Katalog

4 4 MAYIS 2011 ÇARŞAMBA Dünyanın en önemli antik kenti: PERGE Ali ORHAN Antalya kent merkezine sadece 12 kilometrelik bir mesafede olmasına rağmen Antalya’da yaşayan birçok yerleşik Antalyalıların bile gidip görmediği bir kent Perge. Zaten bizim toplumumuzun büyük bölümünde tarihi kentler ören yerleri sadece eski taş yığıntıları olarak adlandırılmıyor mu? Oysa Perge sadece Türkiye’nin değil dünyanın da en önemli antik kentlerinden biri. Antalya gibi her yıl milyonlarca turistin akın akın geldiği bir kentin çok yakınında bulunuyor olması Perge’ye ayrı bir anlam kazandırıyor. Perge yıllardan beridir kazısı devam eden bir yer. Perge’yi Perge yapan buluntular ise devasa ölçülerdeki mermer heykelleri. O dönemlerde bu bölgede mermer atölyeleri kurulduğu biliniyor. Perge ayrıca insanlarının mutlu bir şekilde yaşadığı savaş yüzü pek görmemiş bir kent. Öyle ki yapılan kazılarda ortaya çıkan cesetlerin hemen hemen hiçbirinde çatışmalardan kaynaklı ölüm olayları tespit edilememiş. Ayrıca ele geçen kitabelerde de çok büyük savaşların yaşandığına dair herhangi bir ize rastlanmıyor. Peygamberle özdeşleştiriliyor Perge antik kenti Antalya’nın 12 km. doğusunda, AksuKestros Irmağı’nın kenarında kuruludur. Kentin adı, Luwi/Etrüsk döneminde yüksek anlamındaki Parga’dan gelmiştir. Antik dönemin en ünlü Pergelisi geometride elipsin özelliklerini hesaplayan Apollonios’tur. Kentin çok küçük bir yerleşim birimi olarak Hititler döneminde Ahhiyawa ülkesi sınırları içerisinde bulunduğu bilinmektedir. İlk dönemler akropolun güneydoğu yamacında kurulu olan kent nüfusu Truva savaşından dönenlerle çoğalmış, sınırı da düz araziye yayılmıştır. Büyük İskender’in MÖ 330’da kenti almasıyla, Pers işgali sona ermiştir. MÖ1. yüzyılda çıkan karışıklıklardan sonra, Roma İmparatorluğu sınırlarına dahil edilen kentin baş tanrıçası Artemis ve onun kardeşi Apollon adına yapılan tapınaklar, Hristiyanlığın ilk dönemlerinde kiliseye çevrilmiş, Artemis Meryem Ana’yla, Apollon’da İsa peygamberle özdeşleştirilmiştir. Her şeyi ile farklı... Perge’yi gezerken kafanızın karışmaması mümkün değil. Birbirine açılan kapılar ve her girilen kapıdan sonra size açılan yeni bir kapı daha. Perge’nin bana göre bir başka özelliği de kentin her aktivitesinin aynı alan üzerinde kurulu olması. Ben değil de isterseniz Perge’nin gizemli taşları konuşsun. Tiyatronun karşısında yer alan U şeklindeki stadion 25 bin kapasiteli olup, Roma dönemi eseridir. 34 x 234 m. boyutlarındaki yapı, 50 yuvarlak kemer üzerine inşa edilmiş, 17 caveadan oluşmaktadır. Kemerlerin dışa bakan cepheleri, antik dönemde satış mağazaları olarak kullanılmış, çıkan yazıtlarda en çok satılan malın, tahtadan yapılan Artemis heykelleri olduğu anlaşılmaktadır. ...Ve son söz Antalya’da yaşıyor ya da Antalya’ya bir haftalığına bile gelmişseniz, hemen yanı başınızdaki Perge Antik Kenti’ni görmeye gidin. Kentleşmenin yıllar öncesinden kalan kalıntılarının ve bugün teknolojinin bu kadar gelişmesine rağmen yapılamayanları, bundan yüzyıllar önce yapabilen düşüncenin ürününü görün. Ve en azından kültür dağarcığınıza yepyeni bilgiler yükleyip Perge’den geri dönersiniz. Ama aklınız orada kalarak… C MY B C MY B