılabileceğine inandıklarını açıklıyor, uygulanan "teknolojik yenileşme" politikasını sermayeyi rahatlatmaya dönük bir politika olarak niteliyor. "Bazı hatalar" Komünist Parti Merkez Komitesi, Sosyalist Parti ile birlik politikasını terk ederek, Komünist Parti'nin özelliklerini ortaya çıkaracak yeni ve mücadeleci politikalar Komünist Parti, geçmişte "hatalar" yaptığını kabul ediyor. Merkez KomitesVnin şubat 1985'te toplanacak kongreye sunacağı metin, ancak oy çokluğuyla kabul edildi. FKP Merkez Komitesi toplantısı, Le Monde'dan önerirken, geçmişte "bazı hatalar" yapıldığını da kabul ediyor. KomUnistlere göre, bugüne kadar, partinin bazı başkanlık seçimlerinde kendi adayını göstermeyip Mitterrand'ı desteklemesi "öneraü bir hata"ydı. Çünkü bu destek yüzünden iki parti arasındaki farklar iyice vurgulanamadı ve bir kısım komünist seçmenin Sosyalist Parti'ye oy vermesine neden olundu. Merkez Komitesi, Mauroy hükümetinin "kemer sıkma" politikası gütmeye karar vermesinden sonra, parti örgütünden gelen eleştirilere yeterli hassasiyetin gösterilmemesini de "önemli bir yanlış" olarak niteledi. Bu iki hatanın, partinin seçimlerde devamlı oy kaybetmesine ve üç yıl içinde yaklaşık 90 bin üyenin kaybına yol açtığı ileri sürUldU. Komünist Parti'nin, 1981 yılındaki 700 bin üyesi bugün 610 bine düşmüş bulunuyor. Merkez Komitesi'nin, ideolojik savaşımla kaybedilenlerin kazanılacağını belirten bildirisine bazı merkez komite üyelerinin katılmadıkları anlaşıldı. Aralarında parti sözcüsü Pierre Juquin ve eski Bakan Marcel Rigout'nun da bulunduğu altı kişi, 25. kongreye sunulacak bildiriye itiraz etti. Söz konusu altı kişiye göre, Komünist Parti yeni bir durum değerlendirmesi ve "önemli politik yenilikler ve değişiklikler" yapmak zorunda. Ancak, merkez komitesinin "demokratik merkeziyetçilik" ilkesinin sıkı sıkıya korunmasına karar vermesinden dolayı, altı kişinin muhalefetinin ciddi sonuçlar doğurması söz konusu değil. Genel seçimlere 18 ay kala Fransız solunun baslattığı iç hesaplasmanın sonuçları ve bu sonuçlann yaşam gerçeklerine ne kadar uyup uymadığı, sol içinde sorulan sorular ve tartışılan konularla, kısa bir süre sonra ortaya cıkacak.