Katalog

HAFTANINKONUKLARI Meral ve Cemal Erez ikilisinin çizgi film serüveni 'Pergel ucu ile işe başladık' Sinemacı ve ressam Erez çiftinin "Ipler" adlı çizgi film çalışmalan, Fransa'da üst üste iki ödül kazanmış. Bu alanda ilk adımlarını 70'li yıllarda atmaya başlayan Meral ve Cemal Erez ikilisi, "Eski yanmış filmlere pergel ucu ile bazı şeyler çizerek" işe başlamışlar. Tan Oral eral ve Cemal Erez'lerın "İpler" (Cordes) adlı çizgi film çalışmalarını, Fransız Kültur Merkezi'nde düzenleıien bir kısa film toplu gösterinıiııde görmüiiüm. Filmin nıteliği ve içeriği, lıerkes gibi benı de çok etkiledı. Bu bol ödılllü olaganüstu filmin yapılma serüveninı ve yapımcılaıının inatçı ve tutkulu çızgı film çabalanm siz okuyucularımıza da aktarabılmek içın, bu sinemau ve ressanı çıf tle konuşlum. Sözu, bıri bırakıp diğerı alaruk, heyecaııla sürdurdüler anlatmayı... # tkıniz de resim yapun kısılersinızRevıııleıınızı sergılerde ızlıyoruz ÇIZRI film yapına dusüncesı, böyle tutku ölçusunde nasıl oluştu. nasıl gelişti? • Biz, o zamanki adıyla Giizel Sanatla;"Akudemisi'ndc resim ve grafik eğitimi yapaıken, aynı okıılda elkinlığıni sürdüren Tiirk Film Aı>ivi çok yoğıın bir çalışma içındeydi. Biz gunde iki üç film i/liyorduk. İlk sinema klasiklcrındeıı günümü/e kadar, çok düzcnlı film görmc olanağı bulduk. Bu 1968'den 72'ye kadar sürdü. Biz o heyecan içinde, desenden çıkıp bunu sıncmalaştırmak, yani reel çekmek düşüncesındeydık. Ama Yeşilçam'a çok zordu, aynca, bu bize pck de sevımli gelmiyordu doğrusu. O zaman biz de çizgi filmlc başlayalım, dedik. îkisi de bizıın ıçın 'sinema'ydı. Rcel filme daha sotıra geçerız, hem de senaryo leknığimizi geliştirrrıiş olııruz, dedık Akademıdekı o sinema izleyiciliği, bize bir lur sinema okulu oldu. Ayrıca Fransız, Italyan, Alman kültür derncklerindeki gösterileri de ı/.lı yorduk. Sinematek vardı sonra. Hepsine düzenlı biçımde gidıyorduk. Işte o gunlerde C'cmal'ın akademiyi bitııme zamanı geldı. Ve bitırme çalıs,masını çizgi filmle yapmak istedığini söyledı. Aslında çizgi film, akadcmımn programında yoktu. Ama biz hocalarımızı buna ikna ettik. Onlar da kabul ettıler. Çalışmaya giriştik. # Daha önce çizgi film yapmış Bu korıuyu bılıyor muydunuz? mıydınız? % Sonra yine ttalya'ya döndıinüz mü? M • Evct (Meral siirdüruyor anlalmayı). Ankara'da bir junye çızgı fılmlerınn gcisleıeıek bir sınav ka/andım ve İtalya'da bir çizgı film bursu aldım. Drbinn'da Guzvl Sanallar F.nstitustınün çizgi film bolunıune Cemal ile bırlıkte gittık. Orada 16 nıın lenkli "Kedi" adlı çizgi filmi yaptım, 197677'de Heı türlü masrafı okııl karşıladı. Bcn yalnız düşuncemı ve emeğımi ortaya koydıım. Dekupaj ile yaptığını bu film onların çok ılgısını çeknıı^tı 0 Bu lılm ne oldu, ne getırdı sıze? • Bu lılm clc 1979da Islanbul Halkan Hlın Şenligi'ııde Turkıye adına kısa lılm dalınd.ı yjrıştı vc .15 lıııı lıralık Buyuk Odul'u aldı. Sonra yukarıda sö/ünu ettigıınız uç çızgı lilmımızı ve bu yenı ödülun belgesını yanımıza alarak yine çizgi film yapmak amacı ile bu kez 1979'dan Cemal Erez (solda), Meral Erez ve Tan Oral, 68lere uzanan ınatçı ve tutkulu bir çızgı film seruverıını bırlıkte gözden geçınyorlar ler çi/ip, yine cski bir göstericiyi kullanarak denemeler yapıyorduk. Bu koşullarda bitirdik filmı vc çok iyı oldu Haşaıı ile akadcmı de bıtnıış oldu. % Bu film ne oldu sonra? • "65 KV" adlı bu film, sonra 1974'de Hisar Kısa Film Yanşması'na katıldı ve Birincilik Ödulu alarak bize 2.500 TL kazandırdı, Oysa lılm bize her şeyı ile 1250 TL'ye mal olmuştu. Ustelık bu fıhn, daha öncc de bitirme sınavında jüri özel ödulü alarak, ayrıca 2.500 Tl daha getırmiştı. 0 Çizgi filtnci olarak, sizler için umut(u bir başlangıç olmuş bu. • Evet. Zaten çok umutluyduk. İyı bir başlangıçtı. Ama gösterim soıunu her zaman vardı ve o günden başlayarak hep surdu. Sonra bu konularla ılgilı olarak, çalışabilir miyız, biraz da bilgimızı arttırabılir mıyız düşüncesiyle, ttalya'ya gittık. önce beş ay dıl öğrendık. Bizimle ilgılendiler. "65 KV" ile bırlıkte daha öncc gerçekleştirdiğimiz "Bisiklel" adlı bir lılmı Italyan TV kurumu RAI'yc gösterdik. Bize, yarın gelin çalışın dediler. Ama biz, bıraz daha dıl öğrenelim, filan dedik. Biraz da küçumsedik, yani Cinecitta'ya gitmek varken neden RAI'de reklam filmı yapalım diye. öyle olsa Türkiye'de bu ışı yapardık dedık. Ve öneriyi kabul etmedik. Aslında bugün düşününce, bunun çok iyı bir önerı olduğunu anlıyor insan. Neyse, bunun üzerıne Milano'ya çızgı fılmci Bruno Bozzelto'nun studyosuna gittik. Orada da ıstedığımizi bulamayın ca yurda dönduk. Baktık kı, çızgı film konusu iyice sönmuş buralarda. Biz de reklam filmi yapıp oradan kazanacağımız para ile çizgi lılm yapmayı planladık, o da clmadı. Bir yandarl da desen vc kitap resimlemeleri yaparak yaşammuzı sürdürüyorduk. • Hayır, ama pek çok çı/gı tılm ızlemıştık. Türkiye'de, sizin "Sansur" filmınizı, Tonguçun "Amenlü Gemisi"ni, "Yaşa DonkisoC'u ve TV reklamlarından O.Buyiikdogan'ın "t/ocam"'ıru, Erim Gözen'ın "Mintaks'Marını görmuştük. Dikkatlı bir izleyicıydik. Ortada bu konuda kıtap filan da yoktu. Sinemada saniyede 24 kare resim geçtiğini bilıyorduk ancak. Yine de bir deneyelim bakalım, dıyorduk. İşe, yaparak ve öğreneıek giriştik. Yürüyor, kronometre ile zaman ölçuyor, notlar alıyor, deneyerek öğrenmeye çalışıyorduk. Çizgi Fılmı keşfediyorduk yani. Başka bilgi kaynağımız yoktu. Eski yanmış filmlere pergel ucu ile bazı sey Meral ve Cemal Erez ikilisinin üstuste iki önemli ödül alan "Ipler" (Cordes) adlı çızgı film çalışmalarından bir kare. Zaman kavramına meydan okuyan bir emek tıtızlijinin örneği. 6