Katalog

10 ARALIK 2010 CUMA SAYFA 5 Tesislerde yakılan çöpten 10 MW elektrik üretilecek KONUK YAZAR EMRULLAH GÜNEY * Diyarbakır’da Raylı Sistem Raylar üzerinde taşımacılık dünya genelinde ve Türkiye özelinde giderek daha çok önemsenmektedir. Türkiye demiryolu ağında Diyarbakır’ın yeri nedir? Şeyh Sait ayaklanması büyük zorluklarla ve Musul vilayetimizin kaybı pahasına bastırıldıktan sonra Atatürk, Diyarbakır’ı demiryolu ağı ile birleştirme gereğine inanmıştı. O’nun, mirliva olduğunu öğrendiği bu kente karşı özel bir sevgisi vardı. Ölümünden 51 hafta önce de yine Diyarbakır’daydı ve 23 yıl önce bıraktığı kenti yeni baştan gezip dolaşmış, surları ve kent kapılarını incelemişti. Birinci Büyük Paylaşım Savaşı’nda çekilen ulaşım sıkıntıları artık yoktu; çünkü Diyarbakır, ülkemizin demiryolu ağına bağlanmış bulunuyordu. Büyük Önderimiz Atatürk, Diyarbakır’a son gelişinde önemi çok büyük bir girişimi de başlatmıştı. Kurtalan tren yolunu Van Gölü kıyılarına bağlayacak hattın temel atma töreninde hazır bulunmuştu. İkinci Büyük Paylaşım Savaşı’nın sıkıntıları içinde demiryolu yapımı aksamalar gösterdi. Çünkü ray ithal edilemiyordu. Lokomotif ve vagon satın almak için kaynak ayrılamıyordu. Bu nedenlerle KurtalanVan Gölü tren hattının yapımı ertelendi ve savaş sonrasında da plan tümüyle terk edildi; programlarda bir daha hiç yer almadı. Günümüzde Yolçatı’dan ayrılan hat MadenSivriceErgani üzerinden Diyarbakır’a ulaşır. Buradan Batman üzerinden son durak Kurtalan’a varır. TCDD ağı içinde DiyarbakırKurtalan hattının rantabl olduğunu ileri sürmek zordur. Çünkü Kurtalan bir çıkmaz sokak gibidir. YolçatıKurtalan hattını verimli kılmak için neler yapılabilir? Bu sorunun yanıtını vermeğe çalışalım. 1. Kurtalan’ı Nusaybin’e bağlayacak demiryolu en kısa zamanda yapılmalıdır. Böylece güvenli yolcu ve yük taşımacılığı önem kazanacak; karayolları üzerindeki ağır baskı hafileyecektir. Öte yandan Ortadoğu ülkelerine dışsatım ürünleri daha kolay ve ucuz gönderilebilecektir. 2. BerlinİstanbulBağdat demiryolundan Şenyurt’tan (Derbesiye) ayrılan bir hat Mardin’e kadar uzanmaktadır. Bu hat günümüzde çalışmamaktadır. Çünkü yolcusu yoktur. Taşınacak mal ve hizmet de bulunmamaktadır. DiyarbakırMardin arası 100 km’dir. İki kent arasında demiryolu döşenmesi halinde Şenyurt hattı da işlerlik kazanacak ve Nusaybin dışında ikinci bir bağlantı hattıyla Ortadoğu ülkelerine dışsatım olanakları artabilecektir. Öte yandan, DiyarbakırMardin hattının elektrikli olması durumunda yolculuk 3035 dakikaya inebilecek; iki kentin halkın ulaşımında olağanüstü rahatlık ortaya çıkacaktır. Bu gelişme özellikle Mardin’in turizm gelirlerini arttıracaktır. Diyarbakır gibi çevresi hafta sonu tatili için kısıtlı olan bir belde için Mardin, gezilecek daire içine girmiş olacaktır. 3. Batıda en yakın demiryolu istasyonu Birecik’tir. BirecikŞanlıurfaHilvanSiverek üzerinden demiryolunun Diyarbakır’a ulaşmasıyla karayolları üzerindeki baskı azalacaktır. Günümüzde trenle DiyarbakırAdana yolculuğu 1415 saat sürmekte ve YolçatıMalatyaCeyhan üzerinden yapılabilmektedir. Birecik hattının devreye sokulması ve elektrikli olması durumunda Diyarbakır’ın Çukurova ile ulaşımında son derece büyük rahatlamalar olacaktır. Yolculuğun 34 saat sürmesi durumunda, karayolları ile gidiş gelişler önemini yitirecektir. Çukurova’nın tarım ürünleri demiryolu ile daha ucuz fiyata taşınacağı için de, Diyarbakır tüketicisi daha ucuz sebze ve meyve satın alabilecektir. 4. DiyarbakırSilvanSiirt hattı Dicle havzasını Van Gölü havzasına, İran’a, Nahcivan’a bağlayabilecek bir ulaşım koridoru olarak düşünülebilir. Bu hat, Siirt’i, Baykan’ı, Bitlis’i kıyıda köşede kalmışlık duygusundan kurtaran bir ağ olarak değer kazanacaktır. Karayolunun ağır yükünü hafifleteceği için ölümlü ve ağır hasarlı kazalar da en az düzeye inecektir. Bu hatta çalışacak trenlerin elektrikli olması halinde Silvan, Baykan, Veyselkarani gibi yerler banliyö özelliği kazanacak; ilişkiler artacak; iç turizm canlanacak; yöre halkı ürettiği tarım ve hayvancılık ürünlerini Diyarbakır gibi büyük bir tüketim merkezine daha kolay sunabilecektir. KENT İÇİ RAYLI SİSTEM Diyarbakır giderek büyüyen, göç aldığı için yeni mahallelerle kalabalıklaşan bir kenttir. Raylı sistem için Dağkapı’yı merkez alarak önerilerimizi şöyle sıralayabiliriz. 1. DağkapıElazığ yolu üzerinden Eğil yol ayrımı hattı: Bu hat yolcu taşımacılığında çok önemlidir. Memur, işçi, öğrenci ulaştırmada büyük rahatlama sağlayacaktır. 2. DağkapıŞehitlikHava Limanı hattı: Havayolu ile Diyarbakır’a ulaşan insanlar için bu hat büyük kolaylık sağlayacaktır. 3. DağkapıŞehirlerarası Otobüs Terminali hattı: Karayolu ile yolculuk yaparak Diyarbakır’a ulaşanlar için önemi büyük olan bu hattın Üniversite kampusuna kadar uzatılması halinde öğrenciler açısından büyük avantaj sağlayacak; zaman yitimini ortadan kalkacaktır. 4. DağkapıÜniversite hattı: öğrenciler için büyük rahatlık getirecektir. Dicle Üniversitesi içinde de rayların döşenmesiyle ringtour için elverişli bir ortam yaratılabilecektir. Yeni milenyumun ilk 10 yılından sonra ikinci 10 yılında Diyarbakır, il ve kent olarak raylı sistemleri geliştirebilir. Son yıllarda Konya, Mersin, Adana, Samsun, İzmir, Antalya, Malatya kent içi raylı sisteme geçmiştir ya da yapım evresindedir. Diyarbakır’ı yönetenler de bu sistemi planlamalı ve programa almalıdır. Raylı sisteme geçme konusunda Diyarbakır’ın, birçok kentten daha avantajlı durumda olduğu unutulmamalıdır. * Dicle Üniversitesi öğretim üyesi Anakent Belediye Başkanvekili Aldırmaz tüm üniteleri gezdikten sonra Fen İşleri Daire Başkanı Nermin Akray ve Proje Müdürü Cevdet Kurtay ile diğer yetkililerden bilgi aldı. Bu ay sonu tam kapasiyle üretime girmesi beklenen Katı Atık Bertaraf Tesisleri’nde 10 MW elektrik enerjisi üretilebilecek. Sofulu devreye giriyor ADANA (Cumhuriyet Bürosu) Sofulu Katı Atık Bertaraf Tesisleri’nde inceleme yapan ve yetkililerden bilgi alan Anakent Belediyesi Başkanvekili Zihni Aldırmaz, “Kapasite açısından Avrupa’da benzeri bulunmayan tesislerde çalışmalar tamamlanmak üzere. Şu anda 4.2 MW elektrik üreten tesis tam kapasiteyle devreye girdiğinde 10 MW üretecek” dedi. Fen İşleri Daire Başkanı Nermin Akray ve bazı yetkililerle birlikteSofulu Katı Atık Tesisleri’ne gelen ve Proje Müdürü Cevdet Kurtay’dan gelişmelerle ilgili bilgi alan Aldırmaz, başarılı çalışmalarından dolayı yetkilileri kutladı. Bu ay tam kapasiteyle devreye girmesi hedeflenen tesislerde, kentin günlük bin 500 ton çöpünün işleneceğini anımsatan Aldırmaz uşnları söyledi: “Hem kentimizin çöp sorunu bitiyor, hem de çöpten enerji üretiyoruz. Ayrıca kurulan santralde şu anda saatte 4.2 MW elektirik üretiliyor. Tesislerin tümünün devreye alınmasıyla üretim saatte 10 MW’a yükselecek. Bu da 20 MW üretim yapan HES tesislerinin kapasitesiyle eşdeğerdir.” Geçtiğimiz yıl ITC Firması’nın başlattığı çalışmaların son aşamaya geldiğini irdeleyen Aldırmaz, 1.100 dönüm alana sahip tesislerin kapasite açısından Avrupa’da bir benzerinin bulunmadığının altını çizerken, günde 4 bin ton tıbbi atığın bertarafının yapılacağı tesislerde ayrıca, park ve bahçeler başta olmak üzere toprak iyileştirmede kullanılmak üzere günde 300 ton kompost gübre elde edileceğini söyledi. Aldırmaz, ayrıca, metal, plastik, cam ve benzeri geri dönüşüm maddelerini ekonomiye kazandıracak tesislerin devreye girmesiyle, çevre halkının yakındığı pis kokuların da ortadan kalkacağını belirtti. HASİAD Başkanı Nalçabasmaz tepki gösterdi: Taşeli Belediyeler Birliği’nde doğa ve çevre toplantısı SİLİFKE (Cumhuriyet) Silifke ve belde belediyelerinin üyesi bulunduğu Taşeli Belediyeler Birliği Olağan Meclis Toplantısı’nda doğanın korunması ve çevre temizliği gündeme taşındı. Bayram Ali Öngel başkanlığında gerçekleşen toplantıda ayrıca, 2011 yılı çalışma programı ve bütçesi ele alındı. Önümüzdeki yıl katı atık bertaraf tesisine gelen evsel atıklardan alınacak ücretle ilgili raporun okunması ve oybirliği ile kabul edilmesinin ardından yapılan konuşmalarda, ambalaj atıklarının yerinde ayrıştırılması ve toplanmasıyla ilgili Mersin’de faaliyet gösteren lisanlı firma Çevre Dostu, Geri Dönüşüm Şirketi (ÇEVDOSAN) yetkilisi Çevre Mühendisi Gülşah Albayrak sinevizyon gösterimi eşliğinde bilgi verdi. Daha sonra söz alan Birlik Başkanı Öngel, “Taşeli Belediyeler Birliği olarak çevreye, doğaya ve insanlarımıza yönelik hizmetlerimiz sürmektedir. Birlik olarak Çamdüzü mevkiinde hizmete açtığımız Katı Atık Bertaraf Tesisimiz ilçe merkezi ve beldelerimize yönelik hizmetini sürdürmektedir. Birlik olarak ambalaj atıklarının yerinde toplanması ve ayrıştırılması konusunda anlaşma yaptığımız şirket, ilçe merkezi ve Taşucu beldemizde çalışmalarını yürütmektedir. Ayrıca birlik olarak çevre beldelerimizde toplanan çöplerin katı atık bertaraf tesisine naklini sağlayacak araç ve gereçlerin teminini sağlayarak birlik üyesi belediyelerimizin hizmetine sunuyoruz. “Hızlı tren Akdeniz bölgesinden geçmeli!” ANTAKYA (Cumhuriyet) Hatay Sanayici ve İş Adamları Derneği (HASİAD) Başkanı Yahya Kemal Nalçabasmaz, Çin ile yapılan ekonomik anlaşmalar çerçevesinde planlanan hızlı tren yolunun (Sürat Demiryolu Projesi) gündeme geldiği bir ortamda, Akdeniz bölgesinde aktarma istasyonuna yer verilmemesini eleştirdi, “Ağlamayana demek ki hızlı tren de yok” dedi. Antakya’ya ulaşan demiryolu hattı ve Akdeniz bölgesini Ortadoğu ve Avrupa’ya bağlayabilecek demiryolu projesinde aktarma istasyonu olabilme avantajının, Çin ile yapılan ekonomik anlaşmalar çerçevesinde sürat demiryolu projesiyle gündeme geldiğini anımsatan Nalçabasmaz, projede Akdeniz Bölgesi’nin olmayışının bölge iş adamlarında hayal kırıklığı yarattığını belirtti, şöyle konuştu: “Edirne üzerinden Ankara, Sivas, Erzurum ve Kars’a kadar ülkeyi batıdan doğuya uzanan ana hatla geçecek olan hızlı tren projesine İzmir, Antalya, Trabzon, Diyarbakır ve Kayseri bağlantıları yapılmıştır. Ege, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Karadeniz ve Batı Akdeniz’in projenin içerisinde olmasına rağ Sürat Demiryolu Projesi’nin Akdeniz bölgesinden geçmemesine Adana, Mersin, Kahramanmaraş’tan sonra Hatay ve İskenderunlu sanayici ve işadamları da tepki gösterdi. men 30 milyar Dolar tutacak geleceğin ulaşım araçlarında uçak kadar önem taşıyan projeyi Ortadoğu’ya bağlama kısmının eksik olduğunu görüyoruz. Kayseri bağlantısının Hatay’a kadar uzatılmasını talep ediyoruz. Bu nedenle ‘ağlamayana hızlı tren yok’ derken, yetkililerin sesimizi duymasını da istiyoruz.” Doğu Akdeniz Sanayicileri ve İş Adamları Dernekleri Federasyonu’na bağlı dernekler olarak bu eksikliğin giderilmesi yönünde farkındalık yaratarak lobi faaliyetlerine başladıklarını kaydeden Nalçabasmaz, sivil toplum kuruluşlarını da bu konuda duyarlı olmaya çağırdıklarını söyledi, projeye sahip çıkılması durumunda, bundan önceki projelerde olduğu gibi Hatay dahil, tüm Akdeniz bölgesinin kazançlı çıkacağını sözlerine ekledi. C MY B C MY B