Katalog

B U R A K E L D E M Festivalinillegali' errard VViastanley "gerçek özgürlük, toprağın özgür kullanımıdır" denıış 1649 yılında. Aynı günlcrde, "The True Levellers" adını kullanan yoldaşlarıyla birlikte WaltonOnThamcs'dekı St. George's Hfll'ı işgal edip "kamulaştırmıs". Sosyalizmin ilk örneğinden yaklaşık üç yüz yıl önceki bu romantik girişim tabii ki bir talihsi/ "erken doğum"dan başka bir şey değilmiş ve Winstanley ile adamlan "yoz toplum" ya da "hayvandan farklı olmayan yaratıklar günıhu" olarak adlandınlmaya başlamı^. Kısa bir süre sonra da "Devlet Baba" gelip kafalanna yumruğu indirivermiş.. Adını Winstanley'nin çetesinden alan tngiliz popunun son dönem gözdelcnnden The Levellers da, üstadın yaklaşımının bir benzerini günümüz koşullannda gündcmc gctiriyor. Konu, yine "toprağın kullanımı"; ama bu kez VVinstanley ckıbınin üç yüz ellı yıl önceki eğlencelerindcn farklı olarak, endüstri toplumunun kurumlaşmış ve metalaşmış "Festival"Ieri. G "Kimin bu ülke Allah aşkına?" diyc soruyor l^evellers üyelcrı. "Bir yandan insanların geniş alanlarda kalabalıklar halinde toplanmaları yasaklamrken, diğer 20 yandan çiftçilere tarlalarında ekin yetiştirmeyip bos tutmaları karşılığında para ödeniyor". Sorunun çıkış noktası, ingiltere'de çok uzun ve eski bir geleneğc sahip olan festıval olgusunun yasal, polisiye vc ekonomik "önlem"lerle tadının kaçınlması. Seksenli yıllarla birlikte Margaret Thatcher'ın Tory'leri, pop müzik dinleyen ve icra eden kesimi "ise yaramaz asalak serseriler" olarak gördüğünü çckinmeden açık etmiş ve art arda gelen yasalarla müzik festivallerinin vaygınlaşmasının önüne set çekmişti. Oyle ki, çok büyük kitlelerin katılımıyla gerçekleşen "ücretli" ve ünlü birkaç festıval dışında, küçük yerleşim birimlerinde yerel topluluklan bir araya getirecek "özgür" ve "bedava" konserler neredeyse olanaksı/ hale gcldi. Bu tür gırişimler, sevimsi/ polisiye önlemlerle yüz yüze gelmek durumunda kalıyor sürekli. Levellers'ın ısyanı, "Festival Lstiyorsan buyur şurada, şu kadar fiyata iv tcdiğin gibi yap, yoksa başına iş açarım" diyen /ihnıyetekarşı. "Bu tür etkinliklcri belli günler ve belli mekânlarla, belli kurallar içinde sınırlamaya kalkmasınlar. Bıraksınlar ülkenin her yanında, her zaman özgür festivaller düzenlensin" diyorlar. Solist Mark Chadwick'e göre "büyük" festivaller basının tüm ilgisini üzerine çekip promosyon olanağı buluyor ve ünlü ekıpleri bir araya getiriyor ama, yerel festivallerin keyifli atmosferine asla sahip olamıyor. Temmuz ayı, her yerde olduğu gibı tngillere'de de festival mevsimi. Tanm toplumundan, pagan geleneklerden, çeşitli "sıfır noktalarrndan ba^layıp bugünlere u/anan festivaller, yaşam biçiminin içınde önemlı bir yere sahip. Bu nedenle, tam da ünlü Glastonbury Festivali'ne iki hafta kala Levellers'ın ülkenin kalburüstü mü/ik dergilennden Melody Maker'da çıkan bu isyan dolu açıklaması, büyük yarattı. Bir hafta kadar sonra, 20 haziran tarihinde, küçük yerel festivallere "yasadışı toprak işgali" gözüyle bakan resmi yaklaşım sorgulanırken, polisiye önlemlerle ilgili tepkılcr gündeme gelmeye başladı. 27 haziran tanhlı Melody Maker ise, kapağında çocuğunu kucaklamış, kalkanlı polislerin copundan kaçmaya çalışan bir annenin fotoğrafına yer verirken, iki hafta önce Levellers'ın söylediğı sözleri nıanşet atıyordu: "Kimin bu ülke Allah aşkına?". Bir biçimde "yasadışı" kabul edilen bir festivalin düzenlendiği alana eğlen mek için gelmişken canını kurtarma derdine düşcn annenın görüntüsü, Levellers'ın parçalanndan "Battle Of The BeanfieUTın (Fasülye Tarlası Savaşı) dızelerını getiriyordu akla: "Hamilc bir kadın göriiyorum/ Yatıyor kendi kan gölünde/ Ağlayan çocukİarını göriiyonıın/ Polisler evini darmadağın edtrken". Şarkının esin kaynağı, Levellers'ın da tanık olduğu son derece tatsız bir olay. 1985 yılında Stonehenge'de polısin "Banş Konvoyu'na vahşice saldırmasından sonra ortaya çıkan manzara, "Baatlc Of The Beanfield"ı çıkarmiij ortaya. "Travellers" (ge/ginler) denen ve ülkeyı gezen kırsal bölgelerde toplantılar, konserler, festivaller dü/enleyen insanlara yapılan baskılar yıldıncı hale gelince parça yine anımsanıyor şımdi. Öte yandan Glastonbury ve Readıng gibi yarı "geleneksel" festivaller öncesinde başlayan "özgür festival" tartışmalan da sürüyor. Insanlar, artık müzik dinlemek, eğlenmek, kendi eğilimlerini paylaşan dığerlcnyle birlikte olmak istedikleri ınekân ve atmosferlerde, polis görmek istenuyorlar. Hele kasklıkalkanlı "özel tım"lerin coplanyla yüz yüzc kalmak herkesi iyice bıktırmış. Bu nedenle, ortalıkta üniformalıların boy göstermediği, "resmi ve izinli" olma özelliğini taşımayan, "free" fCstivallcri savunuyorlar. Geçtiğimi/ haftalarda Castlemorton'da dü/cnlenen "illegar festivale katılan topluluklardan Back To The Planet'ın üyesi Carl, şunlan söylüyor: "Her §ey harikaydı. 4O.(KM) kisi toplanmıştı alana ve bir tek güvenlik görevlisi bilc yoktu. En küçük bir olay da çıkmadı. Bcdava festivaller, festival olgusunun kökenindcki gerçek ruhu yakalıyorlar. Kimse para için gelmiyor oraya. Herkesin dcrdi kcyifli bir oriam ve müzik. Ne ya/ık ki böylc bir clkiııliği dü/enlemck için yasaları çiğnemek durumunda kalıyorsunuz. Kğer yasalar mantıklı oLsa, bu tür sorunlar da çıkmaz." Tabıı işler göründüğü kadar basit değil. İngilterc'de festivaller, apayrı bir turizm potansiyeli oluşturmakta. Üç günlük "yasal" festivaller (tabii "ücretli") için inlı ufaklı bir sürü acente paket turlar düıenliyor ve azımsanamayacak bir ciro ortaya çıkıyor. Bedavaya alışılırsa ışin sonu ne olur? Bir de tabii Tory'lenn "alternatif" müzik topluluklanna ve onlann dınleyıcilerine olan artık kökleşmeye başlamış "gıcığı" söz konusu. Çünkü 1987 seçimleri öncesinde pop dünyasının hatın sayılır bir kesimi, Red Wedge (Kızıl Kama) adlı bir bırlik oluşturmuş ve seçimlerde Maggic'ye karşı Kinnock'ın tşçi Partisi'ni destcklemişti. McCarthy'ye rahmet okutan Tory'ler, bu "ipsiz sapsız anarşıstler"ın öyle kafalanna göre festival düzenlemelerine ızin verir mi? Memlekette kanun var, nizam var. M C U M M U R İ Y E T D E R O İ 12 T E M M U Z 1 9 9 2 S A Y I 329