Katalog

DER<. pardcsüsü.oldİNcıısizcllcri. j>alof)su/ayalkaplarıyla cvinin yolunıı tutardı. () giinle şöylcanlatıyor Anılar'ında; "Ha.slalıkh b çocııklum. Hasla olmak herzaman kötii b Sfcydir ya. lıasta olmanııı cn kötii oldıığu z; man.yiycceğinkılulduğuzamandır. Üstelil y iyccck durumunun bctcrin dc bctcıı oldıığ zanıaıılaroldu. Çok güçlüdcğildiın. Traıı vay scyrck gclirdi. Sonunda gclirdi ama. tıkı tıkı^olıır. kalabalıkgcncdciçincdolmayaı;; lüjirdı. Bensc binde bir bcccrebilirdim biı meyi. Itişmeyekalkışmayagücümolmazd 'ttişkakış, sonunda tıkıij' sözüiştcozamaı laricaloldu. Konservatuvarazamanındag dcbilmck için hcr zaman evden erken çık mam da bu yüzdcndi. Tram vaya binmey i di şiinmezdimbile. Yürürdüm." I;>le bu bcrbat mı berbat ko^ullaraltındi Dmitri'nin BirinciŞenfoni'si iizcnndcçalı^ maya nasıl vakit bulduğu. bıı yapıtını nasıl lı manılayabildiği akıl sır crnıez bir s>eydı Dmitri'nin esınvekararlılığına, yoksullukv mutsu/luk koş)UİIarı beşiklik etınİ!j olsa gc rek. Ayrıca içinc çörcklcncn bir kaygısı d vardır.onuyiyipbitirir. F.vdeüzerindeçali!; malarınıyürüttiiğüpiyanosununelindcngiı mesi korkusu içindedir. Korklııgu başınagc lirde: taksitlcrinı ödeycmcdiği için. piyano sunu alıp götiiriirler. Üstiinc üstlük hastala nır. ailesi onun kazandıgı birkaç rubleden d olıır. Buyelmcz.aileninba^ınabirbcladah gclip çatar. Anncsinin çalıştığı işycrinde. pal ronlarınkasasındaki paraçaîınır. Hiçgünah yokkcn.annesinı ücrctalmadançalı^arakb parayı ödcmcyc mccbıırbırakırlar. Kadııı nc rcdeysc bu bclanın iisiesindcn gelmek iizcrc dir ki. birak^am c\ incdöncrkcn yolunıı kaı manyolacılarkcscrler, kadını biıgüzel hırpa layıp üzermdeki bır ıki rublc biitiin paray ı d alırlar. Ailetamtakırkalıverir. Senfoni beğenilir Müzik yaşamına Leningrad'da, sinema piyanisti olarak başlayan bir ünlü besteci: Şostakoviç. îlk senfonisi çalındığında yıl 1926 idi. Ardından hemen ikincisi ısmarlandı. M. HALİM SPATAR ündc iiç seans f'ilm oynatan sala:> biısinema. Adı Parlak MakaıaTiyatro.su. Sonradan adı dcği^ccck, Barikat olacak. Rusya'ya ikiyüz yıldanuzunbırsürebaijkcntlıketmi^.adıdört İavdeğişmiij.yüzyılınıı/m iki biiyiikdevriminesahneolmu^'BeyazCJeceler'kcnti.bugüniin Pctrograd'ı. l t )20'lcriıı Lcningrad'ı. Ustiibaı>ıpcrİ!)anbirdclikanlı.onuııkadarkırıkdökükbirduvarpiyanosununbaijiııaolurmııs. Filmmöykiisününya/ılıoldugııkâğıllan.piyanonunkapağınayerleijtirmisjiperdeden yansıyan titrek lo:> ışıkla. kalın bağa givlüklerinin arkasındaıı miyop ınıı ıniyop gözleriylepiiıdikkat izliyor. Parmakları. piyaııoınınii/erinde;filminöyküsiinegörekimizamanduygulu vcscvecen. kimi zanian betimlcyici. kimi zamaıı lıoyrat veöfkcli. kimi zamandakaramsarbirhavayaralacak^ekilde dola^ıyortıı^larda. Aııılar'mdal TanıklıkTutanağıŞostokoviç, Pcncerc Yayınları)bıı sınemapiyanislliğini."ı:jim.beyazperdedekı insanlannco$kıılarmamüziklee$liketmekti."diyctanımlıyor. Llindcolsa. Dmitıi Şostakoviç. bunca dcğci"li/ama1ıınıbudcnlientipüfteiHiğra:>larla boşaharcarmıydı hıç? Yoksııl öğrcncisinin biiyiik yelenegini gören flğretmcni Nikolayc\. oııa se\e se\e panısi/ dcrs \crivordu. Dmilri ısc. bırkaç rublc kiirşılığmıla bıı bcvclirici iiji yapmak ıçin. lıcr sabalı orkcndon kalkıpyoİlaradii^üyordıı. \alnı/casanatı \c ögreninıidcgil.saglığıbakımındandaağıi"\c sakıncalıbırçah'jmaydı. Aııılur'ındu. "Bıktırıcı.nctrctcttirici biruğra.^tı bıı: işağır. parası azdı; ama bcn katlandıın bıına: o bırkaç kııi"uşualmayabaktım;odcnlielimizdardaydı ozamanlar."diyesözedcrbui^indcn. Sinema salonunun ha\ ası bunaltıcı olurdu. Koskoca birsoba. salonıın ısısını 30dcrcccnin üslüncçıkarır. scyircılorin karlı giysilcriıulcndurmadanbuğutütmcsincncdcnolıır. ıırlalık solıık alınanıayacak bır lialo gclirtii. Ama birdc. scans bitip dc kapılar açılınca. içcri biıandabuzgıbı bırha\adolar. donduı ııcıı bir.ıığıık kaplayı\crdi heryanı. Dmılli'nin bıraz ÜIKL' tcrdoıı sınlsıklanı olmu% parnıakları. bıranda bıı/ kcscr. kcçclc%ir. dokıınduğuiHi dııy unisayaına/ birduruına gclirdi. Rıı kc/.olİcrini hı/lao\ u>lurmaya.parmaklarını hohlayahohlayaiMtmaya.piyaııolu^lariMabaNabılccckbirhalogctirmoycvalı^ııdı. Sonscansdagcccniıı I 'indcnsonrabitcr: dclikanlı crlesi gün bıı bczdirici i^c sil buîjtaııba^lamak iizere.iizcıindeincccikbir Dnııtrı. biitiin bunlaıın üstesindcngelir. N > cdcrcdcr. Birinci Senfoni'sini tamamlar. Bi punduna getirip hocası Nikolayev'cdcgöstc rir,clc^tiri vcögiitlcrini istcr. Mocası scnfoni yi çok bcğenir; konscrvatuvarm öteki ilcı gclenlcrinc de göstcrip inccletir. Onlar d. scntbniyibeğcnirler. hcmdeöylesincbegc nirlcr ki. orkcstra partı lcrinin kopya masrat larını konscrvatuvarın kar^ılamasına kaı a verirler. Bu. Dmitıi içinbulıınmaznimcttir çiinkü bu tür işlerc vcrccck tck kapigi yoktuı yoksaeli kolııbağh kalıverirortada. Biitiin bunlar aylar alır. Bu süre içindı Dmitıi 'niıı sağlığı. onun yanı sıra kem talih de düzelir. Ardından. Moskova'da toplana cak öncmli birkonfcransta. genç bestcciler temsil cdccck ki^ı olurak scçilir. Artıksinc mada piyanistlik yaparak birkaç rublekazan mak zorıında olaıı ycnı yctmc bir müzıkç kimliğindensıyrılmı^. konfcraııskürsüsün dcolgun.saygıgörcn bir ki^i olarak yerinial mı^tır. Söylediklcri cankulağıyladinlcncn kcndisiyle kadclı tokiüjtıırulan. bırlikte yc mck ycnilcn öncmli biri olmus.tur. Aın; Dmitriiçinenönemlisi.onaverilen.senfoni sininçalındıktansonrabasılacağımüidcsidiı Scvinçtcn uçarcasına ayrılır Moskova'dan Leningrad'a döııer. orkcstra partilermi göz dengcçirmck vcılüzeltme. ömürlörpüsübiı iştironun için. Bıı ı^ı dc tamamlar. Büvük biı mutlulııklascnt'onininscslcndirmcçalışmalarına \c pro\alarına hazıılanır. 12 Mayı.1I926'da çalınan bu ilk senfonisi. biiyiik biı başarı kazanır\c Dmitıi Şostako\içbirand; biitiin tilkcnin tanıdığı bir Sovyet bcstecisı olıır çıkar. Crtcsi yıl So\yct Hiikiimclı on; r.kim Devrimi'nin yıldöniimü kutlamaları için ıkınci hırscnfoni ısmarlar. Dmıtri.Okt>abradını ta^ıvan İkiııci Scnfoni' sıııı Alcksantir Bc7İmenski 'nin sözlcriylc korolıı olarakbcstclcr. !>ostako\ ıç.dalıav ırmıhıryaşını sürcrkcı bırmuharipga/ıolgunluğıınukanıtlamı^şcı kinbırbcstccı olarak topluıiKİavcrmıalnıiŞ' tır. Amlar'ııulakı >ıısatırlarlabıtırclım: "Bcı ya^anıımrkcnardan scyırcılık cdcn bıri yıb dcgil.birprolctcrolarakgcçırdım.(,'ocuklu gıımdan bıı yana. "güciim scltıgiiK'c' dcgıl sö/cüğün fi/ikscl anlammdadıdmdımdui'' dum. Bcn dc gc/ip to/mak. bcn dc görmck is tcrdinı. ama mccbıırdıım ç a l ^