Katalog

Sihirli Değnek 814 Mart BilimTeknik Haftası’nı kutluyoruz... “Dünyayı hayal gücü döndürür.” Einstein Müzeler, Bilim Merkezleri, Dergiler... Çocuk ve gençlere yönelik özel programları, sergileri ve atölye çalışmaları ile... Şişli Belediyesi Bilim Merkezi (Fulya – İstanbul) (02122660046 // www.bilimmerkezi.org.tr) Prof. Zihni Sinir (www.zihnisinir.com) Bilim Çocuk www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk) Meraklı Minik www.biltek.tubitak.gov.tr/cocuk / ( 36 yaş) Tabiat Tarihi Müzesi (Balgat Ankara) (0312 287 34 30 – 2680 // www.mta.gov.tr/muze/muze.html) Santralİstanbul Osmanlı döneminde İstanbul’da kurulan ilk enerji tesisi olan Silahtarağa Elektrik Santralı, “Santralİstanbul” adıyla kültür ve eğitim merkezine dönüştürüldü. 19111983 döneminde kentin büyük bir bölümünün elektrik gereksinimini karşılayan santral artık kültür, sanat ve bilim buluşmasına öncülük ediyor... Santraldaki Çağdaş Sanat Müzesi ve Enerji Müzesi’nde çocuklara ve gençlere yönelik atölye çalışmaları yapılıyor. “Enerji Oyun” alanında enerji, akım, manyetizma deneylerle keşfediliyor. Santral, bu yıl GePGeNç Festivali’ne de ev sahipliği yapacak. 1116 Nisan 2008’de gerçekleşecek olan festivalin teması “Komşuluk”. Kültürsanat etkinlikleri, iyi örnekler konferansı, gençlik kuruluşları fuarı ve gençlik forumunun yer alacağı festivalde atölye çalışmaları da yapılacak (İletişim: www.gepgencfestival.net) TÜBİTAK 24 Haziran 1963 yılında kurulan, 17 Temmuz’da kuruluş yasası kabul edilen Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu ‘TÜBİTAK’, kitaplarla, yarışmalarla ve düzenlediği bilim olimpiyatlarıyla çocukları ve gençleri bilimsel düşünmeye davet ediyor (Çocuklar ve gençler için düzenlenen 2008 bilim olimpiyatları için TÜBİTAK sayfasına bakınız). BilimÇocuk Dergisi ve Meraklı Minik, TÜBİTAK Yayınları Bilim Çocuk dergisi çocuklara bilimi sevdirme çabasını sürdürüyor... Her ayın on beşinden sonra dağıtılan derginin mart sayısı yolda… Ülkemizde okul öncesi eğitim alanında atılması gereken adımlara destek olmak amacıyla TÜBİTAK tarafından hazırlanan “Meraklı Minik” dergisi, 36 yaş grubu çocuklarının merak duygularını ve düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefliyor. Bilim Çocuk dergisi 10. yaşını kutluyor! 15 Ocak 1998’de aramıza katılan Bilim Çocuk dergisi 10 yıldır çocuklara bilimi, dünyayı ve evreni anlatıyor. Hazırlayan: Nilay Yılmaz Sihirli Buluşma Tudem Yayınevi’nden çıkan “Dünya Bir Köy Olsaydı” kitabının yazarı David J. Smith 1721 Mart 2008 tarihleri arasında İstanbul’da... 15 ülkede 12 farklı dilde yayımlanan kitap, pek çok farklı ülke okulunun ders programlarına alınmış; sayma, yüzde hesabı, grafik oluşturma, küresel coğrafya, ekoloji ve araştırma konularında öğretim programına dahil edilmiş. 26 yıldır eğitimci olan David J. Smith, aynı zamanda Dünya Haritasını Ezbere Çizmek adlı öğretim programıyla da ödül almış ve 1992 yılından beri dünyayı gezerek seminerler, çalıştaylar düzenliyor. ? * “Bilime İlk Adım”, Christine Alaimo, Edwin Causa, Jeffrey Sipe, Linda Angst, Türkçeleştiren Handan Saraç, ABC Yayınları. Raflardan... * “Albert Einstein Kimdi?”, Jess Brallier, Türkçeleştiren Ahmet Karabulut, Beyaz Balina Yayınları * “Charles Darwin Kimdi?”, Deborah Hopkinson, Türkçeleştiren Ahmet Karabulut, Beyaz Balina Yayınları * “Thomas Alva Edison Kimdi?”, Margaret Frith, Türkçeleştiren Ahmet Karabulut, Beyaz Balina Yayınları * “Çocuklar Soruyor, Nobel’liler Cevaplıyor”, Bettina Stiekel, İş Bankası Yayınları * “100 Adımda Bilim”, Steve Parker, Türkçeleştiren Bülent Arıkan, Tudem Yayınları * “Bilim ve Teknoloji Ansiklopedisi Phaidon”, John Yule, David Jule, Remzi Kitabevi * “Resimli Bilim Ansiklopedisi”, Türkçeleştiren Begüm Kaptanoğlu, Morpa Yayınları Büyüklere Ödev “21. Yüzyılda Bilim İnsanı Yetiştirme Üzerine Öneriler”, Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları “Çocuğuma Matematiği Nasıl Anlatırım?”, Gordon W. Green, Beyaz Yayınları Konuk Sihirli Değnek Ümit Kireçci (oyuncuyazar) Benim Babam Sihirbaz Aysel Gürmen, Aytül Akal, Ayla Çınaroğlu, Uçanbalık Yayınları. Resimleyen Mustafa Delioğlu. Sihirli Program “Küçük Mucitler” 2004’ten beri 148 kurumda uygulanan bir program. Her biri yarım saat süren 32 farklı bilim gösterisinden oluşan Küçük Mucitler 2007’de TRT1’de yayımlanmış ve çocuklar tarafından çok beğenilmişti. Programın tekrarı, TRT3’te çarşamba günleri 12.30’da izlenebilir. Çocuklara bilimi sevdiren deneysel yarışmaların sunulduğu ve çocukların aktif olarak katıldığı bilim gösterileri, drama haline getirilmiş oyunlar ve yarışmalarla da çeşitleniyor. Çoğu atık olan 250 gündelik malzemenin kullanılarak yapıldığı şaşırtıcı fen deneyleri çocukları düşüdündürtüyor, eğlendiriyor, bilime yaklaştırıyor... Küçük Mucitler, 2005’te üç uluslararası yarışmada (dünyadaki 1500 sosyal girişimciyi destekleyen Ashoka Vakfi fellowship programı ile Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilen Dünya Bankası Yaratıcı Kalkınma Fikirleri Yarışması ve Avrupa Komisyonu Eurowards Girişimcilik Yarışması) finale kaldı (Bkz. www.mucitamca.com) ? SAYFA 2 eden bilmem çocuklara gerçek dünyadan gerçekçi öykülerle ulaşmayı tercih eden eserleri daha çok seviyorum. Elbette masalsı ve kendi içinde tutarlı gerçekliği barındıran fantastik düzlem öykülerinde de yoğun mesajlar, estetik ve sanatsal kaygılar bulunmaktadır. Ancak özellikle çocukların gerçek sorunlarına eğilen ve onları ön plana çıkararak en azından çocukların üzerinde düşünebileceği birtakım öneri ve çözümler sunan eserler maalesef oldukça azdır. Tabii bu saptamamı daha çok kendi yazarlarımızı göz önüne alarak yapıyorum. Nedense gerçek hayattan kopuk, evrensel ve yuvarlak mesajlar peşinde koşan eserler çoğunluktadır çocuk yazınımızda. Eminim bir zaman gelecek bu saptamayı araştıracak saygın akademisyen hocalarımız ve sanat ustalarımız olacaktır. Gelelim Benim Babam Sihirbaz’a… Bu eserde ben daha çok çocukları hedefleyerek yazılan ve “Benim Babam Sihirbaz” kitabını oluşturan yedi öykünün ortak ana fikrini ele almak istiyorum öncelikle. Ancak, ortak ana fikir belki de sadece çocukları ilgilendirmediği için ikiye bölünmelidir. Kitapta toplam yedi öykü mevcut. Her biri usta üç kalemden çıkmış yedi öykü. Ve tüm öykülerin de ortak fikri “insanların birbirleriyle iletişim kurmasının esası olan karşıdakini anlamaya çabalama ile yaratıcılığını, yeteneğini, hayal gücünü genişletmesinin yollarını sonuna kadar zorlaması” olmuş. Bu kitabı okuyan bir çocuğun yaratıcı olmak istememesi, yeteneğini geliştirmek istememesi, hayal gücünü serbest bırakarak dünyasını zenginleştirmek istememesi söz konusu olmaz desem yeridir. “Ya Hep Ya hiç” öyküsünde (Aysel Gürmen) hayal gücü sınırsız ve öğrenme eğilimi sistem dışı olan yaratıcı ve aslında başarılı olan bir kız çıkıyor karşımıza; Ayça. Tabii onun doğru öğretimden anlayan öğretmenleri de. “Semender Toplantısı”nda (Aytül Akal) semenderin ne olduğunu araştırırken semineri öğrenen kızların, seminerlerde konuşabilen ve örnek alabilecekleri anne ve babalarının eğlenceli öyküsü ele alınmış. “Resim Yapmak” (Ayla Çınaroğlu) sanatın ne kadar göreceli olabileceğini anlatan hoş bir hikâye. “Âşık Hasan” (Aysel Gürmen) gerçekten kusursuz bir konuyu işliyor: Yeteneği ve azmi olan in N sanların neler başarabileceği! İmkânsızlık bahanesinin gerçekten öğrenmek isteyen insanlar söz konusu olduğunda anlamsızlaştığını görüyoruz bu hikâyede. “Benim Babam Sihirbaz” (Aytül Akal) öyküsünde gerçek sihrin nasıl da hayatımızın basit detaylarında gizli olduğu görülüyor. Biraz akıl biraz sevgi ve azim, küçücük şeyleri nasıl da hayatımızın vazgeçilmezi yapabiliyor. “Yaprak Sarması” (Ayla Çınaroğlu) ise aynı konuyu çok daha basit bir şekilde ele alıyor: Ana kız birlikte sarma sarıyorlar! Koskoca bir hayat ve hayata tutunmada çabanın, sevginin, çalışmanın ve isteğin ne kadar önemli olduğu ancak bu kadar yalın anlatılabilir. “Tilki Tilki Saat Kaç” (Aytül Akal) maalesef son öykü. Hiç bitmesin diyerek okuduğum öykülerin ve kitabın sonu. Öğrenmenin önemi anlatılıyor yine. Ancak ilk öyküye tezat oluşmuş, bu defa öğretmekten anlamayan yüzlerce babadan biri çıkıyor karşımıza. Hani öğretmek isterken öğrenme isteğini yok edenlerden… Büyük bir umutla gelişen kitaptaki öykü serisi aslında okuyucu yetişkinlerin özeleştiri yapabilmesini amaçlarcasına karamsar bitiyor. Ele almak istediğim ilk konuyu bu şekilde bitirdim. Ele almak istediğim ikinci konu ise bu kitabı sadece çocukların okumaması gerekliliği gerçeği. Bu kitabı tüm anne, baba, öğretmen, özetle bütün yetişkinler okumalı. Çocukları hayata dimdik ayakta duracakları şekilde donatmak isteyen, önemseyen, onları, akıllı ve bilgili ve yetenekleri gelişmiş olarak hazırlamak isteyen yetişkinlerin kat etmeleri gereken yol bu kitapta var. Çocuklarla iletişim kurmanın yollarını, öğretme yöntemlerini ve yanlışlarının sorgulanması yedi kısa öyküyle özetlenmiş. Uzun uzun pedagoji kitapları okumak yerine çağdaş ve modern annebabanın yolunu, öğretimin metotlarını yedi kısa öyküden öğrenmek mümkün dersem abarttığım düşünülebilir ama... Yok, abartmıyorum! “Benim Babam Sihirbaz” en küçüğünden en büyüğüne her yaştan okuyucuya gerçekten hayatlara yön verecek mesajlar veriyor, didaktizmden uzak. Kitabın kapağını ve öykülerini süsleyen, bütünleyen resimlere de söylenecekler var, unutmadan onları da ekleyeyim: Mustafa Delioğlu inanılmaz bir çalışma yapmış açıkçası. Resimlerin anatomileri bozuk, parmaklar yanlış, duruşlar bozuk… Ve tüm resimler de her öyküye enerji katacak kadar başarılı. Belki başka bir yayınevi bu resimleri kullanmak istemezdi ama bence Uçanbalık çok doğru bir seçim yapmış bu resimleri kitaba koyarak. Her resim karikatürle resim arası bir enerji taşıyor. Öyküye başlamadan önce resme bakan, öyküye resimden aldığı enerji ve duyguyla başlıyor. Başarılı yazarlardan başarılı bir yapıt “Benim Babam Sihirbaz”. Yedi kısa öyküyle her yaşa mesajlar verilmiş. Güzel resimler de bu öyküleri cilalamış, parlatmış. Okunmalı, okutulmalı derim, başka bir şey demem. ? ? Nilay Yılmaz, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Eski Silahtarağa Elektrik Santralı. Silahtarağa Mah. Kazım Karabekir Cad. No:1 Eyüp / İstanbul Tel: 0212 236 78 42 www.nilayyilmaz.com/sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com CUMHURİYET KİTAP SAYI 943