Katalog

Bir öykü (ya da masal): UBP nasıl kurulamadı? Once "SODEP yetmez" dedîler, sonunda HP/ye girdiler JÜLİDE GÜLİZAR Anımsayacaksınu, sol kcsımde parti çalışmaları sürdürülürken, bırçok grup, çeşitlı isimlerle ortaya çıkmıştı. Bunlardan birıdetarımcılar grubuydu "Blrkaçaydır Sosyal Demokrat kesimde butunleşme çabaları içlnde olduklarım" söylııyorlardı. Ha/.ıranııı son haftasında bu gruptan ıkı temsıleı, Ersoy Bulut vc Tekin Kipoz, Fevzi Çakmak Sokağında bır büroya gittıler. Burada, dokuz ay önce çok sevdıği mesleği, doktorluğu bırakmak zorunda kalan ve daha sonralan sıyasal yaşama atılan Çaglar Kırçak'la görUştülcr. Gelenler, bugünkü koşullar altında SODEP'ın beklenti ve gereksinmelere yanıt veremeyeceğinin anlaşıldığını ve bu nedenle yenı bır Sosyal Demokrat Parti'nın kurulmasının zorunlu olduğunu bıldırdıler ve eklediler: "Sizlerk birlikte çalışıp, partileş me olayını başlatmaya hazınz." Ayrıca Selahaddin Baburoğlu ve arkadaşlarının bır parti hazırlığı ıçınde olduklarım, bu üç grubun birleşmesi durumunda ortaya güçlü bır Sosyal Demokrat Parti'nın çıkacağını bıldıren Bulut ve Kıpoz, yanıtı claha sonra almak üzere görüşmeden ayrıldılar. Burada bır noktayı hatırlatalım: O sırada SODLP 21 vetodan sonrakı 16 kurucusuyla yenı bır lıste oluşturma çahşmalarına başlamış bır partiydı. Frtesı gün Fevzi Çakmak Sokaktaki büroya bir telefon geldi Telefonun öbür ucundaki ses Yaşar Aysev'indı ve Resit Ülker, Babüroğlu ve arkadaşlarıyla bır grup oluşturduklarını, bır kere biraraya gelmelerının ve görıışmelcrının yararlı olacağını söylüyordu. Ayrıca Aysev'in verdiğı "İç açıcı bir haber" de vardı. Kurulacak partının finansman sorununun çözUmu hazır 'ln *« Kurulu'nda gorev alacak ki^iler için sosyal demokrat çevrelerle goruştu. tbrahim Denizcier'in cenaze loreni sırasındu Şişli Camii'nin avlusunda Istanbul eski Belediye Baskanı Aytekin Kotil ile Kartay uıun ve içten bir sohbete dalmışlardı. Bu sohbeti goruntulemek isleyen arkadaşımız Fusun Özbilgen'e Aytekin Kotil, "Artık pek arayıp sormuyorsunıız?" diye sitern etti. Özbilgen, "Siz bir sure gazete sutunlarından uzaklaşmak istediginizi soylemiştiniz, ama böyle goruntuler verirseniz yine gazete|ere geçersiniz", diye yanıt verdi. Bu arada Ce/mi Kartay, fotoğrafların nicin çekildigini sorunca Aytekin Kotil Kartay'a "Efendim merak etmeyin, Cumhurivet gazetesi pek fazla resim yayınlamaz onlar arşiv için çekerler", dedi. Kotil, Kartay ve İstanbul eski rnillelvekillerinden Ayhan Altug'un birlikte goruldukleri bu fotografı "arşive saklamıyor" ve yayınlıyoruz. a r k l l Y\f*tİ SODEP Genel Başkanı Cczmi Kartay Istanbul'da partisinin II örgutunun kuruluşu y p g ş B U I U I C U i u . b İ 7 / a , u gga ^ , istanbulda bir haftaya yakın kaldı ve tl Başkanlıgı ilt Yonetim r ^ bir haftaya yakın kaldı ve tl Başkanlıgı ilt Yonetim Partilerin sicil bürosunda trafik yoğunlaştı • MDP kırmızı, ANA.P lacivert, HP yeşil, SODEP mavi, Yeni Doğuş kahverengi... Cumhurıyet Ba^savcıhğı bünyesınde ilk kez kurulan Sıyası Partıler Sıcil BUrosu'nun trafiği son gUnlerde yoğunlaşu Savcılıktaki büroya kuruluşu tamamlanan 3, kapatılan bir partinin dosyaldrı gönderıldi TUzel kışılık kazanan dığer 10 partinin dosyası göndcrılmedı Cumhurıyet Raşsavcılığı'nca, "Sicil Burosuna" kuruluşu tamamlanan Milhyetçı Demokrasi Partısı, Anavatan Parlısı, Halkçı Parti'nın dosyaları ile MGK'nın 79 sayılı kararıyla kapatılan Buyük Türkıyc Partlsi'nin tek klasörü geldı Sıyasi Partiler Yasası uyarınca kurulan "Siyasi Partiler Sicil Bürosu" savcılığını Flkret Erdlkmen yapıyor. Erdıkmen, "Siyasi Partiler Yasası'nın uygulanmasında titizlik go<terildigini" söylerken bır yandan da parti dosyalarına renklı bantlar yapıştırıyor. Savcı Erdıkmen'ın odasının yanında Sıcil Bürosu bulunuyor. Bır salon ve geçişlı bır odadan oluşan Sıcil BUrosu'nun Yazı 15leri MUdUrlUğü'nü Eşref Akkeyuncu yapıyor. Akkoyuncu bır yandan da partilerin ıl ve ılçe örgütlenne ilışkın lıstelerı, yu/ılan "kırmızı kaplı" defterıne kaydediyor. Ayrıca, gerekli yazışmaları yürütüyor. Sıcil BUrosu'nun büyük salonunda Uç dolap, bir masa ve genelhkle yerde duran siyah bir telefon var Salona bağlı kucuk odada Eşrcf Akkoyuncu oturuyor. Salondakı uç çelik dolabın ıkısinde toplam 77 klasör bulunuyor ve her raf bir partıye ayrılmış. Her partiye ayrılan klasörlere çeşıth renkte bantlar yapıştırılmış MDP kırmızı, ANA P lacivert, HP yeşıl, SODEP mavi, Yeni Doğuş kahverengi renkli bantlarla ısaretlenmiş.Bir kısım klasörlere renklı bantlardan yapıştınlmamış Sıyası Partiler Sıcil BUrosu'nun kuruluşunun ılk günlerinde oldukça sakin günlcr geçırdıği söylenıyor. Şımdıyse, partılerın ilçe örgütlen ardarda kuruldukça, yazılar, belgeler yığılıyor, kurulan ılçe örgütlenne ilışkın belgelen getıren görevlılerın bırı gelip bırı gıdıyor. . A dı. ÇünkU Almanya'dan dönen Yurtsevcr ve Sosyal Demokrat nıtelikli bir işadamı, beş katlı apartmanını bu parti için ayırmıştı. Sonra yine bu kişinın katkısıyla Barış gazetesı bir hamle yapacak ve yuzbin baskıya geçecekti. Böylece partinin bır yayın organı da olacaktı. Her ıkı grubun önensi de üç gün boyunca tartışıldı, Kırçak grubunda. Bu aşamada partileşmeden yana olanlar ve olmayanlar düşüncelerını söylediler. Çoğunluk, partinin kurulmasından yanaydı. Çünktı bırçok kımse siyasal çalışmalarda bulunmak için görevlerinden ıstıfa etmıştı. Olumlu karar 30 hazıran akşamı gruplara bıldırıldı. Herkes solda ıkınci bir partinin çalışmalarına başlandığını sanıyordu. Ne var kı bu sanının doğru olmadığı hemen ortaya çıktı. Çunku uç grubun bırleşmesıyle oluşa cak partıde ınanç ve duşunce bırlığı sağianamayacağı daha ılk adımda görulmuştu. Almanya'dan doncn, basına "24 yıldır bulundugu Almanya'dan Sıiyaset yapmak için yurda dondugu" açıklanan tlhami Yıldırım, henuz ışın başında pek de tutarlı sayılmıyacak sözlerle kafaları bulandırmaya başlamıştı. Örneğın, gazetemıze verdiğı demeçte Yıldırım, "Ne »agcıyım, ne solcuyum" dıyor ve ekhyordu. "milyarlanmı bu iş için harcıyacagım." tlhami Yıldırım yaln\ı ınilyarlarla kalmıyor, propaganda gezılerınde kullanılmak üzcre Almanya'dan getırdığı ses aygıtlarını, vıdeoları da partinin emrıne verıyordıı İlhamı Yıldırım, demecinın yayınlanmasından hemen sonra bu kez de başka telden çalıyordu: "Bizim grııpta Yaşar Aysev, Reşit İllker diye kimseler yok. Sonra biıe Sosyal Demokrat diyemezsiniz, çunku grup kararımız var. vb..." Oysa tam bu sırada Baburoğ İu bir basın toplantısıyla Sosyal Demokrat bir partinin kuruluşunu açıklayacaklarını bıldırıyordu. Bu arada ba/ı ılgınç şcyler de oluyordu. örneğın Sosyal Demokrat bır partinin kıırulacağı, adının da Ulıısal Barı> Partısı olacağı açıklanan basın toplantısının hemen ardından Yasar Aysev boyle bır olayla ılış kısı olmadığını açıklanu>, açıklamanın ga7etelerde çıktığı gün partıyı kuracaklarını bıldırmıştı. Anlaşılıyordu kı ıç çekişmeler bütun sıddetıyle dı>a vuruyordu koordınasyon Kurulu'nun toplantısından sonra uç grup yenıden biraraya geldığınde Aysev vc (Jlkcr yenı bir onerıyle ortaya çıktılar: "Halkçı Partiye birleşmemiz gerek." Bu öneri bardağı taşıran son damlaydı. Şıddetlc karşı çıkanlar oldu. Karşı çıkan tar avaz avaz ba^ırıvordu: "Politikazikzaklarhunerbazlıgıdcgildir. Basın toplantımı/du pazarlık partisi olınıyacagıınızı açıkladık. İhanet ediyorsunuz.. Iek ba^ımıza halkın karşısına çıkacak guçteyiz." Toplantının bombası sonunda patladı. "Halkçı Parti ile birieşecekseniz ben bu i>te yokum." (,'ağlar Kırçak, arkadas,ları adına böyle bağırıyordu. Siyasal ortam bu arada hızla dumanlanıyordu. Bırbırı ardına kurulan partiler., Birbirı ardına veto edilenler.. Cumhurbaşkanı Kenan Evren Adapazan konuşnıasında, "mantar biter gibi tureyen partiler"den söz ediyordu. "Sosyal Uemokrat nitelikII" ıkınci partinin çahşmaları iyiden ıyiye tutarsızlaşmıştı Grupların yaptığı toplantılardan dışarıya çeşitli dedikodular yansıyordu. Sonunda beklenen oldu. 8 temmuz sabahı yapılan bır açıklamada, "parti kurma çalışmalarının bu aşamada durduruldugu" bildirıldi. Bır masal böyle son buldu. Evli evine köylü köyüne.. Yaşar Aysev'le Reşit Ülker mı? Onlar da cuuulp diye Calp'ın partisıne.4 SAYFA 6 CUMHURİYET/SEÇİM 83