Katalog

MURATYIĞCI aha iyi, daha güçlü, daha yüksek... Olimpiyatların bu ünlü sloganı bazılarına göre "daha ünlü, daha çok dolar"a dönüşüyor. Olimpiyatlarda profesyoncl sporculann da katılabileccği karannın Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nden çıkmasından sonra herkes ayni soruyu sormaya başladı: "Profesyoncl sporculann amalör sporcularla yarışnıası olimpiyatların amacına karşı mı ? ". Olımpiyatlann kurucusu olarak Baron Pierre de Coubcrtin gösterilir tarih kitaplannda. Coubertin tüm dünya ülkelerinin yanşüğı bir spor organizasyorrünu düşlerken , ilk amacı sporun insanlar ve ülkeler arasında belli bir yakınlık sağlamasıydı. Bu nedenle Olimpiyat adı altında düzenlenen spor organızasyonunda özellikle amatör sporculann yanşması gerektiğinii söyledi. Profesyonel sporculann bu tip karşılaşmalarda yer almasının sporcunun amacına ters düşeceğini düşünüyor ve ona göre en üst düzeyde centilmenliğin sağlanabilmesi için yanşan herkesin tam amalör olması gcrekiyordu. Tabii Baron dc Coubertin'in amatörlük anlayışı günümüzün amatörlük anlayışından biraz daha farklı. 1990'h yıllarda Amerika Baskctbol Ligi'nin en ıyi oyunculanndan Chicago BulLs vc bu yıl olimpıyallara katılacak ABI) Milli Baskctbol Takımı'nın yıldızı Michael Jordan profesyonel, 100 metre koşuda dünya rekorunu elinde bulunduran C'arl I^ovis ise amatör sayılıyor. Bu ikisi arasmdaki fark pek bclırgin değıl aslında. Jordan yılda 3.5 milyon dolar kazanıyor, sadece basketbol oynadığı için. Tabii yıldız basketbolcunun reklam anlasjmalanndan aldığı para da hesaplandığında yıllık kazancının 25 milyon dolara yükseldiği hemen görülebilir. Levvis isc 'sadece' koştuğu yanşlardan> para kazanıyor. Aynen Jordan gibi reklam anlaşmalan yapıyor ve onun yıllık kazancı da Jordan'ınkine yaklaşıyor. Ama Jordan profesyonel, Lewis ise amatör. Günümü/dc en iyi olanlar genelde prolesyonellik yolunu seçiyor. Amatör olarak kalanlar ise Coubertin'in düşündüğü gibi boş zamanlannda değıl, tüm zamanlannda spor yapıyorlar. Olimpiyatlann ilk dü/enlendiği 1896'da ülkelerini temsil edecek sporcular doğuştan kabiliyetli ve tabii katılmak isteyen kişiler arasından C U M H U R İ Y E T DEROİ 19 T E M M U Z DEDİGİN NE'OLAKİ! D AMATORLUK seçilerek karşılaşnialara gönderilirdi. Şimdi ise seçilen kişiler araştırma merkezlerinde eğitiliyor ve performanslannı arttıncı tüm yöntemleri kullanıyorlar. Amatör olarak bilincn sporcular maddi destekçilerinin himayesi altında günde 8 9 saatlik antrenmanlar sonrasında karşılaşmaya hazır hale geliyor. Amatör sınkcı Sergei Bubka rekorunu santim santim yükseltiyor. Her rekoru için anlaşmış olduğu firmalardan belli bir ücret aldığı ise bilinen bir gercek. Barcelona'ya katılan ABD Basketbol Takımı herkes tarafından Dream Team (Rüya takım) olarak adlandmlıyor. Dream Team yeni bir basketbol antrenörünün hayal edebileceği her türlü oyuncuya sahip. ABD takımının yıllık kazancı pek çok ülkenin olimpiyatlar için ayırdığı bütçenin üzerinde. Teniste 1988 yılının Olimpiyat madalyalı bayan sporcusu Steffi Graf, atletizmde 100 ve 200 metrede yanşamayacak olmasına karşın Barcelona'da gazetecilerin gözbebcği olacak Carl Lewis ve Amerika basketbol takımının yıllık toplam kazancı 33 milyon dolar. Olimpiyat tarihine göz atıldığında Amerikalı Jim Thorpe'un 1912 olimpiyatlannda kazandığı altının geri alındığını görüyoruz. 1912 'de ABD olimpiyatlarda adına hem dekatlon, hem de pcntatlonda (bu dal artık olimpiyatlarda yer almıyor) yanşan Thorpe, 1909 ve 1910'da bcyzbol oynamak için haftada 25 dolar maaş aldığı ortaya çıkınca dekatlon altın madalyasından vaz geçmek zorunda kalmıştı. Uluslararası Olimpiyat Komitesi profcsyonellerin olimpiyat organizasyonunda yanşamayacaklanna karar vermiş ve altın madalyayı iptal etmişti. Thorpe'un bu karara ü/üldüğünü sanmıyoruz çünkü karar yanşmalardan 70 yıl sonra, başka bir deyişle Thorpe öldükten 30 yıl sonra alındı. Bu, birkaç yıl öncesine kadar profesyonelamatör aynmına Uluslararası Olimpıyat Komitesi'nin ne kadar ciddi yaklaştığının bir kanıtı. Yine de Komite içinden de birkaç çatlak sesin çıkmadığı söylenemez. 1964 yılının altın madalyalı yüzücüsü Don Schollander verdiği bir dcmectc "Spordan para kazanan herkesi profesyonel saymamak iyi bir fikir. Aksi takdirde yarışacak 3 kisiyi bile zor biraraya getirirdik. Tabi seyirci bulamayacağunızı söylemek bile gereksiz" şeklinde konuşmuştu. ^ Almanlann Unlatcklaltın madalya umudu Steffi Oraf <U«tte), Barcalona'da yalnuuzun atlamada yanaacak Carl L*wls (yanda), Ukraynalı «ınkçı Bubka. 1992 SAYI 330 15