Katalog

Kadınlar | politik yaşamda yonelmesının volları, dcmokrasının ııygulaına yolu. \ c de uı elkın bıçımdc bır partı ıçınde yapılabıleıı ınucadele. Daha onıckrı polıtık deneyımını/ oldu 7 mu Boyle bır deneyımım yok. Ben dcrnekçıyım Yasamımın bııyuk bır boluınıınde derneklerde çalıştım. Çocııksevenler Dernegi'nde halen çalışıvorum. Geçmış yıllarda toplam 10 yıldan fa/la başkanlıgını yap(ıın bu dernegm. (.rup çalısmasının vc grııp haşarısının ladına o valışınalarda vardım. Tabiî karşılık beklemeden birşey verebıl Nasuhoğlu, "Normal dönemlerde pohtıka yapmak ko\ayd\r," d\ye konuşuyor "Asıl bu dönemde bu ışe karar verebümek çok onemhdır bence Bu geçış dönemınde her yurttaş, üzenne düşen goreuı karınca kararmca yenne gettrmek zorunda " ınenın ladına da. Sanırım şıındi parfı çalışmalarında da grup başarısının, grup çalışmasının ortaya konmasına çalışacagız. (, ok krıtık vc duyaı lı bır donemden ge (,ıyoı u/ Boylc bır donemde polıtıkdya gır 9 ınekten korkıııadıni7 m ı Hayır, hıç korkmadıın. (,'eşillı nedenlerı var korkmayışımın. Bır kere jasalann sınırları ıçınde kaldını/ mı korkacak bır şe> olmadıgına ınanıyorıım Ikıncısı, çocukluguından bu \ana korku dıve hir duvguvu ta/laca yasaınadım. I n oncmlısı de geçmış dönemlerde korkulıı birıok olavı yaşadım ve yaşayarak aşlım bu korkuları da. Daha başka şeyler de var. Son derete duyarlı bır donemdeıı geçıvorıız. Normal dönemlerde polilıka >upınak kolavdır. Asıl bu donemde bu işe karar vcrebılm» k çok oneınlidır bence, bu geçış doneııuııde her yurllasa bir t>orcv dıısııyor. Her Mirtlaş karınca kararmca gorcvinı vcrint gıiırınek /o rundadır. llerkes bır>eylerın yapılmasını haskalıırından beklerse, ba/ı ısler nasıl, ne /aman vc kıın lıırafından yapılır kı? tşle bu sorıınılıılu|>u dıı>dugum ıçııı, fjim dola\ısı\lu eskıden lurı lanıdıüim, ınandıgıın ve sa\(;ı duydııguın I rdal İnonu'den kuruııılıık oncrısı alııua onur ve ımıtlııluk duvarak kabııllendım bu gorevı. Avrııa esım bıiMik olçude destek oldu bıraz da erkekler kadar politik bir hırs <aşımayı^ıyla (kı bu bir lehte puandır) bır denge unsuru olabilır. 9Cıiınumu/un eu onemli sorunu nedu sı/te Kejım sorunu elbctlc. Çoğulcu bir deınokrasiyı kurabilmcnın oneminı unutmamalıyı/. Buınııı dışında, vo/ulnıesı gerekcn pek çok sorun arasında sı/ın oncelık verdıklerını/'' Sosyal hizmet, sosyal refah ve eğitını. Pckı, kadınlar konusundd yapmayı dusundüklcrınu'* Fğitim, ogretım sorunu... kadınlarııı da en az erkekler kadar cgılıın ogrelıın den nasıplerını almalarını saglaınak (, ıınku daha başka scylcr Itıınıın arkasından Kelır. "jukrdiı Ndsuhoğlu'na partı valışmaların da ve polıtık yasamında ba^arılar dıleyıp ı,ıkarken ekledı "l'olıtıkunın oneminı her /aman bilırdırn, ama bu kadar onemli oldugunıı bu ışe gmnce anladım." ^ Dort çocuk ve politlka. Ikisini nasıl bagdaştırdınız? bvlenıp Malatya'da oturduğunıuz yıl larda, aıle yapımız bakımından oldukça ra lıattım Çok yardımcılanm vardı Polıtık yaşama başladığımda en kü^ük çouıığum lısedc okuyordu Yanı herkes kendını kur tarmıştı vc hıç, zor olmadı Eşinlz nasıl karşıladı bu yaşam biçiınıııi' Size destek ya da kostek oldu mu? Cvlendığımude nasıl bır aıleye gırdı t'iiı >;örmuştü Babam, anıcalarım hep po lıtı! a ı<,ındeydı O nedenle yadırgamadı, aıiK' kendısı hıı, ılgı duymadı Ben de par lıyı eve taşımadım hıç O sormazdı partı is!( rını, ben söylcmezdım Destek ya da küıtek olnıa durumu olmadı Çocuklar da ılgı duymadılar politikaya, seçtıklcrı nıes lcklcnnı sevıyorlar Politika nedir peki? Herkes polıtıkanın bır sanat oldugu nu söyluyor Uzun zaman düşündüm bu1 nun üzerınde, acaba öyle mı dıye Bazı ın sanların bu ışı beceremedıklcrını görunte polıtıkanın bır sanat olduğuna ben dc man dım Tek tek ınsanlarla ve toplumla ılışkı ler sanattır dıyorum ben Bu ılışkılerdc baş ta gelen şey güvendır ve sevılmek, ınanılmak bunun arkasından gclır Pohtıka ınsanı gcnçleştıren, dınlendıren bır uğraş bence Ülkemizde yeni açılan donemde politikayı bunun için mi seçtiniz? Başlarken de söyledığım gıbı, politikaya yatkınım Polıtık heyetanlar ıçınde yaşayan bır aıleden gelıyorum Bu halkı, kadınıyla erkeğıyle vok lyı tanıyorum Ta banla bırhkte çok bulundum O ınsanlar la vedım ıvtım, geceledım Polıtık çalışma bana zor gelmeyen bır valışma bıçımı lşçıden, köyluden, dar gelırlıden yana bır partıden önerı alınca şeref duyarak gırdım bu valışmalara Kadınlann politıkadaki yeri? Çok önemlı Ama yeter sayıda dcğıIi7 Bunun nedenlennı taa 1934 yılında Atatürk'ün bızlere seçme seçılme hakkını verdığı günden başlayarak arıyorum Bu hakları, uğrunda hıç mücadcle vermeden, ha/ır bulduğumuz ıçın hakkını vcrcrek kul Ianamıyoru7 Kâğıt üzeundekı haklar ba kımından bırı,ok Batı ülkesınden daha ılerıdeyı?, ama bunları kullanmayı beceıenv yoru7 Bırçok kadın daha yasal haklanihn farkında dcğıl özellıklc köylcrde f)nla la anlatılacak çok şey var Fğî'unsı/lık, <>j renımsızlık, kcndı kdderlerınc İMrakılıiıı lık ve ekononıık bağımlılık, ladıııl ıı ) i lıtık yaşama gırmekten engellıvnı Fk ı ı mık bağımsızlığına kdvuştıık'r3 1 ı('ı ' ı nı bu ışe daha çok merak samnğıı ı u MU yorum Turk kadınının vasıtl iı> • ık. ^hır ve yapacağı çok şeyleı vardıı 1,1,1,1 kn dın, çocuklarının gclccegınclen ıi A J V*'^ sorumludur Tum bunlardan dol ıvı' itlının pohtıkd ıçınde olması şaıltu Yaşadığımu donemin nır degırlendırmcsini yapar mısınız? Vatandaşın ekonomık knz ıçınde ol duğıı muhakkdk lnsanların karınlannı doyurabıldığıne değıl, doldurabıldığıne ınanıyorum Ekonomık bakımdan çok zor bır dönemden geçıyoruz Sıyasal açıdan da öyle Çok tıtız vc yumuşak bır geçış gerekı yor demokratık döneme Bu nedenle sıyasdl partılere ve ba.sına çok önemlı görev ler düşuyor Polıtık yaşama her insan gıbı siz de bir şeyler ka/anmak, bir yerlere gclıp, bir şeylcr yapabilmek için girdiniz mutlaka. O yetkilı yerlere geldiginız takdirde ilk yapacağınız işlcr neler olacaktır? Yalnu kadınlar ıçın değıl, genelde bır şeyler yapmak ıstenm her şeyden önce Çözüm getmlmcsı gereken pek çok sorun var, ama benım ıçın ıkı sorun en başta gclıyor lşsızlık sıgortası ve gcnel sağlık sıgortası ÇözUm getırmeyı düşündüğüm ılk ıkı so run bunlar olacaktır (J.G.) A DhNFYİMİ \<>k SODIP kuruuılarınlan Nasuhoglu, "Polıiık cleneMinıın >ok," liMir. "Ben dcrnekçmın " Neriman Elgin: Politikaya yatkınım, halkı tanıyorum Q ^ | 'de Malalya'da dogdum.Bir l s Zt A ara milletvekilligi yapan bir babanın kızıyım. Ankara Kız Lısesi'nde okuduğum yıllarda Afet Hanım tarih hocamdı. O nedenle sık sık Ataturk'le yuzyu/e gelirdık. Bi/ler Ataturk milliyetçiliğiyle yetiştirilmış bır kuşaktık. Hlç unutmam, her 5 Mayısla Kız Lisesı olarak Ataturk Orman Çiftliği'ne giderdik. Ataturk mutlaka gelirdi o gunlerde. Bizlerle konıışur, ko>usur, oyunlanmıza katılırdı. Pek çok defa Ataturk'un elinden tutup, çiftçi çukurdavdıhaaaydi peri kızı oyununu oynadığımı hatırlıyoruın () nedenle, Ataturk ılkelennı ılke edınen bır partıden teklıf alınca ona her şey bir yana, yalnı/ bu nedenle bıle hayır diyemezdim." Halkçı Partrnın kuruculaıı arasında yer alarak, /orunlu bıçımde kcsılen polıtık ya şamını yenıden başlatan Neriman Elgin, sözkonusu partıye evet demcMnın nedenı nı böylc d^ıklddı Bır okul dönüşü, Malatya'da karşılaştığı Zıraat Fakultesı asıstanı eşıyle evlenınce Malatya'ya yerleşmışler Dahd sonra Ankara'ya gelmışlcr (Jv oğul, bır kız çotuğu sahıbı olmuşlar Altı tanc de torun Eşını 1976'da kaybetmış Nerı man Elgin Sayın Neriman Elgin, geçmiş politik yaşamınızdan soz ederek başlasak mı? 1960'dan bu yana, şımdı kapalı olan bır partının genel merkez kadrosunda görev aldım Oenel Merkez Kadınlar Kolu Başkanı oldum Bırçok nedenlerle 1979 sonunda ıstıfa ettım lkı dönem Beledıye Meclısı uyelığı yaptım Beledıye Meclısı Başkanvekılı oldum Parlamenter olmak ıstedım elbctte Ama 1977'de ön seçımde kaybettım ii't Şükran Nasuhoğlu: Erdal Inönü'ye saygım var JUIİD1 GUltZAR 4 i T J a/ı ışlerın yapılmasını herkes bırü hirındcn beklerse, o ışlcr nasıl, ne zaman ve kıtn larafından yapılır kı," dıyc soze gırdı 'jııkrdtı Nasuhoğlu vc tkledı " l l e r başkentli gıbi ben de polıtıkanın ıçındcvdim zaten. l'olıtıka yaşamımı/ın ayrılma/ parvası oldu. I uın aılcierde, hele bızim gıbı cocuksu/ olanlarında, luplum sorunları gııneel konular olııyor. Nedcn polilika dıyc sordıınuz. İşte bundan, polilıka." Sayın "jııkran Nasuhoğlu, ncden po lıtıka sorıısundan sonra şımdı de ncdır polıtıkd'' İnsan lopluluklarının kendı kcndmı * * * Ndsuhoğlu 1925 yılındd Balıke sır'de doğmııs, ılk, orta velıscyı bu kcııtu bılırmıs lıseyı bılııdığı yıl Neuitı bcy eğı ıım ensiıiusu aıjlmıs Balıktsıı'de Oraya ktiydını yaplırmı> vc lı/ık kınıya bolumu mı bıtıımış Sonıa ılk goıev ycrı olarak, Balıkısıı FiLarei 1 ıscsınt vcıınışler kcndısinı I sıylc laıusıp, bu surc sonıa Lvlenın te Balıkesır laslı bıluıış Şııkran Nasuhog lu'nun yaşamında Ankaıa'ya gelmışlcr 'yımdı emcklıye avı ılmak u/crc olan eskı lı /ık pıofesorıı Kaut Nasuhoğlu tınıvcrsıte' dc surduruıuş nıeslck yasanunı "Ankara'ya ^eldıgimızde alannıam çıkınadı. Sonra Amerıka'ya gıllik. l't, yıl kalıp dondukleıı sonrj da alaına ışı olmadı. Kısa suren bır ogrclmenlıklcn sonra ev kadıııı olarak surdurdum yaşamımı ve ısle o /aman derneklerde çalışıp lopluma bır lıı/ınet sunabılmc>ı kararlaşlırdıın," dıyor Şukran Nasuhoğlu, "(, oeuğııınu7iın olmayısı henı daha cok (.oııık derneklerıne >onclllı " • «• • Kadına polıtıkada nasıt bır ycr vcrıyorsunuz 9 Kadın politikada ınutlaka erkekler kadar ba^arılı olur, ama çok onemli bır nokta şııdıır bcnce* kadın politikada sevecenlıgıvle, anneligındcn gelen duygularla ve \YFA 4 CUMHURİYET/SEÇİM 83