Katalog

B R İ C ŞiarYâİçirT İ 4 8 Bernasconl'nin şahaseri • ¥ • 4 AV41 AR4 A92 876 4 ¥ • 4 4D765 ¥DV9 • DV876 42 Son trefl Uzerine iki taraf da sıkışır: Batı da Doğu da kör yemek zurunda kalırlar ve böylece yerin kör dörtlusu sağlanır! C. Doğu ikinci eldc kör damıru (veya valesini) dönerse, deklaran ruayla alır, pik asını çekip elden bir karo kaçar, pik kupuyla ele gcçer ve kuçük bir karo oynar. 1. Batı onluyu koyarsa, deklaran asla alır, ikinci bir pik kupuyla ele geçer ve butün kozlarını çekerek şu duruma gelir: A4 92 ¥ 653 • K 4 4 ¥ 108 • 5 4 (V) S A T R A N Ç KahramanOlgaç, 22 yaşındaki lngiltcre şampiyonu büyükusta Nigel Short, Amstcrdam'da yapılan çift turlu Euwe'yi anma turnuvasında, cn son sıralamaya göre Dünya ikincisi ve üçüncüsü durumunda olan Karpov ve Timman'ın önünde birinci oldu. Short, son günlerde formunun zirvesinde görünüyor. Bakalım önümüzdcki mayıs ayında arkadaşı Speelman karsısında nasıl bir sonuç alacak? Doğrusu, 1990 yılında Kasparov'un karşısına kendisinden genç bir Batılı silahşörün çıkması çok ilginç olacak. Satranç dünyası aday maçlarını bu bakımdan heyecanla bekliyor. Dünya birinciliği ve Kanada aday maçlarının kazanç oyunlarını aynen vermiştik. Mayıs ayında yapılacak aday maçlarını da vermeye devam edeceğim. Amsterdam turnuvasının teknik sonuçları şöyle: 1 Short 4 puan, IIIII Karpov ve Ljubojevic 3,5 puan IV Timman I puan. Aşağıdaki oyun, şimdidcn satranç klasikleri arasına geçebilecek çok gu/el bir oyun. Herhalde gelcceğin bütün antolojilerinde yer alacaktır. Ljubojevic (hamlede) 4 ¥ • 4 R1098 6532 RIO 543 2 1087 543 ARDV109 Batı pik onlusunu çıkar ve Güney 5 trefl yapar. "EVAP: Deklaran yerden valcyi koyar (anahtar hame). Doğu damla alır ve: A. Pik dönerse (en iyi savunma), Güney elden bir <aro atar ve bu eli dc Batıya bağışlar (ikinci anahtar ıamle ve hesap düzeltme manevrası.) 1. Batı kör dönerse, deklaran ruayla alır, pik asını ;ekerek elden bir karo daha atar, pik kupuyla ele ge,er ve üç koz çekerek şu duruma gelir: 4 ¥ A4 • A92 4 4 ¥ 108 • 5 4 V10 • ¥V9 • DV Short (21. Fxg7ü) A ¥ «7 RIO • »DV •DV8 4 Oüney trefl valesini oynar ve yerden kör dörtlusunü atar. Doğu sıkısmıslır: Kör yerse, deklaran kör asını ve karo asını çeker ve karo kupuyla ele geçerek metr körünu yapar; karo yerse, deklaran karo asını çeker ve bir karoya elden son kozuyla çakarak yerin uçuncü karosunu sağlar (kör ası yer antresidir). Bu, bilindiği gibi klasik bir kuplu çapraz skuiz durumudur. 2. Batı pik dönerse, deklaran aynı şekilde oynayarak, ellerde birer kör fazlasıyla, aynı oyun sonu durumunu yaratır (hatta kör ruasını kendi çekerek tıpatıp aynı durumu da meydana getirebilir.) 3. Batı trefl dönerse, deklaran mccburen elden alır, körle yere gcçer, pik asını çeker, pik kupuyla ele döııer ve iki koz çekerek yine aynı duruma gelir. 4. Batı karo dönerse, deklaran asla alır, pik asını çekip son karosunu atar ve dört koz çekerek dörduncusune yerin son pikini yer. Durum şimdi şudur: • ¥ AR4 • 92 • * R Son koz Uzerine Balı: a) Kaıo ruasını atarsa, deklaran da yerden bir karo yer. GUneyin kör onlusunu sağlatmamak için, Doğu da bir karo yemek zorundadır. Bunun Uzerine deklaran karoyla cli Doğuya verir ve Doğu clyer çatalına dopnı kör döıımeye mecbur olur. b) Kör yerse, deklaran da yerden bir kör atar. Yerin ikinci karosunu sağlatmamak için, Doğu da bir kör yemek /orundadır. Bunun Uzerine deklaran kör asını çeker ve karoyla elı Batıya verir. Batı son eli Guneyin kör nnlusuna teslim etmek zorunda kalır (tram'plen). 2. Batı karo ruasını koyarsa, deklaran yine asla alır ve yukardakı gibi devanı eder; pik kupu ve uç koz. Doğu bu kez ya karo asına damını djbloke etmiş ve elinde V8 kalmıştır ya da yine DV'yi tutmuştur. Durum şu ikisınden biridir: • ShortLjubojevic Amsterdam 1988 I.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cxd4 4.Axd4 Af6 5.Ac3 Ac6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a6 8.000 h6 9.Fe3 Pd7 10.f4b5 11.Fd3Fe7 12.Şbı b4 13.A3e2 00 14.h3 (Short'un tam bir kanat hücumu yapacağı anlaşılıyor. En mantıki karşıhk 14..d5 15.e5 Ae4 16.Fxe4 dxe4 17.Ag3 Axd4 18.Vxd4 bcyazın lchıne görünüyor. Daha önceleri 8..h6 yerine 8..Fd7 9.f4 Fe7 daha iyiydi.) 14..Vc7 15.g4 Vb7 16.Ag3 Axd4 17.Fxd4 Fe6 18.Kheı Kfe8 19.g5 hxg5 2O.fxg5 Ad7 21.Fxg7ü (Müthiş bir fedâ. Görunürde kesin bir mat yok. Fakat Siyah Şahın kolunu kanadını kırıp onu "uzun ince" bir yolda yapayalnız bırakıyor. Beyaz, bütün taslarıyla kombine bir atak geliştirebilir.) 21..Şxg7 22.AH5 Şg6 23.e5 Şxh5 24.Vf4 Fxg5 25.Vxf7 Şh4 (Mecburi istikamet. Aksi halde bir hamiedc mal olur.) 26.Vh7 Şg3 27.Vh5 Şh2 (27.. Kg8 28Vg4 Şh2 29Ke2 Fg2 3O.Fe4 kazanır.) 28.Vxg5 Kg8 29.Kd2 Fg2 3O.Vf4 Kg3 31.Fe4 Vxe^ '2.Vxe4 Siyah terk eder çünkü 32..Kag8 33.exd6 ile iki hafif ta^a karşı bir Vezir ve iki piyadc ağır basur. Ustelik Siyah Şahın durumu yürekler acısı! Bu tablo kadar güzel uyun bana diğer güzel oyunlar. anımsattı. Hayal meyal buna benzer oyunlar gördüğümü fakat unuttuğumu düşündüm. Ve kitaplıgımda uzun suren ara^tırmaların sonunda sızin de hoşunuza gidecek iki oyun buldunı! 4 ¥ 653 • 10 4 ¥ A4 • 92 4 • ¥V9 ¥ 108 •DV(veyaV8) • 5 * 4 (V) Ed.LaskerThomas Londra 1912 I.d4 f5 2.Af3 e6 3.Ac3 Af6 4.Fg5 Fe7 (burada 4..d5 daha iyiydi. Böylece e4 karesinin kontrolünu kaybetmezdi.) 5.Fxf6 Fxf6 6.e4 fxe4 7.Axe4 b6 8.Fd3 Fb7 9.Ae5! 00 10.Vh5 (Beyazın bütün taşları hucuma hazır.) 10..Ve7 (Siyah Axf6 ve Vxh7 hamlelerine karşı önlem aldığını sanıyor. Aslında 10. .Fxe5 11 .dxe5 Kf5 şarttı. Universitelerdeki derslerimde, bu duruma gelince, dinlcyenlere sorarım: Beyazın hamlesini bulabilir misiniz? Ve sonra satrancın bir "san'at" olduğunu ispat eden bu güzel kombinezonu izlemeye devam ederiz.) ll.Vxh7ü (Harikulade bir Vezir fedâsı.) 11..ŞH7 12.Axf6 Şh6 (12..ŞH8 oynarsa hemeıı mat var. 13.Ag6) 13.Aeg4 (13.Afg4 Şh5 14.Fg6 Şh4 15.g3 Şh3 mattan kaçar.) 13..Şg5 14.h4 Şf4 15.g3 Şf3 16.Fe2 Şg2 17.Kh2 Şgı 18.000 mal. ,. 653 10 • v ¥DV9 1087 4 « 4 V10 Deklaran yine tretl valesını oynar ve yerden kör dörtlüsunü defos eder. Bu da klasik bir çapraz skuiz durumudur: Doğu kör yerse, Güneyin uçüncü körli, Doğu karo yerse, yerin ikinci karosu sağianır. (Ircll onlusu el antresi, ¥ AR yer antreleridir.) B. Doğu ikinci elde karo dönerse, Batı ister onluyu ister ruayı koysun, dcklaran bağıslar. 1. Doğu köı dönerse, deklaran ruayla alır, kör asını da çckcr (Viyana darbesi), pik asına bir karo kaçar ve butün kozlarını çekerek şu durumda Doğuyu sıkıştırır: (4) A9 önemi yok ¥ 10 • 5 • (9) Son koz Uzcrine Doğu çaresizdir. 2. Doğu karo dönerse, deıclaran asla alır ve dört koz çekerek dördnncüsüne yerin son karosunu atar. Durum şudur: A43 AR4 • 76(5) (9) ¥DV9 4 R98 • D ¥ 653(2) 1087 4 • 5 (V)1O9 DördUncU koz Uzerine Doğu bir pik yemek zorundadır. Bu birinci skııızdir, çünkU deklarana pik keserini Batıda ı?ole ederek bir çiftc skuiz durumu yaratmak imkânını vcrır. Kör ruası, pik ası (elden bir kör defo'Su), pik kupu ve iştc son durum: 4 ¥ A A4 • ¥D • DV 4 Deklaran trefl valesini oynar ve Batı bir kör defos eder. a) Doğuda • DV kalmışsa, deklaran yerden bir karo yer. Kör onlusunu sağlatmamak için, Doğu da karo yemek zorundadır. Bunun uzerıne deklaran Doğuyu karoyla yatırır ve elyer çatalına doğru kör dönmek zorunda bırakır. b) Doğuda • V8 kalmışsa, deklaran yerden kör dörtlusunu yer ve Doğu da bir kör atar. Dcklaran şimdi kör asını çeker ve karo ikılisini oynar! Eli valeylc Doğu alırsa, son eli yerin karo dokuzlusuna, eli onluyla Batı alırsa, son elı Cıljnpyın jrgr on!u5üT.2 !eîiim eder! Buna retroskuız denir. D. Doğu ikinci clde trefl dönerse, deklaran alır ve küçtlk bir karo oynar. 1. Batı ruayı koyarsa deklaran bağıslar. a) Batı karodan başka bir renk dönerse, deklaran pik asını, kör asını ve kör ruasını çeker ve bütun kozlarını oynayarak Bl sıkkında olduğu gibi, Doğuyu kör karo skuizine getirir. b) Batı karo dönerse, deklaran alır ve B2 sıkkında olduğu gibi çifte skuizle oyunu yapar. 2. Batı onluyu koyarsa deklaran yine bağıslar. a) El Batıda kalırsa yukarıdaki gibi oynar. b) Doğu valeyle alırsa, karodan başka bir kâğıt dönuşüne yukarda la), karo dönuşune lb) gibi oynar. llk elde pik onlusunu Balıya bırakır veya asla alıp pik dönerseniz, Batı ikinci veya uçuncü elde kör döncr ve artık oyunun çıkarı kalmaz. Çunku Doğu DV körunu saklar ve C varyantındaki gibi karoyla yatırılamaz. BotvinnlkGllgoric Moskova 1956 I.c4 g6 2.g3 c5 3.Fg2 Fg7 4.Ac3 Ac6 5.Af3 Ah6 6.h4! (6.d3 Af5 7.h4 h5! var.) 6..d6 7.d3 Kb8 (Siyah. artık buyuk rok yapamaz. 7..Fg4 ise 8.h5 Fxh5 9.Fxh6 Fxh6 10,g4 ile taş kaybettirirdı.) 8.h5fd7 9.Fxh6! Fxh6 10.hxg6 hxg6 ll.Vcı! Fg7 V2.Kxh8 Fxh8 13.Vh6 Fxc3 (Mecburi hamlc. 13..Ff6'ya 14.Ag5 var, 15.Ah7 tehdidi ile.) 14.bxc3 e6 15.Ag5 (Burada Botvinnik, 15.Şd2hamlesinın daha iyi olduğuna işaret ediyor. 15..Ve7 16.Ag5 ya da 15..Vf6 16.AgV Vxf2 17.Kt'ı veya 15 V'uı. !6 KC!) !5.Şe7! 16.Şd2 (16.Ae4 Vh8 17.Vg5 f6! 18.Vxg6 Kg8 Vezir esir olur.) 16..Fe8? 17.V g 7 Şd7 18.f4 Ve7 19.Khı Ad8 2O.Ae4 Şc7 21.Kh8 Fc6 22.Af6! Şb6 23.Fxc6 Axc6 24.Kh7 Ad8 25.Vxg6 Şa6 26.A4 Şa5 27.VgS Şxa4 28.Khı Şb3 29.Vh4 Şb2 3O.g4! Siyah terk eder. Çünku 31 .Veı mata götürür. Yıllardır satranç davamızı gerçekleştirmek için birlikte çalıştığımıı arkadaşım Dr. Ergin Korur ile Merkez Bankası'ndan arkadaşım Sayın Müncvver özcan, benim çbpçaıanlıgımla 14 nisan tarihinde evlendiler. Yeni evlilere sonsuz mu»luluklar dılerken, Dr. Ergın Korur'un yılların Ankara şampiyonu rahmetli Reşat Vekilli'yi yendiği fedâlarla dolu güzel oyununu okuyucularıma iftiharla sunuyorum. Reşat VekilllDr. Ergin Korur Ankara 1968 I.d4 Af6 2.c4 d6 3.Af3 g6 4.Ac3 Fg7 5.e4 00 6.fe2 e5 7.d5 Abd7 8.Fg5 h6 9.Fh4 g5 10.Fg3 Ac5 ll.Afd2 Acxe4 12.Adxe4 Axe4 13.Axe4 f5 14. f3 fxe4 15.fxe4 c6 16,Vd2 Fd7 17.000 c5 18Kdfı Ve7 19.Vdı Kf4 2O.Fxf4 exf4 21.Fd3 Ve5 22.Vd2 b5 23.cxb5 c4 24.Fxc4 Kc8 25.b3 Fxb5 26.Vd3 Kxc4 27.bxc4 Vb2 28.Şdı Fa4 29.Vb3 Fc3 Beyaz terk eder. D Komblnezon: 51 Etüd: 51 Problem: 51 549Renk şlemlerlnl tercttı edln Asağıdakı el bir ıkili turnuvada oynandığında çiftlerin çoğu 7 pik oynamıslar ve tek sanslarını kullanarak konlratı yapmışlardı. Bir iki çift ise 10 sayıya tamah ederek (2210 yerine 2220!) 7SA oynamışlar ve batmışlardı. • AD ¥ AD54 • R853 4 A62 4 ¥ • 4 RV9653 R8 A92 D7 GellerLiebert Kapfenberg 1970 Juri M.Maklezow Tschulman 1977 Dr. Goldschmedın Hollanda 1980 1. Ödülü 1 1 i n 1: &t •1BU1 1 1 "m m ı Beyaz kazanır. JEIU a1 ç p j İki halmede mat •JBUI •K 5 6 T • 4 * ' • ¥ 10 • 5 4 (9) ÎDV~ •D A • Diyelim ki siz dc tamahkâr çiftlerden birinin Guneyi olarak 7SA'ya kontratı satın aldınız ve Batı küçuk bir karo çıktı. Nasıl oynarsınız? (Güneyin 1 Pikle açması Uzerine Balı 2 Trefl ile araya girmiş ve rakiple bir daha konuşmamışlardır.) G 21