Katalog

Okuma! Mavisel Yener Şarkını Denizlere Söyle ? Mavisel YENER D uygu, düşünce ve kişilik damarlarımızı çocukluk sarnıcımız besler; onların tıkanmaması için yazılı kültürle dost bir topluma gereksinmemiz var. Bu nedenle çocukların sevebilecekleri kitaplarla karşılaşabilmelerini önemsiyoruz. Çocuğun “sevdim” dediği kitap onun ilgi ve gereksinimlerini karşılar, dünyasını ve gelecekteki duruşunu derinden etkiler. Prof. Dr. Sedat Sever, Çocuk ve Edebiyat isimli eserinde çocuk edebiyatı yapıtları için der ki; “Sanatçıya özgü duyarlığı, bilgeliği, çok seçenekli düşünebilmeyi, yaşamı ve insanı sevmeyi, insanlık onuruna saygı duymayı sezdirebilecek iletiler vermesi gerekmektedir.” Bu sözlerden hareketle, metinlerini toplu olarak değerlendirdiğimizde, kitaplarında “öğretme” değil, “sorgulama, araştırma ve yazınsal nitelik” öğelerine odaklanmış bir yazar olan Sevim Ak’ın gençlik için yazdığı ilk romandan söz açmak istiyorum. Daha çok yedi yaş ve üzeri çocuklar için yazmayı yeğleyen yazarın ilk gençlik romanı “Şarkını Denizlere Söyle”, gerek metnin yapısı gerekse sözcüklerin düz ve yan anlamları açısından, uçsuz bucaksız bir estetik/ edebiyat şöleni; yetişkin okur için de önerilebilecek bir yapıt. Sevim Ak kitaplarında olaylar genellikle mahallede, sokakta, evde ve okulda geçer. Şarkını Denizlere Söyle’de de Turizm Meslek Lisesi öğrencisi Tan’ın yaşadıkları geri dönüşlerle anlatılırken, sokaklar, mahalleler, evler ana mekanlar. Tan’ın başından geçenler her gencin başından geçebilecek türde olaylar. On beş yaşındaki Tan, yaz döneminde çalışmak için gittiği Abana’da bir gece sahile iner, orada arkadaş olduğu aşçı yamağı yanına gelir. Sohbete başlarlar. Bir gece boyunca Tan ona çocukluk günlerini anlatır, sabahın ilk kızılını gördüğümüzde, Tan’ın anlatacakları biter (mi?). Tan’ın belleğindeki geçmiş, romanın bütününü oluşturur. Tan, onu seviyor görünmekten korkan anne ve babasının tek çocuğudur. Erken yitirdiği babasından sonra çok şey değişir; annesi ve dedesiyle yaşarlar, dengeler iyice bozulmuştur. Dede bir “toplayıcı”dır. Gün boyu çöpleri karıştırıp işe yarar gördüklerini toplayıp eve getirir, anne bu durumdan hiç mutlu değildir. Annesi Tan’a eve bir üvey babanın geleceğini söylediğinde Tan bunu içinde büyütür, kendini değersiz hisseder; trene binip İstanbul’a kaçma fikri ona çok pırıltılı gelir. İstanbul’da onu bekleyen kocaman bir öyküdür… İstanbul’da rüzgâr onu pek çok yere savurur. Sonunda, bir tiyatro grubunda çalışmaya başlar. Kısa süre sonra, tiyatronun yönetmeni Sezer “çocuklarla ilişkisi üzerine” ortaya atılan bir iddia ile hapse girer. Tan onunla ilgili en güvenilir bilgileri verebilecek kişiyken sessiz kalır. “İlk mahkeme günü taciz konusunda konuşmaktan kaçınmış, abuk sabuk, ilgisiz sözler söylemişti” (s, 21). Roman boyunca Tan’ın psikolog Eren beyle yaptığı teSAYFA 4 davi (sohbet) seanslarını okuruz. Eren konunun açığa çıkabilmesi için Tan’ı geçmişe doğru bir yolculuğa çıkarır, ona çocukluk fotoğraflarını gösterir. İstanbul’daki bu doktor, Tan’ın çocukluk fotoğraflarını nereden bulmuştur? Sezer ve Tan’ın sakladıkları sır nedir? Bunları ve daha fazlasını satırlar arası yolculuk sırasında öğreniyoruz. Sevim Ak’ın öykü ve romanlarında çoğunlukla çocuk kahraman evin tek çocuğudur. Genelde erkek kahramanların babalarıyla arasındaki iletişimsizlik dikkati çeker, bu romanda da böyledir. Ak’ın yapıtlarında dede, nine, büyükanne önemli roller üstlenirler. Örneğin “Vanilya Kokulu Mektuplar” ve “Gemici Dedem” de erkek; “Çilekli Dondurma”, “ Sakız Kızın Günleri” ve “Yağmura Sorsam”da kız çocuklar nine ve dedeleriyle zaman geçirmektedir. Bu romanda da dede hiç çürümeyen umudun, direngenlik ve onurun simgesi olarak karşımızdadır. Yazar, Tan’ın öyküsünü anlatırken bir yandan da onun içsel serüvenini, yüreğindeki hüznü serper sayfalara. O hüzün ki… genzini yakar okurun. “Ne yaşamlar varmış abi. Ailenden, dayaktan, üvey Sevim Ak babandan kaçıyorsun, çetelere düşüyorsun… Ailen biziz diyorlar köle edip olmadık işlere koşuyorlar… Rahatı yerinde olan, karnı doyan açın, sefilin halini bilemez” (s, 120) Tan’ın öyküsüyle sarsılmışken bir anda psikolog Eren’in kendi çocuğuyla olan iletişimine tanık oluvermek, ya da bir yerlerden anaokulundaki mutlu çocukların seslerini duyuvermek bin çağrışıma davet eder okuru. Çocuğun gelişim özelliklerini çok iyi bilen, dili ve kurgusu ile günümüz çocuğunu yakalayan Sevim Ak’ın eserlerinin tümünde ortak bir özellik var: İnsan sıcaklığı, insan ruhunun incelikli yanı. Bunu zaman zaman masalsı bir dille yoğuruyor: “Kartala binmiş Kutupyıldızı’nı omzuma takmış, bulutların köpüklerinden kayarcasına uçup yükseliyordum. Göğün 5.katından Kutupyıldızı’nı almış, 6. kattan Ay’ı, 7. kattan Güneş’i alacak, 9.kata Tanrı’nın yanına ulaşacaktım. Ulaştığım her kat maceralar diyarıydı.” (s,,47) İnsan yaşamının ne denli hassas dengeler üzerine kurulu olduğunu; minik bir kartopunun nasıl bir çığa dönüşebileceğini; travmaların insan psikolojisi üzerine etkilerini, kent ve insan ilişkisini uzun uzun düşünüyorsunuz: “Bu şehre söyleyecek neyim var?” (S.182). Çocuk ve genç, içinde bulunduğu düzende sosyal bir varlıktır. Yeryüzündeki düzenlerden, ülkesindeki düzenden soyutlanamaz. Sosyal ve kültürel gelişimi bu düzenlere bağlıdır. Sevim Ak “Şarkını Denizlere Söyle” adlı yapıtında bunu göz önüne alıyor, edebiyatın antenlerini sokaklardan gelen çocuk seslerine yöneltiyor. ? Kaynakça: Şarkını Denizlere Söyle, Sevim Ak, Can Yayınları, Ekim 2006, 192 sayfa, 16+ Puf, Pufpuf, Cuf, Cufcuf Ve Cino, Cumhuriyet Çocuklarından Mektuplar! Ebru Akgün İstanbul Fevziye Mektepleri Vakfı Özel Ayazağa Işık İlköğretim Okulu Sayın Aytül Akal, Uçanbalık Yayınları’ndan çıkan Süper Gazetecilerin en çok ikinci kitabını beğendim. Ama beni bu seriye bağlayan birinci kitap olduğuna göre, demek ki birinci kitabı da çok beğenmişim. Üçüncü kitabı sabırsızlıkla beklediğime göre ikincisini çok beğenmişim herhalde… İlk iki kitabı başkası resimlemiş, üçüncüyü de onun resimlemediğine üzülmeyin, bu resimleyen kişi kitaba gizem katmış. Sizden bir isteğim var, Süper Gazeteciler adlı kitabın dördüncüsünü yazmanız konusunda, ben ve arkadaşlarım ısrar ediyoruz. Teşekkürler. Sevgili Ebru armağanın kuşun kanadında, sana doğru geliyoooor… Yaprak Şakar İzmir 8 yaş Okuduğum kitabın adı: Kendini Aslan Sanan Şola. Yazarı: Bernardo Atxaga. Yayınevi: Günışığı Yayınevi. Okuduğum kitapta en çok bir köpek olan Şola karakterini, sahibi bay George’u şaşırttığı için çok sevdim. Çünkü yaptığı ilginç şeyler beni çok güldürdü. Öyküde beni en çok düşündüren bölüm Şola’nın kendini aslan sanarak bütün tüylerini sarıya boyamasıydı, çünkü onun gibi küçük dişi köpeklerin kendini aslan sanması çok tuhaf. Öyküde aklımın yatmadığı yer ise Şola’nın en sevdiği yemek olan kavrulmuş kıymayı reddedip sokakta kendine av bulma hevesine kapılmasıydı nedeni ise; köpeklerin ve diğer evcil hayvanların onlara evde özel olarak hazırlanan yemekleri yememeleri onlar için normal bir şey değil. Sevgili Yaprak, bakalım armağanın seni şaşırtacak mı… Çocuklar ve gençler, siz de bize yazar mısınız? ·Okuduğunuz kitapta en çok hangi karakteri sevdiniz? Neden? ·Öyküde sizi en çok düşündüren bölüm neresiydi? Neden? ·Öyküde size alışılmadık gelen, aklınıza yatmayan yerler var mı? Neden? Mektup yazarak bize ulaşmak isteyenler için mektup adresimiz: Mavisel Yener Ata Cad. Defne Sok. No:1 D1 Balçova, İzmir Elektronik posta göndererek bize ulaşmak isteyenler için: sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com Anımsatma: * Mektubunuzda adresinizi, yaşınızı, okuduğunuz kitabın adını, yazarını ve yayınevini belirtmeyi unutmayın. Size bir sürprizimiz olacak! * Mektubunuzda kitabın özetini yazmayın, olur mu? Biz, anlatılanlar hakkında sizin ne düşündüğünüzü çok merak ediyoruz. Sevim Ak, 2002, Can Yayınları Babamın Gözleri Kedi Gözleri, Sevim Ak, 2003, Can Yayınları Dalgalar Dedikoduyu Sever, Sevim Ak, 2003, Can Yayınları Penguenler Flüt Çalamaz, Sevim Ak, 2003, Can Yayınları Mahalle Sineması, Sevim Ak, 2004, Can Yayınları Sakız Kızın Günleri, Sevim Ak, 2004, Can Yayınları Çocuk ve Edebiyat, Sedat Sever, 2003, Kök Yayınları CUMHURİYET KİTAP SAYI 943