Katalog

S ovyetler Birliği Devlet Başkam Konstantin Çernenko Kremlin'de Fransa'nın sosyalist Başkanı François Mitterrand'ı ağırlıyor.Geçmişte bir gün. Ziyafette tek bir sandalye boş. 15 dakika sonra 50 yaşlarında dinamikgörünüşlübiradam boşyereotururoturmazya} lı Çernenko sert bir sesle soruyor: "Neden geciktiniz?" Karşıdaki adamın sesı dc sert ve kesin:"Biliyorsunuz yiicc ülkemizin tarımsal sorunlarıyla uğraşiyorum" Çernenko hafiftcn Mitterrand'a bakarak "Hasat nasıl gidiyor?" diye sorup klasik olumlu yanıtı bekliyor. Cevap çok şaşırtıcı: "Bizleri utançtan öldürecek kadar kötü." Hafıf bir şok geçiren Çernenko sormayı sürdürüyor: "Kaç zamandır böyle?" Mihail Gorbaçov gözünü Oorbaçov v* Raisa yanl tanıştıklan SO'II yıllarda. Bayan Oorbaçov «f Inln h*p an Miyilk d«st»gl oMu. kırpmadan cevabı yine yapıştırıyor: "1917'den beri." Bu konuştükten sonra "tşte iş yapabileceğim abir Sovyet bilinci yani enternasyonalizma glasnostun ilk eylemi olarak kabul edam" demişti. Arkası sökün etti. Silahme inanıyordu. Sonuçta kimseyi memdilir Sonunu hepiniz biliyorsunuz. Ya sızlanma konusunda Batı'ya fark attı. nun edemedi. Aydınların gözünde hala dabiliyormuyuz? Karısı Raisa ile birlikte show dünyasıortodoks komünistin tekiydi. Halkın nın 40 yıllık NancyRonald Reagan ikiliAralık 1991, Moskova. Artıkbaşkangözündeyse, ingiliz gazeteci Peter Milsini sahneden sildi. Süper güçler arasınlığını yapacağı bir devlet kalmayan ların deyişiyle, "Stalin kötü adamdı daki korku fılmi ilişkisinin bir anda Gorbaçov gazetecilerle dertleşiyor: ama hiç değilse yaptığı işi yüziine göziine pembe Brezilya dizilerine donüşmesi"Benitn ycrimde başkası olsaydı çoktan bulaştırmıyordu ve Rusların dünya öniinnin dünya kamuouydaki mimarı Gorpes etmişti. Hata yapmış olabilirim ama de başlan dik gezmesini sağlıyordu." baçov oldu. parti içinden ve askerlerden gelen muhaHalbuki Gorbaçov bulaştırmıştı.Bütün İçerde yaptığı en önemli girişim ise lefete rağmen temcl rcformlara ilişkin fıdünyayı değıştirmeyi başarmıştı ama Rus toplumunun iki "klasik" unsurukirlerimden vazgeçmedim. Büyük birdakendini halkınasevdirmeyi birtürlübanu, intelejensiya ve narod'u (halk) uzvanın savunucusuydum vc hayatımı boşa şaramadı. Yanlışlar yalnızca felsefi velaştırmaya çalışmak oldu.Boris Pasterharcadığımı sanmıyorum." ya ideolojik düzeydc olmadı. Gorbaçov nak'ın Dr. Jivago'su yayınlandı. Troçki siyaset oyununda sonunu hızlandıran ve Buharin yeniden, iyi veya kötü, tarihiki temel hataya düştü. Yeltsin'in geçen teki yerlerini aldılar.Kendini Parti'nın Gorbaçov'un yalnı/ca yaşının verdiği yıl kendini Rusya federasyonu başkanı "kılıç ve kalkan" ı ilan eden KGB'nın avantajla liderliğe geçtiğini söylemek, seçtirerek yaptığı parlak içdarbeye uyakılıcını kınına sokup kalkanını rafa kalhele yaptıklarından sonra, bazılarına namadı.lkinci büyük yanlış ıse darbedırması sağlandı. Artık Stalin dönemifazla magazinel gelebilir. Ama gelin biden sonra Moskova'ya dönüşünde Konın yanlışlarını açıkca eleştirmek tabu raz eskiye gidelim. Çernenko 1985 münist Parti lehine ettiği sözlerdi. Bundeğildi. mart'ında öldüğü zaman herkes aynı şedan sonra Yeltsin'in mecliste Gorbayi söylüyordu: "Başa biraz daha genç inçov'u darbeci kabine üyelerinın isimlesanları geçirip sürckli devlet törenleriyle rinı okumak zorunda bırakması yolun gömülen cenazelerden kurtulama/ mıGorbaçov'un şimdiki 4000 rubleye sonunun geldiğinı açık seçik gösteriyız?" Çernonko basa geçtikten bir yıl (yaklaşık I25binlıraaylık)muhtaçhale yordu. Zaten bir kaç gün sonra Gorbasonra ölmüştü. Son iki yılda Sovyct halgelmesininenönemlinedenlerındenbiri çov bir zamanlar çok sevdiğı partinin kı Brejnev ve Andropov'u ve de emektar milliyetçiliğin önemini kavrayamamakapatıldığını açıkladı. Parti'nin kapanSavunma Bakanı Dimitri Ustinov'u sıydı. Biitün dünyada vc ö/ellikle de ması artık Birlik'in bir arada tutulamagömmüştü. 50'lik Gorbi ilaç gibi geldi. Sovyetler Birliği'nde milliyetçilik biitün yacağı anlamına geliyordu ki bunu göinanmış komünıstlerın içini sızlatacak Gorbaçov uluslararası arenada ilk biçimde yükselişe geçmişti. Sevgili ren ve fırsatı kaçırmayan Yeltsin oldu. şöhretini liderliğe gclmeden dört ay önGorbi hâlâ biitün ulusların (Rus, GürYetsin, yaşıtı Gorbaçov'dan, intikamıce (Aralık 1984) Londra'da edindi. cü, Türkmen, Litvanyalı vb) üstünde Margarct Thatcher Gorbaçov'la görüşnıçok kötüalmıştı.^ 1986 •25ŞubaL27. Komünlst PaıH Kongresl'nde Sovyet Ekonomlk Slstemi'nde köklü değlşlklikler yapmayı önerdl. •28 Temmuz. Sovyetler'in Afganistan'dan çeklleceğlni açıkladı (Çekllme 15 Şubat 1989da tamamlandı). 1987 •27 Ocak. Sovyet toplumunda köklü demokratik hareketlerln başlablacağını açıkladı. •8 Aralık. Washlngton'da Avrupa'dakl nükleer füzelerin Imhası anlaşmasına imza koydu. 1988 •1 Eklm. PaıU genel sekreterliğlnden başka Devlet Başkanlığı görevlnl de yuklendl. Yenl seçlm slstemlnl müjdeledi. 26 Mart 1989da İlk özgür seçlmler yapıldı 1989 •Mayıs. 26 Mart seçlmlerlnden sonra toplanan kongre, Gorbaçov'u beş'yıllığına, daha geniş yetkllerle devlet başkanlığına getlrdi. •2 Aralık. Malta'da Bush'la bir araya geldi. Süper güçler sllahsızlanmaya doğru bir adım dahaatblar. 1990 •7 Şubat Komünlst ParU'nln polHlk tekeli Isona erdl. •9 Eylül. Helsinkl'de Bush'la Körfez Savaşı konusunda görüş birliği sağlandı. •15 Eklm. Nobel Barış ödülü'nü kazandı. 1991 •25 Temmuz. Komünlst Partl'ye sınıf savaşı llkesinden vazgeçmesinl önerdl. •19 Ağustos. Kırım'da tatlldeyken darbeye uğradı. Sovyetler'in yeni güçlü adamı Yeltsin'in yardımıyla üç gün sonra Moskova'ya döndü. VE Düşüşbaşlamıştı... DOLU BİR C.V AMA... C U M H U R İ Y E T OEROİ 2 2A R A L I K 1 9 9 1 S A Y I 3 0 2 13