Katalog

HAFTANIN KONUÖU Diyarbakır'ın orta yeri tiyatro olurken Profesyonel tiyatro yaşamına ılk adımlarını atan genç bır kadronun elemanlanyla Devlet Tiyatrosu sanatçılarından Kâzım Akşar, bölgedekı ilk tıyatronun ılk oyununu yönetti. Gunseli Onal/ANKARA ıyaıbakır Dtvltt Fıvalrusu, Doğu Ana dolıı Bolgesı'ııdekı ılk tıyatıo olaıak, 29 rkıııı'de "Devlel Tı>atroları aılesıne" ka tıldı Tıyatıo ılk olaıak Alı Bey'ııı "Ayyar Haııı/a" adlı o>ıınıınıı sergıledı Tıyatronun kadrosunda yer alatı Neşet I rdcm, Hakaıı Bo yal, Sedat Savtak, Saydanı Ycnıay, Cylul Tuncay, Guncş Hayat, f d ı p Iumcrkan, Nezıh \t>ıtan, Sabıha kılavuz UL Oktav korLinan proks yonol tıyalıo va^anılaııııa ılk adınılaıını bu ovunla attılaı v<. ılk kcz ızleyıu karysınd c,ıktı lar Bolgedıkı ılk lıyatronuıı ılk oyuıuınu yoııe ttıı Devlel Tıyatıosıı saııatgsı kâ/ım Akşaı ılc bölge tıyatıolaıinm sorunları ve "Ayyaı Hamza" uzerıne konuştuk Kâzım Akşar ile Doğu Anadolu'nun ilk Devlet Tiyatrosu üzerine D Devlet Tiyatrosu sanatçısı, oyuncu ve yfinetmen Kâzım Akşar, 1953 Burhanlye dofiumlu. 1971den ba$layarak radyoda, "Çocuk Saatl" programlarında yer alan Aksar, tiyatro eğltlmlnl 1973 yılında glrdlğl Ankara Konservatuvarı'nda surdurdu. Ingiltere'de blr yıl da yönetmenllk eğltiml yapan sanatçı, bu süre Içlnde, "Natlonal Theatre"ın studyolarında oyun provalanna katıldı. "Royal Academy"ye de kabul edllerek bazı derslerl Izledl. • Sadece oıtıoyunıı denıeyelım, boyle a^ık bı çımlerı ı,ok stvıyorum (, unkü bazı tiyatro bı çcmlerındc bcllı kalıplar vardır Onu bır yere ka dar vıkarsm, ondan sonra yıkamazsın Ama bunda, (.omedıa dc l'artc, ortaoyunu, Karagöz turlerınde, ıstedığın stylen deneyebılırsın, getııebılırsın Oyunı.uyld, sahneyle, dekorla, kos tunılc, ışıkla alabıldığınte oynaısın o yunıuşak lıgı • Pekı, ZOIIURU \ak ınıı ortaoyıtnunun7 • Vaı tabıı Okııllaıda lıep kalıp (.alısılır Ozcl lıkle klasık ıı/ennde, aııtık ıı/eıınde durulur Bu aı,ık hn,ıın ıı/eıınde pık dıııulma/ Sadete sö/ edılır l^tebuyuk /oıluk, oyuiKulaıın buna ha zır olmaması • Bu durum, oyunu nasü eıkılıvor 9 • Mesela bellı bır ınantık aıanıyoı Tve kapı dan gıı lyoısa dııvaıdan v'kıyoı Öyle absurdlıık lerı var Oyıınuılar, "Agabey, duvardan <,ık(ık," dıyorlar Ovsa o cv, cv dcğıl zatcn cvmii gıbı /atcn cvın hcr taratı bontuklu olnıaz bvııı da mındakı bılrnem ne, zalcn övle olmaz Bunlaı, bı/e hı/ınet etsın dıye kullamlıyor Bır adamın uzerıııe ıkı adanı oturuyoı, u/un u/un solıbct edıyorlar Bunu /atcn ba^ka bır tıyatroda bır Strındberjj'dt. yapama/sııı Ama bunda yapaı sın Fger bellı bıı anıav guduyoısan, eğeı o sah neye ııyuyotsa, hıv kımsenın de dıkkatını çek mo7 Kıııısc, "Allah Allah, şimdi bu saçmalıgın burada ne Kereğı vardı.'" demcz Saçmahk, ama o saçmalık bır şey anlatmak ıçınse, ıştc absurdluğu sonuna kadar kullanabılırsm Bu tür aı,ıklık at,ısından, bu turlcrı vok scvıyorum Fakat oyuntuların buna hazır olmaınası açısından da zorlanıyorsun • Hcps 1 bu yıl mc/un oldular Her ne kadaı üı, aşağı, b(i yukan avnı ştylcr oğrclılıyoüa da değıijik ıısluplardaıı geldıleı Ayı ııa hn,bıı ındc, profesyonel ydşamm tecrubtltrı yok Ilk ke/ bıı devlet tıyatıosunda, profesyonel bır sahneye v'k tılar Bıı nedenle onııı/larında bayağı bır yuk hıssetlıler Bıı bolgede de\let tiyatrosu açılacak, bu avılışm ılk oyunu, ılk oyunculara, hep ılk, ılk, ılk cn önemlı gorev dıye, onun da bır strcsı oldu doğal olaıak Bır baska sorun da bu oyun tular, örneğiıi lstanbullular, K.adıköy'dı.ıı ba> ka bıı köy gonnenııs vucuklar Bııden Aııado lu'nun bır köş\sıııt gıttıler Orada ne yapaca ğız, ne olacağı/ slıesını de yaşadılar • Bu stres nasü aüatudı> lcr Zor tabıı Ama profesyonel bır adamı gfln dcnrsııı orava, t n azından sahncyı vok lyı bıldığı ı<,ın ıkıiKi gurı kavrar Anid bu ınsanlar ılk ke/ vıkıyor sahııtye İlk kez bır bölgcdc, ılk ışı yapıyoılaı ve tekıuk kadro da dahıl, hepsı de ılk Onun ıc,ın /aınan zaıııan kostumcuyt düğnıe nın nasıl dıkıleıeğını, tesııı nasıl du/eltıleteğı m, aksesııarı.ıya, o tıyonkları nasıl bağlayaı.a ğını, dckorcuya pri7in yukarıda nasıl bağlana cağını (,ıkıp bızzat göstcrdım "Ama hu elbise gereklı," dcdı " O /aman, ışıgı 45 derece soldan verirsen duMİİr," dedım "Sen bunu nereden hılıyorsıın?" dedı Ne ya 7ik kı bız burılan bılmek /oııındayı/ Fakat oıa da, yönctmcn bunu hı«, de bılmek zorıında de ğıl1 Hıı, katasını boyle scylerle yoımuyor Sa dece 'ıstıyor" yönctmcn "orada O kadaı lahat, o kadaı guzel, o kadar pcrvasız ıstıyor kı, karşı taraf da ataba böylc bır ^ey oluı mu dıye sor nıııyor, ondan da tevap bekleııııyor Ben bunu ıstıyorunı ve olacak dıyoı ve o da oluyoı • i(z bunları neden bılıyorsunuz7 • Bu zorluğa, Dıyarbakır Devlet Tıyatrosu'nun oyuncularının ılk kez bu oyunla profesyonel olmasımn zorluğu da eklendı mı9 • Ben orada yönetmenlıkten çıktım, bır ağabcy, bır baba, bazen bır arkadaş, bazcn kaıdcs lcrı gıbı bır yaklaşımla çalıştım Onun ba^arı sını da gördüm "Fger boyle yaklaşmasaydın, bı/ herhalde ertesı gun ııcakla donerdik," dedı • Ingiltere'de rejı eğıtımı görürken <,ok sasır mışlardı Peler Hool bır oyun koyuyor, ben de ona devam edıyorum Çıkamadılaı bır şeyın ıçınden sahnedc kadının ellerı, yuzu yok oldu Halbukı, v'ksın ıstıyor "AttedersınU, kanşmak gıbı olnıasııı, ama kadının arkasındakı dekor bej, sen de ona şu kahverengıyı gıydırırsen, o /.aman tabıı yok olur," dedım • Bunları bılnıenın, bır yönetmemn ıçın avanlajlurı oluyur mu7 • Bızdc ne yazık kı, tcknık clcmanı eğıtıyoriun istemek ne kelınıe, ien önce onu yapacak sın Maalesef böyle Maalesef derken tabıı, tı yalronun mutfağını vok ıyı bılıyorsun Ama t,ok yorulııyorsun Sahne üzerındeçok fazla zaman 8